Ortaöğretim matematik öğretmeni adaylarının, matematiksel modelleme yapabilme bilgi ve becerileriyle ilgili yapılan bu araştırmada açıklayıcı durum analizi (exploratory case study) yapılmıştır (Davey, 1991).
Açıklayıcı durum analizi yoğunlaştırılmış durum analizidir. Büyük ölçekli araştırmaların uygulanmasından önce uygulanır. Program işlemleri, amaçları ve sonuçları hakkında belirsiz bir durum olduğunda exploratory case study soruların tanımlanmasına, ölçüm araçlarının seçilmesinde ve ölçeklerin geliştirilmesine yardımcı olur (Davey, 1991).
Bu çalışmada modelleme sürecini etkileyen görüş açılarının nasıl kullanılacağını anlamaya çalışıyoruz.
3.2. Örneklem
Araştırma, Ankara’da bir devlet üniversitesinin eğitim fakültesinde Ortaöğretim Fen ve Matematik Alanları Eğitimi Bölümü, Matematik Eğitimi Anabilim Dalı 3. sınıf öğrencilerinin oluşturduğu 21 kişi ile kolay ulaşılabilir durum (convenient) örneklemi yapılmıştır (Yıldırım ve Şimşek, 2005). Uygulamaya katılan öğrencilerin 14’ü kız, 7’si erkektir.
Ortaöğretim Matematik Öğretmenliği Bölümü’nde 2004-2005 öğretim yılı bahar döneminde 3. sınıflara bir seçmeli ders açılmış ve 21 öğretmen adayı bu dersi seçmiştir.
Araştırmada 5 ortaöğretim matematik öğretmenliği 3. sınıf öğrencisi ile görüşme yapılarak görüşleri alınmıştır. 5 öğretmen adayı ile ölçüt örnekleme
yapılmıştır (Yıldırım ve Şimşek, 2005). Görüşmelerden önce uygulamalı matematik dersini seçen öğrencilere açık uçlu 4 soru sorulmuştur. Bu sorulara verdikleri cevaplar dikkate alınarak başarılı 5 öğretmen adayı seçilmiştir. Verilerin analizi yapılırken her bir öğretmen adayına 1-5 arasında birer numara verilmiştir. Aşağıdaki tabloda her bir öğretmen adayına ait kişisel ilgiler ve numaralar gösterilmiştir.
Tablo1: Görüşmeye Katılan Öğretmen Adaylarına Ait Kişisel Bilgiler
Öğretmen Adayı no Öğretmen adayının mezun olduğu okul Rumuz Kaçıncı tercihi 1 Anadolu
Öğretmen Lisesi Legent 4. cü
2 Anadolu
Öğretmen Lisesi Yaşayan ölü 16. cı
3 Anadolu
Öğretmen Lisesi Mavi 20. ci
4 Süper Lise John Nesh 4. cü
5 Anadolu
Öğretmen Lisesi Schumacher 7. ci
Tablo 1 dikkate alındığında 1, 2, 3 ve 5 numaralı öğretmen adaylarının Anadolu Öğretmen Lisesi mezunu oldukları, 4 numaralı öğretmen adayının süper lise mezunu olduğu görülmektedir. Ayrıca 1, 4 ve 5 numaralı öğretmen adaylarının öğrenim görmekte oldukları bölüm, üniversite sınavında ilk 10 tercihleri arasında yer almaktadır.
Araştırma sürecinde uygulanan ön ankette yer alan 8. soru, aşağıdaki tablolarda yer alan matematik konularının ve bilgisayar kullanabilme becerisi hakkında öğretmen adaylarının kendilerini nasıl algıladıkları ile ilgili durumlarını
göstermektedir. Görüşmeye katılan ve uygulamaya katılan öğretmen adaylarının durumlarını gösteren tablolar aşağıdakiler gibidir.
Tablo 2: Görüşmeye Katılan Öğretmen Adaylarının Matematik Konuları ve Bilgisayar Becerileri İle İlgili Algıları
Çok iyi İyi Orta üstü Orta Orta altı Toplam n % n % n % n % n % n % İntegral 0 0 2 40 3 60 0 0 0 0 5 100 Türev 1 20 2 40 1 20 1 20 0 0 5 100 Logaritma 0 0 0 0 4 80 1 20 0 0 5 100 Diferensiyel denklemler 0 0 3 60 2 40 0 0 0 0 5 100 Üstel fonksiyonlar 0 0 1 20 2 40 1 20 1 20 5 100 Bilgisayar kullanabilme becerisi 0 0 2 40 1 20 1 20 1 20 5 100
Tablo 2 de görüldüğü gibi görüşmeye katılan 5 öğretmen adayının integral, türev, logaritma, diferensiyel denklemler, üstel fonksiyonlar konuları ve bilgisayar kullanabilme becerisine ilişkin durumları yer almaktadır. Çalışma sürecinde öğretmen adaylarına yapılan ön matematiksel modelleme görüş anketinde görüşmeye katılan öğretmen adaylarının, yukarıda belirtilen konular ve beceri ile ilgili olarak durumları öğrenilmek istenmiştir.
Matematiksel modelleme görüş anketinde, öğretmen adaylarının integral, türev, logaritma, diferensiyel denklemler, üstel fonksiyonlar konuları ve bilgisayar kullanabilme becerisine ilişkin çok iyi, iyi, orta üstü, orta, orta altı, zayıf üstü ve zayıf düzeyde olup olmadıkları öğrenilmek istenmiştir. Öğretmen adaylarının hiçbiri
bu konular ve beceride zayıf üstü ve zayıf düzeyde olmadıkları görülmüştür. O nedenle Tablo 2 de zayıf üstü ve zayıf sütunu yer almamaktadır.
Tablo 2 de görüldüğü gibi integral öğretmen adaylarının hiçbiri kendini çok iyi düzeyde görmemektedir. Öğretmen adaylarının %40’ı (n=2), integral konusunda iyi düzeyde olduklarını ifade etmektedirler. Öğretmen adaylarının %60’ı (n=3) ise integral konusunda orta üstü düzeyde olduklarını ifade etmişlerdir. Öğretmen adaylarının hiçbiri integral konusunda kendilerini orta, orta altı, zayıf üstü ya da zayıf düzeyde görmediklerini ifade etmişlerdir.
Tablo 2 de görüldüğü gibi öğretmen adaylarının %20’si (n=1) türev konusunda kendini çok iyi düzeyde görmektedir. %40’ı (n=2) iyi düzeyde, %20’si (n=1) orta üstü düzeyde ve %20’si (n=1) orta düzeyde olduklarını ifade etmişlerdir. Öğretmen adaylarının hiçbiri integral konusunda kendilerini orta altı, zayıf üstü ya da zayıf düzeyde görmediklerini ifade etmişlerdir.
Logaritma konusunda, Tablo 2 de görüldüğü gibi öğretmen adaylarının hiçbiri kendini çok iyi ya da iyi düzeyde görmemektedir. Öğretmen adaylarının %80’i (n=4) logaritma konusunda orta üstü düzeyde olduklarını ifade etmişlerdir. %20’si (n=1) ise orta düzeyde olduklarını ifade etmişlerdir. Öğretmen adaylarının hiçbiri logaritma konusunda kendilerini orta altı, zayıf üstü ya da zayıf düzeyde görmediklerini ifade etmişlerdir.
Tablo 2 de görüldüğü gibi diferensiyel denklemler konusunda, öğretmen adaylarının hiçbiri kendini çok iyi ya da iyi düzeyde görmemektedir. Diferensiyel denklemler konusunda, öğretmen adaylarının %60’ı (n=3) çok iyi düzeyde ve %40’ı (n=2) iyi düzeyde olduklarını ifade etmişlerdir. Öğretmen adaylarının hiçbiri diferensiyel denklemler konusunda kendilerini orta, orta altı, zayıf üstü ya da zayıf düzeyde görmediklerini ifade etmişlerdir.
Üstel fonksiyonlar konusunda, Tablo 2 de görüldüğü gibi öğretmen adaylarının hiçbiri kendini çok iyi düzeyde görmemektedir. Üstel fonksiyonlar konusunda öğretmen adaylarının %20’si (n=1) iyi, %40’ı (n=2) orta üstü, %20’si
(n=1) orta ve %20’si (n=1) orta altı düzeyde olduklarını ifade etmişlerdir. Öğretmen adaylarının hiçbiri üstel fonksiyonlar konusunda kendini zayıf üstü ya da zayıf düzeyde görmediklerini ifade etmişlerdir.
Tablo 2 de görüldüğü gibi, bilgisayar kullanabilme becerisi hakkında öğretmen adaylarının hiçbiri kendini çok iyi düzeyde görmemektedir. Öğretmen adaylarının %40’ı (n=2) iyi, %20’si (n=1) orta üstü, %20’si (n=1) orta, %20’si (n=1) orta altı düzeyde olduklarını ifade etmişlerdir. Öğretmen adaylarının hiçbiri bilgisayar kullanabilme becerisi hakkında kendini zayıf üstü ya da zayıf düzeyde görmediklerini ifade etmişlerdir.
Tablo :3 Çalışmaya Katılan Öğretmen Adaylarının Matematik Konuları ve Bilgisayar Becerileri İle İlgili Algıları
Çok iyi İyi Orta üstü Orta Orta altı Zayıf üstü Toplam n % n % n % n % n % n % n % İntegral 0 0 5 24 8 38 6 28 2 10 0 0 21 100 Türev 1 5 5 24 10 47 4 19 1 5 0 0 21 100 Logaritma 0 0 4 19 10 47 2 10 2 10 3 14 21 100 Diferensiyel denklemler 0 0 10 47 5 24 3 14 2 10 1 5 21 100 Üstel fonksiyonlar 2 10 4 19 6 28 0 0 8 38 1 5 21 100 Bilgisayar kullanabilme becerisi 1 5 7 33 2 10 8 38 3 14 0 0 21 100
Tablo 3 te görüldüğü gibi çalışmaya katılan 21 öğretmen adayının integral, türev, logaritma, diferensiyel denklemler, üstel fonksiyonlar konuları ve bilgisayar kullanabilme becerisine ilişkin durumları yer almaktadır. Çalışma sürecinde öğretmen adaylarına yapılan ön matematiksel modelleme görüş anketinde öğretmen adaylarının, yukarıda belirtilen konular ve beceri ile ilgili olarak durumları öğrenilmek istenmiştir.
Matematiksel modelleme görüş anketinde, öğretmen adaylarının integral, türev, logaritma, diferensiyel denklemler, üstel fonksiyonlar konuları ve bilgisayar kullanabilme becerisine ilişkin çok iyi, iyi, orta üstü, orta, orta altı, zayıf üstü ve zayıf düzeyde olup olmadıkları öğrenilmek istenmiştir. Öğretmen adaylarının hiçbiri bu konular ve beceride zayıf düzeyde olmadıkları görülmüştür. O nedenle Tablo 3 te zayıf sütunu yer almamaktadır.
21 öğretmen adayına ilişkin bulgular Bölüm 4.3 te yer almaktadır.