1. BÖLÜM
2.3. Çalışmaya Tutkunluk
3.1.10. Araştırmanın Modeli ve Hipotezleri
Bu araştırmanın ana amacı, presenteeism nedenlerinin belirlenmesine yönelik algılanan örgütsel desteğe ve korku iklimine ilişkin görüşleri ve bununla birlikte presenteeism sonucunda çalışmaya tutkunlukta meydana gelen değişime yönelik görüşleri temel alarak bir model geliştirmektir. Araştırma kapsamında, değişkenlerin birbirleriyle olan yapısal ilişkileri araştırılarak önerilen iki teorik modelin test edilmesi hedeflenmiştir. İlk model algılanan örgütsel destek ve korku ikliminin presenteeismi etkilediği ve bunun sonucunda çalışmaya tutkunluğun tüm boyutlarının etkilendiği varsayımına dayanmaktadır. İkinci model yine algılanan örgütsel destek ve korku ikliminin presenteeismi etkilediği ve bunun sonucunda çalışmaya tutkunluk boyutlarından bireyin çalışma faaliyeti sürecinde sahip olduğu enerji düzeyi, çaba gösterme azmi ve zihinsel dayanıklılığını açıklayan dinçliğin etkilendiği varsayımına dayanmaktadır. Bu sebepten dolayı presenteeismin en çok dinçliği etkileyebileceği düşüncesi ile ikinci model geliştirilmiştir. Çünkü diğer iki boyuttan adanmışlık, bireyin çalışmaya yüklediği anlamı, yoğunlaşma ise işteki zamanın hızlı bir şekilde geçmesi ve kişinin sahip olduğu sorunlardan iş vasıtası ile uzaklaşmasını ifade etmektedir.
Bu araştırma, ilişkisel tarama (survey) modelinde bir çalışmadır. Çalışmanın devamında bu modeller ampirik olarak test edilecek ve en iyi uyum değerleri veren model kabul edilecektir. Araştırma kapsamındaki yapısal eşitlik modelinin veri analizlerinde LISREL 8.80 [Linear Structural Relationship] programı diğer analizlerde IBM SPSS Statistics 18 [Statistical Package for the Social Sciences] programı kullanılmıştır.
Yapısal Modeli 1:
Algılanan örgütsel destek ve korku ikliminin presenteeismi ve çalışmaya tutkunluğun tüm boyutlarını; presenteeismin de çalışmaya tutkunluğun tüm
boyutlarını etkilediği varsayımına dayanan 1. Yapısal Model için aşağıdaki hipotezler kurulmuştur.
H1: Hemşireler tarafından algılanan korku ikliminin, presenteeism üzerinde pozitif etkisi vardır.
H1TH-DDK: Korku iklimi alt boyutlarından tedirginlik hissinin, presenteeismin
alt boyutlarından olan dikkat dağınıklığından kaçınamama üzerinde pozitif etkisi vardır.
H1DIK-DDK: Korku iklimi alt boyutlarından düşünceleri ifade korkusunun,
presenteeismin alt boyutlarından olan dikkat dağınıklığından kaçınamama üzerinde pozitif etkisi vardır.
H2: Hemşireler tarafından algılanan örgütsel desteğin, presenteeism üzerinde negatif etkisi vardır.
H2AOD-DDK: Algılanan örgütsel desteğin, presenteeismin alt boyutlarından olan
dikkat dağınıklığından kaçınamama üzerinde negatif etkisi vardır.
H3: Hemşirelerin presenteeismin durumlarının, çalışmaya tutkunluk üzerinde negatif etkisi vardır.
H3DDK-DINC: Presenteeismin alt boyutlarından dikkat dağınıklığından
kaçınamamanın, çalışmaya tutkunluk alt boyutlarından olan dinçlik üzerinde negatif etkisi vardır.
H3DDK-ADAN: Presenteeismin alt boyutlarından dikkat dağınıklığından
kaçınamamanın, çalışmaya tutkunluk alt boyutlarından olan adanmışlık üzerinde negatif etkisi vardır.
H3DDK-YOG: Presenteeismin alt boyutlarından dikkat dağınıklığından
kaçınamamanın, çalışmaya tutkunluk alt boyutlarından olan yoğunlaşma üzerinde negatif etkisi vardır.
H4: Hemşireler tarafından algılanan korku ikliminin, çalışmaya tutkunluk üzerinde negatif etkisi vardır.
H4TH-DINC: Korku iklimi alt boyutlarından tedirginlik hissinin, çalışmaya
H4TH-ADAN: Korku iklimi alt boyutlarından tedirginlik hissinin, çalışmaya
tutkunluk alt boyutlarından olan adanmışlık üzerinde negatif etkisi vardır. H4TH-YOG: Korku iklimi alt boyutlarından tedirginlik hissinin, çalışmaya
tutkunluk alt boyutlarından olan yoğunlaşma üzerinde negatif etkisi vardır. H4DIK-DINC: Korku iklimi alt boyutlarından düşünceleri ifade korkusunun,
çalışmaya tutkunluk alt boyutlarından olan dinçlik üzerinde negatif etkisi vardır.
H4DİK-ADAN: Korku iklimi alt boyutlarından düşünceleri ifade korkusunun,
çalışmaya tutkunluk alt boyutlarından olan adanmışlık üzerinde negatif etkisi vardır.
H4DİK-YOG: Korku iklimi alt boyutlarından düşünceleri ifade korkusunun,
çalışmaya tutkunluk alt boyutlarından olan yoğunlaşma üzerinde negatif etkisi vardır.
H5: Hemşireler tarafından algılanan örgütsel desteğin, çalışmaya tutkunluk üzerinde pozitif etkisi vardır.
H5AOD-DINC: Algılanan örgütsel desteğin çalışmaya tutkunluk alt boyutlarından
olan dinçlik üzerinde pozitif etkisi vardır.
H5AOD-ADAN: Algılanan örgütsel desteğin çalışmaya tutkunluk alt
boyutlarından adanmışlık üzerinde pozitif etkisi vardır.
H5AOD-YOG: Algılanan örgütsel desteğin çalışmaya tutkunluk alt boyutlarından
Yapısal Eşitlik Modeli 1’e ait teorik model Şekil 9’da verilmiştir.
Yapısal Model 2:
Algılanan örgütsel destek ve korku ikliminin presenteeismi ve çalışmaya tutkunluğun dinçlik boyutunu; presenteeismin de çalışmaya tutkunluğun dinçlik boyutunu etkilediği varsayımına dayanan 2. Model için aşağıdaki hipotezler kurulmuştur.
H1: Hemşireler tarafından algılanan korku ikliminin, presenteeism üzerinde pozitif etkisi vardır.
H1TH-DDK: Korku iklimi alt boyutlarından tedirginlik hissinin, presenteeismin
alt boyutlarından olan dikkat dağınıklığından kaçınamama üzerinde pozitif etkisi vardır.
H1DIK-DDK: Korku iklimi alt boyutlarından düşünceleri ifade korkusunun,
presenteeismin alt boyutlarından olan dikkat dağınıklığından kaçınamama üzerinde pozitif etkisi vardır.
KORKU İKLİMİ Tedirginlik Hissi
Düşüncelerini İfade Korkusu
ALGILANAN ÖRGÜTSEL DESTEK
PRESENTEEİSM
Dikkat Dağınıklığından Kaçınamama
ÇALIŞMAYA TUTKUNLUK Dinçlik Adanmışlık Yoğunlaşma Şekil 9. Yapısal Model 1 İçin Teorik Model
H2: Hemşireler tarafından algılanan örgütsel desteğin, presenteeism üzerinde negatif etkisi vardır.
H2AOD-DDK: Algılanan örgütsel desteğin, presenteeismin alt boyutlarından olan
dikkat dağınıklığından kaçınamama üzerinde negatif etkisi vardır.
H3: Hemşirelerin presenteeismin durumlarının, çalışmaya tutkunluk üzerinde negatif etkisi vardır.
H3DDK-DINC: Presenteeismin alt boyutlarından dikkat dağınıklığından
kaçınamamanın, çalışmaya tutkunluk alt boyutlarından olan dinçlik üzerinde negatif etkisi vardır.
H4: Hemşireler tarafından algılanan korku ikliminin, çalışmaya tutkunluk üzerinde negatif etkisi vardır.
H4TH-DINC: Korku iklimi alt boyutlarından tedirginlik hissinin, çalışmaya
tutkunluk alt boyutlarından olan dinçlik üzerinde negatif etkisi vardır.
H4DIK-DINC: Korku iklimi alt boyutlarından düşünceleri ifade korkusunun,
çalışmaya tutkunluk alt boyutlarından olan dinçlik üzerinde negatif etkisi vardır.
H5: Hemşireler tarafından algılanan örgütsel desteğin, çalışmaya tutkunluk üzerinde pozitif etkisi vardır.
H5AOD-DINC: Algılanan örgütsel desteğin çalışmaya tutkunluk alt boyutlarından
olan dinçlik üzerinde pozitif etkisi vardır.