Araştırmanın Modeli

Çalışmanın bu bölümünde verilen alan araştırmasında; bir bölgede var olan turizmin sürdürülebilirliğini sağlamada önemli etkileri olduğu ileri sürülen ve söz konusu bölgenin taşıma kapasitesine yönelik veriler de üreten ekonomik, sosyal, kültürel etkilerin neler olduğunun Beypazarı'na gelen ziyaretçiler ve yerel halkın algıları açısından ortaya koyulması ve bu sonuçlarla beraber Beypazarı'nda sürdürülebilir turizmin sağlanması için çözüm önerilerinin geliştirilmesi amaçlanmaktadır.

Bu amaca yönelik olarak turistik alanların taşıma kapasitesi ele alınmakta ve turistik alanların taşıma kapasitesini çeşitli boyutlarla ele alan ve Şekil 3 ile gösterilen bir model oluşturulmaktadır. Burada çeşitli boyutları ile ortaya konulan sorunların çözümüne yönelik önerilerle, bir turistik alanın sürdürülebilirliğine de katkı sağlanacağı düşünülmektedir. Bu modele göre yerel halkın ve ziyaretçilerin sosyal taşıma kapasitesi hakkındaki görüşleri alınırken, kendilerine turizmle birlikte değişim gösteren fiziksel, çevresel, ekonomik ve kültürel boyutlarla ilgili sorular da yöneltilmiştir. Böylece sosyal taşıma kapasitesi açısından yerel halkın ve ziyaretçilerin turizmle ilgili algılarının, yaşadıkları olumluluk ve olumsuzlukların tespit edilmesi hedeflenmiştir.

Sosyal taşıma kapasitesi yerel halk ve ziyaretçi açısından farklı sınırları ifade edecek olsa da, yapılacak olan araştırmalarla ortak fikirler, sorunlar tespit edilebilir. Bu tespitlerde sosyal bilimlerde kullanılan araştırma yöntemleri (gözlem, mülakat, anket vb.) kullanılabilir

Şekil 3

Araştırma Modeli

Bir bölgenin taşıma kapasitesinin değerlendirilmesi sonucunda, var olan alanın sorunları olduğu ortaya çıkarsa, alanın daha uygun bir seviyede kullanımı hedeflenmelidir. Hedeflenen kullanım seviyesi, alanın taşıma kapasitesini aşmayacak bir seviye olmalıdır. Çalışmada, Beypazarı'nın turizmden ekonomik sosyal ve kültürel olarak hangi boyutlarda etkilendiği araştırılmaktadır. Beypazarı'nda turizm ile ortaya çıkan ekonomik, sosyal ve kültürel değişimlere dair algılar, düşünceler yerel halk ve bölgeye gelen ziyaretçiler üzerinden değerlendirilmektedir. Turizmle oluşabilecek ekonomik, sosyal ve kültürel farklılıkların içerisinde olabilecek değerler, yerel halkın turizme ve ziyaretçilere bakış açıları, ziyaretçi tutumlarına karşı gösterilen hoşgörü, yerel halk ve ziyaretçi iletişimleri ve etkileşimleri aile içi iletişimleri, kadınların üretime katılma oranları, sosyalleşme, el sanatlarına bakış açısının değişmesi gibi başlıklar araştırılmaktadır.

Yerel halka ait araştırmanın amacı bölümünde verilen araştırma hipotezlerine göre oluşturulan "alt araştırma hipotezleri" aşağıda verilmektedir. Demografik özellikler olarak cinsiyet, aylık gelir ve eğitim düzeyi ele alınmaktadır:

YEREL HALK (Görüşler ve Tutumlar) ZİYARETÇİLER (Görüşler ve Tutumlar) Sosyal Taşıma Kapasitesi Turistik Alanı Etkileyebilecek Taşıma Kapasitesi Türleri • Ekonomik • Kültürel • Sosyal • Fiziksel • Çevresel Beypazarı Turizminin Sürdürülebilirliği ETKİLEŞİM

H1a1: Yerel halkın cinsiyetleri ile turizmin yerel halkın gelirlerini artırdığına dair görüşleri arasında ilişki vardır.

H1a2: Yerel halkın eğitim düzeyi ile turizmin yerel halkın gelirlerini artırdığına dair görüşleri arasında ilişki vardır.

H1a3: Yerel halkın aylık gelirleri ile turizmin yerel halkın gelirlerini artırdığına dair görüşleri arasında ilişki vardır.

H1b1: Yerel halkın cinsiyetleri ile turizmin geleneksel el sanatlarını canlandırdığına dair görüşleri arasında ilişki vardır.

H1b2: Yerel halkın eğitim düzeyi ile turizmin geleneksel el sanatlarını canlandırdığına dair görüşleri arasında ilişki vardır.

H1c1: Yerel halkın cinsiyetleri ile turizmle üretime katılan kadın sayısında değişim olduğuna dair görüşleri arasında ilişki vardır.

H1c2: Yerel halkın eğitim düzeyleri ile turizmle üretime katılan kadın sayısında değişim olduğuna dair görüşleri arasında ilişki vardır.

H1d1: Yerel halkın turizmden elde ettiği gelir düzeyi ile turizmin yerel halkın gelirlerini artırdığına dair görüşleri arasında ilişki vardır.

H1e1: Yerel halkın turizmden elde ettiği gelir düzeyi ile turizmin geleneksel el sanatlarını canlandırdığına dair görüşleri arasında ilişki vardır.

H1f1: Yerel halkın turizmden elde ettiği gelir düzeyi ile turizmin üretime katılan kadın sayısında değişim olduğuna dair görüşleri arasında ilişki vardır.

H1g: Yerel halkın turizmin devam etmesi konusundaki görüşleri ile turizimin yerel halkın gelirlerini artırdığına dair görüşleri arasında ilişki vardır.

H1h: Yerel halkın turizmin devam etmesi konusundaki görüşleri ile gelenek ve göreneklerde değişim olduğu konusundaki görüşleri arasında ilişki vardır.

H1i: Yerel halkın turizmin devam etmesi konusundaki görüşleri ile üretime katılan kadın sayısında değişime neden olduğu konusundaki görüşleri arasında ilişki vardır.

Araştırmanın amacı bölümünde bulunan araştırma hipotezlerine dair oluşturulan ziyaretçilere ait "alt araştırma hipotezleri" aşağıda verilmektedir. Demografik özellikler olarak yaş, cinsiyet, aylık gelir ve eğitim düzeyi ele alınmaktadır:

H2a1: Ziyaretçilerin yaşları ile Beypazarı halkının misafirperver olduğuna dair görüşleri arasında ilişki vardır.

H2a2: Ziyaretçilerin gelir düzeyi ile Beypazarı halkının misafirperver olduğuna dair görüşleri arasında ilişki vardır.

H2a3: Ziyaretçilerin cinsiyetleri ile Beypazarı'nı yakınlarına tavsiye etmeyi düşünmeye dair görüşleri arasında ilişki vardır.

H2a4: Ziyaretçilerin gelir düzeyi ile Beypazarı'ndaki turist yoğunluğundan memnuniyet duyduğuna dair görüşleri arasında ilişki vardır.

H2a5: Ziyaretçilerin gelir düzeyi ile Beypazarı halkının hoşgörülü olduğu konusundaki görüşleri arasında ilişki vardır.

H2a6: Ziyaretçilerin yaşları ile yerel halkla iletişim kurma konusundaki görüşleri arasında ilişki vardır.

H2a7: Ziyaretçilerin cinsiyetleri ile yerel halkla iletişim kurma konusundaki görüşleri arasında ilişki vardır.

H2b1: Ziyaretçilerin eğitim düzeyleri ile Beypazarı halkı ile kültürel farklılıklarının olmadığına dair düşünceleri arasında ilişki vardır.

H2b2: Ziyaretçilerin eğitim düzeyleri ile Beypazarı halkının kültürünü tanıtma konusunda başarılı olduğuna dair düşünceleri arasında ilişki vardır.

H3c1: Ziyaretçilerin yaş grupları Beypazarı turizminin halka istihdam sağladığına dair düşünceleri arasında ilişki vardır.

H3c2: Ziyaretçilerin eğitim düzeyleri ile Beypazarı turizminin halka istihdam sağladığına dair düşünceleri arasında ilişki vardır.

H2d1: Ziyaretçilerin cinsiyetleri ile Beypazarı'nda turizmin devam etmesi gerektiğine dair görüşleri arasında ilişki vardır.

H2d2: Ziyaretçilerin eğitim düzeyi ile Beypazarı'nda turizmin devam etmesi gerektiğine dair görüşleri arasında ilişki vardır.

Bilimsel yazın açıklamalar doğrultusunda yapılan sosyal taşıma kapasitesi bölümlendirmelerine karşın sosyal taşıma kapasitesinin sadece sosyal boyutu içermeyeceği düşünülmüş, bir çekim merkezinin ekonomik, fiziksel, çevresel boyutlarının da sosyal boyuttan ayrı olarak değerlendirilmesi gereken boyutlar olarak bu çalışmada ele alınması uygun görülmüştür.