Araştırma Soruları ve Hipotezler

4.2.1. Araştırma Soruları

1. Đç girişimciliğin iş tatmini üzerinde etkisi var mıdır?

2. Đç girişimci bir yapı oluşturmada etkili olan unsurlar nelerdir.

3. Firma büyüklüğü iç girişimci uygulamalarda belirleyici etkiye sahip midir? 4. Đç girişimcilik rekabet üstünlüğü sağlamada etkili midir?

5. Kurumda bulunulan pozisyon ile işten tatmin olma arasında anlamlı bir fark var mıdır?

6. Çalışma yılına göre işten tatmin olama farklılık gösterir mi?

4.2.2. Hipotezler

Đç girişimciliğin ortaya çıkmasına etki eden birçok faktör bulunmaktadır. Firmaların çevresindeki değişimler, yoğun rekabet, tüketici beklentilerimdeki değişimler, sektörün yapısında ortaya çıkan değişimler kısacası örgütün dış çevresinin sahip olduğu özellikler iç girişimci uygulamalara etki edebilmektedir (Antoncic, 2007, Zahra, 1993, Hornsby ve diğ, 1993). Bu bilgiler ışığında araştırmanın birinci hipotezi şu şekilde oluşturulmuştur

H1: Organizasyonun dış çevresinin sahip olduğu özellikler firmaların iç girişimcilik

seviyesine etki etmektedir.

Đç girişimciliğin firma içinde yerleşmesinde ve başarısında belirleyici olarak görülen organizasyonel özellikler genel olarak, iletişim, biçimsel kontrol, çevreyi izleme yoğunluğu, organizasyonel ve yönetimsel destek ve organizasyonel değerlerdir (Hornsby ve diğ, 1993). Yoğun bir biçimde yapılan çevresel taramalar iç girişimcilikle pozitif olarak ilişkilendirilmektedir (Antoncic, 2007). Bunu yanı sıra organizasyonlarda personeli güçlendirmenin ve bilgi paylaşımının bir aracı olarak ileri sürülen açık iletişim de kurumsal yenilikçilik için kritik öneme sahiptir (Antoncic, 2004). Tüm bunların içinde beklide en önemli unsur yönetim sistemidir. Yönetim sistemi çalışanların becerilerini geliştirecek nitelikte olmalıdır ki bu sayede müşteriye ulaşmak ve hizmet üstünlüğü sağlamak mümkün olabilsin (Ruzzier at al.,2006). Bu bilgiler doğrultusunda araştırmadaki ikinci hipotez aşağıdaki şekilde oluşturulmuştur.

H2: Organizasyon içi unsurlar firmalarda iç girişimciliğin ortaya çıkmasına etki eder

Çalışana işi ile ilgili yetki verilmesi, onun otonomi sahibi olması iş tatminini artırıcı etki yapmaktadır (Blanchflower and Oswald, 1998; Hundley, 2001; Kawaguchi, 2002; akt, Frey and Benz, 2003). Đşin sağladığı özgürlük ve kişinin işinin patronu olma fırsatını yakalaması kişinin işinde daha mutlu olmasını sağlıyor (Benz and Frey, 2003). Esnek yapılaşmalar, grup çalışmalarının teşvik edilmesi ve özellikle inovatif yapılar iş tatminini artırıcı etki yapmaktadır (Bauer, 2000). Bu bilgilerden yola çıkarak araştırmanın üçüncü hipotezi aşağıdaki gibi oluşturulmuştur.

H3: Đç girişimcilik boyutları (yenilikçilik, yeni iş girişimleri başlatma, proaktiflik,

rekabetçi girişkenlik, stratejik yenilik, risk alma, özerklik) ve çalışanların iş tatmini arasında pozitif yönde bir ilişki vardır

Literatürde inovasyon ve girişimcilik süreci arasındaki ilişkiyi inceleyen birçok araştırma yapılmıştır. Bu çalışmaların üzerinde durduğu üç unsur vardır. Bunlar, girişimci davranış, girişimci vizyon ve girişimci hareket/faaliyettir (Ireland et al., 2001; Rohtwell, 1992, akt, Fatzean,2005). Girişimcinin hem finansal hem finansal olmayan amaçları vardır. Para kazanmanın yanında başarı ihtiyacı duyma ve bunu tatmin etme amacı da vardır. Başarı ihtiyacı yüksek olan girişimci para kazanmaktan daha çok özerklik arayan ve değişim odaklı kişidir. Girişimci risk alan ve yeni fırsatları kovalayan davranışlarda bulunur (Ensly et al., 2000; Jacakson and Rotkey, 1994; Shaver and Scott, 1991; akt, McFatzean, 2005). Bird ve Jelinek (1998)’ e göre ise girişimsel hareket, yeni potansiyel fırsatları değerlendirme adına başkalarının hareketlerini etkileyebilme ve onların her gün biraz daha inovasyon odaklı düşünme ve hareket etme yeteneği kazanmalarını sağlamadır. Bu bilgilerden hareketle dördüncü hipotez şu şekilde oluşturulmuştur.

H4: Organizasyondaki iç girişimci uygulamalarla yenilikçilik/inovasyon arasında bir

ilişki vardır

Organizasyonun desteğinin varlığı fırsatların belirlenmesi için çalışanların eğitimi ve gerekli kaynaklara erişebilmek açısından iç girişimcilik davranışlarını olumlu olarak etkilemektedir (Antoncic, 2000). Kaynaklara ulaşmak için yönetimce sağlanacak destek firmalardaki girişimcilik faaliyetlerini de destekleyici önemli bir çaba olacaktır (Covin ve Slevin, 1991). Bu bilgi ışığında test edilmek üzere aşağıdaki hipotezimiz oluşturulmuştur.

H5: Đç Girişimcilik ile Organizasyonel ve Yönetimsel Destek Arasında Bir Đlişki Vardır

Đç girişimcilik literatürü incelendiğinde bir firmada iç girişimcilik uygulamalarının ortaya çıkabilmesi için kuruluşunun üzerinden en az 5 yıl geçmiş olması ve bu suretle kurulumunu tamamlamış olması gerektiğine vurgu yapılır. Kurulumunu tamamlamış olan firmaların yönetim uygulamalarını oturttuğu ve bunun haricinde hem kurumun hem de çalışanların menfaatleri en üst seviyeye çıkaracak uygulamalara ağırlık verdiği

ve bu suretle rekabet edilebilirliği artırdığı ileri sürülür. Literatürdeki bu bilgiler ışığında altıncı hipotez şu şekilde oluşturulmuştur.

H6: Firmanın Yaşına Göre Đç Girişimcilik Eğilimi Farklılık Gösterir

Bir firmada iç girişimci uygulamaların ortaya çıkabilmesi için gerekli olan kısıtlardan biride firmada çalışan sayısı diğer bir ifade ile firma büyüklüğüdür. Girişimcilik yazınında büyük firmaların küçük firmalara oranla daha fazla rekabetçi, yenilikçi ve risk alma eğilimli yani kısacası daha fazla iç girişimci olduğuna vurgu yapılmaktadır. Büyük ölçekli firmalar çalışanlarını yenilikçi projelere katmakta, risk almak için onları cesaretlendirmekte ve bu amaçla geliştirme programları uygulamaktadırlar. Tüm bu unsurlar ise firmada iç girişimcilik eğilimleri artırmaktadır. Tüm bu söylenenlerden sonra test edilmek amacıyla aşağıdaki hipotezimiz oluşturulmuştur.

H7: Çalışan Sayısı Đle Firmaların Đç Girişimcilik Eğilimi Arasında Bir Farklılık Vardır

Dışa açık ekonomik faaliyet sürdüren firmalar rekabet üstünlüğünü sağlamak ve bunu devam ettirmek için yenilikçi davranmak zorundadırlar (Hadjimanolis, 2000; Forrest, 1990). Đlgili literatür incelendiğinde ihracat oranlarının iç girişimcilik eğilimi üzerinde etkili olduğu ve ihracat yapan firmaların yapmayanlara oranla daha fazla iç girişimcilik özelliği taşıdığı ileri sürülmektedir. Bu bilgiler ışığında test edilmek amacı ile aşağıdaki hipotezimiz oluşturulmuştur.

H8: Firmaların Đhracat Oranları Đle Đç Girişimcilik Eğilimleri Arasında Bir Faklılık

Bu hipotezler ve araştırma soruları ışığında iç girişimcilik ile ilgili bu çalışma için oluşturulan araştırma modelini aşağıdaki gibi tanımlayabiliriz.

Şekil 2. Araştırma için oluşturulan iç Girişimcilik ölçüm modeli

ORGANĐZASYONEL BELĐRLEYĐCĐLER
Đçsel Đletişim
Biçimsel Kontrol
Çevresel Tarama
Yönetimsel Destek
Organizasyonel Değerler ÇALIŞAN TATMĐNĐ ĐÇ GĐRĐŞĐMCĐLĐK ÇEVRESEL BELĐRLEYĐCĐLER
Dinamik Çevre
Teknolojik Fırsatlar
Sektörel Büyüme
Yeni Ürünlere Talep
Yoğun Rekabet