Antropometrik Ölçümler

Sporcuların antropometrik belirlemek amacıyla; boy, ağırlık, alt bacak uzunluğu, üst bacak uzunluğu, tüm kol uzunluğu, üst kol uzunluğu, ön kol uzunluğu, ayak uzunluğu, el uzunluğu ve parmak uzunluğu, kulaç genişliği, omuz genişliği, göğüs genişliği, dirsek genişliği, diz genişliği, el genişliği ve ayak genişliği, bel çevresi, kalça çevresi, göğüs çevresi, omuz çevresi, biceps çevresi (serbest/kasılı), baldır çevresi ve uyluk çevresi, suprailiac deri kıvrımı kalınlığı (dkk), supraspinale dkk, subscapular dkk, biceps dkk, triceps dkk ve baldır dkk, göğüs derinliği ve büst yüksekliği antropometrik ölçüleri International Biological Programme protokollerine uygun bir şekilde alınmıştır (Ek 3) (Weiner ve Loire, 1969). Alınan bu ölçümlerle birlikte üst kol yağ alanı (AFA), üst kol kas alanı (AMA), kol yağ indeksi (AFI), kormik indeks ve frame indeks hesaplanmıştır. Ölçümler alınırken Holtain antropometre, Lange deri kıvrımı kalınlığı aleti, çap pergeli (küçük ve büyük), şerit metre, kılavuzlu kompas, padometre ve TANITA SC-330 kullanılmıştır.

Boy: Birey standart anatomik pozisyonda (avuç içleri anterior yöne dönük, ayak topukları birleşik ve ayak parmakları arasında 450’lik açıyla durur) dik bir şekilde konumlanmış, bireyin kafası frankfurt düzlemine (orbitale ve tragion noktasının yatay düzlemde olması) göre ayarlanmalıdır. Ölçü yapacak olanlar iki kişi olmalıdır. Bir kişi deneğin önünde bulunarak deneğin pozisyonunu ayarlar (mastoid çıkıntılarından yukarıya doğru yumuşak bir şekilde çekilerek deneğin ulaşabileceği en yüksek boy elde edilir). Diğer kişi ise antropometrenin horizontal kolunu broca düzlemine çok basınç olmayacak şekilde vertex noktasına (kafanın en üst noktası) indirir. Ölçüm milimetre olarak kaydedilir (Frisancho, 1990; Norton ve Olds, 2004; Duquet ve Carter, 2009, 56-57).

Ağırlık: Birey ayakları çıplakken, minimum düzeyde kıyafetle ölçüm (TANITA SC 330) gerçekleştirilir. Örneklem dik bir şekilde iki ayağı üzerinde sabit kalmalıdır. Ölçüm kilogram olarak kaydedilir (Frisancho, 1990; Norton ve Olds, 2004; Duquet ve Carter, 2009, 56-57).

Alt bacak uzunluğu: Birey ayaktayken, yerden tibiale noktası arasındaki mesafe antropometreyle ölçülür. Ölçüm milimetre olarak kaydedilir (Frisancho, 1990; Norton ve Olds, 2004).

Kulaç genişliği: Birey ayaktayken kolları yere paralel olacak şekilde iki yana açılmış vaziyetteyken, orta parmakların uç noktaları arasındaki mesafe antropometreyle alınır. Ölçüm milimetre olarak kaydedilir (Frisancho, 1990; Norton ve Olds, 2004).

Göğüs genişliği: Birey kolları yanlara doğru hafif açarak ayakta konumlanır. 3. ve 4. sternaların birleşme yüzeyinden en yakın kaburganın dış tarafından çap pergeliyle alınır. Ölçüm milimetre olarak kaydedilir (Frisancho, 1990; Norton ve Olds, 2004).

Göğüs derinliği: Birey ayaktayken 3. ve 4. sternaların birleştiği yerden sırttaki omurlarla alet paralel olacak şekilde çap pergeliyle alınır. Ölçüm milimetre olarak kaydedilir (Frisancho, 1990; Norton ve Olds, 2004).

Omuz genişliği: Birey ayakta konumlanmış bir şekilde dururken acramion noktaları arasındaki mesafe çap pergeliyle alınır. Ölçüm milimetre olarak kaydedilir (Frisancho, 1990; Norton ve Olds, 2004).

Tüm kol uzunluğu: Birey ayaktayken kol tam uzunluğunu kazandığında (hafifçe yana ve öne doğru getirilmeli) acromion-daktilion noktası arasından antropometreyle alınır. Ölçüm milimetre olarak kaydedilir (Frisancho, 1990; Norton ve Olds, 2004).

Üst kol uzunluğu: Birey ayakta konumlanmış ve kolunu dirsekten 90° bükmüş bir şekilde, acromion (kürek kemiğinin omuz ekleminin üstünde sırt olarak hissedilen çıkıntı) - radiale (radiusun dış-üst sınır) noktasından antropometreyle alınır. Ölçüm milimetre olarak kaydedilir (Frisancho, 1990; Norton ve Olds, 2004).

Önkol uzunluğu: Birey ayakta konumlanmış ve kolunu dirsekten 90° bükmüş bir şekilde radiale-lateral styloit arası mesafedan antropometreyle alınır. Ölçüm milimetre olarak kaydedilir (Frisancho, 1990; Norton ve Olds, 2004).

Bel çevresi: Zayıf bireylerde vücudun en fazla girinti yaptığı yerden; şişman bireylerde son kaburga ile crista iliacanın en üst noktası arasındaki mesafenin ortası belirlenerek alınır. Ölçüm milimetre olarak kaydedilir (Frisancho, 1990; Norton ve Olds, 2004).

Kalça çevresi: Femurun trochanterion noktasının deri yüzeyindeki hizasından geçecek şekilde alınır. Ölçüm milimetre olarak kaydedilir (Frisancho, 1990; Norton ve Olds, 2004).

Göğüs çevresi: Birey dik ve kolları hafif yana açık konumlanırken, mezosternal düzeyden yere paralel tutularak nefes verilmiş halde scapula ve axillae altından ölçüm alınır. Ölçüm milimetre olarak kaydedilir (Frisancho, 1990; Norton ve Olds, 2004).

Omuz çevresi: İki omuzun acromion noktalarından geçirilerek alınır. Ölçüm milimetre olarak kaydedilir (Frisancho, 1990; Norton ve Olds, 2004).

Suprailiac dkk: Orta aksilden dikey bir çizgide ilium çıkıntısının 2-3 santim üzerinden yatay olarak alınmaktadır (Frisancho, 1990; Norton ve Olds, 2004).

Supraspinale dkk: Anterior superior iliac spine çıkıntısının ortalama 5-7 cm üstünden alınır (Frisancho, 1990; Norton ve Olds, 2004; Duquet ve Carter, 2009, 56-57).

Subscapular dkk: Birey serbest şekilde dururken, scapular inferior açısına bitişik olan deri 45° açıyla aşağı doğru çekilerek alınır (Frisancho, 1990; Norton ve Olds, 2004;

Büst yüksekliği: Birey, bacakları ve ayakları bir yerden destek almayacak şekilde masaya oturur. Dizlerinin arkası masa kenarının üstünden 2 parmak kadar dışarıda olmalıdır. Dik şekilde konumlanır ve frankfurt düzlemine göre kafası ayarlanır. Antropometreyle masa ve kafanın en üst noktası olan vertex arasındaki mesafeden ölçüm alınır. Ölçüm milimetre olarak kaydedilir (Frisancho, 1990; 10-20; Norton ve Olds, 2004).

Üstbacak uzunluğu: Birey ayaktayken, femurun trochanteri ve tibiale laterale arasından ölçüm alınır. Ölçüm milimetre olarak kaydedilir (Frisancho, 1990; Norton ve Olds, 2004).

Biceps çevresi (serbest): Kollar iki yana gevşek halde sarkarken, üst kolun orta noktasından alınır. Ölçüm milimetre olarak kaydedilir (Frisancho, 1990; Norton ve Olds, 2004; Duquet ve Carter, 2009, 56-57).

Biceps çevresi (kasılı): Kolların 900 bükülerek sıkılması ile üst kolun orta noktasından alınır. Ölçüm milimetre olarak kaydedilir (Frisancho, 1990; Norton ve Olds, 2004; Duquet ve Carter, 2009, 56-57).

Biceps dkk: Kollar serbestken üst kolun şerit metreyle orta noktası belirlenir ve biceps kasının üzerinden dik bir şekilde alınır (Frisancho, 1990; Norton ve Olds, 2004).

Triceps dkk: Kollar serbestken üst kolun arkasında acromion ve olecranon arasındaki orta yerden dik bir şekilde alınır (Frisancho, 1990; Norton ve Olds, 2004; Duquet ve Carter, 2009, 56-57).

Dirsek genişliği: Birey ayakta konumlanmış ve kolunu dirsekten bükmüş vaziyetteyken humerusun medial ve lateral çıkıntılarından çap pergeliyle alınır. Ölçüm milimetre olarak kaydedilir (Frisancho, 1990; Norton ve Olds, 2004; Duquet ve Carter, 2009, 56-57).

El uzunluğu: Birey avuç içini ve dirseğini masanın üzerine gelecek şekilde koyar. Başparmak tarafındaki stylion ile daktilion noktasından kılavuzlu kompas ile alınır. Ölçüm milimetre olarak kaydedilir (Frisancho, 1990; Norton ve Olds, 2004).

Parmak uzunluğu: Orta parmağın avuç içiyle birleştiği nokta ile parmağın en uç noktasından kılavuzlu kompas ile alınır. Ölçüm milimetre olarak kaydedilir (Frisancho, 1990; Norton ve Olds, 2004).

Ayak uzunluğu: Birey sandalyede oturur vaziyetteyken yere tam basacak şekilde konumlanır; topuğun arkadan en çıkıntılı yeri ile uzun parmağın ucu arasından padometreyle alınır. Ölçüm milimetre olarak kaydedilir (Frisancho, 1990; Norton ve Olds, 2004).

Diz genişliği: Birey sandalyeye ayakları yere tam basacak şekilde otururken (90o

derece) femur kondillerinin en çıkıntılı yerlerinden çap pergeliyle alınır. Ölçüm milimetre olarak kaydedilir (Frisancho, 1990; Norton ve Olds, 2004; Duquet ve Carter, 2009, 56-57).

Baldır çevresi: Alt bacak baldır kasının en geniş noktasından alınır. Ölçüm milimetre olarak kaydedilir (Frisancho, 1990; Norton ve Olds, 2004; Duquet ve Carter, 2009, 56-57).

Uyluk çevresi: Üst bacağın tam orta noktasından alınır. Ölçüm milimetre olarak kaydedilir (Frisancho, 1990; Norton ve Olds, 2004).

El genişliği: Birey avuç içi (ayası) masanın üzerine bakacak şekilde önkolunu ve elini masanın üzerine koyar. Parmaklar bitişik ve önkol ile aynı doğrultudayken 2. ve 5. metacarpallerin distal uçları kılavuzlu kompas ile ölçülür. Ölçüm milimetre olarak kaydedilir (Frisancho, 1990; Norton ve Olds, 2004).

Ayak genişliği: 1. ve 5. Metakarpallerin dışından en çıkıntılı iki nokta arasındaki mesafedir ve padometreyle alınır. Ölçüm milimetre olarak kaydedilir (Frisancho, 1990; Norton ve Olds, 2004).