• Sonuç bulunamadı

Annelerin kendi annelerinin çocuk yetiştirme stili ile kendilerinin çocuk yetiştirme stili ve çocuğun mizacı arasında ilişki ile ilgili sonuç ve tartışma. Annelerin

12. Okul öncesi dönem çocuğunun mizaç özellikleri ailenin aylık gelirine ve ailenin ekonomik durumu algısına göre farklılaşmakta mıdır?

5.1. Sonuç ve Tartışma

5.1.4. Annelerin kendi annelerinin çocuk yetiştirme stili ile kendilerinin çocuk yetiştirme stili ve çocuğun mizacı arasında ilişki ile ilgili sonuç ve tartışma. Annelerin

kendi annesinin çocuk yetiştirme stillerine ilişkin algılarına göre “Ebeveyn Çocuk Yetiştirme Stili” puanları arttıkça kendilerinin “Çocuk Yetiştirme Anketinin “İtaat Bekleme Alt boyutu”,

“Cezalandırma Alt boyutu” ve “Çocuk Yetiştirme Anketi” toplam puanları artmakta,

“Sıcaklık Alt boyutu” ve “Açıklayıcı Akıl Yürütme Alt boyutu” puanları ise azalmakta olduğu bulunmuştur.

Anneannelerin ebeveyn kontrolü alt boyutu puanları arttıkça annelerin çocuk yetiştirme stilinin sıcaklık ve açıklayıcı akıl yürütme alt boyutları puanlarının azaldığı, çocuğundan itaat bekleme ve cezalandırma davranışlarının da arttığı bulunmuştur. Bu

bağlamda anneannenin çocuk yetiştirme stilinin annenin çocuklarına davranışlarında etkisinin olduğunu göstermektedir. Anneanne kontrolcü davranıyorsa anne de kendi çocuğundan itaat etmesini beklemekte ve aksi durumda cezalandırmaya başvuran davranışlar göstermekte olduğu söylenebilir. Whitbeck & Gecas (1988), ebeveynlerinin kendileriyle kurdukları ilişkileri sıcak olarak değerlendiren gençlerin, ebeveynlerin değerleriyle kendi değerlerinin benzer olduğunu belirtmişlerdir. Sonuç olarak bu araştırmaların bulguları araştırmanın bu sonucunu desteklemektedir.

Anneannelerin Ebeveyn Çocuk Yetiştirme Stili Ölçeğinin “Ebeveyn Kabulü Alt boyutu” puanları arttıkça annelerin Çocuk Yetiştirme Anketinin “İtaat Bekleme Alt boyutu”,

“Cezalandırma Alt boyutu” ve Çocuk Yetiştirme Anketi toplam puanlarının arttığı, anneannelerin Ebeveyn Çocuk Yetiştirme Stili Ölçeğinin “Ebeveyn Kabulü Alt boyutu”

puanları arttıkça annelerin Çocuk Yetiştirme Anketinin “Sıcaklık Alt boyutu” puanlarının ise azaldığı bulunmuştur.

Çocuklar İçin Kısa Mizaç Ölçeğinin “Sıcakkanlılık-utangaçlık alt boyutu” puanları arttıkça annelerin Çocuk Yetiştirme Anketinin “Açıklayıcı Akıl Yürütme Alt boyutu” ve Anneannelerin Ebeveyn Çocuk Yetiştirme Stili Ölçeğinin “Ebeveyn Kontrolü Alt boyutu”

puanlarının da arttığı, Anneannelerin “Ebeveyn Çocuk Yetiştirme Stili” toplam puanlarının da azaldığı bulunmuştur.

Çocuklar İçin Kısa Mizaç Ölçeğinin “Sebatkarlık alt boyutu” puanları arttıkça annelerin Çocuk Yetiştirme Anketinin “Sıcaklık Alt boyutu” puanlarının da arttığı, Çocuklar İçin Kısa Mizaç Ölçeğinin “Sebatkarlık alt boyutu” puanları arttıkça annelerin Çocuk

Yetiştirme Anketinin “Cezalandırma Alt boyutu” puanlarının ise azaldığı bulunmuştur.

Çocuklar İçin Kısa Mizaç Ölçeğinin “Ritmiklik alt boyutu” puanları arttıkça annelerin Çocuk Yetiştirme Anketinin “Cezalandırma Alt boyutu” puanlarının azaldığı bulunmuştur.

Çocuklar İçin Kısa Mizaç Ölçeğinin “Tepkisellik alt boyutu” puanları arttıkça annelerin Çocuk Yetiştirme Anketinin “İtaat Bekleme Alt boyutu”, “Cezalandırma Alt boyutu”, Çocuk Yetiştirme Anketi toplam puanlarının, anneannelerin “Ebeveyn Çocuk Yetiştirme Stili” toplam puanlarının ve “Ebeveyn Kabulü Alt boyutu” puanlarının arttığı, Çocuklar İçin Kısa Mizaç Ölçeğinin “Tepkisellik alt boyutu” puanları arttıkça annelerin Çocuk Yetiştirme Anketinin “Sıcaklık Alt boyutu” ve “Açıklayıcı Akıl Yürütme Alt boyutu”

puanlarının azaldığı bulunmuştur.

Anneannelerin çocuk yetiştirme stilinin annelere yansıması olduğu söylenebilir.

Schönpflug (2001), ebeveyn-çocuk değer benzerliğinde ebeveynlik stillerini aracı değişken olarak ele aldığı araştırmasında, ebeveyn ile çocuk arasında empatik ebeveynlik yüksek ve katı-otoriter ebeveynlik düşük düzeyde olduğunda, toplulukçu değerlerin bazı istisnalar dışında genellikle aktarıldığını göstermiştir. Ebeveyn değerlerinin gençlerin değerleri

üzerinde, algılanan ebeveynlik stillerinin biçimlendirici etkisinin olduğu saptanmıştır. Sonuç olarak bu araştırmaların bulguları araştırmanın bu sonucunu desteklemektedir.

Özdemir & Sağkal (2018) tarafından yapılan deneysel araştırma sonuçları, annelere çocuğun mizaç özelliklerine göre annelere çocuk yetiştirmeyle ilgili becerilerin

kazanıldırılması sayesinde annelerin öz-yeterlik düzeylerinin iyileştiği ve sonuçta çocukta olası davranış problemlerinin azaltıldığı ortaya çıkmıştır. Bu araştırmanın sonuçları, annelerin çocuk yetiştirme stilinin etkisinin çocuğun mizacı üzerindeki etkisini göstermesi açısından önemlidir.

5.1.5. Annelerin çocuk yetiştirme stilinin kendi annelerinin çocuk yetiştirme stilini yordayıcı gücü ile ilgili sonuç ve tartışma. Annelerin cezalandırıcı çocuk yetiştirme stillerinin ve anneannelerin çocuk yetiştirme değişkenlerinin Ebeveyn Çocuk Yetiştirme Stili

üzerinde anlamlı bir yordayıcı olduğu görülmektedir. Çocuk eğitiminde çocuğa ceza vermek onu pasifleştirip sindirmektedir (Ar, 2015). İlk çağlardan beri çocuklar gerek aile içinde gerekse eğitim sürecinde ceza olgusuyla karşı karşıya kalmışlardır (Kale, 1995). Bu bağlamda annelerin cezalandırma yaklaşımını kendi ebeveynlerinden öğrendikleri söylenebilir (Özensel, 2004).

5.1.6. Annelerin çocuk yetiştirme stilinin çocuğun mizacı üzerinde yordayıcı gücü ile ilgili sonuç ve tartışma. Annelerin çocuk yetiştirme stillerinden İtaat Bekleme Alt boyutu, Cezalandırma Alt boyutu, Sıcaklık Alt boyutu, Açıklayıcı Akıl Yürütme Alt boyutu, Çocuk Yetiştirme Anketi puanlarının çocukların mizaç özelliğinin “Sıcakkanlılık-utangaçlık alt boyutu”, “Sebatkarlık alt boyutu”ve “Ritmiklik alt boyutu” puanları üzerinde anlamlı bir yordayıcı olmadığı görülmüştür.

Annelerin çocuk yetiştirme stilinin İtaat Bekleme Alt boyutu, Cezalandırma Alt boyutu, Sıcaklık Alt boyutu, Açıklayıcı Akıl Yürütme Alt boyutu, Çocuk Yetiştirme Anketi toplam puanları çocukların mizaç özelliğinin “Tepkisellik alt boyutu” puanlarının %15’ini açıkladığı saptanmıştır. Annelerin çocuk yetiştirme stillerinden “Sıcaklık Alt boyutu” puanları çocukların mizaç özelliğinin “Tepkisellik alt boyutu” puanları üzerinde anlamlı bir yordayıcı olduğu saptanmıştır. Annelerin çocuğuna karşı sıcaklıkları arttıkça çocukların tepkisel davranış özelliklerinin azaldığı bulunmuştur. Mizaç üzerinde genetik yapının ve bireyin yaşantılarının ne kadar etkili olduğu tam olarak bilinmemektedir (Prior, Sanson, Smart &

Oberklaid, 2000). Özdemir & Sağkal (2018) tarafından yapılan araştırmanın sonuçları, mizaç temelli yönetim stratejileri ile ilgili çocuğun öğrenme ve becerilerin kazanılmasında annenin öz-yeterlik düzeylerini etkisi vurgulanmıştır. Bu araştırmanın bulguları bu bulguyu

desteklemektedir.