II. BÖLÜM: TESETTÜRLÜ ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN GİYİM
2.1 ARAŞTIRMANIN METODOLOJİSİ
2.1.7. Anket Formunun Hazırlanması
Bu çalışmada 1 anket ile 7 grup soru sorulmuştur; soruların dağılımı tablo ‘da gösterilmiştir.
1. Bölüm soru formu: Öğrenciler ile ilgili demografik sorular öğrencinin genel portföyü
hakkında bilgi toplamak üzere kullanılmıştır.
2. Bölüm soru formu: Tesettür giyim tercihinde tesettür algısı ilgili giyim konusunda
dini boyutun ortaya konulan, bağımlı değişkeni belirlemek üzere kullanılmıştır.
3. Bölüm soru formu: Öğrenciyi etkileyen Aile faktörlerine ilişkin bağımsız değişken
bilgilerini toplamak üzere kullanılmıştır.
4. Bölüm soru formu: Öğrencinin Sosyal Çevre faktörlerine ilişkin bağımsız değişken
94
5. Bölüm soru formu: Tüketim Kültürüne ait faktörlere ilişkin bağımsız değişken
bilgilerini toplamak üzere kullanılmıştır.
6. Bölüm soru formu: Öğrencilerin giyim tercihlerinde Psikolojik Faktörlere ilişkin
bağımsız değişken bilgilerini toplamak üzere kullanılmıştır.
7. Bölüm soru formu: Öğrencileri etkileyen Sosyal Medya Faktörlerine ilişkin
bağımsız değişken bilgilerini toplamak üzere kullanılmıştır.
Tablo 2: Ölçek ve Soru Dağılımı
Ölçek Ölçek Adı Değişken Ölçek Soru
sayısı
Soru sayısı
1.Bölüm Demografik Sorular Bağımsız 1-14 14
2.Bölüm Tesettür Giyim Tercihinde Tesettür Algısı
Bağımlı 15 / 1-22 22
3. Bölüm Aile Faktörleri Bağımsız 16 / 1-10 11
4. Bölüm Sosyal Çevre Faktörlerin Bağımsız 17 /1-11 10
5. Bölüm Tüketim Kültürüne Faktörleri Bağımsız 18 /1-28 28
6. Bölüm Psikolojik Faktörler Bağımsız 19 / 1-7 7
7. Bölüm Sosyal Medya Faktörleri Bağımsız 20 / 1-6 6
Toplam 98
I. Bölüm (Temel Demografik Sorular)
Anketin 1.Bölümünde yer alan 1-14 arası ifadeler, öğrencinin demografik yapısı, öğrencinin sosyo-ekonomik durumu ve dini eğilimini belirleyen sorular bulunmaktadır. 1. Yaş
2. Ailenin Aylık toplam geliri 3. Annenizin mesleği
4. Babanızın mesleği 5. Anneniz tesettürlü mü?
6. Ailede başka tesettürlü var mı? 7. Anne –baba beraber mi/ayrı mı? 8. Kendinizi nasıl tanımlarsınız?
9. Alışverişe ne kadar zaman harcarsınız? 10. Aylık ne kadar alış verişe harcarsınız? 11. Örtünmenize kim sebep oldu?
95 12. Ne zamandır örtülüsünüz?
13. Namaz kılma durumunuz nedir? 14. Ramazanda oruç tutar mısınız?
II. Bölüm (Giyim Tercihinde Tesettür Algısı Ölçeği)
Anket’in 2. Bölümünden 7. bölümüne kadar olan bütün ifadeler demografik sorulardan sonra 15- 20 soruları altında sıralanan toplam 73 sorudan oluşmaktadır. 2. Bölüm 15.soru ile bu bölümde yer alan 1-22 arası ifadelerdir, Tesettür algısı (Dini boyutla) ile ilgili olup, bu algıyı çalışmamız kapsamında belirleyen boyutlar ile birlikte şöyledir:
Tablo 3: Giyim Tercihinde Tesettür Algısı İle İlgili Boyutlar ve Sorular
Tesettür Algısı İle İlgili Alt Boyutlar Soru Soru sayısı
Giyinmeye Yönelik Dini Hassasiyet 1/18-21 5
Giyim Tercihini Dindarlıkla İlişkilendirme
2-4/10/17 5
Giyimde Dinin Belirleyici Etkisi / Sekülerleşme
6/11-15 6
Modaya Olumsuz Yaklaşım 7-8 2
Toplam soru adedi 18
Giyinmeye Yönelik Dini Hassasiyet
1.İnancım gereği tesettürlüyüm.
18. Mahrem olmayan kişilerin yanında davranışlarıma dikkat ederim.
19. Mahrem olmayan kişilerin yanında giyimime dikkat ederim.
20. Örtümde saçımın görünmemesine özen gösteririm.
21.Dinen örtünmesi gereken bölgelerimi göstermemeye özen gösteririm.(boynum, kolum, bacağım v.s)
Giyim Tercihini Dindarlıkla İlişkilendirme
4.Giyim Tercihimin İslami Yansıttığını Düşünüyorum 2.Giyimimde İslami Kriterlere Dikkat Ederim.
3. Giyinirken Dikkat Çekmemeye Özen Gösteririm. 10. Kendimi Dindar Olarak Nitelendiririm.
17. Dikkat Çekici Renkleri Giymekten İtinayla Kaçınırım. Giyimde Dinin
Belirleyici Etkisi / Sekülerleşme
11.Dikkat çekici giyinmeyi severim.
6. Tesettür Modasını Yakından Takip Ediyorum. 12. Canlı Renkler Giyinmeyi Severim.
13. Müslüman Her Zaman Sık Olmalı. 14. Çağa Ayak Uydurmak Önemlidir.
96 Modaya Olumsuz
Yaklaşım
7. Tesettür Ve Moda Bir Arada Kullanılacak Kavramlar Değildir
8. Müslümanın Modası Olmaz.
III. Bölüm (Aile Faktörü)
Anketin 3. Bölümünde yer alan 16.soru içeriğinde yer alan 1- 10 arası ifadelerdir, aile faktörleri ile ilgili olup, bu faktörleri belirleyen boyutlar ile birlikte şöyledir:
Tablo 4: Aile Faktörü İle İlgili Boyutlar ve Sorular
Aile Faktörü İle İlgili Boyutlar Sorular Soru sayısı
Ailede Tesettür Moda Algısı 4-5-7 3
Ailenin Dini Tutumu 1-2 2
Ailenin Giyim Tercihine Etkisi 3-9-10 3
Toplam soru adedi 8
Ailede Tesettür Moda Algısı
5. Annemin marka takıntısı vardır
7. Annemin sosyal çevresi tesettür modasını yakından takip eder.
4. Annem modayı takip eder. Ailenin Dini Tutumu 1. Ailem dinine bağlıdır.
2. Örtünmemde en önemli etki ailemdir. Ailenin Giyim Tercihine
Etkisi
8. Benim tesettürlü olmam ailem için çok önemli
9. Örtünmeye ilk karar verdiğimde ailem büyük bir kutlama yaptı.
3. Kıyafet seçimimde annem belirleyicidir.
IV. Bölüm (Sosyal Çevre Faktörü)
Anketin 4. Bölümünde yer alan 17.soru içeriğinde yer alan 1- 11 arası ifadelerdir, sosyal çevre faktörleri ile ilgili olup, bu faktörleri belirleyen boyutlar ile birlikte şöyledir:
Tablo 5: Sosyal Çevre Faktörü İle İlgili Boyutlar ve Sorular
Sosyal Çevre Faktörü İle İlgili Boyutlar Sorular Soru sayısı
Sosyal Çevrenin Bireyin Giyiminden Etkilenmesi 8-11 4
Sosyal Çevrenin Giyim Tercihleri 6-7 2
Sosyal Çevrenin Bireyin Giyimine Etkisi 4-5 2
Sosyal Çevrenin Muhafazakarlığı 3-1 2
97 Sosyal Çevrenin
Bireyin Giyiminden Etkilenmesi
9. Arkadaşlarım ne giydiklerimi, kıyafetlerimi nerden aldığımı merak eder
11.Etrafımdakiler beni hep sık bulurlar.
10.Arkadaşlarım kendi giyim tercihlerinden benim fikirlerime önem verir.
8. Arkadaşlarım giyim de bir tarzım olduğunu düşünür. Sosyal Çevrenin
Giyim Tercihleri
6. Arkadaş çevrem genelde modayı takip eder. 7. Arkadaşlarım genellikle marka giyinir. Sosyal Çevrenin
Bireyin Giyimine Etkisi
5. Arkadaşlarımın giyim tercihi benim giyim tercihimi etkilemiştir.
4. Arkadaş çevrem örtünmemde etkili olmuştur. Sosyal Çevrenin
Muhafazakarlığı
3. Ailemin arkadaş çevresi muhafazakardır. 1. Yaşadığımız muhit muhafazakardır.
V. Bölüm ( Tüketim Kültürüne Faktörleri )
Anketin 5. Bölümünde yer alan 18.soru içeriğinde yer alan 1- 28 arası ifadelerdir, Tüketim kültürü (reklam, moda, marka vs.) faktörleri ile ilgili olup, bu faktörleri belirleyen boyutlar ile birlikte şöyledir:
Tablo 6: Tüketim kültürü Faktörü İle İlgili Boyutları ve Sorular
Tüketim kültürü Faktörü İle İlgili Boyutlar Sorular Soru sayısı
Tüketimde Moda Etkisi 3/ 13-16 5
Değişik Giyim Tarzı 1-8-9-12-17 5
Tüketimde Markaya Önem Verme 10-11-23-24-28 5
Giyimde Reklam Ve Kampanyaların Etkisi 4-6/18 4
98
Giyim İle Kimlik Oluşturma 20-22 3
Toplam Soru Adedi 25
Tüketimde Moda Etkisi
14.Tesettür moda dergilerini takip ederim. 13.Tesettür defilelerini takip ederim.
15.Tesettür moda dergileri giyim tercihlerimde beni etkiler. 3.Tesettür dergilerini takip ederim.
16.Moda benim için olmazsa olmaz.
Değişik Giyim Tarzı
9.Her gün değişik kıyafet giymeye özen gösteririm. 17.Her gün ne giyeceğimi önceden planlarım.
8.İhtiyacım olmasa da beğendiğim kıyafeti hemen alırım. 1.Giyim tercihlerimde modayı takip ederim.
12.Giyim tercihimde tarz değişikliği yapmayı severim.
Tüketimde Markaya Önem Verme
23.Lüks yasamak benim için önemli.
28.Satın aldığım ürünlerde marka adı kaliteden daha etkilidir. 11.Giyim tercihimde belli başlı markaları takip ederim. 10.Giyim konusunda markaya dikkat ederim.
24.Müslüman lüks yasamayı hak eder.
Giyimde Reklam ve Kampanyaların Etkisi
5.Giyim tercihimde mağaza vitrinleri beni etkiler. 4.Giyim tercihlerimde reklamlardan etkilenirim. 18.Giyim tercihlerimde reklamlardan etkilenirim. 6.İndirimleri yakından takip ederim.
99 Makyaj Yapma
25.Makyaj yapmayı severim. 26.Her gün makyaj yaparım.
27.Doğal ve az makyaj yapılması gerekir.
Giyim İle Kimlik Oluşturma
21.Sahip olduğum giyim tercihim mensup olduğum sosyal kimliğim hakkında bilgi verir.
20.Giyimin toplumsal statü göstergelerinden biri olduğunu düşünüyorum.
22.Tercih ettiğim markalar benim sosyal kimliğim hakkında bilgi vericidir.
VI. Bölüm (Psikolojik Faktörler)
Anketin 6. Bölümünde yer alan 19.soru içeriğinde yer alan 1- 7 arası ifadelerdir, Giyim tercihinde psikolojik faktörler ile ilgili olup, bu faktörleri belirleyen boyutlar ile birlikte şöyledir:
Tablo 7: Psikolojik Faktörler İle İlgili Boyutları ve Sorular
Psikolojik Faktörler İle İlgili Boyutlar Sorular Soru sayısı
Kimlik Kazanma İnancı 1-3 3
Giyimin Mutluluk Etkisi 4-5/7 3
Toplam Soru Adedi 6
Kimlik Kazanma İnancı
Giyim tarzım benim sosyal kimliğim hakkında bilgi verir. Giyimin toplumsal statü göstergelerinden biridir.
Örtümün kimliğimin göstergesi olduğuna inanıyorum.
Giyimin Mutluluk Etkisi
Modaya uygun giyinmek beni mutlu ediyor. Sürekli yeni kıyafet almak beni mutlu ediyor.
100
Artık sosyal hayatta bende varım demek ancak dış görünüşle mümkün.
VII. Bölüm (Sosyal Medya Faktörleri)
Anketin 7. Bölümünde yer alan 20.soru içeriğinde yer alan 1- 6 arası ifadelerdir, Giyim tercihinde Sosyal medya faktörleri ifade eden soru maddeleri bulunmaktadır;
Tablo 8: Sosyal medya faktörler ile ilgili ve sorular
Sosyal Medya Faktörler İle İlgili Maddeler Sorular Soru sayısı Sosyal medyada tesettür modası giyim tercihlerimi etkiliyor. 6 1 Bazı sosyal medya mecralarında tesettürlü fenomen kişileri takip
ederim.
3 1
İnternetten tesettür modasını takip ederim. 2 1
Giyindiklerimi sosyal medyada paylaşırım. 4 1
Sosyal medyada gördüğüm popüler kişiler gibi giyinmeye çalışırım.
5 1
İnternetteki tesettür bloglarından alışveriş yaparım. 1 1
Grup Özelliklerine Göre Demografik Değişkenler
Tablo 9: Grup Özelliklerine Göre Demografik Değişkenler
Değişken Türü Değişken adı
İsimsel Değişkenler
3.Annenin mesleği 4.Babanın mesleği
4.Annenin tesettürlü olup olmadığı 6.Ailede başka tesettürlü olup olmadığı 7.Anne babanın evli ve ayrı olma durumu 8.Kendini nasıl tanımladığı
101
11.Örtünmeye kimin sebep olduğu 13.Namaz kılıp kılmadığı
14.Oruç tutup tutmadığı
Aralıklı Değişkenler
2. Ailenin aylık geliri
9.Alışverişe ne kadar zaman harcadığı 10.Alışverişe aylık harcanılan miktar 12. Ne zamandır örtülü olduğu
Ölçek ve Değişken Listesi
Tablo 10: Ölçek ve Değişken İlişkisi
Değişken Türü Değişken adı
Bağımlı Değişken
Giyim Tercihinde Tesettür Algısı Tesettür algısı değişkenleri;
*Giyinmeye Yönelik Dini hassasiyet
*Giyim Tercihini Dindarlıkla İlişkilendirme *Giyimde dinin belirleyici etkisi
*Modaya olumsuz yaklaşım
1. Yaş
2. Ailenin Aylık toplam geliri 3. Annenizin mesleği
4. Babanızın mesleği 5. Anneniz tesettürlü oluşu 6. Ailede başka tesettürlü varlığı
102 Bağımsız Değişken
Bağımsız Değişken
7. Anne –baba birlikteliği 8. Kendinizi nasıl tanımladığı
9. Alışverişe ne kadar zaman harcadığı 10. Aylık ne kadar alış verişe yaptığı 11. Örtünme sebebi
12. Örtünme süresi 13. Namaz kılıyor olma
14. Ramazanda oruç tutuyor olma
Aile
*Ailede tesettür moda algısı *Ailenin dini tutumu
*Ailenin giyim tercihine etkisi Sosyal-Ekonomik Çevre
*Sosyal çevrenin bireyin giyiminden etkilenmesi *Sosyal çevrenin giyim tercihleri
*Sosyal çevrenin bireyin giyimine etkisi *Sosyal çevrenin Muhafazakarlığı Tüketim Kültürü
*Tüketimde moda etkisi *Değişik giyim tarzı
103
*Giyimde reklam ve kampanyaların etkisi *Makyaj yapma
*Giyim ile kimlik oluşturma Psikolojik Durum
*Kimlik kazanma inancı *Giyimin mutluluk etkisi Sosyal Medya