Türkiye’de nternet habercili inin çok hızlı ve kontrolsüz bir ekilde artması Anadolu Ajansı’nın yeni ücret politikaları izlemesine ve yeni önlemler alması ihtiyacını do urmu tur. Geleneksel basında kullanmak için daha yüksek çözünürlükte foto rafa ihtiyaç duyulurken internet ortamında bu daha dü ük olabilmektedir. Bu ihtiyacı gören Anadolu Ajansı da internet habercili i yapan sitelere özel ücret politikalarına gitmi tir. Bu konu hakkında Anadolu Ajansı Foto raf Haberleri Müdürü Abdurrahman Antakyalı yaptıkları çalı maları aktarmı tır; “Bizim de i ik abonelik seçeneklerimiz vardır. Burada internet sitelerine özel uygulamada yapılıyor. Bizim ajansımıza ba lı gazeteler yüksek çözünürlüklü foto raflarımıza abonedir. Bu foto rafları isterlerse tam sayfa dahi basabilirler. Foto rafta hiçbir kayıpları olmaz. nternet sitelerine orta çözünürlükte yani 72 dpi (DOT PER INCH) foto raf gönderiyoruz onlara. Boyutları da u ekilde kontrol ediyoruz. Ajansın web sitesine girip foto rafın üzerine tıkladı ınızda foto rafın ortasında AA logosu çıkar. O logonun kalmı halini dü ünün internet sitelerine verdi imiz foto raflar o boyuttadır. Bunlarda u ekilde abone oluyor bize; konturlu abonelik dedi imi bir seçene imiz var. Kullandı ın kadar öde diyoruz. Yirmi foto raf kullanıyorsa ona göre ücret, elli foto raf kullanıyorsa ona göre ücret, yüz foto raf kullanıyorsa ona göre ücret alıyoruz. Tek foto rafı 75 dolara yasal yoldan alabilecekken abone olmayan bir internet sitesi, bize abone olan bir site 10 foto rafa kadar aldı ında hepsine 200 – 250 dolar gibi bir para veriyor. En son bir kampanyamız oldu bizim internet sitelerine; 1500 foto raf 500 dolar. Bu
kampanyaya çok a ırı bir ilgi oldu. Bu kampanya ile beraber birçok internet habercili i yapan site bize abone oldu. Yalnız internet sitelerinin öyle bir sıkıntısı var. Bize diyorlar ki biz size buy paraları vererek bu foto rafları kullanıyoruz ama çalanlara ne yapabiliyorsunuz. Bu internette haksız rekabeti do uruyor. Ajans bu konuda çok ciddi yaptırımlar uyguluyor. Bizde bize abone olan sitelere de rica ediyoruz. Biz göremezsek bize bildirin bu siteleri beraber mücadele edelim. nternet ortamı Türkiye’de tam bir anar i durumundaydı. imdi artık çizgiler belirmeye ba ladı”.
Türkiye’de internet habercili in çok hızlı ve kontrolsüz bir ekilde geli mesi ve internet habercili inde tıklanma oranlarının artmasında çok önemli bir payı olan foto rafın yasal yollardan elde edilmemesi birçok sorunu beraberinde getirmektedir. Haber sitelerinin foto raf kaynaklarının aynı olması ve belirli bir bedel ödeyerek foto raf edinen sitelerin haksız yoldan elde edinen sitelerle aynı foto rafları kullanması hem ekonomik hem e kurumsal olarak bu sitelere zarar vermektedir. Bunun yanında foto raf kaynaklarının aynı olması nedeniyle özel foto raf kavramını internet habercili inde görmemekteyiz. Sadece belirli bir medya kurumuna sahip olan siteler ba lı oldukları medya grubuna ait özel foto rafları kullanmakta ve kendi logosunu koyarak yayınlamaktadırlar.
3.3.3. Türkiye’de nternet Habercili indeki Örnek Foto rafların Kar ıla tırmalı Analizi
Türkiye’de internet habercili inde kullanılan foto rafları incelerken örnek alınan haber sitelerinin özellikle ana sayfaları ve foto raf galerileri ele alınmı tır. Bu bölümde örnek olarak alınan bir olayın bir medya kurumuna ba lı haber sitesinde ve ba ımsız bir internet sitesinde nasıl alındı ının yanında aynı olaya yakla ımları da incelenmi tir. Bu inceleme yapılırken bir medya kurumuna ba lı olan www.hurriyet.com ve www.zaman.com.tr ile beraber ba ımsız bir haber sitesi olan www.internethaber.com siteleri ele alınmı tır. Örnek alınan olay ise söz konusu üç sitede de foto raflarla ele alınan 1 Mayıs 2008 tarihindeki 1 Mayıs gösterileridir.
Fot: 28 HASTANEN N AC L SERV S NE GAZ BOMBASI ATILDI - www.hurriyet.com – 1 Mayıs 2008
Fot: 29 - www.internethaber.com – 1 Mayıs 2008
lk olarak inceleyece imiz üç foto raf 1 Mayıs gösterileri sırasında i li Etfal E itim ve Ara tırma Hastanesi’ne atılan gaz bombası ile ilgilidir. Anadolu
ajansından alınan ya lı bir adamın gaz bombasından etkilendi i kare hurriyet. com’da “ Hastanenin acil servisine Gaz Bombası Atıldı” ba lı ı ile sunulurken aynı kare internethaber. com’da “Oha Buraya da Bomba mı Atılır” isimli galeri içinde sunulmu tur. ki ayrı sitede yayınlanan bu foto raftaki tek fark kadrajlanmadadır.
Aynı isimli galeride Anadolu Ajansından alınan di er foto raflarla beraber Taraf Gazetesi’nden alınan foto raflar da kullanılmı tır. Bu olayla ilgili zaman.com.tr. ise haberi “Hastane Acil Servisine Gaz Bombası ddiası” ba lı ı ile verirken foto rafa yer vermemi tir.
Foto rafların sunumu ile beraber haberin sunumu ve kullanılan ba lıklar da önemlidir. Haberin sunumu ve ba lıklara baktı ımızda hurriyet.com. ve
internethaber.com.’da olayın gerçekle ti ini anlıyoruz. Bu konudaki en önemli gösterge de kullanılan foto raflardır. Oysa zaman.com.tr’de foto raf da
kullanılmayarak olay bir iddia olarak verilmektedir. Bu haberlerde sunumundaki en önemli farkın üslupta oldu unu görmekteyiz. Hürriyet gazetesinin sitesinde olay yorum katılmadan ama kesin bir ekilde sunulurken internethaber. com’da kesin ve yorum katılarak foto raf sunulmu tur. Foto rafın zaten kendisinde savunmasız ya lı bir adamın gaz bombasından olumsuz bir ekilde nasıl etkilendi i sunulurken katılan yorumla foto rafın etkisi de artırılmı tır.
Sadece hurriyet. com’da yer alan bu iki foto rafta ise polisin ki ilere yaptı ı sert müdahale gözükmektedir. Teknik olarak bakıldı ında akan görüntülerden elde edilen foto raf kareleri oldu unu ve çok kaliteli görüntüler olmadı ını görmekteyiz. Haberin içeri ine baktı ımızda müdahale yapılan ki ilerin turist oldu u
açıklanmaktadır. Foto raflarla kullanılan ba lık yorum da içermekte ve foto rafın verdi i iddet ö esi vurgulayarak yargılayıcı bir ekilde kullanılmaktadır. Her iki foto rafta da kritik an polislerin müdahale yaptı ı andır. Kullanılan her iki foto rafta da polislerin yüzleri gözükmemektedir. Foto rafların birincisinde yerde oturan ve savunmasız bir ekilde duran ki iye müdahale edilirken di erinde de kar ılık vermeyerek kaçan ki ilere polisin yaptı ı müdahale gözükmektedir.