1814 Ghent Barışı sonrasında zaten karmaşık bir yapıya sahip olan iki ülke ilişkileri arasında dikkat çekici bir dönem de Amerikan iç savaşının yaşandığı dönemdir. Anlaşma sonrasındaki anlaşmazlıklar ticari bağlar da göz önünde bulundurularak çözüme kavuşturulmuştu. İlişkiler büyük ölçüde gelişme göstermesine rağmen her zaman kırılgan bir yapıya sahip olduğu da bir gerçekti136. Geçmiş göz önünde bulundurulduğunda iç savaş döneminde özellikle İngiltere’nin nasıl bir politika izleyeceği merak konusu olmuştur. Savaşının başlangıcında İngiltere herhangi biri müdahalede bulunmamış, tarafsız kalmayı tercih etmiştir. İngiliz hükümetini bu tür bir politika izlemeye iten siyasi ve ekonomik endişelerdi. Öncellikle imparatorluğun selameti için Avrupa'nın içinde bulunduğu durum da bir o kadar hayati öneme haizdi. Yunanistan-İtalya bütünleşmesi, Fransa'daki III. Napolyon'un tehditkâr hareketleri, Kırım savaşı sonrası kırılgan yapı Avrupa'nın istikrarı tehdit eden, İngiltere'nin yeni bir savaşa girmekten kaçınmasına neden olan etmenlerdendi. Ayrıca askeri bütçenin azaltılması askeri operasyonlardan uzak durma düşüncesi de hâkim olmuştu137. Bütün bunlarla birlikte hiçbir uluslararası olayın İngiltere'nin ekonomik ve politik hayatı üzerinde Amerika'daki savaştan daha fazla etkisi yoktu138. Amerika’da bir krizin İngiltere’nin iç işlerinde de eşit derece de krize neden olacağı da bir gerçekti. Bu doğrultuda İngiltere’nin Amerika’ya karşı yürüttüğü politikayı daha kolay kestirmek mümkündür139.
Stratejik çıkarlarına göre Amerika ile anlaşmazlığa girme konusunda çekinceleri olan İngiltere, Birleşik Devletlere karşı (Birlik-Kuzey tarafı) bağımsızlıklarını ilan eden Güney eyaletlerini tanımanın Amerika’ya karşı bir savaş ilanı olacağının farkındaydı140. Ancak Güney'deki Konfederasyon devletleri köleliğin kaldırılmasından endişe duyduğu için İngiltere’nin ve sonrasında onu takip etmesi muhtemel olan Fransa’nın müdahalesini sağlama
135 Castañeda, J. G. (2009).
136 Bourne, K. (1967). Britain and the Balance of Power in North America, 1815-1908. University of California Press. s.7
137 Hubbard, C..M. (2008). Phillip E. Myers. Caution and Cooperation: The American Civil War in British-
American Relations. Department of History, Lincoln Memorial University. H-Albion
138 Blackett, R. J. M. (2001). Divided Hearts: Britain and the American Civil War. LSU Press. s.7 139 Adams, E. D. (1925). Great Britain and the American Civil War. Plain Label Books. s.5
amacındaydılar. Kendi imparatorluğunda 1830'larda köleliği kaldırmış olan İngiltere'nin köleliğe destek olması söz konusu değildi. Daha doğrusu kölelik mevzusunun İngiltere’yi etkileyen konuların yanında ikincil önemi vardı. Güney limanlarıyla olan ticaret en kritik mevzuyu oluşturmaktaydı. 19. yüzyılın en büyük gücü olan İngiltere, gücünün pekişmesini sağlayan bir tekstil endüstrisine sahipti. İngiltere’nin pamuğunun %80'i köleliğe ve tarıma dayalı ekonomisi ile önemli pamuk üreticilerinden biri haline gelen Güneydeki plantasyonlardan sağlanıyordu141. Özellikle Birliğin Konfederasyonun limanlarını 1860 yılında bloke etmesiyle iki ülke savaşa biraz daha yaklaştı. Londra’nın Konfederasyonun egemenliğini tanımaması halinde de Güney’deki Devletlerin pamuk ticaretini kesmesi olasıydı ki bu durumun İngiltere’de ekonomik çöküşe ve devrime yol açması da ihtimaller dâhilindeydi142. İngiltere’de ayrıca kendi kaderlerini tayin etme hakları olduğuna inandıkları Güneye duyulan bir sempati vardı ve Palmerston hükümetine göre Güney’in ayrılması İngiltere için büyük bir şanstı ancak bu Amerikan karşıtı düşünceler savaşa dönüşmedi. Amerikan barışı İngiltere'nin çıkarlarıyla daha fazla uyum içerisindeydi143. Savaşın uzun sürmesi ve Avrupalı güçlerin müdahalesinin savaşı bitireceği izleniminin oluşması üzerine 1862 yılında İngiltere, Amerikan İç savaşına müdahale etmeyi gerçekten düşünmüş, yeterli koruma sahip olmayan Kanada'da küçük birlikler oluşturmaya başlamıştır144. Pamuk kıtlığı Birliğin Konfederasyon limanlarına ambargo koyması 1862 yılının sonuna kadar İngiltere’nin Lancashire, Cheshire, İskoçya gibi tekstil merkezlerini ekonomik anlamda altüst etmişti145. Bu durum İngiltere’nin aynı zaman da pamuk kaynağı için Doğuya, Mısır, Sudan gibi ülkelere yönelmesine de neden oldu146.
İngiltere’nin savaşa müdahil olması Birlik Eyaletleri tarafından da istenilen bir durum değildi. 1812 savaşında da anlaşıldığı gibi İngiliz donanması kıyıları tamamıyla abluka altına alabilecek güce sahipti. Lincoln yönetimini İngiltere ve diğer ülkeler tarafından konfederasyonun diplomatik olarak tanınması endişesi içerisindeydi147. Birliğin bakış açısında göre aslında tarafsızlık da Güneyi öne çıkarmakla, ondan taraf olmakla da eş anlamlıydı. Amerika'nın bu durumdaki kesin tavrının yanı sıra özellikle Amerikan Dış İşleri Bakanı
141 Jones, H. (1997). s.45
142 Wheatcroft, G. (2011). How the British Nearly Supported the Confederacy, 30 Haziran 2011, New York Times,http://www.nytimes.com/2011/07/03/books/review/book-review-a-world-on-fire-by-amanda- foreman.html?_r=1&adxnnl=1&pagewanted=all&adxnnlx=1329397271-i2idKk1jtbJHBqAUBgxDsA 143 Jones, H. (1997). s.108
144 Brauer, J. K.(1972). British Mediation and the American Civil War: A Reconsideration. The Journal of Southern History. Vol. 38, No. 1. s.49-64
145 Blackett, R. J. M. (2001). s.7
146 Bilgenoğlu, A. (2010). Amerikan İç Savaşı ve Mısır: Pamuk Örneğinde Mısır Modernleşmesi ve Amerikan
İç Savaşının Sürece olan Katkısı. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi. Vol:3/11. Bahar
William H. Seward'ın Avrupalı bir devlet savaş başlatırsa Amerika’nın bundan çekinmeyeceğini dile getiren sözleri oldukça iddialıydı148. Birlik tarafı İngiltere'nin Konfederasyona olan ablukayı kaldırma konusunda destek olduğunu düşüncesini de taşıyordu149.
İngiltere'nin Amerika'nın iç savaşına karşı tarafsızlığını ilan etmesine rağmen iki ülke arasındaki gerginlik 1861 yılında Trent olayıyla kendisini gösterdi ve iki ülke savaşın eşiğine geldi. 8 Kasım 1861 yılında Birlik’e ait San Jacinto gemisini komuta eden Charles Wilkes, tarafsız İngiliz gemisi Trent’i ve İngiltere ve Fransa’dan Konfederasyon adına destek talep eden iki delege, James Murray Mason ve John Slidell’i Bahama kanalında alıkoymuş150 ve Boston’a götürmüştür151. Savaşta olan bir devlet deniz hukukuna göre şüpheli gördüğü gemilerde arama yapabiliyordu. Ancak geminin araştırılmasıyla birlikte delegelerin alıkonulması sözkonusu olmuştu. Wilkes’in bu davranışı başlangıçta Kuzeyde büyük bir heyecana neden olmuş ve Temsilciler Meclisi tarafından kendisine cesur ve vatansever davranışından dolayı152 teşekkür edilmiş, Güney’de ise Kuzey tarafı ile İngiltere arasında savaş çıkacağı için büyük sevince neden olmuş153 ise de İngiltere’de tersine büyük tepkiye yol açtı. İngiliz hükümeti Amerika’ya bir ültimatom hazırlamış, notada delegelerin serbest bırakılması ve bir açıklama yapılması talep edilmişti. Yanıt verilmesi istenen 7 gün İngiltere’nin Konfederasyon tarafını tanıması ve Amerika’ya savaş ilan etmesi için yeterli bir süreydi. Bu süre zarfında diplomatik manevralar söz konusu olmuş, Bakanı Lord Lyons ve William H. Seward tarafından notanın sunulması geciktirilmiş, belirtilen zaman içerisinde Amerika'daki heyecan dalgası son bulmuştur. İngiltere ile savaşa girmek ayrıca Amerika’nın bir bakıma isteyeceği son şeydi. İngiltere’ye Wilkes’in davranışını kınayan Wilkes’in Amerika’nın savunduğu denizlerde özgürlük ilkesini ihlal ettiği ve tutuklananların serbest bırakılacağını söyleyen bir nota gönderilmiş ve İngiltere ile olası bir savaşa engel olunmuştu154. Bu dönemde ayrıca İngiltere'nin Liverpool Limanında inşa edilen Alabama ve Florida gibi Konfederasyon muhrip gemilerinin savaş boyunca ticaret gemilerine verdiği zararların Amerika tarafından telafisi istenmişti. 1871 yılında Washington Anlaşması üzerinde
148 If any european power provokes a war we shall not shrink from it. A contest between Great Britain and the
United States would wrap the world in fire. Jones H. (1997) s.53
149 Kirkus Media, L. & Kirkus Media, L. (2011). A World on Fire: Britain's Crucial Role in the American
Civil War. Kirkus Reviews, 79(10), 837.
150 Trent Affair. (2011). In Encyclopædia Britannica.
http://www.britannica.com/EBchecked/topic/604278/Trent-Affair
151 Cohen V. H. (1956) Charles Sumner and the Trent Affair. The Journal of Southern History. Vol. 22, No. 2 s. 205-219
152 For his brave, adroit, and patriotic conduct” Stephenson, W. H. (1956). The Journal of southern history, cilt:22. s.206
153 Cohen, V. H. (1956) .
yapılan müzakerelerde 1871-1872 yıllarında Cenevre'de hakemliğe gidilmiş155, sonuçta zarara karşılık İngiltere'nin 15,5 Milyon Dolar ödenmesi kararlaştırılmıştır156.