Ara t rmaya kat lan 30 ilkö retim okulu müdüründen 12 tanesi denetim sürecindeki beklentilerine ili kin olarak amaca uygunluk boyutunda 15 ayr görü belirtmi lerdir. Bu 15 görü , toplam görü lerin % 7.4’ü olup, bu oranla amaca uygunluk boyutu en yo un olarak görü belirtilen alt nc alan olu turmaktad r. Okul müdürlerinin amaca uygunluk alan ndaki görü leri a a da verilmi tir.
Okul müdürleri bu alandaki görü lerinde, müfetti lerin denetim sürecindeki anlay lar na ele tirel bir bak getirmekteler. Müfetti lerin ellerinde bulunan bir formata dayal olarak daha çok ekil üzerinde durulan matbu evrak denetimi yapt klar n , bu format n günümüzde denetimden beklentilere yeterince yan t veremedi ini, ö retmen ve idarecinin e itime katk s , ö rencilerin ikili ili kileri, tertip ve düzenleri, öz güvenleri, devlet ve millet sevgileri, ya ama haz rl k gibi birçok konunun gere i gibi önemsenmedi ini belirtmekteler. Müdürlerin bu yöndeki beklentisine M 7’nin u görü ünü örnek olarak gösterebiliriz. M 7, “modern $ekilde
denetim çal $malar yap lmal . Müfetti$ler e itim ö retim süreciyle do rudan ili$kisi olmayan, günümüz ko$ullar na uymayan bir formata göre denetim yap yorlar. Bu
formata dayal denetim okulun ihtiyaçlar na cevap vermemekte, dolay s yla
müfetti$lerin as l katk sa lamalar gereken e itim ö retim sürecine bir katk lar olmuyor. Ancak kendisini yeti$tirmi$, format n d $ na ç karak daha özgün biçimde denetim yapan, okula ve ö retmenlere e itimsel destek sa layan, yönlendirmeler yapan müfetti$lerimiz de var” demektedir.
Müdürler, tefti sisteminin e itime katk s olabilmesi için okuldaki fiziki
geli meyle birlikte ö rencilerin, programlar n amaçlar do rultusundaki
geli imlerinin izlenerek verimlili in art r lmas na dönük önlemler hakk nda rehberlik yapmalar n , okullarda çok yo unla an, birço u da i levsel olmayan bürokratik i lerle (örn. komisyon say lar gibi) müfetti lerin de çok ilgilenmemelerini, hatta süreçten kald r lmas için görü belirtmelerini, basit kusurlara ve eksikliklere yo unla mamalar n , okuldaki çal malar n bütününü görebilmelilerini ve de er vermelerini, moral yönden destekleyici tav r ve anlay içinde “bu okula ne derece hizmet katk s yapabilirim” dü üncesinde olmalar n denetim sürecinde, amaca uygunluk yönünden müfetti lerden beklentileri olarak dile getirmektedirler. Okul müdürlerinin bu konudaki görü lerine M 29’un u görü ünü örnek olarak
gösterebiliriz. M 29 görü ünde, “bu gün art k kay t tutma ve dosyalama i$lemleri
büyük oranda dijital ortamda. Bu boyutta önemli bir deste e ihtiyac m z yok. Bunun yerine e itimsel liderlik, okul performans n n yükseltilmesi, yeni geli$melere okulun uyumu gibi yönlerden deste e ihtiyac m z var” diyerek, tefti sürecinin öncelikle
e itim ö retim sürecini geli tirme amac na hizmet etmesi gerekti i yönündeki beklentisini ifade etmektedir.
Yukar da verilen örneklere ek olarak, M 10’un okulunda bir önceki y l yap lan tefti e ait tebli de, giderilmesi gereken eksiklikler olarak yaz lanlara ili kin
görü leri de tefti çal malar n n amaca uygunlu u yönünden müdürlerin
beklentilerini anlatmaya uygun bir örnek olarak gösterilebilir.
Tebli0: “B Bloktaki kat yerle im planlar n n yerlerine as lmas ” M 10, “bu as lsa ne olur, as lmasa ne olur.”
Tebli0: “Okulun tarihçesinin uygun yere as lmas ”
M 10, “okul 1989 y l nda yap lm $, bunun tarihi olsa ne olur?” Tebli0: “ lk yard m - ecza dolab n n koridorlarda haz rlanmas ”
M 10, “koridorda ecza dolab n n i$i ne. Ecza dolab kontrol alt nda olmal .” Tebli0: “Bili im s n f na Atatürk resmi ile Gençli#e Hitabenin as lmas ” M 10, “her ikisi de zaten var, ancak projeksiyon cihaz n n ekran perdesinin
montaj s ras nda yerlerinden sökülmü$, duvara dayal olarak yerde duruyorlar, bu bir eksiklik olarak yaz l r m ?”
Tebli0: “Gaz kullan m talimatnamesinin as lmas ”
M 10, “böyle bir talimatname yok. Adam oraya bir cihaz koymu$, kaçak
olursa ötüyor, alarm veriyor sana.”
Tebli0: “Okul psikolojik dan ma hizmetlerinin yönetmeli#e uygun yap lmas ”
M 10, “buradaki eksiklik, bu komisyonun ba$kan ben olacakm $ m, ba$
muavini ba$kan yapm $ m. Konu bu.”
Tebli0: “Okul zümre ba kanlar toplant tutanaklar n n haz rlanmas ” M 10, “oysa her zümrenin toplant lar ve tutanaklar var.”
M 10, tefti tebli inde yaz l eksikliklere ili kin görü lerini söyledikten sonra;
“Bu yaz lanlar n e itim ö retimin kalitesinin yükseltilmesi ile ili$kisi ne? Bunun için mi yap ld tefti$? Bana densin ki e itim ö retimde ba$ar l de ilsiniz, çocuklar
tan yamam $s n z, çocuklar yeti$tirememi$siniz, program uygulayamam $s n z. Bunu anlar m. Fiziki mekânla ilgili basit ayr nt larla u ra$ laca na e itim ö retime dönük iyile$tirici, geli$tirici öneriler, ele$tiriler söylensin. Fiziki unsurdaki basit eksiklikleri rapora yazmak yerine motive edici bir biçimde sözlü olarak söylenmesi daha iyi olur. Aksi durum can s k c olabiliyor” diyerek, yap lan çal man n bir
yarar n n olmad n , beklentisinin okuldaki e itim-ö retim sürecinin geli tirilmesine dönük somut çal malar olmas oldu unu ifade etmektedir.
M 12 de kurumunda yap lan tefti in e itim ö retimin geli tirilmesi amac na hizmet etmemekte oldu unu belirtip, yap lan tefti e ele tirel bir bak getirmektedir. M 10 görü ünde, “biz okul müdürlerinin asli i$leri e itimsel liderlik olmas na
ra men, boya, kap , pencere gibi i$lerle u ra$maktan e itim-ö retimle yeterince ilgilenemiyoruz. Ama gelen müfetti$lerin de ço unlu u denetim esnas nda e itim ö retimle ilgilenmektense fiziki boyutla ilgilenmekteler. E itimsel liderlik rolümüz geri planda kal yor. Program n uygulan p uygulanmad , uygulanmas sürecinde istenen davran $lar n ö rencilere kazand r l p, kazand r lmad ile ilgilenen müfetti$ say s çok az. Ço unluk $ekle, görünü$e bak yor. Her müfetti$in söyledi i $u söz bunun kan t d r; “d $ar dan bakt n zaman okulun boyas ndan cilas ndan bu okulun müdürünün nas l oldu unu anlars n” diyorlar, çok yanl $ bir söz. Benim okulumun boyas cilas güzel, ama Anadolu lisesini kazanan ö renci 6 tane, niye 24 tane de il. Bu süreç sonuçta müdürün görevlerindeki önceli in de i$mesine neden oluyor. Benim okulumun önceki y llarda ya$amad bir ba$ar olarak bu y l 6 ö renci Anadolu Lisesini kazand . Ama kimsenin haberi yok. Fakat binay boyatt m için hemen tebrik ediliyorum. E itimde ba$ar düzeyinin nerede oldu u üzerinde irdeleme yap lm yor. Oysa esas bu nokta ara$t r l p, tart $ lmal . Yani müfetti$ler ve sistem asli görevimi ikinci plana itmeye zorluyor” diyerek, gerek e itim sisteminin gerekse
tefti sisteminin müdürleri asli görevlerini ikinci plana atmaya zorlad na dikkat çekip, müfetti lerin e itim ö retim sürecine yo unla malar yönündeki beklentisini ifade etmektedir.