Alzheimer hastalığından korunma, hastalığın ilerlemesini geciktirme, beslenme ve fiziksel aktivitelerin önemi konusunda toplumsal bilincin oluşturulması gerekir

Alzheimer Hastalarının bakım sorunu

1- Yaşlılar özelde Alzheimer hastaları için bakım hizmeti bir lutuf değil, haktır. İnsan hakları eksenli bakış açısı geliştirilmelidir.

2- Bakım hizmeti sunulurken, planlanırken bölgesel, yerel bireysel özellikler dikkate alınmalıdır. Multidisipliner yaklaşım sağlanmalıdır.

3- Hasta yakınının eğitimi ve hastanın eğitimi, bilinçlendirilmesi için çalışmalar yapılmalıdır.

4- Ulusal veri tabanı olmalıdır.

5- Bakıma muhtaçlık tanımı ve ölçütleri belirlenmelidir. Hastaya sunulan hizmet ile bakıma muhtaca sunulan hizmetin farklılığı bilginci ile değerlendirme yapılmalıdır.

118

6- Sosyal bakım gelecekte yaşlı bakımında önemli sorun alanı olacaktır. Sosyal bakımın gelişmesi ilgili bakanlıklar, belediye ve STK’lar ile birlikte sağlanabilir.

Kişiye yaşlandığı alanda hizmet verilmesi esastır. Sosyal çevrenin devamlılığı Alzheimer hastalığını geciktirir.

7- Yaşlı ve gençlerin bir arada olmaları sağlanmalıdır. Araştırmalar kişinin izole edilmemesi yönündedir. Yaşlılarımız, toplumsal yaşamın üretimine katkı sunmuş, deneyimlerini, bilgilerini bugünkü kuşaklara aktaran toplumun önemli yapıları olduğu bilinci çocuk, gençlerle birlikte toplumun tüm kesimlerine verilmelidir.

Deneyim ve bilgilerinden yararlanmayı da sağlayacaktır.

8- Mümkün olduğunca yaşlının bağımsız yaşamını destekleyici sistemler üzerinde yoğunlaşılmalıdır.Destekli yaşam modeli.

9- Demans/Alzheimer Hastası bireyi başkalarına muhtaç bırakan hastalıkların başında gelir

10- Yurt dışı örnekleri ile, demans dostu toplum çalışmaları: Farkındalık, bilinç erken teşhis ve tedavi bakıcı destek sistemi dolaşım gezinme sitemi elektronik hasta izleme, demansa özel ev seçenekleri, demans bakım sistemi, demanslıyı tanıma, yardımcı olma, nasıl yardımcı olabilir bilinci, demansla ilgili araştırma, demans danışmanları, sosyal bakım merkezi, polisin Alzheimer hastasını takip sistemini içermektedir. Demans dostu toplumları tartışmak Türkiye için erken değildir.

11- Sağlık, sosyal bakım ve destek hizmetlerinin entegrasyonu sağlanmalıdır. Kültüre dayalı kaliteli bilgi sağlama, aile bireyleri için etkili destek sistemleri, üzerinde durulmalıdır.

12- Evde bakım, gündüzlü bakım ve kurumsal bakım hizmetlerinin Alzheimer hastası için ne zaman nerde nasıl verileceği konusu, hastalığın evresi, aile ve kişinin özellikleri ve istek/talepleri de göz önüne alınarak planlanmalıdır.

Alzheimer Hastaları için bakım modelleri A- EVDE BAKIM

Alzheimer hastalarına dünyada da Türkiye’de de genelde aileleri bakmaktadır.

Tüm Alzheimer hastalarının kurumsal bakımı mümkün değildir.

Bakım elemanı sorunu yönelik öneriler:

1- Bakım elemanı yetiştirmek üzere bakıcı eğitimleri, kurslar uygulanmaktadır. Halen 500-580 saatlik eğitimler hastası olan bakıcıların ulaşım, hastasını yalnız bırakma gibi sorunlara neden olmaktadır.

2- Bakıcı eğitimi ile ilgili eğitim standartlarının oluşturulması, eğitim müfredatının Milli Eğitim Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı STK’lar ve belediyeler koordinasyonunda karşılaştırılarak yenilenmesi, eğiticilerin eğitimde standart eğitimci profillerinin belirlenmesi bakıcı eğitiminde standartlaşma yapılarak farklı eğitim modüllerinin oluşturulması bakıcı eğitimi el kitabının oluşturulması ve oluşturulacak rehber kitabın sürekli güncellenmesi gerekir. Sistemli bir eğitim, sürdürülebilir ve yenilenebilir eğitim içeriğinin oluşturulması gerekir.

Hayat boyu öğrenme kapsamında Üniversitelerin yetişkin eğitimi, halk eğitimi veren bölümlerinden yararlanılmalıdır.

119

3- Bakım elemanları “bakıcı” mesleğinin toplumda saygınlığının olmaması, değersiz meslek olarak algısının değiştirilmesi amaçlı yayınlar yapılmalıdır. Bakım teknikeri, bakım asistanı vb. isimler ile mesleğin adlandırılması uygun olacaktır. Bakıcı eğitimlerinde eğitim alanlara hizmetin önemi ve değeri konusunda algı değişikliğini sağlanabilir

4- Yaşlı bakım teknikerleri (iki yıllık yüksekokul mezunu) alanda çalışma imkanı bulamamaktadır. Ücretlerin düşük olması ve bakım mesleğinin saygınlığı bunu tetiklemektedir. Genelde bu okul mezunları FTR, Beslenme ve Diyetisyenlik, Hemşirelik bölümlerine geçiş için bu okulları kullanmaktadır.

5- Alzheimer hastalarının evde bakımında hizmet bir bütündür. bakım elemanının vermesi gereken tüm bakım hizmetlerinin (alt, temizliği, ağız diş temizliği dahil olmak üzere) verilmesinde Yaşlı Bakım Teknikerleri ve Hemşirelerin bu hizmetleri veremeyeceği uygulamalarda görülmektedir. Bakım elemanı ihtiyacımın yaşlı ve hasta bakım kurslarından sertifikalandırma ile karşılanması kaçınılmazdır.

6- Bakıcı eğitimi almış kursiyerlerin yaşlı bakımında uzun süreli çalışmamaktır.

Ücretler düşük, 24 saatlik çalışma önemli etkendir. Bakım elemanlarının uzun süreli istihdamında sigorta, vardiyalı çalışma, ücretlerin yükseltilmesi, tatil vb. vb.

imkanların sağlanmasına yönelik çalışma yapılmalıdır.

7- Bu sitemin oluşması içinde bakım sigortası sorununun çözümlenmelidir.

Bakıcı yükü sorunu:

1- Yaşlısına evde bakan aile bireyleri ve bakım veren kişilerin desteklenmesi gerekir.

2- Bakım verenin sigortalanması ve sigorta indirimi evde bakılan hastalar için primlerde indirim/muafiyet olmalıdır. Alzheimer hastasına evde bakan aile bireylerinin de sigortalanması hususunda çalışmalar yapılmalıdır.

3- Gündüzlü kurumsal bakımın geliştirilmesi ve yaygınlaştırılması hem bakım veren için hem Alzheimer Hastası için önemli görülmektedir. Bakıcı yükünü azaltabilecek bakım sistemidir. Aynı zamanda Alzheimer hastalarının sosyal yaşama katılımını sağlayıcı sistemdir.

4- Evde bakım veren için sosyal destek mekanizmaları oluşturulmalıdır. Bakanlıklar, yerel yönetimler, STK’lar aracılığı ile gezi, tatil vb. ler düzenlenebilir. Kurumlar, Belediyeler, STK’lar bakım verenin özel ihtiyaçları için kısa süreli bakım hizmetleri vermelidir.

5- Bakım verenin tükenmişlik sendromu konusunda psiko sosyal destek verebilecek kamusal kurum yoktur. Belli aralıklara bakım verene ilişkin uygulanacak testler veya genel ziyaretler ile bu kişilerin psikolojik ve ruhsal durumu üzerinde değerlendirmeler yapılarak önlemler alınmalıdır. Psikolog, klinik psikolog görüşmelerinin düzenli olmasının sağlanması gerekir.

6- Toplum olarak hala Alzheimer hastalarına farklı bakılıyor, eğer bu kültür değişimi yapılmazsa çok fazla dışlanacaklardır.

120

7- Yerel yönetimler güçlendirilmelidir. Özellikle evde bakım hizmetlerinin geliştirilmesi ve sosyal bakımın Türkiye’de yerleşebilmesi için yerel düzeyde önlemler alınmalıdır. Belediyelerin hizmetleri sunmada teşvik edilmesi ve maddi olarak desteklenmesi gerekir. Sistemli olarak geliştirilecek sosyal bakımda belediyelere kaynak aktarılması evde sosyal bakımın gelişmesinde önemli olacaktır Kentler, apartmanlar, yaşlının ve bakım verenin yalnızlaşması

1- Alzheimer hastalığı hakkında bilgilendirme ve bilinçlendirme yapılmalı komşu desteği alınmalıdır.

2- Kurumsal bakım bazen yaşlının yalnızlık endişesi ile tercih edilmektedir. Evde bakımı