ALLAH ADALET‹ EMREDER - OKUYUCUYA Bu kitapta ve di er çal flmalar m zda evrim teorisinin çöküfl

G

erçek adaleti Allah Kuran'da, insanlar aras›nda hiçbir ay-r›m yapmadan adaletle hükmetmek, insanlar›n hakk›n›

korumak, zulme asla r›za göstermemek, zalime karﬂ› mazlum-dan yana tav›r almak, ihtiyaç içinde olanlara yard›m eli uzatmak olarak emretmektedir. Bu adalet, bir karar vermek gerekti¤in-de her iki taraf›n da hakk›n› korumay›, olaylar› çok yönlü gerekti¤in-

de-¤erlendirmeyi, ön yarg›s›z düﬂünmeyi, tarafs›zl›¤›, hakkaniyeti, dürüstlü¤ü, hoﬂgörüyü, merhameti ve ﬂefkati gerektirir. Bun-lardan birinin eksikli¤inde, ya da birinin a¤›r basmas›nda gerçek adaleti uygulamak zorlaﬂ›r. Örne¤in olaylar› itidalli de¤erlendi-remeyen, heyecan›na ve hislerine kap›lan bir insan sa¤l›kl› ka-rar veremeyecek, bu duygular›n›n etkisinde kalacakt›r. Oysa adaletle hükmeden bir kiﬂi tüm kiﬂisel duygu ve düﬂüncelerini bir tarafa b›rakmay›, kendisinden yard›m talep eden iki tarafa da hakkaniyetli davranmay›, her ﬂart ve durumda do¤rulardan yana olmay›, dürüstlükten ve do¤ruluktan asla taviz vermeme-yi Kuran ahlak› ölçüsünde kendine yol edinmelidir. Kiﬂi, öyle bir ahlaka sahip olmal›d›r ki, kendi ç›karlar›ndan önce karﬂ› ta-raf› düﬂünmeli, kendisine bir zarar gelecek olsa dahi, e¤er hak

38 KURAN'DA ADALET VE HOﬁGÖRÜ

karﬂ› taraftan yanaysa, adil olabilmelidir.

"Ey iman edenler, adil ﬂahidler olarak, Allah için, hakk› ayakta tutun. Bir toplulu¤a olan kininiz, sizi ada-letten al›koymas›n. Adalet yap›n. O, takvaya daha ya-k›nd›r. Allah'tan korkup-sak›n›n. ﬁüphesiz Allah, yap-makta olduklar›n›zdan haberi oland›r." (Maide Suresi, 8) ayetinde de bildirildi¤i gibi, Allah insan›n tüm yapt›klar›n› bil-mektedir. Allah'tan korkup sak›nan ve ahiret gününde hesaba çekilece¤ini bilen bir kiﬂi Allah'›n hoﬂnutlu¤unu kazanmak için adaletle hükmeder. Bilir ki, Allah tüm yap›p ettikleriyle, söyle-di¤i her sözle ve akl›ndan geçen her düﬂünceyle onu ahiret gü-nünde sorguya çekecek ve bunlarla eksiksiz bir ﬂekilde karﬂ›l›k görecek…

‹ﬂte bu nedenle de, insan›n Allah'›n r›zas›n› kazanmas›, ce-hennem azab›ndan kurtulmas› ve Allah'›n sonsuz nimetlerine kavuﬂabilmesi için yapmas› gereken ﬂey, Kuran ahlak›n› eksik-siz bir ﬂekilde yaﬂamakt›r. Bunun için her insan›n, bu ahlaka ulaﬂmak için bireysel olarak çaba sarf etmesi, tüm bencil istek-lerini ve kiﬂisel menfaatistek-lerini bir yana b›rak›p, adaleti, merha-meti, hoﬂgörüyü, ﬂefkati ve bar›ﬂ› kendine yol edinmesi gere-kir. Allah Kuran'da gerçek adaleti ayr›nt›l› olarak tarif etmek-te, her türlü anlaﬂmazl›¤›n adaleti ayakta tutmakla çözülece¤i-ni bildirmektedir. Adil yöneticilerden ve adil insanlardan olu-ﬂan bir toplumda her türlü anlaﬂmazl›¤›n kolayl›kla çözülece¤i aç›kt›r. Kuran'da adaletin eksiksiz olarak tarifi yap›lm›ﬂ, iman edenlere karﬂ›laﬂacaklar› olaylar karﬂ›s›ndaki tutumlar› ve ada-letin nas›l uygulanaca¤› bildirilmiﬂtir. Bu iman edenler için çok büyük bir kolayl›k ve Allah'tan bir rahmettir. Bu nedenle de

iman edenler hem Allah'›n hoﬂnutlu¤unu kazanmak, hem de huzurlu, güvenli ve bar›ﬂ içinde bir hayat yaﬂayabilmek için in-sanlar aras›nda eksiksiz bir ﬂekilde adaleti uygulamakla sorum-ludur.

Adalet, dil, ›rk, etnik köken gözetilmeden, tüm insanlar aras›nda eﬂit olarak

uygulanmal›d›r

Dünya üzerinde geliﬂen olaylar› inceledi¤imizde adaletin yer, zaman ve kiﬂilere göre farkl› ﬂekilde uygulanabildi¤ine ﬂa-hit oluruz. Örne¤in baz› toplumlarda kiﬂilerin tenlerinin rengi adaleti uygulayan kiﬂilerin karar›na etki eder. Beyaz ten rengi olan bir kiﬂiyle siyah ten rengi olan kiﬂiye ayn› durumlarda, ay-n› kararla hükmedilmez. Baz› toplumlarda ›rk çok büyük bir önem taﬂ›maktad›r. Geçti¤imiz yüzy›lda Hitler'in Ari ›rk› di¤er

›rklardan üstün görüp, milyonlarca insan› s›rf ›rklar› nedeniyle yok etmek istemesi bunun bir örne¤idir. Günümüzde de ›rkla-r›, tenlerinin rengi nedeniyle zalimce ve adaletsiz muameleler-le karﬂ›laﬂan insanlar vard›r. ABD'de ve Güney Afrika'da y›llar-ca siyah ›rka ikinci s›n›f insan muamelesi yap›lm›ﬂ, çok say›da Asya ve Afrika ülkesinde s›rf ›rk farkl›l›klar› yüzünden çok ﬂid-detli tart›ﬂmalar yaﬂanm›ﬂt›r.

Oysa Kuran ayetlerinde farkl› halklar›n ve kabilelerin yara-t›lmas›n›n hikmetlerinden biri, insanlar›n "birbirleriyle tan›ﬂma-lar›" olarak bildirilir. Hepsi de Allah'›n kulu olan farkl› milletler veya kabileler, birbirleriyle tan›ﬂmal›, yani birbirlerinin farkl›

kültürlerini, dillerini, örflerini, yeteneklerini ö¤renmelidir.

Farkl› ›rk ve milletlerin bulunmas›n›n bir amac›, çat›ﬂma ve

sa-40

vaﬂ de¤il, kültürel bir zenginliktir. Bu çeﬂitlilik Allah'›n yarat›-ﬂ›ndaki bir güzelliktir. Bir insan›n daha uzun boylu, birinin k›sa boylu olmas›, bir kiﬂinin teninin beyaz di¤erinin sar› renk olma-s› bu kiﬂiye herhangi bir üstünlük getirmedi¤i gibi, bir eksiklik olarak da nitelendirilemez. Bunlar›n her biri Allah'›n takdir et-mesiyle ve çok büyük hikmetlerle yarat›lm›ﬂt›r. Ancak bu fark-l›l›klar›n Allah Kat›nda hiçbir önemi yoktur. ‹man eden bir in-san tek üstünlü¤ün takva ile, yani Allah korkusu ve Allah'a imandaki üstünlükle oldu¤unu çok iyi bilir. Allah, Hucurat Su-resi'nde bu gerçe¤i ﬂu ﬂekilde bildirir:

Ey insanlar, gerçekten, Biz sizi bir erkek ve bir diﬂi-den yaratt›k ve birbirinizle tan›ﬂman›z için sizi halk-lar ve kabileler (ﬂeklinde) k›ld›k. ﬁüphesiz, Allah Ka-t›nda sizin en üstün (k erim) olan›n›z, (›rk ya da soy-ca de¤il) takvasoy-ca en ileride olan›n›zd›r. ﬁüphesiz Allah, bilendir, haber aland›r. (Hucurat Suresi, 13) Ayette de bildirildi¤i gibi Allah'›n emretti¤i adalet anlay›ﬂ›

hiçbir ayr›m yapmadan her insana eﬂit, hoﬂgörülü ve bar›ﬂ için-de bir tavr› gerektirir.

Peygamberimiz Hz. Muhammed de yaﬂad›¤› dönem boyun-ca farkl› ›rktan halklara karﬂ› büyük bir adaletle davranm›ﬂt›r.

‹nsanlar›n ›rklar› nedeniyle farkl› muamele görmesini her za-man ﬂiddetle eleﬂtirmiﬂ, böyle bir ahlak› "cahiliye ahlak›" olarak tan›mlam›ﬂt›r.

Peygamberimiz (sav), kavmine, cahiliye toplumunda insan-lar›n sadece renkleri ya da ›rklar› farkl› oldu¤u için birbirlerine karﬂ› düﬂmanca duygular besleyebildiklerini hat›rlatm›ﬂ ve Müs-lümanlar› Kuran'da çirkin gösterilen bu davran›ﬂtan sak›nmaya

KURAN'DA ADALET VE HOﬁGÖRÜ

davet etmiﬂtir. Bundan 1400 y›l önce Peygamberimiz Hz. Mu-hammed arac›l›¤›yla insanlara bir rahmet olarak gönderilen Ku-ran'da, tüm bu ilkel mant›klar ortadan kald›r›lm›ﬂ, tüm insanla-r›n, rengi, ›rk›, dili ne olursa olsun eﬂit oldu¤u bildirilmiﬂtir. Pey-gamberimiz (sav) cahiliye inanc›nda var olan, insanlar› ›rka ve renge göre de¤erlendirme anlay›ﬂ›n›n basitli¤i üzerinde durmuﬂ ve Veda Hutbesinde Arap kavmine hitaben ﬂöyle söylemiﬂtir:

"Soylarla övünülmez. Araplar, Arap olduklar›ndan Acem-lerden; Acemler de, Acem olduklar›ndan Araplardan üstün say›lamazlar. Çünkü Allah Kat›nda en yüce olan›n›z, ona karﬂ› gelmekten en fazla kaç›nan›n›z (en takval›n›z)d›r."

Peygamberimiz (sav) bu sözleriyle insanlara bir kez daha Hucurat Suresi, 13. ayette bildirilen, insanlar aras›ndaki üstün-lü¤ün sadece takvaya göre olabilece¤i gerçe¤ini hat›rlatm›ﬂt›r.

‹slam, Peygamber Efendimizin de bildirdi¤i gibi bu ilkel bak›ﬂ aç›lar›n› tamamen ortadan kald›rmaktad›r. Islam ahlak›n›n ya-ﬂand›¤› bir ortamda, bir insan ne Yahudi, ne zenci, ne de K›z›l-derili oldu¤u için suçlanamaz, farkl› bir muameleye maruz ka-lamaz, ma¤dur edilemez. Bu, Allah'›n takdiridir ve Allah her in-san› en güzel ﬂekliyle yaratm›ﬂ, en güzel sureti vermiﬂtir. ‹nsan-lara düﬂen her zaman ve herkese karﬂ› adil, sayg›l›, hoﬂgörülü, merhametli, bar›ﬂç›l ve sevgi dolu olmakt›r.

Bunun yan› s›ra kiﬂinin fakir ya da zengin olmas› da müminin adaletle hükmetmesini engellemez, kararlar›n› etkilemez. Bir in-san›n sadece maddi güç sahibi oldu¤u için di¤er insanlara haks›z-l›k yapmas›, zulmetmesi ve bundan da hiçbir karﬂ›haks›z-l›k görmeden kurtulmas› çok büyük bir haks›zl›kt›r. Oysa günümüzde baz›

dünya devletlerine bakt›¤›m›zda, zenginleri kollayan, fakirlere ise

ikinci s›n›f insan muamelesi yapan bir anlay›ﬂ›n hakim oldu¤u gö-rülmektedir. Buna göre baz› zenginler adaletten daha fazla fay-dalanmakta, fakirlerden üstün tutulmay› kendilerinde bir hak gi-bi görmektedirler. Dahas›, adalet mekanizmalar›n› kendi menfa-atleri için yönlendirmeye çal›ﬂmaktad›rlar. Bu anlay›ﬂ dinin ya-ﬂanmad›¤› toplumlarda çok büyük adaletsizliklere neden olmak-ta, insanlar›n bir bölümü çok büyük bir sefaletle mücadele eder-ken, di¤erleri zenginliklerinin verdi¤i ayr›cal›klar› kullanmaktad›r.

Ancak tüm bu olumsuzluklara ra¤men adaletin hakim ol-mas›, insanlar aras›nda toplumsal bar›ﬂ›n sa¤land›¤› bir hayat›n hakim k›l›nmas› mümkündür. Bu, Kuran ahlak›n›n hakim k›l›n-mas›yla ve insanlar›n Kuran ahlak›ndan taviz vermemeleriyle olabilir. Çünkü Allah bir ayetinde ﬂu ﬂekilde emreder:

… Allah için ﬂahidler olarak adaleti ayakta tutun.

(Onlar) ister zengin olsun, ister fakir olsun; çünkü Allah onlara daha yak›nd›r. Öyleyse adaletten dönüp heva (tutkular›)n›za uymay›n… (Nisa Suresi, 135) Allah'›n bu emri uyar›nca Allah'tan korkan mümin, karﬂ›-s›ndaki kiﬂi fakir de olsa zengin de olsa, her ne ﬂart olursa ol-sun, mutlaka adaletle hükmeder, o kiﬂinin maddi durumu ne-deniyle farkl› bir tutum içine girmez. Çünkü zenginlik ya da fa-kirli¤in Allah'›n insanlar› denemek için yaratt›¤› geçici dünya ﬂartlar› oldu¤unu bilir. ‹nsan öldü¤ü zaman dünyadaki mal›n›n ve mülkünün hiçbir de¤eri kalmayacak, sadece takvas›yla kar-ﬂ›l›k bulacakt›r. Allah'›n hoﬂnut olaca¤›n› bildirdi¤i tav›r ise hak-kaniyettir, adalettir, dürüstlük ve do¤ruluktur. Bu güzel ahla-k›n karﬂ›l›¤› ise sonsuz ahiret mükafatlar›d›r.

KURAN'DA ADALET VE HOﬁGÖRÜ

Allah yetimler konusunda kesin bir adaleti emretmiﬂtir

Kuran'da adaletin ayakta tutulmas› konusunda verilen ör-neklerden biri de yetimlerin mallar› konusundad›r. Ayetlerde yetimlerin mallar›n›, onlar bu mallar› kontrol edebilecek yaﬂa gelene kadar, en adil ﬂekilde kullanmak emredilmiﬂtir. En'am Suresi'nde ﬂu ﬂekilde buyurulur:

"Yetimin mal›na, o erginlik ça¤›na eriﬂinceye kadar -o en güzel (ﬂeklin) d›ﬂ›nda- yaklaﬂmay›n. Ölçüyü ve tart›y› do¤ru olarak yap›n…(En'am Suresi, 152) Allah baﬂka ayetlerinde de, yetimler erginlik ça¤›na ulaﬂma-dan onlar›n mallar›n› çarçabuk tüketmeye çal›ﬂmamay› hat›rlat-makta, insanlar› tamamen adil bir tutumla hareket etmeye

ça-¤›rmaktad›r. Bu konudaki ayetlerden baz›lar› ﬂöyledir:

Yetimlere mallar›n› verin ve murdar olanla temiz olan› de¤iﬂtirmeyin. Onlar›n mallar›n› mallar›n›za katarak yemeyin. Çünkü bu, büyük bir suçtur. (Nisa Suresi, 2)

Yetimleri, nikaha eriﬂecekleri ça¤a kadar deneyin;

ﬂayet kendilerinde bir (rüﬂd) olgunlaﬂma gördünüz mü, hemen onlara mallar›n› verin. Büyüyecekler di-ye israf ile çarçabuk di-yemeyin. Zengin olan iffetli ol-maya çal›ﬂs›n, yoksul olan da art›k maruf (ihtiyaca ve örfe uygun) bir ﬂekilde yesin. Mallar›n› kendilerine verdi¤iniz zaman, onlara karﬂ› ﬂahid bulundurun. He-sap görücü olarak Allah yeter. (Nisa Suresi, 6) Erginlik ça¤›na eriﬂinceye kadar, -o da en güzel bir tarz olmas›- d›ﬂ›nda yetimin mal›na yaklaﬂmay›n.

Ah-44

de vefa gösterin. Çünkü ahid bir sorumluluktur. (‹s-ra Suresi, 34)

Ayetlerde bildirilen ahlak›n aksi yönünde hareket ederek yetimlerin mallar›n› zulümle tüketenler ve adaletsizce harca-yanlar sonsuz azapla uyar›lm›ﬂlard›r. Allah "Gerçekten, ye-timlerin mallar›n› zulmederek yiyenler, kar›nlar›na ancak ateﬂ doldurmuﬂ olurlar. Onlar, ç›lg›n bir ateﬂe gireceklerdir." (Nisa Suresi, 10) ayeti ile insanlar› adaletsiz davranmaktan menetmiﬂtir. Bu örnekte de görüldü¤ü gibi Ku-ran'da tarif edilen adalet insan›n tüm hayat›n› kapsayan bir ada-lettir. ‹nsan›n adaleti uygulama konusunda gösterdi¤i titizlik ise, o kiﬂinin ebedi hayat›nda cennet veya cehenneme gitmesi-ne etki etmektedir.

Verilecek karar kendi yak›nlar› ile ilgili olsa dahi, mümin adaletle hükmetmekle

sorumludur

Adaletin tarifi yap›ld›¤› zaman belki içinizden adaletli dav-ranman›n çok kolay oldu¤unu, tüm kararlar›n›zda her zaman adil davrand›¤›n›z› geçirmiﬂ olabilirsiniz. Ancak verece¤iniz adil bir karar›n neticesinde bir yak›n›n›z, anneniz, baban›z ya da bir akraban›z fiziki ya da manevi bir s›k›nt›ya girecek olsa, acaba bu karar› kolayl›kla verebilir misiniz? Sevdi¤iniz, fakat do¤ru yol-dan sapm›ﬂ bir kiﬂi hakk›nda karar verirken de tarafs›z, dürüst ve hakkaniyetli olabilir misiniz?

Bu soru karﬂ›s›nda birçok insan duraklar. Gerçekten de böyle bir durumda adil olmak baz› kiﬂilere zor gelebilir.

Sevdi-¤i bir kiﬂiye, baﬂka birine oldu¤undan daha toleransl›

davrana-KURAN'DA ADALET VE HOﬁGÖRÜ

bilir, bir an olsun baz› gerçekleri görmezden gelebilir. Ancak as›l önemli olan insan›n her ﬂart ve durumda adaletten hiçbir ﬂekilde taviz vermemesi, Allah'›n "Ey iman edenler, kendi-niz, anne-baban›z ve yak›nlar›n›z aleyhine bile olsa, Allah için ﬂahidler olarak adaleti ayakta tutun..." (Nisa Suresi, 135) ayetine titizlikle uymas›d›r. ‹nsanlarda güven duy-gusu oluﬂturacak olan da karﬂ›lar›ndaki kiﬂinin her ﬂart alt›nda do¤rulardan yana tav›r alaca¤›n› bilmektir. Sadece kan veya dostluk ba¤› oldu¤u için yak›nlar›n korunup-gözetilmesinin, adalet bekleyen kiﬂilerde huzursuzluk oluﬂturaca¤› ve güvensiz bir ortam meydana getirece¤i kesindir.

Ancak Kuran'›n hükümlerine göre hareket eden bir kiﬂi Allah'›n "… Söyledi¤iniz zaman -yak›n›n›z dahi olsa-adil olun. Allah'›n ahdine vefa gösterin. ‹ﬂte bunlarla size tavsiye (emr) etti; umulur ki ö¤üt al›p-düﬂünürsü-nüz." (Enam Suresi, 152) ﬂeklinde bildirdi¤i tavsiyelerine uyar.

Bu tav›r onun Allah'a olan güçlü iman›n›n ve güzel ahlak›n›n bir göstergesidir.

Kuran'da bu konuda Hz. Musa'n›n hayat›ndan bir örnek haber verilmektedir. Kasas Suresi'nde ﬂu ﬂekilde bildirilir:

(Musa) Halk›n›n haberi olmad›¤› bir zamanda ﬂehre girdi, orda kavga etmekte olan iki adam buldu; bu kendi taraftarlar›ndan, ﬂu da düﬂmanlar›ndan. Der-ken taraftarlar›ndan olan, düﬂmanlar›ndan olana karﬂ› ondan yard›m istedi. Bunun üzerine ona bir yumruk att› ve iﬂini bitiriverdi. (Sonra da:) "Bu ﬂey-tan›n iﬂindendir; o, gerçekten aç›kca sapt›r›c› bir düﬂ-mand›r" dedi. (Kasas Suresi, 15)

Bu olayda Hz. Musa kendi taraftarlar›ndan birisinin kavga-s›na ﬂahit olur. Musa Peygamber yak›nlar›ndan olan bu kiﬂinin yan›nda yer al›r ve onunla birlikte di¤er kiﬂiye karﬂ› ç›kar. Bu tart›ﬂma esnas›nda karﬂ› taraftaki kiﬂiye yumruk atar ve onu is-temeden öldürür. Ancak daha sonra çok büyük bir hata

yapt›-¤›n›n fark›na var›r. Bu, iman eden bir kiﬂinin adalet anlay›ﬂ›n› ta-rif etmesi bak›m›ndan çok önemli bir örnektir. Çünkü kimin hakl› kimin haks›z oldu¤unu araﬂt›rmadan, sadece kendi yak›n›, akrabas› ya da dostu oldu¤u için bir kiﬂiyi desteklemek Allah'›n be¤enmedi¤i bir ahlakt›r. Nitekim kutlu bir peygamber olan Hz. Musa da bu gerçe¤i hemen anlam›ﬂ, yapt›¤› hareketi "ﬂey-tan›n iﬂi" olarak nitelendirmiﬂtir.

Hz. Musa'n›n "ﬂeytan›n iﬂi" olarak tarif etti¤i "hizipçilik duy-gusu", tarih boyunca dökülen kanlar›n en büyük sorumlusudur.

‹nsanlar›n adalet ve hakka göre de¤il, her ne surette olursa ol-sun kendi ailesini, aﬂiretini, kavmini, yandaﬂlar›n› veya ›rk›n›

hakl› ç›karmaya yönelik saplant›lar›, say›s›z çat›ﬂma ve savaﬂ›n ç›k›ﬂ noktas› olmuﬂtur.

Bu k›ﬂk›rtmaya karﬂ› müminin göstermesi gereken tav›r da yine Hz. Musa'n›n hayat› örnek verilerek Kuran'da bildirilmek-tedir. Hz. Musa, ﬂeytan insana vermeye çal›ﬂt›¤› bu kötü duy-gunun bir zulüm oldu¤unu vicdan›yla hemen anlam›ﬂ, ﬂeytan›n k›ﬂk›rtmas›yla iﬂledi¤i hatadan dolay› tevbe edip, Allah'a s›¤›n-m›ﬂt›r. K›ssan›n devam›nda Hz. Musa'n›n bu örnek ve vicdanl›

tavr› ﬂöyle anlat›l›r:

Dedi ki: "Rabbim, gerçekten, ben kendi nefsime zul-mettim, art›k beni ba¤›ﬂla." Böylece (Allah) onu

ba-¤›ﬂlad›. ﬁüphesiz. O, ba¤›ﬂlayand›r, esirgeyendir. De-KURAN'DA ADALET VE HOﬁGÖRÜ

di ki: "Rabbim, bana verdi¤in nimetler ad›na, art›k suçlu günahkarlara destekçi olmayaca¤›m." (Kasas Suresi, 16-17)

Bir toplulu¤a karﬂ› duyulan kin müminleri adaletten al›koymaz

Bir insan›n adil karar vermesini, sa¤duyulu düﬂünmesini ve ak›lc› davranmas›n› engelleyebilecek etkenlerden biri karﬂ›s›n-daki kiﬂiye ya da toplulu¤a olan k›zg›nl›¤›, kinidir. Asl›nda bu, gü-nümüz cahiliye toplumlar›nda oldukça yayg›n bir bak›ﬂ aç›s›d›r.

Baz› insanlar düﬂmanca duygular besledikleri kiﬂilere karﬂ› her türlü adaletsizli¤i, ahlaks›zl›¤› kolayl›kla yapabilirler. Bu kiﬂinin üzerine iﬂlemedi¤i suçlar› atar, masum oldu¤unu bilseler dahi bu kiﬂi aleyhinde ﬂahitlik yapabilirler. Sadece bu gibi düﬂmanca tutumlardan dolay› suçsuz yere birçok insan çok büyük ma¤du-riyetler yaﬂayabilmektedir. Baz› kiﬂiler do¤ruyu bilmelerine ra¤-men kendilerine düﬂman gördükleri kiﬂilerin lehinde ﬂahitlik yapmaz, ellerinde bu kiﬂinin suçsuzlu¤unu kan›tlayacak delil ol-sa bile ortaya ç›karmazlar. Hatta bu kiﬂinin baﬂ›na büyük bir be-la gelmesi, haks›zl›kbe-larbe-la karﬂ›be-laﬂmas› ya da zulüm görmesi söz konusu kiﬂilerde büyük bir sevinç uyand›r›r. En büyük tedirgin-likleri ise adaletin üstün gelmesi ve bu kiﬂinin suçsuzlu¤unun or-taya ç›kmas›d›r.

‹ﬂte bu nedenle de cahiliye toplumunda insanlar›n birbirle-rine güvenmeleri çok zordur. Herkes bir an sonra karﬂ›s›nda-ki karﬂ›s›nda-kiﬂiden kötülük görece¤i endiﬂesiyle yaﬂar. Birbirlerine kar-ﬂ› güvenlerini kaybetmelerinin sonucunda ise yard›mlaﬂma, hoﬂgörü, ﬂefkat, merhamet, kardeﬂlik gibi insani özelliklerini

zamanla yitirir, birbirlerinden nefret eder hale gelirler.

Oysa iman eden bir kiﬂinin bir toplulu¤a ya da kiﬂiye karﬂ›

hissetti¤i duygular, onun ald›¤› kararlarda kesinlikle etkili ol-maz. Karﬂ›s›ndaki kiﬂi ne kadar kötü ahlakl› olursa olsun, ne kadar düﬂmanca bir tutum içinde olursa olsun, iman eden kiﬂi bir karar vermesi gerekti¤inde tüm bu duygular›n› bir kenara b›rak›p, adaletle davran›r, adaletle karar verir, adaleti tavsiye eder. O kiﬂiye karﬂ› hissettikleri akl›n›n ve vicdan›n›n önüne geçemez. Vicdan› ona her zaman Allah'›n emir ve tavsiyelerine uymay›, güzel ahlaktan asla taviz vermemeyi söylemektedir.

Çünkü bu, Allah'›n iman edenlere Kuran'da bildirdi¤i bir emri-dir. Maide Suresi'nde ﬂu ﬂekilde bildirilir:

Ey iman edenler, adil ﬂahidler olarak, Allah için, hak-k› ayakta tutun. Bir toplulu¤a olan kininiz, sizi ada-letten al›koymas›n. Adalet yap›n. O, takvaya daha yak›nd›r. Allah'tan korkup-sak›n›n. ﬁüphesiz Allah, yapmakta olduklar›n›zdan haberi oland›r. (Maide Su-resi, 8)

Ayette de bildirildi¤i gibi adil bir tav›r sergilemek takvaya en yak›n oland›r. ‹man eden bir kiﬂi, ancak adaletle davrand›¤›

zaman Allah Kat›nda bir hoﬂnutluk kazanaca¤›n› bilir. Güzel ah-lak›na ﬂahit olan her insan bu kiﬂiye güvenir, yan›nda rahat eder, her türlü sorumlulu¤u ve görevi gönül rahatl›¤› ile ken-disine verebilir. Böyle kiﬂiler, düﬂmanlar› taraf›ndan dahi sayg›

ile karﬂ›lan›r. Hatta onlar›n bu tavr›, inkar eden birçok insana örnek olarak iman etmelerine vesile olabilir. Nitekim bu ko-nuda bizim için en güzel örnek Hz. Muhammed (sav)'dir. Pey-gamberimiz (sav)'in, hiçbir ayr›m yapmadan, hoﬂgörü ve

mer-KURAN'DA ADALET VE HOﬁGÖRÜ

hameti herkese göstermiﬂ olmas›, o dönemde yaﬂayan H›risti-yan, Yahudi, dinsiz, müﬂrik her kesimden insan›n kalbinin ‹s-lam'a ›s›nmas›na vesile olmuﬂtur.

Günümüzde yaﬂayan müminler için de kuﬂkusuz en güzel örnek Peygamber Efendimiz (sav)’in Kuran'da da bildirilen uy-gulamalar›d›r. Günümüzde de ayn› Asr-› Saadet döneminde ol-du¤u gibi, H›ristiyan, Yahudi, Budist, Hindu, ateist, dinsiz, müﬂ-rik, putperest gibi çok farkl› inançlara sahip insan topluluklar›

birarada yaﬂamaktad›r. Bir Müslüman karﬂ›s›ndaki insan›n inan-c› ne olursa olsun hoﬂgörülü olmakla, affetmekle, adil ve insan-c›l davranmakla yükümlüdür. Çünkü her insan›n ileride iman etme, Müslüman olma, Allah'a teslim olma ihtimali vard›r.

‹man eden bir kiﬂinin bu gerçe¤i akl›ndan hiç ç›karmamas› ge-rekir. ‹man edenlere yükletilen sorumluluk Allah'›n dinine gü-zellikle, bar›ﬂla ve hoﬂgörüyle davet etmektir. Bu do¤rular› uy-gulay›p uygulamama, iman edip etmeme karar› karﬂ› tarafa ait-tir. Bir kiﬂiyi iman etmeye zorlamak, baz› ﬂeyleri zorla kabul et-tirmeye çal›ﬂmak Kuran ahlak›na ayk›r› bir tav›rd›r. Allah bunu Kuran'da ﬂöyle bildirmiﬂtir;

"Dinde zorlama (ve bask›) yoktur. ﬂüphesiz, do¤ru-luk (rüﬂd) sap›kl›ktan apaç›k ayr›lm›ﬂt›r. Art›k kim ta¤utu tan›may›p Allah'a inan›rsa, o, sapasa¤lam bir kulpa yap›ﬂm›ﬂt›r; bunun kopmas› yoktur. Allah, iﬂi-tendir, bilendir." (Bakara Suresi, 256)

Belgede OKUYUCUYA Bu kitapta ve di er çal flmalar m zda evrim teorisinin çöküflüne özel bir yer ayr lmas n n nedeni, bu teorinin her türlü din aleyhtar felsef (sayfa 39-52)