İnceleme Faaliyetleri
3.1- 5549 Sayılı Kanun Kapsamında Yapılan Çalışmalar
MASAK, suç gelirlerinin aklanmasının tespitine yönelik değerlendirme ve incelemeleri çeşitli kaynaklara dayanarak başlatabilmektedir. Anılan kaynaklar; 5549 sayılı Kanuna göre şüpheli işlemleri bildirmekle görevli olan yükümlüler ile Cumhuriyet savcılıkları, kamu kurum veya kuruluşları, yurt içindeki veya yurt dışındaki özel ve tüzel kişiler ve basın olarak sayılabilir.
MASAK 5549 sayılı Kanunun 19’uncu maddesine göre, analiz ve değerlendirmeleri Mali Suçları Araştırma
Uzmanları; incelemeleri ise Maliye Müfettişleri, Hesap Uzmanları, Gümrük Müfettişleri, Gelirler Kontrolörleri, Bankalar Yeminli Murakıpları, Hazine Kontrolörleri, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu ve Sermaye Piyasası Kurulu Uzmanları vasıtasıyla yerine getirmektedir.
Aklama suçu kapsamında analiz, değerlendirme ve incelemelere ilişkin iş akış süreçleri Şekil 3’te gösterilmiştir:
Mali Suçları Araştırma KuruluBaşkanlığı
27
MASAK Faaliyet Raporu 2009 Şekil 3- İş Akış Süreçleri
YÜKÜMLÜLER BASIN SAVCILIKLAR KAMU
KURUMLARI DİĞER GERÇEK
VE TÜZEL K. ŞİRKETLER YURTDIŞI ŞÜPHELİ İŞLEM BİLDİRİMİ
İHBARLAR
DEĞERLENDİRME AKLAMA SUÇU İNCELEMESİ
DENETİM ELEMANLARI MALİ SUÇLARI ARAŞTIRMA
UZMANLARI - Veri Toplama - Analiz - Değerlendirme
- Veri Toplama - Analiz -Değerlendirme
DEĞERLENDİRME RAPORU AKLAMA SUÇU İNCELEME
RAPORU Savcılık Suç Duyurusu
MASAK Veritabanı Suçun
Tespiti Suç Yok
İncelemeye Sevk MASAK İŞ AKIŞ SÜREÇLERİ
Kolluk ile İşbirliği
Tedbir ve Diğer Özel Soruşturma Teknikleri ÖN-DEĞERLENDİRME
-İlk Kontrol -Veritabanı Sorgulama
Suçun Tespiti
Suç Yok
MASAK bünyesinde Mali Suçları Araştırma Uzmanları tarafında yapılan analiz çalışmaları esnasında doğrudan doğruya Başkanlığımızın görev alanına girmeyen ancak aklama suçunun öncül
suçu kapsamında olan ve/veya başka kurum ve kuruluşların görev alanına giren hususlarda ilgili kurum ve kuruluşlar bilgilendirilebilmektedir.
Tablo 11- Analiz Çalışmaları Hakkında Bilgilendirilen Kurumlar
Kurum Adı Sayısı
Adli Birim 124
Gelir İdaresi Başkanlığı 83
Emniyet Teşkilatı 81
Düzenleyici ve Denetleyici Kurumlar 24
Bakanlıklar 14
Gümrük Müsteşarlığı 5
Hazine Müsteşarlığı 4
Sosyal Güvenlik Kurumu 3
TOPLAM 338
Mali Suçları Araştırma KuruluBaşkanlığı
28
MASAK Faaliyet Raporu 2009 3.2- Değerlendirme
MASAK’a intikal eden ihbar ve şüpheli işlem bildirimleri Mali Suçları Araştırma Uzmanları tarafından analiz ve değerlendirmeye tabi tutularak, aklama suçunun varlığı tespit edilenler hakkında doğrudan yetkili ve görevli Cumhuriyet savcılığına suç duyurusunda bulunulmakta, daha ayrıntılı inceleme gerektirenler ise (Kanunun 2’nci maddesinde sayılan denetim elemanlarınca yapılmak üzere) incelemeye sevk edilmektedir.
Tablo 12- Yıllara Göre Açılan Dosya Sayısı
YILLAR 2005 2006 2007 2008 2009
DOSYA SAYILARI 383 406 173 163 135
Grafik 7- Yıllara Göre Açılan Dosya Sayısı
Tablo 13- Yıllara Göre Tamamlanan Dosya Sayısı
YILLAR 2005 2006 2007 2008 2009
DOSYA SAYILARI 283 275 353 324 152
Mali Suçları Araştırma KuruluBaşkanlığı
29
MASAK Faaliyet Raporu 2009 Grafik 8- Yıllara Göre Tamamlanan Dosya Sayısı
Tablo 14- Yıllara Göre Tamamlanan Dosyaların Sonuçlarına Göre Dağılımı
YILLAR KAPSAM
DIŞI SUÇ DUYURUSU İNC. SEVK TOPLAM
2005 205 13 65 283
2006 185 10 80 275
2007 275 12 66 353
2008 255 2 67 324
2009 88 0 64 152
TOPLAM 1008 37 342 1387
Mali Suçları Araştırma KuruluBaşkanlığı
30
MASAK Faaliyet Raporu 2009 Grafik 9- 2005-2009 Yılları Arasında Tamamlanan Dosyaların Sonuçlarına Göre Dağılımı
3.3- İncelemeler
Yapılan değerlendirmeler sonucunda daha ayrıntılı inceleme yapılması gerektiği belirtilen dosyalar ile Başkanlıkça özelliği sebebiyle doğrudan incelemeye gönderilmesi kararlaştırılan dosyalar, işin gerektirdiği uzmanlık ihtiyaçları da dikkate alınarak, 5549 sayılı Kanunun 2’nci maddesinde belirtilen denetim elemanlarına sevk edilmektedir.
İncelemeye tabi tutulan inceleme dosyalarının yıllar itibarıyla seyri Tablo 15’de gösterilmiştir.
Tablo 15- İnceleme Dosyalarının Envanteri Yıl Önceki
Yıldan Devreden
Açılan Dosya Sayısı
Toplam Dosya Sayısı
Tamamlanan Dosya Sayısı
Sonuç Sonraki
Yıla
Devreden Kapsam
Dışı Suç Duyurusu
2005 246 74* 320 84 49 35 236
2006 236 86 322 68 39 29 254
2007 254 110 364 112 81 31 252
2008 252 68 320 201 161 40 119
2009 119 63 182 76 53 23 106
Toplam 401 541 383 158
(*) Açılan İnceleme Dosyalarından biri ikinci bir inceleme dosyası ile birleşmiştir.
Mali Suçları Araştırma KuruluBaşkanlığı
31
MASAK Faaliyet Raporu 2009 Grafik 10 - Açılan İnceleme Dosyalarının Yıllara Göre Dağılımı (2005-2009)
74
86
110
68 63
0 50 100 150
2005 2006 2007 2008 2009
Grafik 11 - Tamamlanan İnceleme Dosyalarının Yıllara Göre Dağılımı (2005-2009)
84 68
112
201
76
0 50 100 150 200 250
2005 2006 2007 2008 2009
Mali Suçları Araştırma KuruluBaşkanlığı
32
MASAK Faaliyet Raporu 2009 Tablo _16 - Tamamlanan İnceleme Dosyalarının Sonuçlarına Göre Dağılımı (2005-2009)
Yıl Tamamlanan
Dosya Sayısı Suç Duyurusu Olmayan
Suç Duyurusu Yapılan
2005 84 49 35
2006 68 39 29
2007 112 81 31
2008 201 161 40
2009 76 53 23
Toplam 541 383 158
3.4- Değerlendirmelere ve İncelemelere İlişkin Genel Sonuçlar
Tablo 17 - Açılan Değerlendirme/İnceleme Dosyalarından Suç Duyuruları
2005 2006 2007 2008 2009 Toplam
İnceleme 35 29 31 40 23 158
Analiz ve Değerlendirme 13 10 10* 2 - 35
Toplam Suç Duyurusu 48 39 41 42 23 193
(*) Analiz ve değerlendirme sonucu yapılan suç duyurusundan iki tanesi inceleme dosyası kapsamına alındığından düzeltme yapılmıştır.
01.01.2005-31.12.2009 tarihlerinde MASAK tarafından toplam 193 adet aklama suçundan suç duyurusunda bulunulmuştur. Aklama suçundan dolayı yapılan suç duyurularının 35’i değerlendirme, 158’i inceleme raporlarına dayanmaktadır.
Tablo18- Aklama Suç Duyurularının Talep/İhbar Kaynaklarına Göre Dağılımı İhbar Kaynağı 2005 2006 2007 2008 2009 Toplam
ŞİB 1 3 5 7 5 21
Savcılık 37 26 16* 14 13 106
Diğer 10 10 20* 21 5 66
Toplam 48 39 41 42 23 193
(*) İki değerlendirme dosyası inceleme dosya kapsamına alındığından ihbar kaynaklarından çıkartılmıştır.
Mali Suçları Araştırma KuruluBaşkanlığı
33
MASAK Faaliyet Raporu 2009 3.5- Aklama Suç Duyurularının Öncül Suçlara Göre Dağılımı
MASAK tarafından yapılan değerlendirme ile denetim elemanlarınca yapılan incelemeler sonucunda 01.01.2005–31.12.2009 tarihleri arasında aklama suçuna ilişkin olarak Cumhuriyet Başsavcılıklarına toplam 193 adet suç duyurusunda bulunulmuş olup buna ilişkin hazırlanan ayrıntılı tablo aşağıda sunulmuştur.
Tablo 19- Aklama Suçu Duyurularının Öncül Suçlara Göre Dağılımı
Öncül Suç 2005-2008 2009 Toplam Toplam İçindeki %’si
Uyuşturucu Madde Ticareti 82 10 92 47,67
Gümrük Kaçakçılığı 38** 38 19,68
Nitelikli Dolandırıcılık ve Hileli İflas 18* 7 25 12,95 Evrakta ve Meşruiyet Belgelerinde Sahtecilik 15** 2 17 8,81
Sahte Belge Düzenleme – Kullanma 6 1 7 3,63
Yağma, Yol Kesmek ve Adam Kaldırmak 5 5 2,59
Şahıs Hürriyeti Aleyhinde Cürümler 2 2 4 2,07
Devletin Şahsiyetine Karşı Cürümler 2 2 1,04
Devlete Ait Mühürlerde ve Damgalarda Taklit 1 1 0,52
Silah Kaçakçılığı 1 1 0,52
Eski Eser kaçakçılığı 1 1 0,52
Toplam 170 23 193 100,0
(*) İki değerlendirme dosyası inceleme dosya kapsamına alındığından öncül suç sayısı değiştirilmiştir.
(**) Öncül suçların nevileri değişmiş olduğundan gerekli düzeltme yapılmıştır.
01.01.2005 ile 31.12.2009 tarihleri arasında aklama suçunun işlendiği gerekçesi ile suç duyurusunda bulunulan 193 dosyanın %47,67’sinin uyuşturucu madde ticareti; %19.68’inin gümrük kaçakçılığı; %12,95’inin nitelikli dolandırıcılık ve hileli iflas; %8,81’inin evrakta ve meşruiyet belgelerinde sahtecilik suçundan kaynaklandığı görülmektedir.
Mali Suçları Araştırma KuruluBaşkanlığı
34
MASAK Faaliyet Raporu 2009 Grafik 12- Aklama Suç Duyurularının Öncül Suçlara Göre Dağılımı (2005-2009)
3.6- Dava Açılan ve Temyiz Edilen Dosyaların Safahatı
Yapılan değerlendirmeler ile incelemeler sonucunda aklama suçunun işlendiğine dair ciddi emare bulunarak savcılıklara iletilen ve savcılıklarca da kamu davası açılan dosyalar ve Yargıtay’a intikal eden dosyalara ilişkin bilgiler Tablo 20’deyer almaktadır.
Mali Suçları Araştırma KuruluBaşkanlığı
35
MASAK Faaliyet Raporu 2009 Tablo 20- Aklama Suçundan Dava Açılan ve Temyiz Edilen Dosyaların Safahatı (1997-2009)
KARAPARA AKLAMA