AKP, 2007 seçim kampanyasında siyasal iletişim aracı olarak kullandığı; mitinglerde, el ilanlarında, broşürlerde, bayrak ve afişlerde, şarkılarda, parti tanıtım filmlerinde, açıkhava, gazete vb. siyasal reklamlarda, seçim bildirgesinde bütüncül bir yaklaşım sergilemiştir. Seçim kampanyasında AKP, iktidar olduğu dönemde ülke için olumlu, faydalı icraatlarda bulunduğunu ve bunun devamının gelmesi için tekrar seçilmesi gerektiğini sürekli olarak vurgulamıştır.
AKP siyasal iletişim sürecini seçimle sınırlamamış, iktidara geldiği günden beri siyasal iletişim faaliyetlerini sürdürmüştür. Seçim döneminde iletişim faaliyetleri yoğunlaştırılmış ve farklı konseptler kullanılmaya başlanmıştır. Siyasal iletişim sürecinde parti, seçmenlerin özelliğini göz önünde bulundurarak kitleye özgü çeşitli iletişim çalışmaları gerçekleştirmiştir. Siyasi oluşum olduğunu gösteren edimlerin, kazanımların anlatılması üzerine kampanya temellenmiştir. Siyasal iletişim kampanya sürecinde, mesaj kargaşasına düşmeden anlaşılır sade ve sürekli tekrar edilen ana mesaj ve taktik olarak farklı mecralarda ana mesajı destekleyen benzer alt mesajlarla temel bütünlük oluşturulmuştur. 22 Temmuz 2007 kampanyasının ana mesajı “Durmak Yok Yola Devam” aynı zamanda kampanyanın bütünleştirici şemsiye mesajını oluşturmaktadır. Pay-off olarak yani ilanı bağlayan son söz olarak ise “Her Şey Türkiye İçin” ifadesi kullanılmıştır. Tüm siyasal iletişim faaliyetlerinde bütüncül bir yaklaşım tercih edilmiştir. 27 Nisan muhtırası ve cumhurbaşkanlığı seçimleri 2007 Genel Seçimleri’nin psikolojisini belirleyen temel faktörler olmuştur. Güven ve istikrar teması ile seçmene sorunlar çözülür, sıkıntılar aşılır, kazanılmış istikrar kaybolmaz mesajı verilmiştir. “Birlik ve Beraberlik” temasına da sık sık yer verilmiştir. Parti’nin en temel misyonunu oluşturan bu tema, ilk seçim
57
kampanyasından bugüne kadar devam eden siyasal iletişim faaliyetlerinin tamamında vurgulanmıştır (Ünal, 2009)1.
AKP’nin seçim kampanyasında, görsel kimlik öğelerinde ve söylemlerinde bütüncül bir yaklaşım kendini göstermektedir. Kampanya dönemi boyunca parti liderinin söylem ve eylemleri, parti teşkilatı ve adayların performansı, siyasal reklamlar birbirini tamamlayan bütüncül bir tarzda karşımıza çıkmaktadır. Seçmenle buluşan tüm iletişim faaliyetlerinde, liderin, adayların ve parti teşkilatının tüm çalışmalarında aynı sloganlar, aynı görseller, temalar, arka plan, bayrak vs. vasıtasıyla destekleyici unsur olarak kullanılmıştır. Partinin tamamında seçmenle iletişime geçen şahıslar aynı konularda ve aynı sloganlarla söylemlerde bulunmuşlardır (Ünal, 2009).
AKP’nin seçim stratejisini tanımlayan unsurlardan biri de açıkhava reklamlarıdır. Parti, billboard ve afiş çalışmalarına kampanyasında ağırlıklı olarak yer vermiştir. "Durmak yok yola devam" sloganın işlendiği billboard, afiş ve posterlerde, çoğunlukla Tayyip Erdoğan'ın fotoğraflarına yer verilmiştir. Afişlerde, Demokrat Parti'nin 1950'de kullandığı, "Yeter Söz Milletindir" sloganının benzeri olan "Yeter Karar Milletindir" sloganının kullanıldığı dikkat çekmektedir. AKP 22 Temmuz seçimleri kampanyası kapsamında “Durmak Yok Yola Devam” sloganıyla eşleşen 8 adet afiş kullanmıştır. Söz konusu afişlerdeki ortak öğe AKP Lideri Recep Tayyip Erdoğan’ın fotoğrafı ve “Durmak Yok Yola Devam” sloganının kullanılmasıdır. Alt slogan olarak afişlerin bir kısmında “Her Şey Türkiye İçin”, diğer kısmında ise “Yolun Açık Türkiye” ibareleri kullanılmıştır (Çakır, 2008:61). 22 Temmuz seçimlerinde AKP açıkhava ağırlıklı siyasal reklamları tercih etmiştir. 3800 kadar duvar özellikle kullanılmış, her ilde o il için yapılan icraatlar dev duvar giydirmelerde anlatılmıştır. 48 saat içinde Türkiye de aynı anda bütün duvarlar AKP’nin seçim mesajları ile kaplanmıştır. Bu Türk siyasi yaşamında ilk kez denenen bir uygulamadır. Yol panolarında ise; ulaşıma ilişkin yapılan icraatlar anlatılmıştır (Ünal, 2009). Açıkhava ilanlarında lider ağırlıklı reklamların yanı sıra sağlık, eğitim,
1 2007 Genel Seçimlerinde AKP’nin seçim kampanyasını yürüten Arter Ajans’ın danışmanlarından
ulaşım, ekonomi gibi geniş kesimlerin ilgisini çeken ve hayatını etkileyen konulara da ağırlık verildiği gözlenmektedir. 2007 seçimlerinde üzerinde "Her Şey Türkiye İçin" yazılı AKP bayrak ve afişleri birçok ilin cadde ve sokakların süslemiştir. Türkiye´nin en büyük açık hava reklamı alanında yine AKP reklamı görülmüştür. Sarıyer Tarabya´da bulunan Bayraktar Holdinge ait Büyük Tarabya Oteli´nin tüm dış yüzeyi yaklaşık 5 bin metrekare alan AKP reklam alanı ile giydirilmiştir. Böylece Türkiye’deki en büyük açık hava reklamı gerçekleştirilmiştir (http://www.haber7.com/haber/20070716/AK-Parti-tarihi-otele-reklam-giydirdi.php). Ayrıca Parti, aynı seçimde 18 bin Avro karşılığında AK Robot isimli bir robot kiralamış ve Türkiye Cumhuriyeti tarihinde bu yolla seçim propagandası yapan tek parti olmuştur (http://www.haberturk.com /haber.asp?id=28575&cat= 110&dt= 2007/07/10).
Yüksek Seçim Kurulu 04/05/2007 tarihinde (224 sayılı) bir karar almış ve bu kararıyla seçim döneminde özel radyo ve televizyon kuruluşlarının siyasal parti ve adayların reklamlarını yayınlayamayacağını belirtmiştir (http://www.ysk.gov.tr/ ysk/index.html). Bu yasak, 2007 seçimlerinde siyasal reklamları siyasal partiler açısından son derece önemli bir hale getirmiştir. Ocakoğlu (2007) AKP'nin açıkhavadaki mesajlarının hedef odaklı ve anlaşılır olduğuna dikkat çekerek; AKP’nin reklam ajansı olan Arter Reklam Ajansı’nın açıkhavadaki fırsatları seçim kararı alınmadan fark ettiğini, YSK'nın kararını da, parti mesajlarının açıkhava mecrasından verileceği gerçeğinden fark ettiğini, bu nedenle hızlı davranarak açıkhava mecrasının büyük bir bölümünü rezerve ettiklerinin altını çizmektedir.
AKP seçim kampanyasında mitingleri de önemli bir enstrüman olarak kullanan ve en fazla miting yapan parti olmuştur. Yüz yüze iletişim yönteminin kullanıldığı çok sayıda mitingin ön plana çıktığı gözlenmektedir. Siyasi gündemi belirlemek üzere özellikle parti liderinin miting ve medya performansı aracılığıyla pro-aktif bir tutum sergilemiştir. Kampanya dönemi boyunca sürdürülen bu tutum hem muhalefet partilerinin oluşturulmuş gündeme reaksiyon veren unsurlar haline getirilmesine hem de yeni saldırıların gücünün azaltılmasına katkı sağlamıştır. Mitingler; salt gerçekleştirildiği il ölçeğinde ilgi, destek sağlayan, yandaş kararını
59
pekiştiren bir unsur olarak değil, genel kampanyanın önemli bir ayağı olarak değerlendirilmiştir. Mitinglerin medya görünürlüğünde üstünlük sağlamak açısından kimi televizyon kanallarınca (Kanal 7, TGRT Haber, TV 24, TV Net) kısmen naklen yayınlanmaları, diğer partilerden daha fazla miting yapılması nedeniyle televizyonda ve yazılı basında haber ve yorumlara konu olma açısından medya görünürlüğünde öne geçilmesine katkı sağlamıştır. Kampanyanın tüm unsurları gibi bu iletişim ayağında da bilinçli seçimler yapılmış, partinin miting programına parti liderinin o dönem seçildiği Güneydoğu ili olan Siirt'ten başlanmış, Doğu, Güneydoğu illeri ihmal edilmeyerek partinin Güneydoğu sorununa yönelik süreç içinde sergilediği yaklaşım güçlendirilmiştir. Bu tercihin bölgeye yönelik destekleme politikalarının inandırıcılık, güvenilirlik düzeyini yükselten bir unsur olduğu da düşünülebilir. Yazılı medyaya dönük olarak iktidar partisi olmanın avantajıyla diğer partilere oranla daha fazla haber, yoruma konu olunmuştur (Uslu, 2007:1017-1019). Geçmiş dönemlerde bazı siyasiler tarafından uygulanan, seyahat esnasında uçaklara basın mensuplarının alınarak ülke gündeminin değerlendirilmesi, Tayyip Erdoğan tarafından da gerçekleştirilmiştir. Mitingler için havayoluyla seyahat tercih edilmiş, seyahat esnasında uçağa davet edilen gazete temsilcileriyle röportaj yapılmıştır. Gazetelerin okur kitlesine münhasır verilmek istenen özel mesajlar yoğun olarak bu yolla iletilmeye çalışılmıştır (Ünal, 2009).
AKP ayrıca, kampanya dahilinde hazırladıkları yazılı belgeler; seçim bildirgesi, el ilanları, broşür ile seçmene gerek doğrudan postalama yöntemi gerekse de CD ve internet gibi teknolojik materyalleri kullanarak ulaşmaya çalışmış internet yoğun olarak kullanılmıştır. Parti seçim öncesi 750 kişilik bisikletli tanıtım ekibi oluşturmuştur. “AK Elçiler” adı verilen bisikletliler Başbakan Erdoğan'ın mektubunu vatandaşlara ulaştırmakla görevlendirilmişlerdir (http://www.haber7.com/
haber/20070711/AK-Partiden-bisikletli-elciler.php).
Diğer taraftan parti lideri Erdoğan televizyon programlarına tek başına katılmış, diğer parti liderleriyle açık oturum yapmamıştır. Bu tercihle, parti lideri Recep Tayip Erdoğan iletişim kazası ihtimalinin azaltıldığı bir ortamda siyasi mesajlarını daha net verebilme imkanı elde etmiştir. Keza televizyon aracılığıyla
verilen mesajların yazılı basında haber köşe yazısı formatında bir gün sonra yer alması da görünürlüğün arttırılması, parti mesajının seçmene iletilmesi bakımından ilave yarar sağlamıştır. Her iki mecrada yer alan haber ve yorumlar özellikle genç seçmen tarafından haber almada, kanaat edinmede önemli bir kaynak olarak kullanılan internet ortamında da Parti'nin mesajlarının yaygın biçimde yer almasını beraberinde getirmiş, adeta mecralar arası entegre iletişim ortamı yaratılmıştır. Bu noktada internette partinin kurumsal sitesinin yanı sıra “www.akicraatlar.com”, “www.akkanal.com” siteleri kurularak, hükümetin icraatları, seçim kampanyasında yapılan mitinglerin sesli görüntülü kayıtları, reklam/tanıtım filmleri ve seçmen mesajları yayınlanmış, diğer partilerce kullanılmayan iletişim alanları elde edilmiştir. Parti Genel Merkezi'nde 2003 yılından beri yüzyüze iletişim, internet, telefon, fax, mektup yöntemleri ile tüm vatandaş başvurularını değerlendiren ve yanıtlayan birim olan AK İletişim Merkezi (AKİM) kampanya esnasında da çalışmalarını sürdürmüştür (Uslu, 2007:1019).
Kampanyanın önemli bir ayağını siyasi reklam çalışmaları oluşturmuştur. AK Parti'de siyasi reklamlarında yazılı basın, internet, açıkhava reklamları, el ilanları, broşürler, şarkılar, parti teşkilatınca kullanılan tanıtıcı filmler aracılığıyla pozitif, iktidar partisi olarak icraatlardan hareketle eylem ortaya koymuşluğunu diğer partilerle kendisi arasında farklılık şeklinde konumlayarak sunan bir reklam diline ağırlık vermiştir. 2007 Genel Seçimleri’nde Arter Ajans ile çalışan AKP siyasal kampanyalara 94 milyon YTL bütçe ayırmıştır (Niray vd., 2007:245).
3.4. 2007 GENEL SEÇİMLERİ’NDE ADALET VE KALKINMA PARTİSİ’NİN MESAJ STRATEJİLERİNİN ANALİZİ
3.4.1. Metodoloji
Siyaset ve iletişim, siyasal kampanyalar ve siyasal mesaj stratejileri ile bunlar arasında nasıl bir ilişki olduğu daha önceki bölümlerde ortaya konulmuştur. Çalışmanın uygulama kısmını oluşturan bu bölümde, AKP’nin 2007 Genel Seçimleri’ndeki siyasal iletişim faaliyetleri ve uyguladığı mesaj stratejileri
61
incelenmiştir. AKP siyasi geçmişi yeni olmasına rağmen, köklü partiler ile girdiği iktidar mücadelesinde % 46.58 gibi bir oy alarak tek başına iktidara sahip olmuştur. AKP’nin nasıl bir seçim kampanyası yürüttüğü, hangi iletişim araçlarını kullandığı ve nasıl bir mesaj stratejisi izlediği, seçim beyannamesi ve siyasal reklamlarda ön plana çıkarılan konuların neler olduğu çalışmanın bu bölümünde ortaya konulmaya çalışılmıştır.
Çalışmada, AKP’nin siyasal reklamlarını analiz etmek için Milliyet, Radikal, Sabah, Zaman, Cumhuriyet ve Posta gazeteleri seçilmiş, seçim kampanyalarının yoğunluk kazandığı, seçim öncesi bir aylık dönemde, belirtilen gazetelerde yayımlanan AKP’nin siyasal reklamları incelenmiştir. Belirtilen gazetelerden Cumhuriyet, Radikal ve Posta gazetelerinde AKP’nin siyasal reklamları yer almadığı için çözümlemeler diğer üç gazete üzerinden gerçekleştirilmiştir. İncelenen gazete siyasal reklamlarının türü, konusu, frekans sayıları, hangi zaman diliminde yayınların arttığı, kullanılan reklam mesaj stratejileri tespit edilmiş ve sayısal verilerle sunulmuştur. Reklamların biçimsel özellikleri, tasarım şekilleri de analiz edilmiştir.
Siyasal partilerin seçim kampanyası esnasında internette yayınlattıkları reklamların yanı sıra kullandıkları açıkhava medyası, el ilanı, insert, broşür, doğrudan postalama ve telefon gibi reklam araçları inceleme dışında tutulmuştur. Dolayısıyla elde edilen sonuçlardan sadece gazete reklamlarının geneline çıkarım yapma olanağı bulunmaktadır. Bölgesel gazeteler ve partinin hazırlattığı diğer basılı materyaller araştırmaya dahil edilmemiştir. Çalışmada, milletvekili adaylarının kendi özel kampanyaları ve ilettiği mesajlara yer verilmemiştir. İnceleme, AKP Genel Merkezi’nden gelen çalışmalar ile sınırlandırılmıştır. Ayrıca; televizyon programları, gazete ve dergilerdeki haber, köşe yazıları ve röportajlar araştırma dışında tutulmuştur.
Çalışmada AKP’nin siyasal reklamları içerik analizi ve söylem analizi yöntemlerinden yararlanılarak çözümlenmiş ve AKP’nin 20 Haziran-21 Temmuz 2007 tarihleri arasında çıkan gazete siyasal reklamları analiz edilmiştir. AKP’nin gazete siyasal reklamlarında ön plana çıkardığı konuları ve kendisini seçmene nasıl sunduğunu tespit etmek için, içerik çözümlemesi yöntemi kullanılmıştır. İçerik
çözümlemesi, “iletişimin içeriğinin objektif, sistematik ve sayısal tanımlarını yapan bir araştırma tekniği” (Berelson, 1984:18) olarak ele alınmaktadır.
Siyasal reklamın içeriği üzerinde yapılan araştırmalar temelde iki kategoriye ayrılmaktadır (Tokgöz, 1990:262):
- İzlenimci, betimleyici şekilde reklam içeriğini çözümleme - Reklam içeriği üzerinde sistematik içerik çözümlemesi yapma Bu çalışmada nitel ve nicel içerik çözümleme yöntemlerinden ikisi de kullanılmıştır.
Çalışmada, gazete siyasal reklamlarının kategorilerini oluşturmak için on beş sorudan oluşan bir kodlama cetveli hazırlanmıştır. 22 Temmuz 2007 Seçimlerinde AKP’nin hangi gazetede ne oranda, hangi tarihte ve haftada reklam yayınlattıkları, gazetede yayımlanan siyasal reklamın türü, kullanılan negatif siyasal reklamın türü, gazete siyasal reklamın mesaj stratejisi, imaj reklamının mesaj stratejisi, konusu, reklamın sayfadaki konumu, hangi gazetede hangi sayfada yayımlandığı, amblem slogan kullanımı, renkli olup olmadığı, fotoğraf kullanılıp kullanılmadığı gibi genel kategoriler belirlenmiştir. Reklamın yayımlandığı tarih gün-ay-yıl olarak verilmiştir. Reklamın yayımlandığı haftalar dört parçaya bölünüp, 1. Hafta (23-30 Haziran), 2. Hafta (1-8 Temmuz), 3. Hafta (8-15 Temmuz), 4. Hafta (15-22 Temmuz) şeklinde kodlanarak reklamların seçim sürecinde hangi hafta sıklaştığı tespit edilmeye çalışılmıştır. Reklamlarda amblem veya slogan kullanılıp kullanılmadığı ya da her ikisinin kullanıldığını belirtmek için yine dört kategori oluşturulmuştur. Siyasal reklamların renkli mi siyah beyaz mı olduğu, reklamlarda fotoğraf kullanılıp kullanılmadığı, kullanılan resim türünün; fotoğraf mı, grafik mi, karikatür mü, sadece yazı ya da hepsinin bir arada mı olduğu ya da bunlardan farklı bir kullanım mı olduğunu belirlemek için kategoriler oluşturulmuştur. Siyasal reklamın gazetede tam sayfa mı verildiği, iki sayfa mı kullanıldığı ya da sayfanın sol üst, sol alt, sağ üst, sağ altında mı olduğu gibi reklamın konumunu belirlemeye yönelik kategorileştirme yoluna gidilmiştir.
63
Gazete siyasal reklam türünü tespit etmek için; Johnson-Cartee ve Copeland’ın konuyla ilgili yaklaşımları temel alınmıştır. Teorik kısımda detaylı olarak incelediğimiz bu yaklaşımlara bağlı olarak gazete siyasal reklam türleri; genellikle iktidar stratejileri içinde değerlendirilen, doğrudan geçmiş icraatları öne çıkararak bu olumlu icraatlara vurgu yapmak anlamına gelen pozitif reklam (Uztuğ, 2003:12) ve kampanya süresince sürekli rakip adayı gündeme getirerek onun başarısızlıkları, liderlik bakımından yetersizliği ve geçmişteki yanlış icraatları hedef kitleye iletilerek, bu adaya ilişkin olumsuz bir imaj oluşturmak anlamına gelen negatif reklam (Devran, 2004:140) mesaj stratejileri şeklinde kategorileştirilmiştir.
Negatif reklam türleri olarak; sadece rakibi hedef alarak, ona yönelik gerçekleştirilen ve adaylar arasında karşılaştırmanın yapılmadığı doğrudan saldırı, adayları karşılaştırarak rakibin yetersizliğine vurgunun yapıldığı doğrudan karşılaştırma ve seçmenin çıkarımda bulunmasını amaçlayan imalı karşılaştırma reklamları incelenmiştir (Johnson-Cartee ve Copeland, 1997:27-33).
Siyasal reklamın mesaj stratejisinde, konu reklamı ve imaj reklamı olmak üzere iki grup oluşturulmuştur. İmaj reklamı da ayrıca lider imajı, parti imajı ve lider + parti imajı şeklinde üç kategoride sınıflandırılmıştır. Uztuğ’a göre, lider imajı; liderin yeterliliklerini, özelliklerini, kişisel üstünlüklerini geliştirmeyi amaçlayan reklam mesajıdır. Parti imajı, partinin ideolojik duruşunu geçmişteki başarı referanslarını, parti kadrolarını vurgulayan imaj reklam türüdür. Lider + parti imajı ise, liderin doğrudan kişisel özelliklerini içermeyen, “biz” ifadesi ile genel seslenişi liderin ağzından sunan imaj reklamı şeklinde tanımlamaktadır (2004:244). Siyasal reklamlarda AKP’nin hangi konulara ağırlık verdiğini tespit etmek için ise ayrı bir soru başlığı oluşturulmuş bu sayede hangi konuların daha yoğunlukla işlendiği tespit edilmeye çalışılmıştır.
Çalışmada genel kategoriler ve bu kategoriler içerisinde yer alan konular belirlendikten sonra, gazetelerde çıkan siyasal reklamları analiz etmek için, hazırlanan kodlama formuna veriler geçilmiş, daha sonra bu veriler, SPSS istatistik programıyla değerlendirilmiş, verilerle ilgili frekans tabloları ve değişkenler arasındaki çapraz ilişkilere bakmak için çapraz tablolar oluşturulmuştur. Böylece
verilerin tanımlanması kolaylaşmış ve değişkenler arasında bir ilişki olup olmadığı konusunda bir fikir edinilebilmiştir. Çalışmada siyasal reklamlarda ele alınan konular içerik analizi dışında söylem analizi ile de değerlendirilmiştir. Söylem çözümlemesi yapan araştırmacılar, söylem çözümlemesi çerçevesindeki analitik araçlardan kendi araştırmaları kapsamındaki veriyi etkin olarak çözümlemelerini sağlayacak analitik araçları seçerek, her farklı araştırma için neredeyse özgün denilebilecek bir model oluşturmaktadır. Bu çalışmada da benzer bir yol izlenmiş ve araştırmanın verisini araştırmanın amacı doğrultusunda en etkin şekilde çözümleyecek çerçeve oluşturulmuştur (Gökalp, 2007:16-17).
Çalışmada 22 Temmuz 2007 genel seçimlerinde AKP’nin seçimlere yönelik hazırladığı seçim bildirgesi de araştırma kapsamına alınmıştır. Çünkü seçim bildirgeleri partilerin seçimlere yönelik söylemlerinin ve ülke sorunlarına yaklaşımlarının somut biçimde ifade edildiği metinlerdir. Çalışmada seçim bildirgesinde işlenen konular da açıklama yerine anlama/yorumsama geleneğinin mümkün kıldığı yöntemsel araçlardan birisi olan söylem çözümlemesi yöntemi ile analiz edilmiştir. Adalet ve Kalkınma Partisi 2007 Seçim Bildirgesi’ni niteliksel olarak inceleyebilmek için bildirgede de ana başlıkları oluşturan on konu başlığı belirlenmiştir. Bu başlıklar; demokrasi ve hukuk devleti, ekonomi, sosyal yapının güçlendirilmesi, istihdam, yapısal dönüşüm yönetimi, vatandaş ve sonuç odaklı yönetim, yaşam kalitesinin geliştirilmesi, kültür ve sanat, rekabet gücünün artırılması, dış politika ve savunma şeklindedir.
3.4.2. Siyasal Reklamların Niceliksel Analizi
AKP 22 Temmuz 2007 Genel Seçimleri’nde gazeteleri de bir siyasal iletişim aracı olarak kullanmıştır. Parti, hedeflediği seçmene göre farklı gazeteleri tercih etmiş ve siyasal reklamlarını farklı gazetelerde yayımlatmıştır.
Çalışmada, Milliyet, Radikal, Sabah, Zaman, Cumhuriyet ve Posta gazeteleri incelenmiş, seçim kampanyalarının yoğun bir şekilde yürütüldüğü 20 Haziran 2007 tarihinden başlayarak, seçimin bir gün öncesi 21 Temmuz 2007 tarihine kadar devam
65
eden bir aylık dönemde AKP’nin söz konusu gazetelerde yayımlanan siyasal reklamları içerik ve söylem analizi yöntemleriyle analiz edilmiştir. Çalışmanın niceliksel analiz bölümünde, 22 Temmuz 2007 seçimlerinde AKP’nin hangi gazetede ne oranda, hangi tarihte ve haftada reklam yayımlattıkları, gazetede yayımlanan siyasal reklamın türü, kullanılan negatif siyasal reklamın türü, gazete siyasal reklamın mesaj stratejisi, imaj reklamının mesaj stratejisi, konusu, reklamın sayfadaki konumu, hangi gazetede hangi sayfada yayımlandığı, amblem slogan kullanımı, renkli olup olmadığı, fotoğraf kullanılıp kullanılmadığı gibi bulgulara yer verilmiştir.
3.4.2.1. Siyasal Reklamların Gazetelerdeki Sayısal ve Yüzdelik Dağılımı
Gazeteler 6 16,2 16,2 16,2 16 43,2 43,2 59,5 15 40,5 40,5 100,0 37 100,0 100,0 Milliyet Sabah Zaman Toplam Sayı Yüzde Geçerli Yüzde Toplamlı Yüzde
Analiz edilen altı gazeteden (Milliyet, Radikal, Sabah, Zaman, Cumhuriyet, Posta) yalnızca üçünde, (Milliyet, Sabah, Zaman) AKP’nin siyasal reklamları yer almıştır. Milliyet Gazetesi’nde 6, Sabah Gazetesi’nde 16, Zaman Gazetesi’nde 15 olmak üzere toplamda 37 siyasal reklam yayımlanmıştır. En fazla siyasal reklam % 43.2 ile Sabah gazetesinde yer alırken, onu % 40.5 ile Zaman gazetesi takip etmiş, AKP’nin siyasal reklamları en az Milliyet gazetesinde %16.2 oranıyla yer almıştır.
3.4.2.2. Siyasal Reklamın Gazetede Yayımlandığı Haftanın Durumu
Reklamın Yayımlandığı Haftanın Durumu
5 13,5 13,5 13,5 6 16,2 16,2 29,7 7 18,9 18,9 48,6 19 51,4 51,4 100,0 37 100,0 100,0 1. Hafta 2. Hafta 3. Hafta 4. Hafta Total Sayı Yüzde Geçerli Yüzde Toplamlı Yüzde
AKP gazete siyasal reklamlarını 20.06.2007 tarihinde yayınlatmaya başlamış, seçimden bir gün önce 21.07.2007 tarihinde ise son gazete siyasal reklamını yayımlatmıştır. Bu tarihler arasında toplamda 37 reklam yayımlanmıştır. Reklamların yayımlandığı günler arasındaki sıklığın seçim gününe yaklaştıkça arttığı