Ağ Kuşağının Bilgi Kullanım ve Paylaşım Özellikleri

Ağ kuşağının bilgi kullanım özelliklerine ilişkin bulgular Tablo 12’de verilmektedir.

Tablo 12. Bilgi Kullanım Özellikleri

İfadeler ^{1 2 3 4 5} To p la m n % n % n % n % n %

Bir makalenin tamamını değil yalnızca işime yarayacak kısımlarını okumayı

tercih ederim ^{26 6,8 49 12,9 110 28,9 136 35,7 59 15,5 380} Belli bir konuda bir metni okumak

yerine videosunu izlemeyi tercih

ederim ^{53 13,9 106 27,8 115 30,2 70 18,4 37 9,7 381} Elektronik ortamdaki bilgiyi çıktı

almak yerine ekrandan okumayı tercih

ederim ^{40 10,5 72 18,9 94 24,7 125 32,8 50 13,1 381} Tablo 12 verileri incelendiğinde, katılımcıların yaklaşık yarısının (%51,2) “bir makalenin tamamını değil yalnızca işime yarayacak kısımlarını okumaya tercih ederim” ifadesine katıldığı görülmektedir. Katılımcıların üçte birine yakınının ise (%28,9) “ne katılıyorum ne katılmıyorum” yanıtını vermesi dikkat çekmektedir. Katılımcıların yarısının ağ kuşağının özellikleri arasında gösterilen, kaynağın bütününü okuma yerine yarar amaçlı gözden geçirme (güçlü göz atma) davranışını sergilediği görülmektedir. Bilindiği gibi ağ kuşağı metin yerine etkileşimli, görsel içerikleri (resim, video vb.) tercih etmektedir. Bulgulara göre, belli bir konuda bir metni okumak yerine videosunu izlemeyi tercih ettiğini belirtenlerin oranı %28’1’dir. “Katılmıyorum” yanıtı verenlerin oranı %41,7 iken, “ne katılıyorum ne katılmıyorum” yanıtı vererek çekimser kalanların oranı ise %30,2 ile azımsanmayacak bir düzeydedir. Elektronik ortamdaki bilgiyi çıktı almak yerine

ekrandan okumayı tercih edenlerin oranı yarıya yakındır (%45,9). Katılımcıların önemli bir kısmı bilgiyi basılı yerine elektronik ortamda okumayı tercih etse de dörtte birinin (%24’7) “ne katılıyorum ne katılmıyorum” yanıtı vererek çekimser kalması dikkat çekicidir.

Ağ kuşağının bilgi paylaşım özelliklerine yönelik sorulardan elde edilen bulgular Tablo 13’te verilmektedir.

Tablo 13. Bilgi Paylaşım Özellikleri

İfadeler ^{1 2 3 4 5} To p la m n % n % n % n % n %

Yoruma izin veren sitelerde (haber

siteleri vb.) yorum yaparım ^{122 32,0 138 36,2 70 18,4 41 10,8 10 2,6 381} Internet’te kişisel verilerimi

paylaşmakta sakınca görmem ^{96 25,2 113 29,7 109 28,6 49 12,9 14 3,7 381} Sosyal ağlarda düzenli olarak kendi

ürettiğim/başkalarına ait içerikleri

(yazı, resim, video vb.) paylaşırım ^{72 18,9 98 25,7 87 22,8 86 22,6 38 10,0 381} Sosyal ağlarda derslerimle ilgili grup

kurarım/kurulan gruplara katılırım ^{25 6,6 23 6,0 44 11,5 182 47,8 106 27,8 380} Sosyal ağlarda arkadaşlarımla

derslerimle ilgili bilgi/doküman

paylaşırım ^{22 5,8 22 5,8 60 15,7 185 48,6 92 24,1 381} Ders ve eğitim amaçlı paylaşımların

sosyal ağlar üzerinden yapılması

gerekir ^{27 7,1 46 12,1 132 34,6 119 31,2 57 15,0 381} Tablo 13’te görüldüğü üzere, katılımcıların küçük bir kısmı (%13,4) haber siteleri vb. yoruma izin veren sitelerde yorum yapmakta olup, %18,4’ü ise bu konuda tarafsızdır. “Ne katılıyorum ne katılmıyorum” yanıtını verenlerle beraber düşünüldüğünde Internet’te yorum yapanlar önemli bir orana ulaşmaktadır. Bununla birlikte, büyük çoğunluk (%68,2) bu tür sitelerde yorum yapmamakta, bilgi paylaşımında bulunmamaktadır. Sonuç olarak, sosyal medyanın ve etkileşimli ortamların yoğun kullanıldığı günümüzde çeşitli sitelerde yorum yapma oranının daha yüksek olması beklenebilir. Öte yandan, bu sonucun, katılımcıların yarısından fazlasının (%54,9) Internet’te kişisel verilerini paylaşmayı sakıncalı bulması, pek azının ise (%16,6) sakıncalı bulmamasıyla daha anlam kazandığı düşünülmektedir. Katılımcıların yarısından fazlasının kişisel verilerinin gizliliğine önem verdiği anlaşılmaktadır. Ancak, bu soruda, “ne katılıyorum, ne katılmıyorum” yanıtını verenlerin oranının da (%28,6) azımsanmayacak düzeyde olduğu görülmektedir. Bu nedenle, kararsızların da Internet’te kişisel verilerini paylaşmakta

sakınca görmeme görüşüne yakın olduğu değerlendirilebilir. Katılımcıların yaklaşık üçte biri (%32,6) sosyal ağlarda düzenli olarak içerik paylaşımında bulunduğunu belirtmiştir. “Ne katılıyorum ne katılmıyorum” yanıtlarıyla (%22,8) beraber düşünüldüğünde ise bu oranın daha yüksek düzeyde gerçekleşebileceği tahmin edilmektedir. Buna rağmen, ağ kuşağı ve sosyal medya ilişkisi göz önünde bulundurulduğunda bilgi paylaşım oranının beklenenin altında gerçekleştiği söylenebilir. Ancak, sosyal medyada eğitim amaçlı bilgi paylaşımı söz konusu olduğunda tablo değişmektedir. Katılımcıların büyük bir kısmı sosyal ağlarda dersleriyle ilgili grup faaliyetlerine katılmakta (%75,6) ve sosyal ağlarda arkadaşlarıyla derslere yönelik bilgi paylaşımında bulunmaktadır (%72,7). Elde edilen bu bulgulardan ağ kuşağı için, eğitim amaçlı bilgi paylaşımında sosyal ağların çok önemli bir ortam olduğu anlaşılmaktadır. Nitekim, bu sonuca paralel olarak, katılımcıların yarısına yakını (%46,2) ders ve eğitim amaçlı paylaşımların sosyal ağlar üzerinden yapılması gerektiğini düşünmektedir. Buna katılmayanların oranı %19,2 iken, katılımcıların üçte birinden fazlasının (%34,6) ise “ne katılıyorum ne katılmıyorum” yanıtını vermesi, bu konudaki kararsızlığı göstermesi bakımından düşündürücüdür. Bir önceki bulgular ışığında “ne katılıyorum ne katılmıyorum” yanıtını verenlerin de eğitimsel paylaşımların sosyal ağlardan yapılması görüşüne yatkın/yakın olduğu anlaşılmaktadır.

Telif hakları konusu bilgi kullanımı ve paylaşımı açısından üzerinde durulması gereken önemli bir konudur. Ağ kuşağının telif haklarıyla ilgili sorulara verilen yanıtların dağılımı Tablo 14’te yer almaktadır.

Tablo 14. Telif Hakları ile İlgili Görüşleri

İfadeler ^{1 2 3 4 5} To p la m n % n % n % n % n %

Internet’te içerik (metin, video, müzik vb.) paylaşırken telif haklarını dikkate

alırım ^{46 12,1 73 19,2 106 27,8 108 28,3 48 12,6 381} Internet’ten bulduğum bilgiyi olduğu

gibi alıp ödevimde kullanabilirim ^{81 21,3 128 33,6 98 25,7 52 13,6 22 5,8 381} Internet’teki bilgiler insanlığın ortak

malıdır, kaynak göstermeden

kullanılabilir ^{142 37,3 126 33,1 71 18,6 31 8,1 11 2,9 381} Telif hakları/intihal konusunda bilgi

Tablo 14’teki verilere bakıldığında, katılımcıların %40,9’unun Internet’te herhangi bir içerik paylaşırken telif haklarına dikkat ettiği, ancak %31,3’ünün ise dikkat etmediği görülmektedir. Bu soru ifadesinde “ne katılıyorum, ne katılmıyorum” yanıtını verenlerin de (%27,8) azımsanmayacak oranda olması dikkat çekicidir. Bu oran da dikkate alındığında katılımcıların önemli bir kısmının telif haklarına dikkat etmediği anlaşılmaktadır. Çünkü, üniversite öğrencilerinin bu konudaki tereddüt yaşamaları bile başlı başına olumsuz bir tablo ortaya koymaktadır. Sonraki bulgular dikkate alındığında, telif haklarına dikkat etmemenin kasıtlı bir davranıştan çok bu konuda yeterince bilgi sahibi olmamaktan kaynaklandığı söylenebilir. Internet’ten bulduğu bilgiyi olduğu gibi alıp herhangi bir sentez, yorumlama yapmadan ödevinde kullanabileceğini düşünenlerin oranı katılımcıların beşte birine yakındır (%19,4). Katılımcıların toplamda yarıdan fazlası ise (%54,9) bu soruda “katılmıyorum” yanıtını vererek alıntı yapma/intihal konusunda bilinçli olduğunu göstermiştir. Ancak, aksini düşünenlerle (%19,4) “ne katılıyorum ne katılmıyorum” seçeneğinin oranları (%25,7) dikkate alındığında bu oranın neredeyse katılımcıların yarısına ulaşması düşündürücüdür. Bu çekimserlikle beraber yalnızca %54,9’luk kesimin böylesi bir konuda net olarak doğru bir yargıyı desteklemesi ise bir başka çarpıcı noktadır.

Internet’teki bilgilerin insanlığın ortak malı olduğu ve bu nedenle kaynak göstermeden kullanılabileceğini düşünenlerin oranı %11’dir. Bu konuda büyük bir çoğunluğun (%70,4) Internet’teki bilgilerin kaynak göstermeden sınırsız ve özgürce kullanılamayacağını düşünmesi olumlu bir sonuç olarak değerlendirilebilir. Öte yandan, katılımcıların dörtte birine yakınının (%18,6) bu soruda “ne katılıyorum ne katılmıyorum” yanıtı vermesi de çarpıcı bir sonuçtur. Katılımcıların yalnızca yarısından fazlası (%53,8) telif hakları/intihal konusunda bilgi sahibi olduğunu belirtmiştir. Bilgi sahibi olmadığını belirtenler (%20,8) ile “ne katılıyorum ne katılmıyorum” yanıtı verenler (%25,5) de azımsanmayacak düzeydedir. Katılımcıların üniversite öğrencisi oldukları da dikkate alındığında, kararsızlarla beraber bu konuda bilgi sahibi olmadığını belirtenlerin oranı oldukça düşündürücü bir sonuçtur.

Genel olarak bakıldığında, katılımcıların kaynak gösterme, telif hakları/intihal konularında olumsuz ve yetersiz bir algıya sahip olduğu görülmektedir. Özellikle, katılımcıların üniversite öğrencisi olmaları (eğitim düzeyleri) ve ileride meslek elemanı

olacakları göz önünde bulundurulduğunda telif hakları/intihal, kaynak gösterme konularındaki sonuçların kaygı verici olduğu değerlendirilmektedir.

5.4. AĞ KUŞAĞININ KÜTÜPHANE ALGILARI VE BİLGİ