KONULAR:
Soyadı:
Adı: Işığın Görmedeki Rolü
A. Aşağıdaki resimlere göre, ifadeler doğruysa “D”, yanlışsa “Y” yazalım.
B. Aşağıdaki ifadeleri okuyalım. Noktalı yerlere “Görebiliriz”, “Göremeyiz”
yazalım. ( Işık kaynağı kullanmadan. )
1 ( ... )1 numaralı varlık ışık üreten bir kaynaktır.
3 ( ... )3 numaralı varlık karanlık ortamları aydınlatır.
6 ( ... )1 numaralı varlık gündüz kullanılan bir kaynaktır. 2 ( ... )2 numaralı varlık ışık üreten bir kaynak değildir.
5 ( ... )2 numaralı varlıkla gece çevremizi aydınlatabiliriz. 4 ( ... )4 numaralı varlık Dünya’mızın ışık kaynağıdır.
7 ( ... )1 ve 4 numaralı varlıklar ışık kaynağıdır.
1 Maden ocağının içinde: ...
5 Gece vakti ormanda yürürken: ... 3 Denizin derinliklerinde: ...
7 Tünele girdiğimizde: ...
9 Hayvanların toprak altında yaptığı yuvalarda: ...
2 Gündüz vakti sokakta gezerken: ...
6 Okul bahçesinde oyun oynarken: ... 4 Işığı yanan adada: ...
8 Mağarada ilerlediğimizde: ...
10
C. Aşağıdaki cümlelerde noktalı yerlere uygun ifadeleri yazalım.
D. Aşağıdaki soruları cevaplandıralım.
aydınlanmış Güneş net karanlık
aydınlık görme
ışık gece
1 ..., Dünya’mızın ışık kaynağıdır.
3 Görme olayının gerçekleşmesi için ... şarttır.
4 Işığın az olduğu ortamlarda varlıkları ... olarak göremeyiz.
7 Işık olmadan ... yolculuğu yapmak tehlikelidir.
2 Karanlık ortamlarda ... olayı gerçekleşmez.
5 Bir varlığın görülebilmesi için ortamın ... olması gerekir.
6 Işığın ulaşamadığı yerler ... ortamlardır.
8 İnsan gözü ... varlıkları görebilir.
1 SORU: Evlerde niçin gece lambası kullanılır?
CEVAP:
3 SORU: Gece vakti çevremizdeki varlıkları niçin göremeyiz?
CEVAP:
2 SORU: Deniz fenerleri niçin yapılmıştır?
CEVAP:
5 SORU: Maden işçilerinin kaskları niçin ışıklıdır?
CEVAP:
4 SORU: Gece yolculuk yapan sürücüler niçin farlarını açarlar?
Soyadı:
Adı: Görme Olayının Gerçekleşmesi
A. Aşağıdaki resmi inceleyelim.
Soruları cevaplandıralım.
B. Aşağıdaki resmi inceleyelim.
Soruları cevaplandıralım. 1 2 3 GÖRME OLAYININ GERÇEKLEŞMESİ Mehmet hangi varlıkları görebilir? Mehmet hangi varlıkları göremez?
a. 1 numaralı cisim hangisidir?
Ses kaynağı Işık kaynağı
b. Görme olayının nasıl
gerçek-leştiğinin anlatıldığı bölümün ku-tucuğunu kırmızıya boyayalım.
Işık kaynağından çıkan ışınlar önce gözümüze, ardından var-lığa çarparak görme olayı ger-çekleşir.
Işık kaynağından çıkan ışınlar varlıklara çarparak gözümü-ze gelir. Göz, ışığı algılayarak görmemizi sağlar. 1. 1. 3. 3. 2. 2. 4. 4.
C. Aşağıdaki resmi inceleyelim. Soruları cevaplandıralım.
a. Arabanın görünmesinin nedeni
nedir?
Ortam karanlık olduğu için ara-ba görünür hâle gelmiştir.
Arabanın üzerine ışık düştü-ğü için aydınlanmış ve görünür hâle gelmiştir.
b. Uçak ve helikopterin
görünme-mesinin nedeni nedir?
Uçak ve helikopterin üzerine ışık düşmediği için görülebilir hâle gelmemişlerdir.
Uçak ve helikopter ışık kayna-ğıdır. Işık kaynaklarını görmek zordur.
1. ...
varlık
göz Görme olayının
gerçekleşebil-mesi için noktalı yere hangisi gel-melidir?
A. Işık B. Ayna C. Ses
2. Tünele giren taşıtlar niçin ışıklarını
yakmaktadırlar?
A. Tünele girerken ışıkları yak-mak zorunlu olduğu için.
B. Tüneller karanlık ortamlar ol-duğu için.
C. Karşıdan gelen taşıtlarla ileti-şim kurmak için.
3. Aşağıdaki ifadelerden hangisi
yanlıştır?
A. Görme olayının gerçekleşe-bilmesi için ortamın aydınlık olması gerekir.
B. Işığın olmadığı ortamlarda varlıkları göremeyiz.
C. Aynalar ışık kaynağı olduğu için karanlık ortamda görüle-bilirler.
Soyadı:
Adı: Doğal ve Yapay Işık Kaynakları
A. Aşağıdaki kelimeleri okuyalım. Işık kaynağı olanlarla olmayanları
tablo-lara yazalım.
B. Aşağıdaki ifadeler doğal ve yapay kaynaklarla ilgilidir. İfadenin
özelli-ğine göre noktalı yerlere “Doğal ışık kaynakları”, “Yapay ışık kaynakları” yazalım.
lamba radyo davul mum meşale
ayna el feneri mikrofon güneş
zurna 1. 2. 3. 4. 5. Işık Kaynakları 1. 2. 3. 4. 5.
Işık Kaynağı Olmayanlar
1 ... yapısında var olan ışığı yayarlar. 2 ... doğada kendiliğinden bulunurlar.
3 ... insanlar tarafından üretilmiş kaynaklardır. 4 ... insan etkisi olmadan ışık yayan kaynaklardır. 5 ... ışık üretmek için başka bir varlığa ihtiyaç
duyarlar.
6 ... kısa süreli ışık yayarlar. 7
C. Aşağıdaki ışık kaynaklarının “doğal”, “yapay” olduğuna örnekteki gibi karar verelim.
1 SORU: Güneş nasıl ışık kaynağıdır?
SORU: Niçin? CEVAP: CEVAP: 3 SORU: SORU: Niçin?
Mum nasıl ışık kaynağıdır? CEVAP:
CEVAP:
6 SORU: Masa lambası nasıl ışık kaynağıdır?
SORU: Niçin? CEVAP:
CEVAP:
2 SORU: El feneri nasıl ışık kaynağıdır?
SORU: Niçin? CEVAP:
CEVAP:
5 SORU: Meşale nasıl ışık kaynağıdır?
SORU: Niçin? CEVAP:
CEVAP:
4 SORU: Yıldızlar nasıl ışık kaynağıdır?
SORU: Niçin? CEVAP:
CEVAP:
7 SORU: Ateş böceği nasıl ışık kaynağıdır?
SORU: Niçin? CEVAP:
CEVAP:
Güneş doğal ışık kaynağıdır. Çünkü kendiliğinden ışık yayar.
Soyadı:
Adı: Doğal ve Yapay Işık Kaynakları
SORU: Ay, ışık kaynağı mıdır?
...
CEVAP:
SORU: Ay niçin parlak görünür?
...
CEVAP:
SORU: Ay, niçin ışık kaynağı değildir?
...
CEVAP:
SORU: Güneş, ışığını nereden alır?
...
CEVAP:
B. Aşağıdaki cümleleri okuyalım. Doğru olanlara “D”, yanlış olanlara “Y” yazalım.
A. Aşağıdaki görseli inceleyelim. Soruları cevaplandıralım.
( ... ) Işık, karanlığı aydınlattığı için maddedir. ( ... ) Ayna yapay ışık kaynağıdır.
( ... ) Güneş, Dünya’mızın en büyük ışık kaynağıdır. ( ... ) Varlıkları görebilmemiz için ışığa ihtiyacımız vardır.
( ... ) Karanlık bir odada ışığı gözümüze tutarsak masayı görebiliriz. ( ... ) Yıldızlar doğal ışık kaynağıdır.
( ... ) Işık kaynağından çıkan ışıklar, varlıklara çarparak gözümüze gelir. Göz, ışığı algılayarak görmemizi sağlar.
( ... ) Lazer, doğal ışık kaynağıdır.
( ... ) Fazla ışık gözlerimiz için zararlı olabilir.
( ... ) Güneş gibi kuvvetli ışık yayan cisimlere çıplak gözle bakmak
gözleri-1 5 2 6 8 3 7 9 4 10
MİNİ TEST 7
1. ( ... ) Işık, varlıkları görmek için gereklidir.
( ... ) Güneş, gecemizi aydınla-tan en önemli ışık kaynağı-dır.
( ... ) Kendiliğinden ışık yayan kaynaklara doğal ışık kay-nağı denir.
Yukarıdaki ifadelere göre doğru olanlara “D”, yanlış olanlara “Y” yazdığımızda sıralama hangisi gibi olur?
A. D, D, Y B. Y, Y, D C. D, Y, D
2. Öğretmenimiz kendiliğinden ışık
yayan varlıklara örnekler verme-mizi istedi.
Verdiğimiz örneklerden hangisi yanlıştır?
A. Güneş B. Şimşek C. Ay
3. Güneş’in batmasının ardından
evlerimizi, sokaklarımızı, stadla-rı aydınlatmak için kullanılan ışık kaynakları hangisidir?
A. Kendiliğinden ışık yayan kay-nakları
B. Yapay ışık kaynakları C. Doğal ışık kaynakları
4. Aşağıdaki iş yerlerinin
hangisin-de ışık olmadan çalışmak mümkün değildir?
A. Hastane B. Maden ocağı C. Market
5. Aşağıdakiler ışık kaynağı olarak
gruplandırıldığında hangisi dışta kalır?
A. Şimşek
B. Sokak lambası C. Mum
6. Aşağıdaki ışık kaynaklarından
hangisinin parlaklığı diğerlerinden fazladır?
A. Mum B. Kibrit C. Lamba
7.
Ay ile ilgili aşağıdakilerden hangi-si doğrudur?
A. Ay, etrafına ışık yaydığı için doğal ışık kaynağıdır.
B. Ay, ışık kaynağı değildir. Gü-neş’ten aldığı ışıkla parlak gö-rünür.
C. Ay, kendiliğinden ışık yaymadı-ğı için yapay ışık kaynayaymadı-ğıdır.
Soyadı:
Adı: Ses Her Yönde Yayılır
A. Aşağıdaki kaynakları uygun tabloya yazalım.
B. B tablosundaki ifadeler, A tablosundaki ifadelerin devamıdır. Rakamları
kullanarak ifadeleri eşleştirelim.
lamba düdük Güneş radyo el feneri
piyano meşale zil mum horoz
IŞIK KAYNAKLARI SES KAYNAKLARI
Çevremizdeki sesleri Çevremizdeki her sesin Ses üretebilen varlıklara Bazı varlıklar hem ses İnsanlar ses telleri
Bazı varlıkların sesi yüksek
(...) ses kaynağı denir. (...)
(...) bir kaynağı vardır. (...) ile ses üretir.
(...) bazı varlıkların ise düşüktür. (...) hem de ışık kaynağıdır.
kulak duyu organımızla algı-larız. 1 1 3 3 2 2 4 4 5 5 1. 2. 3. 4. 5. 6.
D. Aşağıdaki cümleleri okuyalım. “SES HER YÖNDE YAYILIR.” düşüncesinin kanıtı olan cümleleri aşağıya yazalım.
E. Aşağıdaki soruları cevaplandıralım.
1. Aşağıdaki ifadelerden hangisi
yanlıştır?
A. Çevremizde bir çok ses kay-nağı vardır.
B. Ses her yönde yayılır. C. Her varlık ses kaynağıdır.
3. Öğretmen, sesin her yönde
yayıl-masıyla ilgili örnekler vermemizi söyledi. Aşağıdaki örneklerden hangisi yanlıştır?
A. Mağazada yapılan anonsun müşteriler tarafından duyulması. B. Deniz fenerini gören
gemile-rin karaya yanaşmaması. C. Zilin çalmasıyla öğrencilerin
teneffüse çıkması.
2. Aşağıdaki ifadelerden hangisi
“Ses her yönde yayılır.” düşünce-sini kanıtlar?
A. Kırmızı ışık yanınca otomobil-lerin durması.
B. Konserdeki insanların müzik sesini duyması.
C. Hakemin işaretiyle tüm yarış-macıların koşmaya başlaması.
4. Aşağıdaki taşıtların hangisinde
uyarı amaçlı ses kullanılmaktadır?
A. B.
C.
Spor salonunda hakemin çaldığı düdüğü seyircilerin duyması. Serkan’ın ders çalışırken kulaklıkla müzik dinlemesi.
Gök gürültüsünün herkes tarafından algılanması. Okulda çalan alarmın tüm sınıflara ulaşması. Ebru’nun cep telefonundan annesiyle konuşması. Sesi duyan koyunların çobanın yanına gelmesi.