AraĢtırmanın ikinci alt amacı; “Doğal ve beşeri kaynaklarının kullanımında tasarruf bilincinin oluşturulabilmesi açısından hangi dersin daha etkili olduğunun, ortaöğretim öğrencilerinin görüşleri kapsamında ortaya konulması” Ģeklinde belirlenmiĢtir.
AraĢtırmanın ikinci alt amacına ulaĢabilmek maksadıyla ankete katılan öğrencilere “Tasarruf konularını öğrendiğiniz/öğrenebileceğiniz en uygun ders sizce hangisidir?” Ģeklinde soru yöneltilmiĢtir.
AraĢtırmanın genel amacına ulaĢmaya yönelik hazırlanan en önemli alt madde Ģüphesiz ki budur. Bu yüzden anket uygulanmaya baĢlamadan önce bu soru ile ilgili; coğrafya eğitimini yeni almaya baĢlamıĢ 9. sınıf öğrencilerine “tasarruf konularını öğrenebileceğiniz en uygun ders sizce hangidir?”, Ģeklinde okuyarak cevap vermeleri istenmiĢtir. 12. Sınıf öğrencilerine ise “tasarruf konularını öğrendiğiniz ders hangisidir?” Ģeklinde okuyarak görüĢ belirtmeleri istenmiĢtir. Bu sayede tasarruf eğitimi ile ilgili, öğrencilerin hem coğrafya dersinden beklentisi hem de bu beklentinin karĢılanabilme durumu ortaya koyulmuĢ olacaktır.
Seçeneklerde ise ortaöğretim dersleri arasında yer alan; biyoloji, coğrafya, fizik, kimya gibi dersler alfabetik sırayla verilmiĢtir. Bu derslerin haricinde olabilecek dersler için “Diğer…” baĢlığı altında bir seçenek sunularak öğrencilerin farklı görüĢ belirtmesine olanak sağlanmıĢtır.
Öğrencilerin soruya verdiği cevaplar ve bu cevaplardan yola çıkarak hazırlanan bulgular (Tablo-12, Grafik-13) ve yorumlar aĢağıda yer almaktadır.
Tablo-12: Öğrencilerin Tasarruf Konularını Öğrendikleri- Öğrenebilecekleri En Uygun Dersin Hangisi Olduğuna Dair GörüĢleri
Tasarruf Konularını
Öğrendiğiniz/Öğrenebileceğiniz En Uygun Ders Sizce Hangisidir? Dersler f % 1.Biyoloji 69 13,9 2.Coğrafya 279 56,0 3. Fizik 80 16,1 4. Kimya 24 4,8 5.Diğer 46 9,2 TOPLAM 498 100
Tablo-12 ve Grafik-13 incelendiğinde “Tasarruf Konularını Öğrendiğiniz/Öğrenebileceğiniz En Uygun Ders Sizce Hangisidir” sorusuna, öğrencilerin % 56‟sı (279) “Coğrafya”, % 16,1‟i (80) “Fizik”, % 13,9‟u (69) “Biyoloji”, % 4,8‟i (24) “Kimya”, % 9,2‟si (46) ise “Diğer” cevabını vermiĢtir. Cevapların oransal dağılımına iliĢkin grafik aĢağıda yer almaktadır.
Grafik-13: Öğrencilerin Tasarruf Konularını Öğrendikleri-Öğrenebilecekleri En Uygun Dersin Hangisi Olduğuna Dair GörüĢleri
Ortaya çıkan veriler göstermektedir ki öğrencilerin yarısından fazlası tasarruf konularını coğrafya dersinden öğrenebileceğini ya da öğrendiğini ifade etmektedir. Bu da coğrafya dersinin tasarruf bilinci oluĢturmada çok büyük bir etkiye sahip olduğunun en büyük göstergesidir. Bu sonuca ulaĢtıktan sonra 9. ve 12. sınıfların tasarruf bilinci kazanmalarında etkili olan dersin hangisi olduğuna yönelik görüĢlerini ayrı ayrı ele alabilir ve oluĢan sonuçlar ölçüsünde karĢılaĢtırmalar yaparak yorumda bulunabiliriz.
9. sınıf öğrencilerinin tasarruf konularını öğrenebilecekleri en uygun dersin hangisi olduğuna dair görüĢleri Tablo-13 ve Grafik-14‟de görselleĢtirilmiĢtir.
Tablo-13: 9. Sınıf Öğrencilerinin Tasarruf Konularını Öğrenebilecekleri En Uygun Dersin Hangisi Olduğuna Dair GörüĢleri
Tasarruf Konularını Öğrenebileceğiniz En Uygun Ders Sizce Hangisidir?
Dersler f % 1.Biyoloji 53 19,6 2.Coğrafya 112 41,4 3. Fizik 72 26,6 4. Kimya 21 7,7 5.Diğer 12 4,4 TOPLAM 270 100
Tablo-13 ve Grafik-14‟de görüdüğü üzere “Tasarruf Konularını Öğrenebileceğiniz En Uygun Ders Sizce Hangisidir?” sorusuna; 9. sınıf öğrencilerinin
% 41,4‟ü (112) “Coğrafya”, % 26,6‟sı (72) “Fizik”, % 19,6‟sı (53) “Biyoloji”, % 7,7‟si (21) “Kimya”, % 4,4‟ü (12) ise “Diğer” cevabını vermiĢtir.
Grafik-14: 9. Sınıf Öğrencilerinin Tasarruf Konularını Öğrenebilecekleri En Uygun Dersin Hangisi Olduğuna Dair GörüĢleri
12. sınıf öğrencilerinin tasarruf konularını öğrendikleri dersin hangisi olduğuna dair görüĢleri Tablo-14 ve Grafik-15‟de sunulmuĢtur.
Tablo-14: 12. Sınıf Öğrencilerinin Tasarruf Konularını Öğrendikleri Dersin Hangisi Olduğuna Dair GörüĢleri
Tasarruf Konularını Öğrendiğiniz Ders Hangisidir? Dersler f % 1.Biyoloji 16 7,0 2.Coğrafya 167 73,2 3. Fizik 8 3,5 4. Kimya 3 1,3 5.Diğer 34 14,9 TOPLAM 228 100
Tablo-14 ve Grafik-15 incelendiğinde “Tasarruf Konularını Öğrendiğiniz Ders Hangisidir?” sorusuna; 12. sınıf öğrencilerinin % 73,2‟sinin (167) “Coğrafya”, % 7‟sinin (16) “Biyoloji”, % 3,5‟inin (8) “Fizik”, % 1,3‟ünün (3) “Kimya”, % 14,9‟unun (34) ise “Diğer” cevabını verdiği görülmektedir.
Grafik-15: 12. Sınıf Öğrencilerinin Tasarruf Konularını Öğrendikleri Dersin Hangisi Olduğuna Dair GörüĢleri
9. ve 12. sınıf öğrencilerinin tasarruf konularını öğrendikleri/öğrenebilecekleri en uygun dersin hangisi olduğuna dair görüĢleri arasındaki farklılık ve benzerlikleri ortaya koyarak karĢılaĢtırmak ve yorumlamak için Grafik-16‟yı incelemek uygun olacaktır.
Grafik-16: Öğrencilerin Tasarruf Konularını Öğrendikleri-Öğrenebilecekleri En Uygun Dersin Hangisi Olduğuna Dair GörüĢleri (%)
Grafik-16 incelendiğinde 9. sınıf öğrencilerinin tasarruf konularını öğrenebilecekleri en uygun dersin hangisi olduğuna dair görüşleri ile 12. sınıf öğrencilerinin tasarruf konularını öğrendikleri dersin hangisi olduğuna dair görüşleri arasında genel anlamda benzerlik olmakla birlikte bazı farklılıklar da görülmektedir.
9. sınıf öğrencilerinin % 41,4‟ü “Coğrafya”, % 26,6‟sı “Fizik”, % 19,6‟sı “Biyoloji”, % 7,7‟si “Kimya”, % 4,4‟ü “Diğer” görüĢünü belirtmiĢtir. 12. sınıf öğrencilerinin ise % 73,2‟si “Coğrafya”, % 7‟si “Biyoloji”, % 3,5‟i “Fizik”, % 1,3‟ü “Kimya”, % 14,9‟u “Diğer” görüĢünü belirtmiĢtir.
Bu bilgilere göre; her iki sınıf seviyesinde eğitim gören öğrencilerin de en çok tercih belirttikleri dersin “coğrafya” olduğu görülmektedir. Ancak 9. sınıf öğrencilerinin coğrafya (%41,4) tercihleri ile 12. sınıf öğrencilerinin coğrafya (%73,2) tercihleri arasında belirgin bir farkın olduğu da göz önüne çıkmıĢtır. Bu durumun nedeni olarak 9. sınıf öğrencilerinin ilköğretimde eğitim alırken coğrafya dersini, Fen ve Teknoloji ile Sosyal Bilgiler dersleri içerisinde sentez olarak görmeleri, bu yüzden coğrafyayı tam olarak tanımamalarından kaynaklandığı söylenebilir. Bu duruma rağmen, Coğrafya eğitimini yeni almaya baĢlayan 9. sınıf öğrencilerinin belirgin bir Ģekilde tasarruf konularını öğrenebilecekleri en uygun dersi coğrafya olarak belirtmeleri, coğrafya eğitiminin tasarruf bilinci oluĢturmada ne denli önemli olduğunun açık bir göstergesidir. 12. sınıf öğrencileri ise, almıĢ oldukları coğrafya eğitimi sonucunda, tasarruf konularını öğrendikleri en uygun dersi % 73,2 gibi çok büyük bir oranla “Coğrafya” olarak belirtmiĢlerdir. Bu durum ise tasarruf bilinci oluĢturmada coğrafya eğitiminin çok önemli bir yere sahip olduğunun net bir kanıtıdır.
12. sınıf öğrencilerinin görüĢleri ile ilgili olarak kayda değer önemli bir sonuç ise % 14,9 ile “Diğer” seçeneğini belirtmiĢ olmalarıdır. Bu seçeneği iĢaretleyen öğrencilerin çok büyük bir bölümü “Almanca” dersini yazmıĢtır. Yapılan araĢtırma sonucu, bu görüĢü belirten öğrencilerin dersine giren almanca öğretmeninin tasarruf konularında hassas olduğu ve öğrencilerini bu konuda eğitmeye çalıĢtığı bilgisine ulaĢılmıĢtır. Bu durum ise, tasarruf bilinci oluĢturmada dersin yanı sıra öğretmenlerin de çok büyük bir etken olduğunun göstergesidir. Bu yüzden coğrafya eğitimi veren öğretmenlerin, tasarruf bilinci oluĢturabilmek için sadece akademik olarak değil örnek model olarak da katkıda bulunmaları gerekmektedir.