Üstbilişsel Faaliyetler ile Zenginleştirilmiş İnternet Ortamında Öğretim

rehberliğine aşağıdaki gibi bir yol izlenmiştir.

3.4.2.1.2.1. İnternet Tabanlı Üstbilişsel Faaliyetler İle İlgili Geliştirilen Yazılım Uygulaması

Günümüz teknolojisi göz önünde bulundurulduğunda, eğitim alanında yapılan çalışmalarda daha etkin ve verimli sonuçlar almak için bilgisayar destekli ve internet tabanlı yazılım uygulamalarına yer verilmektedir.

Yapmış olduğumuz bu internet tabanlı öğretim yönetim sisteminde gerek güvenlik, hız ve verim konusunda en üst seviyede fayda sağlayacak alt yapıyı kullanılmaya çalışılmıştır.

Bu uygulama ile internet tabanlı mini bir LMS (Learning Management System – Öğrenme Yönetim Sistemi) geliştirerek; katılımcıların (öğrencilerin) öğrenme kabiliyetlerini geliştirme, verilen eğitim ile ilgili çeşitli performans izleme ve değerlendirme imkânını oluşturma hedeflenmiştir.

3.4.2.1.2.2. Geliştirilen Uygulamada Kullanılan Platformlar 3.4.2.1.2.2.1. Veri Tabanı

MSSQL SERVER 2008 (Microsoft SQL Server 2008)

3.4.2.1.2.2.2. Yazılım Arayüz Platformu ve Dili

3.4.2.1.2.2.3. Uygulamada Kullanılan Veri Tabanı Alt Yapısı

Oluşturulan veri tabanı ve bu veri tabanı içerisindeki mevcut bileşenler (table, view, procedure) aşağıda gösterilmiştir.

Şekil 6.1. Veri Tabanı ve Tablo Yapıları

Hazırlanmış olan bu uygulamada sistem içerisinde bulunması gereken verileri saklamak ve opsiyonel olarak kullanabilmek için gerekli olan veri tabanı alt yapısı görülmektedir.

Veri tabanı alt yapısı hazırlanırken ilişkisel veri tabanı mimarisi göz önünde bulundurularak tablolarda gereksiz veri kayıtlarından kaçınılmış, depolama birimi üzerinde ekstradan yer kaplama olayı engellenerek daha hızlı ve etkin bir şekilde verileri işleme olanağı sağlanmıştır.

Şekil 6.2. Veri Tabanı İçerisindeki Bazı Tablolar ve Alanları

UserQuiz (Öğrenci Sınav) Tablosu Bu tabloda öğrenciye ait sınav sonuç ve değerlendirme bilgileri (konu öncesi ve sonrası şeklinde) saklanmakta

UserQuizCevaplar(Öğrenci Sınav Cevaplar) Tablosu

Öğrencinin cevaplamış olduğu sınav sorularının kaydedildiği tablo

Quiz (Sınavlar) Tablosu

Dersler ve Konular hakkında oluşturulan sınavların (Test/Yazılı olarak) kaydedilip saklandığı tablo

Question (Sorular) Tablosu Oluşturulan sınavlara ait soruların tutulduğu tablo

Dersler Tablosu(Öğretimi yapılacak olan dersler)

Dersler Dokuman Tablosu

(Dersler ve bu derslere ilişkilendirilmiş konular ile alakalı ek doküman ve materyaller)

Konular Tablosu (Derslere ait alt konular)

Şekil 6.3. Oluşturulan Veri Tabanı Tabloları Arasındaki İlişkiyi Gösteren Diyagram

İlişkisel veri tabanı mantığı kullanılarak oluşturulan bu alt yapıda, mevcut veri tabanı tabloları ve bunlar arasındaki ilişki gösterilmiştir.

3.4.2.1.2.3. Yazılım Uygulama Arayüzü ve Modüller Hakkında Bilgiler

Hazırlanmış olan internet tabanlı öğrenme yönetim sistemi için Gazi Üniversitesi

Uzaktan Eğitim Meslek Yüksekokulu Domain’i üzerinden

http://www.uemyo.uegazi.edu.tr/Doktora adresini kullanarak kullanıcılara sisteme erişim imkânı sağlanmıştır.

Kullanıcılar (Öğrenci/Öğretmen-Öğretim Üyesi) ilgili internet adresinden programa ulaştıkları zaman karşılama ekranı olarak bu uygulamada nasıl bir etkileşimle karşılaşacaklarına dair ön bilgilerin sunulduğu sayfa karşılarına gelmektedir. Kullanıcı olarak sisteme giriş yapmadan kendileri ile alakalı sistem içerisinde hazırlanmış olan modüllere erişimleri mümkün değildir.

Uygulamada temel olarak iki kullanıcı grubu göz önüne alınmıştır. Bunlar Eğitim/Öğretimi sağlayacak olan öğretmen/öğretim üyesi grubu ve bu eğitimden faydalanacak olan öğrenciler grubudur. Her bir grup sisteme giriş yaptıklarında kendilerine verilen yetki ve kısıtlamalara göre sistem üzerinde işlem yapabilmektedir.

Şekil 7.2. Kullanıcı Giriş Ekranı

Sisteme Öğretmen/Öğretim Üyesi olarak yetkili giriş yapıldıktan sonra uygulamaya yönelik işlemler yapılabilir.

Öğretmen/Öğretim Üyelerinin uygulama içerisinden yetkilerine bağlı olarak; • Öğretmen/Öğrenci Ekleme

• Öğretmen/Öğrenci Ders Alımı (Ders Tahsisi)

• İçerik Düzenleme (Uygulama Ara yüzü Tasarımı – Dinamik HTML) • Ders/Konu Tanımlama (Dinamik HTML)

• Konu İçeriği Düzenleme (Dinamik HTML) • Doküman Ekleme / Çıkarma

• Ders ve Konular İçin Sınav/Quiz Ekleme-Çıkarma • Sınavlara Bağımsız Soru Ekleme/Çıkarma

Şekil 7.3. İçerik Düzenleme Menüsü

Şekil 7.4. İçerik Düzenleme Ara Yüzü

Yetkili kullanıcı uygulama içerisindeki HTML editör yardımı ile istediği şekilde uygulamanın ana sayfasını tasarlayabilmektedir. Bu veriler veri tabanında saklanabildiği için istenildiği anda dinamik olarak değiştirilip yeniden tasarlanabilmektedir.

Şekil 7.5. Ders/Konu Tanımlama Menüsü

Şekil 7.6. Ders Ekleme-Çıkarma-Düzenleme Ara Yüzü

Uygulama içerisinde yetkilerine bağlı olarak Öğretmen/Öğretim Üyeleri ders ekleme/çıkarma, bu derslere ait alt konular tanımlayabilme imkânına sahiptir. Bu sayede ders içeriği ve konuların içeriği de istenildiğinde dinamik olarak değiştirilip güncellenebilmektedir.

Derslerin içeriği konu bazlı olarak sisteme girilip kaydedildiği için konu karmaşasının önüne geçilebilmektedir. Kullanılan uygulama ile hazırlanılan ders ve konu içerikleri standart HTML yapısından farklı olarak başka bir internet sitesinin

içeriğini, önceden hazırlanan her türlü doküman ve materyali (Video, Flash vs.) barındırabilme kabiliyetine sahiptir. Bu sayede konu hakkında daha fazla bilgiye ulaşma imkânı sağlanmaktadır. Böylece öğrencilerin konuları öğrenme ve anlama kabiliyetlerini daha kolaylaştırma ve hızlandırma olanağı sağlanmış olmaktadır.

Şekil 7.7. Konu Ekleme-Çıkarma Ara Yüzü

İlgili derse ait yeni konu başlıkları eklenip çıkarılabilir. Böylelikle müfredat veya başka bir sebepten dolayı değişikliğe uğrayacak olan ders içerikleri yine dinamik olarak güncellenebilecektir. Konu içeriği yanı sıra bu konuya ait test veya yazılı sınavlar eklenerek öğrenme kabiliyeti artırılması hedeflenmiştir.

Bir konuya ait öğrenme öncesi ve sonrası cevaplama yönteminin uygulanmasıyla verilen eğitim ve eğitim tekniklerinin faydası daha iyi analiz edilebilmektedir.

Şekil 7.9. Konu İçeriği Düzenleme Ara Yüzü (Flash Ekleme)

Konuların daha iyi ve kolay bir şekilde öğrenimini gerçekleştirebilmek amacıyla ders içerikleri birçok internet içeriğinin yanı sıra uygulama üzerinden eklediğimiz flash, video vs. gibi bileşenlerle daha da güçlendirilmiş olacaktır.

Şekil 7.10. Konulara Ait Sınav ve Soru Tanımlama Ara Yüzü

Öğrencinin konuyu anlama kabiliyetini artırmak ve test edebilmek için, konu öncesi ve sonrası çözümlenecek olan sınavlar eklenebilmektedir. Bir konuya ait istenilen sayıda sınav ve soru hazırlanabilir. Daha sonra öğrenci ve öğretmen

değerlendirme bölümlerinde kullanılmak üzere hazırlanan sorulara ait açıklayıcı cevaplarda sisteme kaydedilerek gerektiğinde karşılaştırma yapılabilmektedir.

Şekil 7.12. Öğrencilere Ait Değerlendirme Ara Yüzü

Öğretmen/Öğretim üyesi kendi derslerine ait sınavlara katılmış olan öğrencilerin sorulara vermiş oldukları cevapları konu öncesi/sonrası şeklinde listeleyip, görerek gerekli değerlendirmeyi yapabilmektedir.

Sisteme öğrenci olarak giren kullanıcılar:

• Kendilerine atanmış olan ders ve konulara erişebilmektedir. • Bu ders ve konulara ait doküman ve materyalleri inceleyebilir, • Konu anlatımı öncesi ve sonrası sınavları çözebilir,

• Yanıtlamış oldukları sınavlara ait değerlendirme sayfasından karşılaştırma yapabilmektedir.

Bu konuların içeriğine ulaşabilmek için öncelikle hazırlanmış olan konu öncesi sınavı cevaplandırmalıdır.

Buradaki uygulamadaki amaç konu anlatımı sonrası ile öncesi arasındaki bilgi ve öğrenebilme farkını gözlemleyebilmektir.

Şekil 7.13. Öğrenci Dersler/Konular (Sınav Öncesi)

Öğrenci ilgili konuya ait ders içeriğini görebilmesi için öncelikle konu öncesi sınavı cevaplandırmalıdır. Bu işlemden sonra mevcut konuya ait ders içeriği örüntülenir ve devamında konu anlatım sonrası sınavı yanıtlamaları gerekmektedir

Şekil 7.16. Öğrenci Yazılı Sınav (Konu Anlatımı Öncesi)

Şekil 7.15. Öğrenci Dersler/Konular (Sınav Sonrası)

Konu içeriğini görüntüleyen ve ek materyallerden öğrenimini pekiştiren öğrenci, konu öncesinde cevaplandırmış olduğu soruları konu anlatımı sonrasında da cevaplandırmalıdır.

Özetle internet ortamında öğrencilerin konu öncesi ve sonrası günlük tutma ve soru cevaplamaları yapmaları sağlanmıştır. Öğrenciler ilk yazdıkları ve son yazdıklarını karşılaştırmışlardır. Ayrıca konu anlatımında video, animasyon gibi göresel ve işitsel açıdan zengin bir ortam oluşturulmaya çalışılmıştır. Bu çalışmada veri tabanından öğrencilerin hangi sıklıkla, ne kadar süre ile programı kullandıkları, evden mi yoksa okuldan mı programa katıldıkları gözlemlenmiştir.

3.4.2.3. Kontrol Grubunda Yürütülen Uygulamalar -Yapılandırmacı

Araştırmanın uygulama süresince kontrol grubunda herhangi bir öğretim planlaması yapılmamış, normal şekliyle eğitim programında yer alan süreç devam ettirilmiştir. Dokuz haftalık uygulamanın ardından son test olarak deney ve kontrol grubuna başarı testi, üstbiliş ölçeği ve tutum ölçeği uygulanmıştır. Üstbilişi geliştirici faaliyetlere yer verilmemiştir. Üstbiliş ile ilgili fen ve teknoloji programında yer alan “neyi bilip neyi bilmediğimiz” adlı etkinlik kontrol gruplarına yapılmamıştır.