Üretim Takımlarında Maliyet DüĢürme

ġekil 12. 42 : Otobüs gövdesi çatma fikstürü

Fikstür üretiminde özellikle platina malzemelerin iĢlenmesi ve hassas görev yapan yatak, dayama ve merkezleme malzemelerinin iĢlenmesi ve bunların hassas konumlanmasına oldukça zaman harcanmaktadır.

Hızlı ürün devreye alınması için üretim takımlarınında hızlı üretilmesi gerektiğinden özellikle kaynak aparatları laser teknolojisinden yararlanılarak, lego mantığıyla üretildiğinden üretim süresi 1/3 oranında azaltılmıĢtır.

13. SONUÇLAR

Günümüz müĢterileri için en önemli kriterlerden biri ürünün fiyatıdır. Bu yüzden müĢteri isteklerini karĢılayan tasarımı en ucuza üretmek esas amaçtır. GerçekleĢtirilecek olan tasarımın son hale gelmesine kadar geçen süre içerisinde üzerinde yapılan değiĢikliklerden dolayı ürün maliyetinin artmasına neden olmaktadır. Bu yüzden optimum nokta iyi belirlenmeli ve tasarım müĢteri isteklerini karĢılayacak kalitede ve pazarda en iyi fiyatta bir paya sahip olacak Ģekilde tasarlanmalıdır.

Geleneksel mühendislik yaklaĢımında her departman kendi üzerine düĢen görevi gerçekleĢtirdikten sonra bir sonraki departmana iletmekte ve seri olarak bu zincir ilerleyerek tasarım sonuçlandırılmaya çalıĢılmaktadır. Yapılan çalıĢma seri olarak ilerlediğinden ve değiĢikliklerin yapılması departmanlar arasında geri dönüĢlerle gerçekleĢtiğinden tasarımın sonuçlanması için daha fazla zaman harcanmaktadır. Böylece üretim maliyeti yükselmektedir. Bölümler arasında iletiĢim yavaĢ olmaktadır. Problemler ürünün geliĢmesi esnasında farkına varılmakta ve problemle karĢı karĢıya kalındığı takdirde o an çözülmeye çalıĢılmaktadır. Ürün tasarımı imalat, test, kalite kontrol veya servis departmanlarından tekrar tasarlanmak üzere geri dönmekte ve değiĢiklikler yapıldıktan sonraki bölüme ürün tasarımı aktarılmaktadır. Sürekli değiĢimler genellikle problemlerle yöntem içerisinde karĢılaĢılmasıyla gerçekleĢtirilmektedir. Bu değiĢimler ürünün toplam geliĢim esnasındaki maliyeti ve harcanan zamana ilave olmakta ve pazara sunulacak olan ürüne dezavantaj olmaktadır. Tasarım hataları imalat esnasında kontrol edilmekte ve üretim safhasında oluĢması engellenmektedir. Bu yüzden de üretim maliyeti, test sayısının artmasından dolayı çok yüksek olmaktadır.

Pazardaki rekabet Ģartları Ģirketlerin geleneksel mühendislik yaklaĢımından uzaklaĢmasını sağlayarak baĢka arayıĢlar içine girmesini sağlamıĢtır. MüĢteri istekleri artarak ürün üzerinde değiĢiklikler ve ilavelere ihtiyaç duyulmaktadır. Piyasaya rakiplerin girmesi pazar payını bölmektedir. Bu yüzden en yüksek pazar payına sahip olabilmek için müĢteri isteklerini en uygun fiyata karĢılamak gerekmektedir.

Zaman en önemli üretim faktörlerinden biri olduğundan tasarlanan ürünün en kısa sürede tasarlanıp üretimin gerçekleĢtirilmesi gerekmektedir. Bu yüzden de eĢ zamanlı mühendislik yaklaĢımı geliĢtirilerek tasarım için geçen süre minimize edilerek maliyete düĢürülmektedir. EĢ zamanlı mühendislikte en önemli nokta takım çalıĢmasıdır. Bölümler sadece kendi görevlerinden sorumlu olmadıkları gibi diğer bölümlerden de etkilenerek tasarımın gerçekleĢmesinde aktif rol oynamaktadırlar. Tasarımın gerçekleĢmesi için gerekli bölümlerden farklı konularda uzman kiĢiler bir araya gelerek takım olarak çalıĢmaktadır. EĢ zamanlı mühendisliğe yanı sıra, paralel çalıĢma veya eĢ zamanlı aktiviteler çok fonksiyonlu takımın daha erken safhalarda problemleri çözmesini sağlamaktadır. Yöntem içerisinde daha sonra bu tasarım problemlerin ortaya çıkmasını engellemekte ve tekrar tekrar test etme sayısını azaltarak maliyetleri minimize etmektedir. Bir tasarım onaylandığı anda, ürün üretilebilir, test edilebilir, servis verebilir ve yüksek kaliteye sahiptir. Hedeflere ulaĢılmıĢ ve ürün üretilmeye hazır hale gelmiĢtir.

Günümüzde rekabete karĢı üstünlük sağlamada en önemli konulardan birisi yeni ürün geliĢtirme yeteneğidir. Yeni ürün geliĢtirme prosesi yüksek kalitede, düĢük maliyetli ve pazara uygun bir ürünün zamanında sunulması ile sonuçlanmalıdır. Bu amaçlara ulaĢmada eĢ zamanlı mühendislik bütünsel ürün ve proses tasarımına yönelik faydalı ve kullanılır teknikler sunmaktadır.Hızlı ve düĢük maliyetli ürün devreye alınması için yapılması gerekenler altta özetlenmiĢtir.

 Ürün tasarımı tamamlandığından ürün maliyetinin %95 `lik kısmı belirlenmiĢ olur. Bu nedenle farklı displinlerden gelen uzmanlar geliĢtirme sürecinin en baĢından itibaren birlikte çalıĢıp tecrübelerini aktarmalıdır.

 Ürünün satabilir bir ürün olması için, müĢteri isteklerinin çok iyi algılanması gerekmektedir. Doğru ürünün tariflenmesi esas olacağından kalite fonksiyon yayılım tekniğinin, kullanılması, müĢteri taleplerinin ve isteklerinin doğru tespit edilmesinde faydalı olacaktır. Ürün ve proses benchmarklarıyla rakip ürün ve proseslerin üstün taraflarının algılanması ve bunların yeni ürüne aktarılmasında fayda sağlayacaktır.

 Proje ekibi geliĢtirme çalıĢmalarına tam zamanlarını vermelidir.

 Tasarım sırasında monte edilebilrlik ve üretilebilirlik tekniklerinin kullanılması, problem ve iyileĢtirme fırsatlarını önceden görmeyi sağlayacağından, sonradan yapılması gereken pahalı değiĢiklikleri önleyecektir.

 Tasarımlarda standart mevcut ürünlerin ve ortak parçaların kullanılması, gereksiz temin ve kontrol süreçlerini elimine edeceğinden maliyet düĢürülüp kalitede artıĢ sağlanabilecektir.

 Ham malzeme ve proses standartlaĢtırma, stok maliyetlerinde düĢüĢ ve üretim takım ve yatırım maliyetlerinde azalma getirecektir.

 Üretilebilirlik ve monte edilebilirlik ilkelerine uygun tasarımların yapılması üretimde verimlilik ve hızı da beraberinde getirecektir.

 Tedarikçilerin tasarım sürecinin baĢından itibaren projeye dahil edilmesi sürecin kısalması ve maliyetlerin düĢürülmesini sağlar.

 Montaj değerlendirme metodlarının kullanılması, montaja uygun tasarımlarının yapılmasını sağlayacaktır.

 Dijital montaj tekniklerinin kullanılmasıyla tasarımdaki problemler prototip yapmadan da görülebilecek ve daha az prototip yapımına ihtiyaç duyulacaktır.

 Proje planlarında iĢlerin mümkün olduğunca eĢzamanlı hale getirilmesi ürünün devreye alınma sürecini kısaltacaktır.

 Özellikle çok yüksek adetli yeni ürün projelerinde problemlerin önceden görülmesi ve prototip yapma maliyetlerinin azaltılması açısından dijital montaj çok yararlı olacaktır.

 Daha önce tecrübe edilmemiĢ derin çekme parçalarında Ģekillendirilebilirlik analizlerinin yapılması önem arzetmektedir.

EĢzamanlı Mühendislik Benchmarking Toplam Kalite Yönetimi, FMEA Bilgisyar BütünleĢik Tasarım ve Ġmalat Kalite Fonksiyon Yayılımı Robust Dizayn Monteedilebiliir, Üretilebilir,Güve nilirlik, çevre ve test için

tasarım StandartlaĢtırm a, Ortak Parça Kullanımı Hedef Maliyetleme Değer Mühendisliği

 Ürün tasarımcılarına maliyet bilinci ve üretim teknolojilerine hakimiyet kazandırılması, yaptığı tasarımların daha kalite ve maliyet odaklı olmasını sağlayacaktır.

 Üretim maliyetlerini ham malzeme,satınalınan malzeme,üretim ve montaj maliyetleri oluĢturduğundan, tasarım sırasında, hamalzeme, üretim ve montaj maliyetlerini azaltma metodolojilerinin kullanılması maliyet açısından optimum tasarımların oluĢmasını sağlayacaktır.

 Tasarımı yapılmıĢ üründe kullanılacak ham malzeme maliyetlerini belirleyen ana kriterler, malzemenin tipi, kalitesi, kalınlığı, ağırlığı, kesiti, tedarikçisi ve fire oranıdır. Üründe kullanılan ham malzeme maliyetlerinin düĢürülebilmesi için mümkün olduğunca daha ucuz malzeme tipinin, kalitesinin kullanılması, malzeme kesit, ağırlık ve kalınlıklarının daha düĢük seçilmesi ve fire oranlarının düĢürülmesi gerekmektedir. Temin edilen tedarikçinin de teklif ettiği malzeme fiyatları otomatik olarak tasarımdaki malzeme maliyetinin üzerinde etkisi olacaktır

 Montaj maliyetlerinin düĢürülmesinde en etkin yöntem ürün tasarımının optimize edilmesidir. Bunun yanında montaj proses dizaynlarının en etkin Ģekilde dizayn edilmesi, operasyona uygun ekipman, aparat kullanılması da önem arzetmektedir. Monte edilen parça sayısının azaltılması için, parçaların elemine edilmesi, birleĢtirilerek parça sayısının azaltılması veyahut kullanım adetlerinin azaltılması gerekecektir.

 Kaynaklı tasarımda, ürün tasarımlarının daha yavaĢ ve daha fazla enerji çeken ark kaynakları yerine direnç kaynağına uygun yapılması üretimin hızlandırılması ve maliyetlerin düĢürülmesi açısından daha iyidir. Kaynak dikiĢ uzunluğunun azaltılması, kaynatılacak parça sayısının azaltılması, ark kaynaklarında çapak oluĢturmayan kaynak metoda ve ekipmanlarının kullanılması operasyonların daha kısa sürede yapılabilmesini beraberinde getirecektir.

 TalaĢlı imalatta üretim maliyetlerinin azaltılabilmesi için iĢlenecek yüzeylerin iptal edilmesi, iĢlenecek yüzeylerin azaltılması ve iĢleme süresinin azaltılmasıyla gerçekleĢtirilebilir.

KAYNAKLAR

[1] Hartley J. R., 1999. Concurrent Engineering Shortening Lead Times, Raising Quality and Lowering Costs, Productivity Press Portland, Oregon

[2] Barla S. B. , Meteoğlu E. , Kartın M. R. ,Demirel E, ÇalıĢkan F. D. , 2003.

Eşanlı Mühendislik ,ĠTÜ

[3] Magrab E. B., 1997. Integrated Product and Process Design and Development The Product Realization Process, Crc Press Washington,D.C.

[4] Anderson D. M., 2008. Design For Manufacturability & Concurrent Engineering, Cim Press,USA.

[5] Redford A., Chal J., 1994. Design For Assembly Principles and Practice, McGraw Hill Ġnternational, UK

[6] Özdemirkıran A., Ġmrak E. C., Fetvacı M.C., 1991. Design For Assembly And Maintainability In Computer Aided Engineering And a Case Study : Packaging, University Review, Alaxender Ducek University of Trencin.

[7] Womack J. P., Jones D. T., 1991. The Machine That Cahange The World : The Story of the Lean Production,New York:Harper Perrannial

[8] Morgan J. M., Liker J. K., 2006. Toyota Product Development System, Productivity Press Portland, Oregon

[9] Liker J. K., 2004. The Toyota Way : 14 Management Principles from the World`s Greatest Manufacturer, New York, Mc-Graw Hill

EKLER

Çizelge A. 1 : CNC Tezgah Maliyeti Maliyet Aktivitesi TL / Sa Direkt İşçilik 24 Endirekt İşçilik 12 Enerji 6 Amortisman 2 Bakım 3 Endirekt Malzeme 8 Diğer 8 Toplam 63

ÖZGEÇMĠġ

Ad Soyad : Mesut AKDAĞ

Doğum Yeri ve Tarihi : Erzincan / 04.04.1974

Lisans Üniversite : Ġstanbul Teknik Üniversitesi Makina Fakültesi Makina Mühendisliğ Bölümü

1974 Yılında Erzincan`da doğdu. 1991 yılında Ġstanbul Bağcılar Lisesi`nden mezun olduktan sonra aynı yıl Ġstanbul Teknik Üniversitesi Makina Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümünde lisans eğitimine baĢladı ve 1995 yılında mezun oldu. Aynı yıl Ġ.T.Ü Fen Bilimleri Enstitüsü Makina Mühendisliği Anabilim Dalı Konstrüksiyon Programında yüksek lisans yapmaya hak kazandı. 1999-2008 yılları arasında Uzel Makina San. A.ġ. Üretim Mühendisliği Bölümünde , sac metod mühendisi, montaj metod mühendisi ve üretim mühendislik yöneticisi olarak çalıĢtı. 2008 yılında Yatırımlar Birim Yönetici olarak çalıĢmaya baĢladığı Otokar Otomotiv ve Savunma Sanayi A.ġ firmasında Üretim Mühendisliği birim yöneticisi olarak çalıĢmaktadır.