Ülke Tanıtımı

Ülke destinasyonu imajını yaratmada ülke tanıtımı büyük rol oynamaktadır. Özellikle tanıtma ile ilgili çalışmalar literatürlerde az yapılmıştır. İlk önce ülke tanıtması kavramından söz edilmelidir. “Bir ülkenin kamuoyunda olumlu bir imaj yaratmak amacıyla çeşitli iletişim tekniklerinden yararlanarak, açık, sürekli ve yoğun bir şekilde yürütülen bilgilendirme faaliyetleri”92ülke tanıtımı olarak açıklanmaktadır.

Başka bir tanıma göre ise ülke tanıtımı “bir ülkenin tanıtılması, o ülke ve millet hakkında olumlu bir görüntü yaratılması, iç ve dış sorunlarla ilgili görüş, düşünce ve hedeflerinin çeşitli yollardan devamlı olarak duyurulmasıdır”93.

Ülke tanıtması, bir ülke hakkında olumlu imaj yaratmayı hedefleyen, çeşitli yöntemler kullanarak yapılan faaliyetlerdir. Bu faaliyetlerin amacı, daha çok sayıda turisti kendine çekerek onlardan fazla gelir sağlamaktır. Tanıtım; reklam, halkla ilişkiler, propaganda, habercilik ve lobicilik yöntemleri ile yürütülmektedir. İmaj yaratmakta olumsuz düşünce ve yanlış önyargılar giderilmekte ve ülke ile ilgili görünüm daha net gösterilmektedir. Bir ülkenin başka ülkelere tanıtılmasında özellikle imaj yaratma önemli yer almaktadır.

92

Necdet Hacıoğlu, Dış Tanıtım ve Örgütleme Modeli,1992 Turizm Yıllığı, Ankara, Kalkınma Bankası Yayını, Ekim 1992, s.125.

93 _{Alpay Ataol ve diğerleri, “Tanıtma Politikaları ve Sorunları”, I. Ulusal Turizm Kongresi-} Bildiriler, Kuşadası, 16-18- Kasım, 1990, s.53.

44 Ülke tanıtımında, imaj üzerinde çok durulmaktadır. Sadece iyi bir imaj yaratmak değil, kötü ve yanlış imajlarını değiştirerek silmek ve iyi imajını yenilemek, hatta uluslararası ilişkileri geliştirmek, ulusal çıkar sağlamak, doğru ve olumlu haberler yaymak, siyaseti doğru sürdürmek gibi faaliyetlerden oluşmaktadır. Bu faaliyetler aynı anda amaçlar olarak kullanılmaktadır.

Etkili ve başarılı tanıtma faaliyetleri için önce bilimsel çalışma ve araştırmalarının yapılması gereklidir. Tanıtma sonucu ise, önceden anlaşıldığı gibi, bir ülkenin uluslararası ortamda iyi ve olumlu imaja ulaşılmasıdır. Önceki tanıtım kavramlarına başvurarak tanıtmanın özelliklerini belirlemek mümkündür.

Tanıtmanın özellikleri şu şekilde sıralanabilir:

• Tanıtmada inandırıcılık ve doğruluk oranı yüksektir; • Kitlelere kolay ulaşır;

• Merak ve ilgi uyandırır;

• Kamuoyunu aydınlatma ve tarafsız bilgilendirmesi gerekir.94

Ülke tanıtımı birkaç süreçten oluşmaktadır ve her bir süreç kendi araçlarına sahiptir. Tanıtma faaliyetlerinin kullandığı teknikler, süreçlerin araçlarıdır. Enformasyon ve iletişim süreçlerinde kullanılan araçlar; basılı araçlar (gazete, dergi vb.), işitsel ve görsel araçlar (radyo, televizyon, video vb.) ve sosyal araçlar (fuar, festival, yarışma, toplantı, sergi, tiyatro vb.) olarak belirtilmektedir95. Aslında enformasyon belirli bir hedefe belli bir konuda bilgilendirmek için iletişim sürecinde ortaya çıkan bilgi olarak algılanmaktadır. “Enformasyonun temel ilkeleri; doğruluk, gerçeğe uygunluk, tarafsızlık, süreklilik, yerinde ve zamanında kullanım, süratlı, uygun araçlarla, uygun bir şekilde sunum, açıklık ve netlik, kolay anlaşma ve dikkat çekicilik” 96 olarak sıralanabilir.

94 _{İge Tavmergen, Pınar Meriç, Turizmde Tanıtma ve Halkla İlişkiler, Turhan kitabevi, Ankara,}

2002, s. 34.

95

Ferlal Örs, “Türkiye’nin Turizm Amaçlı Uluslararası Tanıtımında Halkla İlişkiler Çalışmalarının Yeri ve Önemi”, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü,

İzmir, 1995, s. 61.

45 Uluslararası ortamda ülkelerin tanıtımında sık kullanılan bir araç da, propagandadır. Siyasi ortamda ülkenin başka ülkeler tarafından yapılan olumlu ve olumsuz propagandaları olmaktadır. Tanıtma amaçla kullanılan bu araç, olumsuz propagandaları yok etmelidir.

Propaganda Hasan Olalı’nın tanımına göre “İdeolojik, siyasi, sosyal, ekonomik veya dini bir sisteme veya inanışa taraftar kazanmak için yapılan faaliyetlerdir”97.

Reklâm ve reklâmcılık ise ülke tanıtımı araçlarının biri olarak önemli yer tutmaktadır. Özellikle reklâmcılık, tanıtım faaliyetinin bir unsuru olarak tanımlanabilir.

Reklâmcılık; “Üretim, dağıtım, tüketim ilişkilerinde hedefi telkin ve duygulandırma yoluyla ikna etmeyi, seçim yapmadan yönlendirmeyi amaçlayan, toplumun tutum, davranış ve alışkanlıklarını beklenilen yönde değiştirir nitelikte yönlendiren bir tanıtım faaliyetidir”98.

Satış geliştirme, lobicilik, halkla ilişkiler ve diplomasi sonraki süreçlerdendir. Faaliyet tekniklerinin tamamı, birbiriyle çok bağlantılı ve etkilidir. Amaçları farklı olsa bile bu tanıtma çalışmaları bir hedefe yönelik olmaktadır: bir ülkeyi başka ülkelere olumlu imajla tanıtmaktır. Önceden açıklanan tüm faaliyetler ve araçlar, ülkenin devlet ve özel yöneticilerinin yardımı ile yapılan uluslararası turistik ilişkilerin ülkeye yönelik olumlu etkilerini geliştiren ve dış ülke turistlerine imajını yükselten faaliyetlerdir.

Bu çalışmada turizm amaçlı ülke tanıtım faaliyetleri ele alınmaktadır. Bunun dışında ülke tanıtımı siyasi, ekonomik ve sosyal-kültürel amaçlı tanıtma faaliyetleri bulunmaktadır.

Siyasi ülke tanıtımı; “Diğer ülkelerde faaliyette bulunan ve ülkeye karşı sürekli olarak olumsuz tavır takınan, önyargılı politikacıları, siyasi partileri, baskı gruplarını süregelen bu tutumlarını olumlu yönde

97

Hasan Olalı ve diğerleri, Dış Tanıtım ve Turizm, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, Ankara, 1983, s.12.

98 _{Nisa Bayramoğlu, “Tanıtmada Enformasyonun Rolü”, Türkiye Tanıtma Sempozyumu, Ankara,}

46 değiştirmeleri konusunda ikna etmek veya varsa bu çevrelerdeki olumlu tutum ve düşünceleri daha da pekiştirmek amacıyla yürütülen tanıtım faaliyetleridir”99.

Ekonomik tanıtım, “bir ülkenin ekonomik kalkınmasına yardımcı olarak, dış ticaretini geliştirecek, ekonomik ve siyasal politikalarına uygun olarak, hedef ülkelerde devlet-yönetim birimleri ve devlet dışı ekonomik kurum ve örgütleri etkilemek için yapılan tanıtım faaliyetleridir”100.

Sosyal-kültürel tanıtım, “bir ülkenin toplumsal yapısını, dil, din, hukuk, gelenek ve görenekler, edebiyat, sanat, birikim, felsefe, tarih, arkeoloji ve benzeri alanlardaki özellikleri ile kültürel zenginliklerinin diğer toplumlara tanıtılmasını ve toplumlararası ilişkilerin geliştirilmesi için ortam hazırlanmasını amaçlayan faaliyettir”101.

Sosyal-kültürel tanıtım, turizm tanıtımına en yakın ve benzer tanıtma türüdür. Bu iki tanıtma faaliyetlerinde sıklıkla aynı araçlar kullanılmaktadır: fuarlar, sergiler, festivaller gibi araçlardır. Bu tanıtım faaliyetlerinde ön planda konukseverlik, arkadaşlık gibi kültürel ve toplumsal değerler gelmekte ve ülkenin uluslararası ilişkileri ve imajını geliştirici bir görev üstlenmektedir.

Turizm tanıtımı “bir ülkenin turistik potansiyelini oluşturan, doğa, kültür, tarih, arkeoloji, deniz, güneş vb. temel nitelikleri ile turizm üst yapısı hakkında turizm pazarlarında her türlü promosyon tekniklerini kullanarak potansiyel turistleri bilgilendirme ve ülkenin turistik değerleri hakkında olumlu imaj yaratma faaliyetlerinin bütünüdür”102.

Hedef kitlelere yönelik tanıtımın iki şekli ortaya çıkmaktadır: mikro ve makro düzeydeki turizm tanıtmasıdır. Mikro düzeydeki tanıtma, kâr kazanmayı amaçlayan pazarlama aracı olarak bilinmektedir. Mikro düzeyli tanıtma bir teşebbüs tarafından

99 _{R.Pars Şahbaz, “Türkiye’nin Tanıtım Harcamalaraının Dış Turizm Talebine Etkileri”, (Yüksek}

Lisans Tezi), Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir, 1995, s. 37.

100 _{Bayram Kaya, “Tanıtma Politikaları ve Sorunları”, I. Ulusal Turizm Kongresi-Bildiriler,}

Kuşadası, 16-18- Kasım, 1990, s. 89.

101 _{Tanıtma Özel İhtisas Komisyonu Raporu, Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planı, Devlet Planlama}

Teşkilatı, Ankara, 2000, s.3.

47 yapılmaktadır. Bu arada, makro boyutlu tanıtma bir ülke veya bölgenin tüm teşebbüslerinin katıldığı bir sisteme getirilen faaliyetlerdir.

Dış tanıtım, ülkenin temel siyasal ve ekonomik tercihleri doğrultusunda, ulusal dış politikaya uygun olarak, politikası ve plânlaması devlet tarafından saptanan, uygulaması kamu ve özel kesim kuruluşları tarafından, açık, sürekli, yoğun ve sistemli şekilde, bilimsel ve teknik yöntemlerle yürütülen faaliyetlerin tümüdür.103

Dış tanıtım, sadece turizm tanıtması değildir, bundan başka kendisine siyasal, ekonomik, sosyal, kültürel amaçlı tanıtım şekillerini içeren karmaşık bir faaliyettir. Dış tanıtımda kullanılan araçlar yukarıda anılan tekniklerden hariç, devlet, kollektif ve ticari reklâmcılığı içermektedir.

Dış tanıtım amaçları ise, şunlardır:

• Diğer ülkelerde sorunlarını anlatmak,

• Dünya kamuoyunda kendi lehine olumlu bir imajı yaratmak, geliştirmek,

• Saygınlığı arttırmak,

• Ülke hakkındaki yanlış izlenimleri düzeltmektir.104

Tanıtma, ülkenin olumlu ve iyi imaj yaratılması ve geliştirilmesinde büyük önem taşımaktadır. Bir ülke için çeşitli amaçlı olan tanıtım şekilleri, hep birlikte ve koordineli bir biçimde yürütülmelidir. Tanıtma sonucu, bir ülkenin diğer ülke vatandaşlarının zihninde güçlü bir imajın oluşturulmasına ulaşmaktadır.