Üçüncü alt probleme ilişkin sonuç ve tartışma

5.1.3.1. Okul türü ile üniversite öğrenci ve öğretim elemanı metaforik algısı

arasındaki farklara ilişkin sonuç ve tartışma

Üniversite kavramı boyutunda, yön veren ve şekillendiren yer olarak üniversite ve tedavi eden ve ihtiyaç duyulan yer olarak üniversite alt faktörlerinde okul türlerine göre, Anadolu liseleri ile meslek liseleri arasında anlamlı farklılıklar vardır. Özdemir (2012) ise lise öğrencilerinin okul algılarının “koruma-geliştirme yeri”, “baskı yeri”, ve “yuva” alt boyutlarında cinsiyet, okul türü, sınıf ve ailenin aylık geliri değişkenlerinde farklılaştığı sonucuna ulaşmıştır.

Meslek lisesi öğrencileri Anadolu lisesi öğrencilerine göre yön veren ve şekillendiren üniversite alt faktöründe daha olumlu bir algıya sahiptir. Benzer şekilde tedavi eden ve ihtiyaç duyulan yer olarak üniversite alt faktöründe de meslek lisesi öğrencileri anadolu lisesi öğrencilerine göre daha olumlu bir algıya sahiptir. Rahat edilen yer olarak üniversite ve karamsarlık ifadesi olarak üniversite alt faktörlerinde ise anadolu lisesi, meslek lisesi ve imam hatip lisesindeki öğrencileri benzer algıya sahiptir.

Öğrenci kavramı boyutunda, emirleri yerine getiren öğrenci, pasif alıcı ve aktif ve nitelikli öğrenci alt faktörlerinde okul türlerine göre anlamlı farklılıklar vardır. Lise türleri arasında öğrenciliği emirleri yerine getiren olarak en fazla algılayan İmam Hatip lisesi öğrencileridir. İkinci sırada Anadolu lisesi öğrencileri yer alırken, öğrenci

kavramını, en az meslek lisesi öğrencileri emirleri yerine getiren olarak algılamaktadır. Pasif alıcı alt faktöründe meslek lisesi öğrencileri öğrenci kavramını anadolu lisesi öğrencilerine göre daha fazla bilginin pasif alıcısı olarak görmektedir. Aktif ve nitelikli öğrenci alt faktöründe ise meslek lisesinde okuyan öğrenciler Anadolu lisesinde okuyan öğrencilere göre öğrenciyi daha fazla aktif ve nitelikli olarak algılamaktadır. Elde edilen tüm bu sonuçlardan meslek liselerinde okuyan öğrencilerin öğrenci kavramına ilişkin daha olumlu bir algıya sahip olduğu sonucuna erişilmektedir.

Öğretim elemanı kavramı boyutunda ise, yakın ve bireysel gelişimi destekleyen öğretim elemanı alt faktöründe okul türlerine göre meslek liseleri lehine anlamlı farklılıklar vardır. Meslek lisesi öğrencileri anadolu lisesi öğrencilerine göre öğretim elemanı kavramını daha çok yakın ve bireysel gelişimi destekleyen olarak

algılamaktadır. Mesafeli ve despot öğretim elemanı ve uzman öğretim elemanı alt faktörlerinde ise okul türlerine göre anlamlı farklılıklar yoktur. Özaydınlık, Kabaran, Göçen ve Altıntaş (2014), üniversite öğrencilerinin öğretim elemanlarında bulunan öğretmenlik niteliklerine ilişkin algılarının öğrenim gördükleri bölümlere göre

farklılaştığı sonucuna ulaşmışlardır. Benzer sonuçlar Saban (2009) ve Saban, Koçbeker ve Saban’ın (2006) çalışmalarından elde dilmiştir. Bu anlamda, eğitim görülen okul türü ya da bölümün öğretim elemanı kavramına ilişkin algının farklılaşmasında önemli bir rolu olduğu söylenebilir.

Diğer lise türlerine göre meslek liselerinde okuyan öğrenciler, üniversiteyi daha çok yön veren ve şekillendiren, tedavi eden bir yer; öğrenciyi daha az emirleri yerine getiren, daha çok nitelikleri olan ama pasif bilgi alıcısı; öğretim elemanını ise daha yakın ve bireysel gelişimi destekleyen olarak algılamaktadır. Diğer bir ifadeyle meslek lisesi öğrencileri anadolu lisesi öğrencilerine göre daha olumlu bir algıya sahiptir. Bu sonuç Yılmaz (2007) ve Özdemir’in (2012) çalışmalarıyla örtüşmektedir.

5.1.3.2. Sosyo – ekonomik düzey ile üniversite öğrenci ve öğretim elemanı metaforik algısı arasındaki farklara ilişkin sonuç ve tartışma

Özdemir (2012) okul ile ilgili yaptığı çalışmasında alt gelir grubunun okul ile ilgili daha olumlu bir algıya sahip olduğu, üst gelir grubunun ise daha olumsuz bir algısının olduğu sonucuna ulaşmıştır. Bu çalışmada ise lise öğrencilerinin üniversite kavramına ilişkin sahip oldukları metaforik algıları arasında sosyo-ekonomik düzeye göre anlamlı farklılık yoktur.

Öğrenci kavramı boyutunda, emirleri yerine getiren öğrenci alt faktöründe sosyo-ekonomik düzeye göre, üst sosyo-ekonomik düzey ile alt sosyo-ekonomik düzey arasında anlamlı farklılık vardır. Alt sosyo-ekonomik düzeyden gelen öğrenciler, öğrenci kavramını üst sosyo-ekonomik düzeyden gelen öğrencilere göre daha az emirleri yerine getiren öğrenci olarak algılamaktadır. Ancak pasif alıcı ve aktif ve nitelikli öğrenci alt faktörlerinde ise sosyo-ekonomik düzeye göre anlamlı farklılıklar yoktur.

Öğretim elemanı boyutunda, yakın ve bireysel gelişimi destekleyen öğretim elemanı alt faktöründe sosyo-ekonomik düzeye göre anlamlı farklılık bulunmaktadır. Orta sosyo-ekonomik düzey ile alt ve üst sosyo-ekonomik düzey arasında farklılık vardır. Orta sosyo-ekonomik düzeyden gelen öğrenciler alt ve üst sosyo-ekonomik düzeyden gelen öğrencilere göre biraz daha fazla öğretim elemanı kavramını yakın ve

bireysel gelişimi destekleyen olarak algılamaktadır. Mesafeli ve despot öğretim elemanı ve uzman öğretim elemanı alt faktörlerinde ise öğrencilerin sosyo-ekonomik düzeyine göre anlamlı farklılıklar yoktur.

Afacan, Karakuş ve Uşak’a (2013) göre öğrencilerin sosyo-ekonomik durum ve yaş gibi bireysel farklılıklarının farkında olmak öğrencilerin gözündeki itibarlarını etkili şekilde yönetmek isteyen öğretmenler için son derece önemlidir. Öğrencilerin sosyo- ekonomik düzeyleri arttıkça öğrenciler öğretmenlerini daha olumsuz algılamaktadır. Bu araştırmada da öğrencilerin sosyo-ekonomik düzeyleri arttıkça hem öğrenci hem de öğretim elemanı kavramına ilişkin olumsuz algıları artmaktadır sonucuna ulaşılmıştır.

5.1.3.3. Yerleşim yeri ile üniversite öğrenci ve öğretim elemanı metaforik algısı arasındaki farklara ilişkin sonuç ve tartışma

Lise öğrencilerinin üniversite ve öğretim elemanı kavramlarına ilişkin sahip oldukları metaforik algıları yerleşim yerine göre farklılaşmamaktadır.

Öğrenci boyutunda ise, birinci ve ikinci yerleşim yerinde oturan öğrencilerin emirleri yerine getiren öğrenci ve pasif alıcı alt faktörlerinden elde ettikleri puan ortalamaları arasında anlamlı faklılıklar vardır. Aktif ve nitelikli öğrenci alt boyutunda ise birinci ve ikinci yerleşim yerinde oturmuş olan öğrenciler arasında anlamlı bir faklılık yoktur.

Lise öğrencilerinin liseye gelene kadar 1. yerleşim yerinde (köy, kasaba ya da ilçe) ya da 2. Yerleşim yerinde (il, büyükşehir ya da metropol) oturmuş olmaları onların üniversite ya da öğretim elemanı algılarını farklılaştırmamaktadır. Diğer taraftan, yerleşim yeri öğrenci boyutunda emirleri yerine getiren ve pasif bilgi alıcısı alt faktörlerinde farklılığa sebep olmaktadır. Birinci yerleşim yerinde oturmuş olan öğrenciler ikinci yerleşim yerinde oturanlara göre öğrenciyi daha az emirleri yerine getiren kişi olarak algılamaktadır. Pasif alıcı alt faktöründe ise 1. Yerleşim yerinde oturanlar, 2. Yerleşim yerinde oturanlara göre öğrenciyi daha fazla pasif bilgi alıcısı olarak görmektedir. Ingleheart’ın (2009) küresel değerler haritasına göre, kırsal kesimde geleneksel, geçmişe bağlı, dini inançlara önem veren, ail eve akraba ilişkilerine vurgu yapan değerler baskın iken, kent merkezine yakın sosyo-ekonomik düzeyi yüksek yerlerde bireyselciliğin ve rasyonelliğin daha baskın olduğu değerler ön plandadır. Bu anlamda 1. Yerleşim yerinde yaşamış olan öğrencilerin daha geleneksel bir algıya sahip oldukları, bunun da sebeplerinden bir tanesinin bu bölgelerde bireyselciliğin ve