��������� ��������� ��������� ��������� ��������� ��������� ������������� ���������� �������� ��� ��� ��� ��� ��� ��� ��� ������������� ���� �������� ���� ������� ������������� ����������� �������� ���� ������� ���� ������� ���� ������� ����������� ���� ������� ���� ������� ������� ������� ������� ������� ������� ������� ������� ������������� �������� �������� ����� ���� ������� ������������� ������������ �������� ����� ���� ������� ����� ���� ������� ����� ���� ������� ����� ���� ������� ����� ���� ������� ����� ���� ������� �� ������� ������������� ����������� �������� �� ������� �� ������� �� ������� ��������� �� ������� �� ������� ������� ������� ������� ������� ������� ������� ������� ������������� �������� ��������
Öğrenciler 15 dakika bu gruplarda çalıştıktan sonra ilk gruplarına dönerler ve her üye öğrendiğini sırayla grup içindeki arkadaşlarına anlatır.
Cevap: E 14. VE 15. SORULARI AŞAĞIDAKİ PARÇAYA GÖRE CEVAPLAYINIZ.
Öğretmen derste; “Yer altı zenginlikleri tükendiğinde ne olacak?” diye sorar. Öğrencilerden iki dakika düşünme-lerini ister. Sınıfı üç gruba ayırır. Birinci grup konuyla ilgili düşüncelerini yazar, ikinci grup afiş hazırlar, üçüncü grup ise konuyla ilgili şarkı sözü yazar ve besteler. Gruplar on dakika sonra çalışmalarını kendi sıralarında bırakarak yer değiştirir ve çalışmalara birbirlerinin kaldığı yerden devam ederler. Dersin sonunda çalışmalar tamamlanır ve öğretmen en beğendiği afişi duvara asar. Şarkıyı söy-lemek için zaman kalmadığını düşünerek şarkıyı söyle-melerine gerek olmadığını belirtir. Öğretmen derse etkin katılımı fark edince her ders aynı yöntem ya da tekniği kullanmaya karar verir.
14. Öğretmen derste hangi öğretim yöntem ya da tekniği kullanmıştır?
A) İstasyon B) Düşün-eşleş-paylaş
C) Eğitsel oyun D) Soru-cevap
E) Konuşma halkası
ÇÖZÜM
Soru öncülünde öğretmen sınıfı üç gruba ayırır. Birinci grup konuyla ilgili düşüncelerini yazar, ikinci grup afiş hazırlar, üçüncü grup ise konuyla ilgili şarkı sözü yazar ve besteler.
Gruplardan on dakika sonra çalışmalarını kendi sıraların-da bırakarak yer değiştirmelerini ve çalışmalara birbirle-rinin kaldığı yerden devam etmelerini istemesi istasyon tekniğinin uygulandığını gösterir.
İstasyon Yöntemi, bütün sınıfın her aşamada (her istas-yonda) eşzamanlı çalışarak bir önceki grubun yaptıkları-na katkı sağlayarak bir basamak ileri götürmeyi veya bir önceki grubun yarım kalan işini tamamlamayı sağlayan bir öğretim yöntemidir.
ÖZELLİKLERİ;
• Her öğrenci düzeyi için uygun
• Öğrenme istasyonlarını öğretmen belirler. (Şiir-Öykü-Örnek olay-Hikaye-Sergi vb.) • Tüm öğrenciler görev alır.
• Gruplar istasyonlara yerleşir. • Sabit bir süre belirlenir.
• Süre sonunda gruplar yer değiştirir.
• Tüm grupların tüm istasyonda çalışması sağlanır. • İstasyona gelen her yeni grup bir önceki grubun
bı-raktığı yerden devam eder.
• Süre sonunda tüm grupların işleri toparlanır ve gerek-li görülenler sergilenir.
KPSS / Eğitim Bilimleri 15. Bu örnekte, aşağıdaki öğretmen
davranışların-dan hangisi kesinlikle yanlıştır? A) Grup çalışmalarına az süre vermek
B) Her ders aynı yöntem ya da tekniği kullanmak C) Gruplara farklı görevler vermek
D) Açık uçlu soru sormak
E) Şarkıyı söyletmek için ders dışında ek süre ver-memek
ÇÖZÜM
Soru öncülündeki öğretmen davranışlarından her ders aynı yöntem ya da tekniği kullanmaya karar vermesi ke-sinlikle yanlıştır. Her ne kadar istasyon tekniği bütün öğ-renci seviyelerinde etkili bir yöntem/teknik ise de tüm he-def alanlarında etkilidir demek ve her dersi etkin katılımı sağlıyor diye istasyonla işlemek yanlıştır. Yöntem / teknik seçimini etkileyen faktörlerin en başında “Hedefe en etkili ve en kısa yoldan ulaştırma” gelmektedir.
Soruda A seçeneğindeki ifade yanlış bir ifade değildir. Çünkü istasyonda kalınacak süre öğretmen tarafından en baştan sabitlenir. E seçeneğindeki şarkıyı söyletmek için ders dışında ek süre vermemek de yanlış değildir. Çün-kü istasyon sonunda istenen ürünler sergilenir ve istenen performanslar sunulur. Fakat her derste aynı yöntem ya da tekniği kullanmak kesinlikle yanlıştır.
Cevap: B 16. VE 17. SORULARI AŞAĞIDAKİ PARÇAYA GÖRE CEVAPLAYINIZ.
Bir öğretmen, öğrencilerine “genetiğiyle oynanmış bitki-lerin sağlığımız üzerindeki etkileri” ile ilgili konuyu anlatır ve öğrencilerini gruplara ayırır. Grup üyelerinin birbirlerine konuyla ilgili soru sormalarını ve cevap vermelerini ister. Öğrencilerine “… siz neler yapardınız?”, “… benzerlik ve
farklılıkları nelerdir?” gibi bazı soru köklerini ipucu olarak
vererek onları konu hakkında daha derin düşünmeye yönlendirir. Dersin sonunda grupların çalışmalarını sınıfla paylaşmalarını ister.
16. Bu öğretmenin iş birliğine dayalı öğrenme tek-niklerinden hangisini uyguladığı söylenebilir? A) Öğrenci takımları, başarı grupları
B) Ayrılıp-birleşme (jigsaw) C) Takım destekli bireyselleştirme D) Karşılıklı sorgulama (discussion group) E) Takım-oyun-turnuva
ÇÖZÜM
Karşılıklı Sorgulama (discussion group)işbirliği tekniği, • Çok değişik yaş düzeylerinde ve konu alanlarında
kullanılabilir.
• Karşılıklı sorgulama tekniği, özel materyalleri ve özel test etme işini gerektirmez.
• Öğretmen konuyu sunduktan sonra, öğrenciler ikili ya da üçlü gruplara ayrılırlar.
• Birbirlerine konuyla ilgili sorular sorarlar ve cevaplar verirler.
• Öğretmen öğrencilere, ipucu oluşturmak üzere bazı soru kökü örnekleri verebilir.
Karşılıklı Sorgulama işbirliği tekniğinde kullanılabilecek bazı soru kökleri:
• ………..………Nasıl kullanırdınız? • ………Nedenlerini açıklayınız. • ………İlgili yeni bir örnek veriniz. • ………Olsaydı sonucu ne olabilirdi? • ………Benzer ve farklılıkları nelerdir? • ……Sınırlılık ve üstünlüklerini söyleyiniz. • ...Olması için ne gibi önlemler alınabilir? • ………..Açıklayınız. • ……….…….Sebeplerini söyleyiniz. • ……….………..Örnekler veriniz. • Avantajlarını ve dezavantajlarını söyleyiniz.
(Senemoğlu: 1997)
(Diğer seçeneklerde yer alan işbirlikçi teknikler öğretim yöntem ve tekniklerinin 13. sorusunda açıklanmıştır.)
Cevap: D 17. Aşağıdakilerden hangisi bu öğretmenin iş birli-ğine dayalı öğrenmeyi kullanmasında en az öne-me sahiptir?
A) Öğrencilere liderlik rolünün ne olduğunu öğret-mek
B) Öğrencilere bireysel sorumluluk duygusu ka-zandırmak
C) Öğrencilerin grup sürecinin ne olduğunu anla-malarını sağlamak
D) Öğrencilere karşılıklı bağımlılık duygusu kazan-dırmak
E) Öğrencilerin birbirlerini eleştirmelerine fırsat vermek
KPSS / Eğitim Bilimleri
ÇÖZÜM
İş Birliğine Dayalı Öğretimde Öğrenciye Kazandırıl-ması Amaçlanan Özellikler:
• Yüz yüze destekleyici öğretim çalışmalarıyla birbirin-den öğrenme
• Grup etkinliğine katılarak grup sürecini anlama • Paylaşma, işbirliği ve uzlaşma becerileri edinme • Grup içinde bireysel sorumluluk alma ve yerine
getir-me sorumluluğu
• Sosyal beceriler kazanma ve kişiler arası etkileşime duyarlı olma
• Öz saygı, öz yeterlilik ve benlik kavramı gibi bireysel gelişmelerde ilerleme
• Problem çözme, yansıtıcı düşünme becerileri kazan-ma
• Grup üyeleri arasında olumlu bağımlılıklar kazanma. Bu bağlılıklar:
a. Olumlu amaç bağımlılığı: Grup ortak bir amaç doğrultusunda birleşir ve grubun birlikte olması için somut bir neden vardır.
b. Olumlu ödül bağımlılığı: Grup amaca ulaştığında her bir grup üyesi aynı ödülü alır. Amaç bağımlılığını sağlamak için öğretmen tüm gruba ortak bir ödül verir.
c. Olumlu kaynak bağımlılığı: Bütün grup üyeleri gö-revi tamamlamak için gerekli kaynakların, bilgilerin, materyallerin bir bölümüne sahiptir. Grup üyelerinin kaynaklarının, grup amaçlarının gerçekleştirilmesi için birleştirilmesi gerekir.
d. Olumlu rol bağımlılığı: Her bir grup üyesine ta-mamlayıcı ve birbirleriyle ilişkili roller verilir. Bu du-rum grubun ortak rolleri tamamlayabilmesi için ge-reken ortak sorumluluğu ortaya koyar.
Fakat A seçeneğinde yer alan öğrencilere liderlik rolünün ne olduğunu öğretmek için işbirlikli öğretim etkili değildir. Çünkü işbirlikli öğretim çalışmalarında liderlik paylaşıla-rak grup içi demokrasi oluşturulur. Öğrenciye liderliğin anlamı öğretilmek isteniyorsa tartışma teknikleri oldukça etkilidir.
Cevap: A
18. Kavram haritaları, öğrencilere bilgileri ilişkilendir-mek için uygun yollar sağlar.
Aşağıdakilerden hangisi kavram haritalarının avantajları arasında yer almaz?
A) Öğretimin her kademesinde kullanılabilmesi B) Ön bilgilerle yeni kavramların bütünleştirilmesini
sağlaması
C) Kavram yanılgılarını önlemede etkili olması D) Olguların ve örneklerin somutlaştırılmasında
et-kili olması
E) Dersin her aşamasında farklı amaçla kullanıla-bilmesi
ÇÖZÜM
Öğrenilen bilgilerin anlamlı ve kalıcı olmasında kullanılan yollardan biri olan kavram haritaları, herhangi bir konu içerisindeki kavramların çıkartılması ve bu kavramlar ara-sındaki ilişkilerin iki boyutlu olarak gösterilmesi tekniğidir.
(Ed. G. Ocak, Öğretim İlke ve Yöntemleri, s.262)
Kavram Haritasının Yararları
1. Öğrencilerin birbiriyle ilişkili kavramları, bir sıra halin-de öğrenmesini sağlar.
2. Öğrenciler sınava hazırlanırken, öğrencinin konuyu tüm boyutlarıyla görmesini ve konuyu özetlemesini sağlar.
3. Kavramların konu içerisindeki tam yerini göstererek, konuda geçen diğer kavramlardan niçin ayrıldığını öğrencinin görmesini sağlar.
4. Kavram haritaları dinamik olup, öğrencinin edindiği bilgiler arttıkça, haritaya yeni kavramlar eklenir. Böy-lece kavram haritaları öğrenmede sürekliliği sağlar. 5. Öğretmenin konu öncesinde hazırlık yapmasında
özellikle konunun çerçevesini ve planını çizmesine olanak sağlar.
6. Kavramları somutlaştırır, zihin dünyasından çıkarır ve somut şeylerin öğrenilmesini kolaylaştırır.
7. Yanlış kavramsallaşmayı önler. 8. Öğretim ortamını zenginleştirir. 9. Anlamlı öğrenmeyi sağlar.
10. Öğrenci ve öğretmenlerin düşüncelerini dağınıklıklar-dan kurtarır.
KPSS / Eğitim Bilimleri 11. Öğrenilenlerin kalıcı olmasını sağlar.
12. Öğrenme güçlüğü çeken öğrencilere yardımcı olur. 13. Öğrencilerin karmaşık yapıları bir bütün olarak
algıla-malarını sağlar.
14. Öğretmene bir konu alanında öğrencilerin sahip ol-duğu bilgileri gözlemleme ve hangi öğrencinin daha çok yardıma ihtiyacı olduğunu ayırt edebilme şansı tanır.
15. Anlam uzlaşmalarına (negotiation) yardımcı olur. 16. Öğrenci portföyünden gelişimin takip edilmesinde
et-kilidir.
17. Ayrıca son dönemde öğretimi değerlendirme amacıy-la da alternatif ölçme aracı oamacıy-larak da etkili bir şekilde kullanılmaktadır. (Anderson-Inman ve Ditson, 1999). Yü-züncü Yıl Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi. Aralık 2007. Cilt:IV, Sayı:II, 21-48 Uzm. A.KILINÇ http://efdergi.yyu. edu.tr
Bu açıdan bakıldığında D seçeneğinde yer alan “Olgu-ların ve örneklerin somutlaştırılmasında etkili olması” söz konusu olamaz. Çünkü kavram haritaları, doğrulu-ğu -genellikle- ispatlanmış olan önermeler olan olgula-rın (Salih ÇEPNİ, Araştırma ve Proje Çalışmalaolgula-rına Giriş, Trabzon(2005)) ve örneklerin somutlaştırması için değil, kavram ve ilkelerin somutlaştırılması için kullanılır.
Cevap: D 19. Aşağıdakilerden hangisi kavram yanılgılarının
hem tespit edilmesinde hem de giderilmesinde kullanılır?
A) Kavram karikatürleri
B) TGA (Tahmin-Gözlem-Açıklama) C) İki aşamalı teşhis testleri D) Tekzip (çürütme) metinleri E) Mülakatlar
ÇÖZÜM
Kavram yanılgıları, bilimsel olarak doğru kabul edilen ve öğretim süreci sonunda öğrencilerin kazanması hedefle-nen kavramların dışında öğrencilerin kendilerince (çoğu zaman eksik ya da yanlış olarak) yapılandırdıkları kav-ramlardır. (Nakhleh, 1992).
Yanlış kavramalarının tespit edilmesi ve giderilmesi için ayrı yöntemler vardır: