Özel yükümlülükleri

3.4.1.2.1 Hukuka uygunluk denetimi

Evvela şunu belirtmek gerekir ki 5651 sayılı Kanun’un 5/(1) maddesine göre yer sağlayıcının işlettiği internet ortamındaki kullanıcıların sağladığı her içeriği kontrol etme gibi bir yükümlülükleri yoktur. Bununla beraber Yargıtay da vermiş olduğu bir

297 _{Oğuzhan Türe, Yer Sağlayıcı Nedir? Hukuken Sorunlulukları Nelerdir?, Sturtup 2017,} https://www.startupnedir.com/yer-saglayicisi-nedir-hukuken-sorumluluklari-nedir/, E.T.: 02.10.2020.

298 _{Y. 19. CD, 20.09.2017 T., 2015/12260 E., 2017/7086 K. sayılı kararı.,}

www.karararama.yargitay.gov.tr, E.T.: 06.10.2020

299 _{Y.12. CD., 15.09.2014 T., 2014/2502 E., 2014/17838 K. sayılı kararı.,}

www.karararama.yargitay.gov.tr, E.T.: 06.10.2020 300 _{Akkurt, a.g.e., s. 123.}

301 _{Volkan Sırabaşı, İnternet ve Radyo Televizyon Aracılığı ile Kişilik Haklarına Tecavüz,}

67

kararında302 bu görüşü” mahkemece iddia, savunma ve tüm dosya kapsamı uyarınca davalı şirketin işlettiği www…com adlı sitenin video paylaşım ve izleme mecrası olduğu, içeriklerin tamamının kullanıcı/üyeler tarafından paylaşılmak üzere siteye yüklendiği, yüklemelerin filmlerde yer alan kısa replikleri içerdiği ve izlenebilen toplam yüklemelerin ortalama 3 dakika civarında olduğu söz konusu sitede aynı şekilde yüklenen binlerce yerli ve yabancı film görüntüsünün olduğu, bunlardan bir kısmının sinema eseri niteliğinde, bir kısmının reklam, bir kısmının belgesel niteliğinde olduğu, sitenin işletilme mantığı gereği üye olan herkesin her an bir görüntüyü siteye yüklemesinin mümkün olduğu, davalı şirketin söz konusu görüntülerin yüklenmesini kontrol etmesinin ve tek tek bu yüklemelerin hak sahiplerince yapılıp yapılmadığını kontrol etmesinin imkansız olduğu gerekçesiyle..” diyerek savunmuştur.

3.4.1.2.2 İçeriğin uyarı yöntemi ile yayından kaldırılması

5651 sayılı Kanun’un 2/(1)/r maddesi “Uyarı yöntemi: İnternet ortamında yapılan yayın içeriği nedeniyle haklarının ihlal edildiğini iddia eden kişiler tarafından içeriğin yayından çıkarılması amacıyla öncelikle içerik sağlayıcısına, makul sürede sonuç alınamaması hâlinde yer sağlayıcısına iletişim adresleri üzerinden gerçekleştirilecek bildirim yöntemini” diyerek uyarı yöntemini tanımlamıştır.

5651 sayılı İYDHK konusu suç teşkil eden içeriklerin yayından kaldırılmasını madde 8-8A’ düzenlemiş, içeriğin konusu suç teşkil etmemekle birlikte kişilik hakkı ihlali oluşturması durumunda içeriğin yayından çıkarılmasını madde 9-9A’da düzenlemiştir.

3.4.1.2.3 İçeriğin çıkarılmasına veya erişime engellenmesine katlanma yükümlülüğü

5651 sayılı Kanun’da konusu TCK. anlamında suç teşkil eden içerikler için yayından kaldırma süreci madde 8 ve 8A’da, konusu TCK. anlamında suç teşkil etmemekle birlikte kişilik hakkı ihlali oluşturan içeriklerin yayından kaldırılması madde 9 ve 9A’da düzenlenmiştir.

302 _{Y.11. HD. 30.06.2014 T., 2014/6453 E., 2014/12510 K. sayılı kararı.,}

68

Madde 8’e göre içeriğin yayından kaldırılması için içeriğin konusu aşağıdaki suçları içermesi gerekmektedir.

- İntihara yönlendirme (TCK m. 84)

- Çocukların cinsel istismarı (TCK m. 103/1)

- Uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanılmasını kolaylaştırma (TCK m. 190) - Sağlık için tehlikeli madde temini (TCK m. 194)

- Müstehcenlik (TCK m. 226) - Fuhuş (TCK m. 227)

- Kumar oynanması için yer ve imkân sağlama (TCK m. 228)

- 5/7/1951 tarihli ve 5816 sayılı Atatürk Aleyhine İşlenen Suçlar Hakkında Kanunda yer alan suçlar.

- 29/4/1959 tarihli ve 7258 sayılı Futbol ve Diğer Spor Müsabakalarında Bahis ve Şans Oyunları Düzenlenmesi Hakkında Kanunda yer alan suçlar. 5651 sayılı Kanun’un 8/2 maddesi gereği “İçeriğin çıkarılması ve/veya erişimin engellenmesi kararı, soruşturma evresinde hâkim, kovuşturma evresinde ise mahkeme tarafından verilir. Soruşturma evresinde, gecikmesinde sakınca bulunan hallerde Cumhuriyet savcısı tarafından da içeriğin çıkarılmasına ve/veya erişimin engellenmesine karar verilebilir. Bu durumda Cumhuriyet savcısı kararını yirmi dört saat içinde hâkimin onayına sunar ve hâkim, kararını en geç yirmi dört saat içinde verir. Bu süre içinde kararın onaylanmaması halinde tedbir, Cumhuriyet savcısı tarafından derhal kaldırılır. Erişimin engellenmesi kararı, amacı gerçekleştirecek nitelikte görülürse belirli bir süreyle sınırlı olarak da verilebilir. Koruma tedbiri olarak verilen içeriğin çıkarılmasına ve/veya erişimin engellenmesine ilişkin karara 4/12/2004 tarihli ve 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu hükümlerine göre itiraz edilebilir.”

5651 sayılı Kanun’un 8/5 maddesi gereği içeriğin yayından çıkarılması veya erişime engellenmesi kararı derhal ve en geç dört saat içinde uygulanır.

5651 sayılı Kanun’un 8/A maddesi gereğince gecikmesinde sakınca bulunan hallerde derhal veya dört saat içinde gereğinin yerine getirilmesi koşuluyla içeriğin çıkarılması veya erişimin engellenmesi kararı Başkan tarafından verilebilir ve bu karar içerik, yer ve erişim sağlayıcılara iletilir. Bu kanunun Madde 8/A kapsamında

69

içeriğin yayından kaldırılması veya içeriğe erişimin engellenmesi için yaşam hakkı ile kişilerin can ve mal güvenliğinin korunması, milli güvenlik ve kamu düzeninin korunması, suç işlenmesinin önlenmesi veya genel sağlığın korunması sebeplerinden bir veya birkaçının bulunması gerekmektedir.

Bu kanunun madde 8/A/2 gereğince Cumhurbaşkanlığı veya ilgili Bakanlıkların talebi üzerine Başkan tarafından verilen içeriğin çıkarılması ve/veya erişimin engellenmesi kararı, Başkan tarafından, yirmi dört saat içinde sulh ceza hâkiminin onayına sunulur. Hâkim, kararını kırk sekiz saat içinde açıklar; aksi hâlde, karar kendiliğinden kalkar.

İnternet ortamlarında yapılan yayının içeriğinin konusu suç teşkil etmemekle beraber kişilik hakkı ihlalini doğuruyorsa izlenecek 5651 sayılı Kanun’un 9 ve 9/A maddeleridir. Bu düzenlemeye göre internet ortamında yapılan yayın içeriği nedeniyle kişilik hakkının ihlal edildiğini iddia eden gerçek ve tüzel kişiler ile kurum ve kuruluşlar, içerik sağlayıcısına, buna ulaşamaması hâlinde yer sağlayıcısına başvurarak uyarı yöntemi ile içeriğin yayından çıkarılmasını isteyebileceği gibi doğrudan sulh ceza hâkimine başvurarak içeriğin çıkarılmasını ve/veya erişimin engellenmesini de isteyebilir. İnternet ortamında yapılan yayın içeriği nedeniyle kişilik hakkının ihlal edildiğini iddia eden kişilerin talepleri, içerik ve/veya yer sağlayıcısı tarafından en geç yirmi dört saat içinde cevaplandırılır.

5651 sayılı Kanun’un 9/A maddesi gereği internet ortamında yapılan yayın içeriği nedeniyle özel hayatının gizliliğinin ihlal edildiğini iddia eden kişiler, Kuruma doğrudan başvurarak içeriğe erişimin engellenmesi tedbirinin uygulanmasını isteyebilir(madde 9/A/1). Başkan, kendisine gelen bu talebi uygulanmak üzere derhâl Birliğe bildirir, erişim sağlayıcılar bu tedbir talebini derhâl, en geç dört saat içinde yerine getirir(Madde 9/A/3). Erişimin engellenmesini talep eden kişiler, internet ortamında yapılan yayın içeriği nedeniyle özel hayatın gizliliğinin ihlal edildiğinden bahisle erişimin engellenmesi talebini talepte bulunduğu saatten itibaren yirmi dört saat içinde sulh ceza hâkiminin kararına sunar. Hâkim, internet ortamında yapılan yayın içeriği nedeniyle özel hayatın gizliliğinin ihlal edilip edilmediğini değerlendirerek vereceği kararını en geç kırk sekiz saat içinde açıklar ve doğrudan Kuruma gönderir; aksi hâlde, erişimin engellenmesi tedbiri kendiliğinden kalkar (Madde 9/A/5).

70

3.4.1.2.4 Aleniyet yükümlülüğü

Yer sağlayıcıların bilgilendirme yükümlülükleri 5651 sayılı Kanun’un 3’üncü maddesinde düzenlenmiştir. Bu düzenlemeye göre, yer sağlayıcı, tanıtıcı ve ulaşım bilgilerini sahibi olduğu internet ortamlarında sitenin her bir ziyaretçisinin ulaşabileceği biçimde ve güncel olarak yayınlamakla sorumludur.

3.4.1.2.5 Trafik bilgilerini saklama yükümlülüğü

Trafik bilgilerini saklama yükümlülüğü, 5651 sayılı Kanun’un 5/3’üncü maddesinde düzenlenmiştir. Bu düzenlemeye göre yer sağlayıcı, sunduğu hizmetlere ilişkin trafik bilgilerinin iki yıldan fazla ve bir yıldan az olmamak üzere Yönetmelikle belirlenecek olan sürede saklama ve bunları gizliliğini, doğruluğunu ve bütünlüğünü muhafaza etmekle sorumludur. 5651 sayılı Kanun madde 2/1, (j) gereği trafik bilgileri, “Taraflara ilişkin IP adresi, verilen hizmetin başlama ve bitiş zamanı, yararlanılan hizmetin türü, aktarılan veri miktarı ve varsa abone kimlik bilgileri”’dir.

Bu düzenlemeden hareketle trafik bilgilerinin ne kadar süre saklanacağını düzenleyen ”İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesine Dair Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik ”’in m.7/1,(c) hükmü gereğince bu süre altı ay olarak düzenlenmiştir.

71