Örneklem ve Odak

Araştırmada ısı ve sıcaklığa ilişkin kavramlarla ilgili zihinsel yapının betimlenmesi ve PDÖ sürecinin öğrenciler üzerindeki etkisini saptamayı amaçlanmıştır. Bu amaçla araştırma, amaçlı örneklem yapılarak gerçekleştirilmiştir. Araştırma, daha önce Termodinamik dersi almamış olan öğrenciler içerisinden, araştırmacıyı tanıyan ve daha kolay iletişim kuracağı düşünülen öğrenciler arasından gönüllü olan öğrencilerle yürütülmüştür. Öğrenciler dört kümeye ayrılmış ve küme olarak çalışmaları sağlanmıştır. Araştırmada veri olarak küme halinde elde edilen veriler ve değerlendirmeler kullanıldığı gibi, bundan daha çok bireysel verilere ağırlık verilmiştir. Kümeler, sadece PDÖ Oturum Formları’nı ve araştırma notlarını birlikte doldurmuşlar, onun dışındaki anket ve ölçek niteliğindeki tüm ölçme araçlarını bireysel olarak cevaplamışlardır. Aynı zamanda öğrencilerle yapılan görüşmeler de bireysel olarak

gerçekleştirilmiştir. Araştırma bu durumuyla önemli ölçüde bireylere odaklanmış durumdadır.

3.6.4. Bağlamsal Kurgu

Araştırma, Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi’nin Fizik Öğretmenliği Anabilim Dalında öğrenim gören 2. Sınıf öğrencileri arasından gönüllü olanlarla gerçekleştirilmiştir. Öğrencilere araştırma hakkında önceden yazılı ve sözlü olarak bilgi verilmiştir. Dolayısıyla öğrenciler bir araştırmaya katıldıklarının bilincindedirler. Araştırma, araştırmacı tarafından ve gönüllü öğrencilerin katılımı ile ders dışı zamanlarda öğrenciler ile birlikte belirlenen günlerde saatlerde ilgili yükseköğretim kurumunun fizik laboratuvarlarında yürütülmüştür. Araştırma bu açıdan doğal olmaktan çok araştırmaya yönelik bir bağlamda kurgulanmış görünmesine karşın, gönüllü öğrencilerin etkinliği doğal bir ders gibi algılamaları ve bu şekilde davranmaları bağlamsal kurgunun da doğal olmasına neden olmuştur.

3.6.5. Zamansal Kurgu

Bu araştırmanın uygulama aşaması yedi haftalık bir zamanı kapsamaktadır. İlk hafta tanıtım ikinci hafta ise bilgilendirme ve problemin sunumunu içermektedir. Uygulama toplamda yedi hafta sürmüştür. Tanıtım haftası, katılımcı seçimi ve bilgilendirilmesini, sonraki hafta ise ön testin uygulanmasını ve örnek senaryo sunumuyla bu örnek senaryonun değerlendirilmesini, kümeleme işlemlerini kapsamaktadır. Daha sonraki haftalar PDÖ oturumları gerçekleşmiş olup, görüşmeler de oturumlarla eş zamanlı olarak yapılmıştır. Oturumlar haftada iki kez ve her biri iki ders saati süresince gerçekleştirilmiştir. Görüşmelerin süresi ise değişmektedir. Oturum ve görüşme zamanlarına, katılımcılarla birlikte karar verilmiştir. En son hafta sunumu ve son test ile PDÖ Değerlendirme Formları’nın uygulandığı hafta olmuştur. Çalışma yedi

haftaya yayılmış olarak 2009-2010 eğitim-öğretim yılı bahar yarıyılının başında gerçekleştirilmiştir. Etkinliklerin, hem öğrencileri hem de araştırmayı olumsuz etkilememesi için akademik takvimde ilan edilen yarıyıl sınavlarından önce bitirilmesi amaçlanmıştır. Bu nedenle, bahar yarıyılı başlar başlamaz çalışma için harekete geçilmiştir. Araştırmanın uygulama ve veri toplama süreci Tablo 11’de görülmektedir.

Tablo 11. Araştırmanın Uygulama ve Veri Toplama Süreci

Hafta Gün Uygulama Veri Toplama

T

an

ıtım

Haf

tası 15 Şubat

Katılımcı adaylarına sözlü ve yazılı bilgilendirme yapılması

16 Şubat Öğrencilerin etkinlik hakkındaki _{sorularına cevap verilmesi} 22 Şubat Katılımcıların belirlenmesi

24 Şubat Katılımcılara örnek senaryo verilmesi ISKÖ (Ön test), SDF 25 Şubat Problemin sunumu ve Analizi SDF, PAF

1

.

Haf

ta 1 Mart Görüşme – Cansu, Kasım

2 Mart Görüşme – Eylül, Hira, Bulut, Ekin

3 Mart Oturum APF

4 Mart Oturum APF

2

.

Haf

ta

5 Mart Görüşme – Ekin

8 Mart Görüşme – Kasım

9 Mart Görüşme – Eylül, Bulut, Cansu

10 Mart Oturum APF, Görüşme – Hira

11 Mart Oturum APF

3

.

Haf

ta 15 Mart Oturum (Yeşil, Kara, Sarı) APF, Görüşme – Kasım, Cansu, Ekin

16 Mart Görüşme – Eylül, Bulut

17 Mart Oturum (Gök) APF, Görüşme – Hira

18 Mart Oturum APF

4

.

Haf

ta 22 Mart Oturum (Yeşil, Kara, Sarı) APF, Görüşme – Ekin, Kasım, Cansu

23 Mart Görüşme – Eylül, Hira, Bulut

24 Mart Oturum (Gök) APF

25 Mart Oturum APF

5

.

Haf

ta

29 Mart Oturum (Yeşil, Kara, Sarı) PÇF, Görüşme – Ekin, Kasım, Cansu

30 Mart Görüşme – Hira, Bulut

31 Mart Oturum (Gök) PÇF, Görüşme – Eylül

1 Nisan Sunumlar GDF

Araştırma sürecinde oturumlar gerçekleştirilirken, bir takım zamanlama problemleri yüzünden kümelerin ayrı ayrı zamanlarda oturum gerçekleştirmek zorunda kaldıkları haftalar olmuştur. Tablo 11’de bu durum, ayraç içinde hangi küme ile oturum yapıldığını gösterir biçimde yansıtılmıştır. Ayraç içinde küme adı yazmayan oturumlarda ise, tüm kümeler birlikte oturuma katılmışlardır. Ayrıca, Tablo 11’de BFF ve DAF ile toplanan veriler ve öğrencilerin araştırma notları ile karalamalar yardımıyla toplanan verilerin kullanımı öğrencilerin isteğine bırakıldığı ve süreç boyunca çeşitli zamanlarda kullanıldığı için yansıtılmamıştır.

3.6.6. İncelemenin Derinliği

Bu araştırmada katılımcıların ısı ve sıcaklık ile ilgili temel kavramlara yönelik zihinsel yapısını betimlemek ve PDÖ etkinliğinin katılımcılar üzerindeki etkisini incelemek için nicel ve nitel çeşitli veri toplama yöntemleri kullanılmıştır. Nicel olarak çoktan seçmeli ölçek ve Likert anketler; nitel olarak ise, görüşmeler, çalışma belgeleri ve formlar kullanılmıştır.

3.6.7. Veri Biçimi

Araştırmada elde edilen verilerin çoğunluğunu nitel veriler oluşturmaktadır. Öğrencilerin çoktan seçmeli veya Likert türü olarak cevapladıkları nicel ölçme araçları da bulunmasına karşın, çoğunlukla açık uçlu cevaplar verebilecekleri ve görüşlerini kolayca yansıtabilecekleri ölçme araçları daha sık kullanılmıştır. Ayrıca öğrencilerle yapılan görüşmelerin bire bir dökümü yapılmıştır. Ölçme araçlarının bir kısmı araştırmacı tarafından geliştirilmiş olup bir kısmı da daha önceden başka araştırmacılar tarafından kullanılmış olan ölçme araçlarından uyarlanmıştır.

3.6.8. Verilerin Analizi

Araştırmada, nicel ve nitel veriler ayrı ayrı toplanmış ve ayrı ayrı çözümlenmiştir. Analizlerde nicel veriler için nicel teknikler, nitel veriler için ise nitel teknikler kullanılmıştır. Elde edilen veriler bütüncül olarak ve tek bir zamanda çözümlenmiştir. Analizlerden elde edilen bulgular, alanyazın çerçevesinde yorumlanmıştır.