Araştırmada elde edilen bulgular doğrultusunda aşağıdaki öneriler geliştirilmiştir. • 17. yüzyıl Hollanda sanatı daha ayrıntılı incelenmelidir.
• Sanat eğitiminin ilk döneminden itibaren öğrencilere, resimler içindeki sembolik anlamların kullanılabileceği eğitim verilmelidir.
• Sanat eğitimi müfredat programlarına semboller ve sembollerin kullanımı hakkında bilgi eklenmelidir.
• Kapsamlı bir araştırma ödevi verilerek öğrencilerin resimler içindeki sembolleri bulup, inceleyebilmeleri ve dolayısıyla da bu sembolik ifadeleri anlamlarıyla birlikte öğrenmeleri sağlanmalıdır.
• Sembollerle ve sembol kullanımıyla ilgili ders verilirken, 17. yüzyıl Hollanda resimlerinden örnekler verilmelidir.
• Resimlerinde sembolü kullanış şekliyle önem kazanmış olan sanatçılardan örnekler verilerek derse görsel katkı sağlanmalıdır.
• Yıllarca eğitimciler tarafından yanlış bir gelenek olarak gelişmiş ve kullanılmış olan Hollandalı sanatçıların isimlerindeki yanlış okumalar düzeltilerek, özgün şekilde okunmalı ve bu şekilde öğretilmelidir.
• Bu çalışmamda sanat eğitimcileri düşünülerek, bu yanlışlığı gidermek amacıyla Hollandaca adlarının okunuşunu sanatçı isimlerinin yanında belirtilmiştir. Bu şekilde kullanılmasından ve öğretilmesinde yarar bulunmaktadır.
KAYNAKLAR
ABRAMS, H. N. (1984). Rembrandt Harmenzs Van Rıjn. Newyork Incorporated ACTON, M. (2004). Learning To Look At Paintings. New York.
AKBULUT, D. (2006). Resim Neyi Anlatır. İstanbul: İstiklal Yayinevi.
AKKAYA, N. (1996). 17. Yüzyıl Hollanda Sanatında Kadın, Yüksek Lisans Tezi, Edirne.
AKKAYA, T., ve BEKSAÇ, E. (1990). Kaynak ve Kökleriyle Avrupa Resim Sanatı. İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Tarihi Yayınları.
ALTES, E. K. (1998), Senses and Sins
ALTUNA, S. (1959). Büyük Ressamlar, Hayatlari Eserleri, İstanbul: Hayat Yayınları.
ARSEVEN, C. E. (1983). Sanat Ansiklopedisi. Cilt 2, MEB Yayınları. ATEŞ, M. (1996). Mitolojiler, Semboller ve Halılar, Symbol Yay. İstanbul.
BANEKE, J. (1993). Dutch Art and Character. (Psychoanalytıc Perspectives on Rembrandt) Amsterdam.
BATTISTINI, M. (2004). Simboli E Allegorie. Milano. BAZIN, G. (1979). Braoque And Rococo, Norwich.
BAZIN, G. (1998). Sanat Tarihi. (Çev. Ü. Ünal ve S. Hilav). İstanbul: Sosyal Yayınları.
BEKSAÇ, E. (1986). Velaquez'in Sanatında Sembolik ve Didaktik Anlamlar, İst. Üniv. Sant Tarihi Blm, Doktora Tezi.
BEKSAÇ, E. (1994). Avrupa Sanatı, Troya Yayınları, İstanbul.
BUCKLAND, R. (2005). İşaretler, Semboller Ve Alametler. (Çev. D. Engin) İstanbul; Kozmik Kitaplar
BULUT, Ü. (2003). Avrupa Resminde Üslup Ve Anlam İlişkisi. İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları.
BUTLER, A. & CLEAVE, C.V. & STIRLING, S. (1997). The Art Book, (Çev. M. Haydaroğlu)
CAN, Ş. (1990). Klasik Yunan Mitolojisi. İstanbul: İnkılap Kitapevi.
CHILVERS, I. (1996). The Oxford Concise Dictionary of Art and Artists. Oxford Univ. Press,
CLARK, K., Hall's Dictionary Of Subjects& Symbols in Art. CÖMERT, B. (1997). Mitoloji ve İkonografi. Ankara.
COOPER, J. C. (1990). An Illustrated Encyclopaedia of Traditional Symbols. London.
EROĞLU, Ö. (2003). Resim Sanatı Sözlüğü. İstanbul: Öke Yayınevi. EROĞLU, Ö. (2007). Sanatın Tarihi, İstanbul: Kolaj Yay.
FABBRI, F. (1978). The Great Artist, Rembrandt, Milano, (J. Jangury ve R. Philips)
FERGUSON, G. (1961). Sing & Symbols in Christian Art. USA: Oxford Unıversty Press.
FINK G. (1997). Antik Mitoloji de Kim Kimdir? İstanbul: Kabalcı Yayınları. FRANITS, W. (1997). Looking At Seventeenth Century Dutch Arts
FUCHS, R. H. (1978). Dutch Painting. Thames and Hudson. London. GELY, P. (1961). The Netherlands In The Seventeenth Century. London. GERMANER, S. (1993). Eczacıbaşı Sanat Ansiklopedisi, Cilt 1.
GERMANER, S. (1993). Eczacıbaşı Sanat Ansiklopedisi, Cilt 2.
GILTAIJ, J., Hecht, P., Gaba, A. Dongen, V., Altes, E.K., Renger, K., Lammertse, F., Jansen, G., Neumeister, M., Waiboer, A. & Schavemaker, E. (2005). Senses And Sins: Dutch Painters Of Daily Life In The Seventeenth Century. Museum Boijmans Van Beuningen, Rotterdam.
GIORGI, R. (2006). Il Seicento. I Secoli Dell'Art., Milano.
GOMBRİCH, E. H. (1992). Sanatın Öyküsü. (B. Cömert, Çev.). İstanbul: Remzi Kitabevi.
HAAK, B. (1996). The Golden Age: Dutch Painters of the Seventeenth Century. HALL, J. (1996). Hall`s Dictionary of Subject & Symbols in Art, London.
HAYDAROĞLU, M. (Çev.) (1997). The Art Book. İstanbul: Yen Yayınları.
HEATON, H. (1985). Avrupa İktisat Tarihi 1, (Çev. M. A. Kılıçbay ve O. Aydoğuş), Teori Yayınları İstanbul.
IMPELLUSO, L. (2005). La Natura e i Suoi Simboli, Piantei Fiori e Animali, Milano.
İNCİL (1997). İstanbul: Kitab-I Mukaddes Şirketi.
JOHNSON, F.H., (1979). Dutch drawings of the seventeenth century from a collection, museum of art, Cornell Universty, New York.
KINAY, C. (1993). Sanat Tarihi, Kültür Bakanlığı Yayınları. Kutsal Kitap, Yeni Yaşam Yay., Kadıköy, 2002.
LEPPERT, R. (2002). Sanatta Anlamın Görüntüsü, İmgelerin Toplumsal İşlevi. (İ. Türkmen, Çev.) İstanbul Ayrıntı Yayınları.
MURRAY, P. (1972), A Dictionary of Art & Artists, NAGLE, J. (1993). Thema Larousse, 5. Cilt
PECCATORI S. & Zuffi S. (1998). Art Book Rembrandt. (Çev. S. Uzun). Ankara: Dost Kitabevi Yay.
PETROV, G. (1979). Olaylar İçinde Büyük Sanatçılar ve Üstün Yapıtları. (Çev. Hasip A. Aytuna), İnkılap ve Aka Yayınları, İstanbul.
PISCHEL, G. (1983). Sanat Tarihi Ansiklopedisi, Cilt 3, (Çev. Hasan Kuruyazıcı & Üstün Alsaç), Görsel Yayınları, İstanbul.
RICH G., & Pennington, T. (1997). Büyük Ressamlar Rembrandt. İngiltere: Alkım Kitabevi, 2001.
ROBİNSON, F.V. (1993), Grolier International Encyclopedia, Cilt 7.
ŞARLAK, E. (2005). İstanbul'daki Hıristiyan Mezarlıklarında Mimarlık ve Sanat, Derin Yayıncılık.
SCHNEIDER, N. (2000). Vermeer. Taschen. Köln Germany. SENECHAL, P. (1993). Thema Larousse, 5. cilt
SEYMOUR, S. (1999). Dutch Painting 1600-1800. Yale University Press. SHINER, L. (2004). Sanatın İcadi. İstanbul: Ayrıntı Yay.
SPENCE, D. (2001). Bir Portre Ressamının Yaşamı. (Çev. N. Üner). İstanbul: Alkım Yay.
SYMONDS, J. A. (2005). İtalya'da Rönesans, Rönesansın Serüveni, İstanbul: YKY.
TANSUĞ, S. (2004). Resim Sanatının Tarihi, İstanbul: Remzi Kitabevi.
TÜKEL, U. (2005). Resmin Dili, İkonogrofiden Gösterge Bilime, İstanbul: Homer Yay.
TUNCAY, M. (1988). Tarih ve Toplum Dergisi, 10. Cilt.
TURNER J. (2003) The Grove Dictionary Of Art, From Rembrandt to Vermeer 17th- Century Dutch Artists, New Jersey
VERMEER, J. (1996). National Gallery of Art. Washington WAIBOER, A. (1998). Senses and Sins
WAYNE, F. (2004). Dutch Seventeenth Century Genre Painting.
WÖLFFLIN, H. (1995). Sanat Tarihinin Temel Kavramları. (H. Örs, Çev.). İstanbul: Remzi Kitabevi.
ZAMBONI, S. (1978). The Greats Artist.
ZUFFİ, S. (1999), La Pittura Barocca , Electa , Milano
ZUFFİ, S. (2004), Grande Dizipnario Dei Pittori "Dalla A Alla Z", Electa, Milano Hammacher, A.M.&Hammacher V.B.
İNTERNET ÜSTÜNİPEK, M..
http://www.lebriz.com/v3_artstsan_Bio.aspx?sanID=288/&lang=TR web adresinden 20 Mayıs 2007 tarihinde edinilmiştir
HOVING, T. http://www.artnet.com/magazine_pre2000/features/ hoving/hoving1-19-4.asp, web adresinden 12 Haziran 2007 tarihinde edinilmiştir
YÜCEL, Ü. (2007). http://www.istanbul.edu.tr/Bolumler/guzelsanat/barok.htm; http://www.istanbul.edu.tr?bolumler?guzelsanat/italyadaronesans.htm, web adresinden 8 Nisan 2007 tarihinde edinilmiştir.
KREN, E. & Marx, D. . http://www.wga.hu/index1.html, web adresinden 7 Nisan 2007 tarihinde edinilmiştir.
ÖZGEÇMİŞ
1976'da Yalova'da doğdum. İlk, orta ve lise eğitimimi Yalova'da tamamladım. Güzel sanatlara ilgim nedeniyle Marmara Üniversitesi resim bölümü sınavlarına girip, kazanarak 2000'de öğrenimime başladım. 4 yıllık eğitimim ardından kendimi geliştirmek ve bilgilerimi yükseltmek amacıyla yüksek lisans yapmaya karar verdim. Aynı yıl sınavlara girip kazanarak, 2004'de yüksek lisans programına başladım.
Lisans döneminde aldığım sanat tarihi ve batı sanatı tarihi dersleriyle bu alana olan ilgimi bir kez daha anlamış oldum. Tüm bu düşünceler doğrultusunda tezimi bu alana yönelik yapmaya karar verdim.
Avrupa sanat tarihinin en önemli ve karmaşık konularından birine yönelik olarak, Prof. Dr. Tayfun AKKAYA yönetiminde bu konuyu ele aldım. Çalışmam da, kendi özgün yaklaşımımla, ülkemizde isim olarak yüzeysel olarak ele alınan ve yeterince tanınmayan, Türkçe yazılı kaynağın olmadığı 17. yüzyıl Hollanda resim sanatındaki sembol kullanımı gerçeğine ışık tutacak şekilde sonuçlandırdım.