Öneriler

Kışlık yem bezelyesi çeşitleri üzerinde yapılan çimlendirme çalışmalarında laboratuvar şartlarında en uygun çimlenme sıcaklıkları bulunabilmektedir. Yapılan bu çalışma çimlendirme ortamlarında gerçekleştiği için sabit sıcaklık uygulamaları ile yürütülmekte olup, soğuk zararının tespiti için kademeli olarak sıcaklıklar düşürülüp, yükseltilmiştir. Ancak çevre şartları sürekli değişken olduğu için söz konusu çalışmalar saha çalışmaları ile paralel yürütülerek desteklenebilir. Elde edilen sonuçlarda kışlık yem bezelyesi çeşitlerinde en uygun çimlenme sıcaklığını tespit etmekle beraber uygun çimlenme sıcaklığında gelişen yem bezelyesi fidelerinin soğuk zararlarından ne kadar etkilendiğini bulunabilmektedir. Buna dayanarak ticari olarak ekimi yapılacak yem

bezelyeleri için kışlık ekimlerde ancak uygun zamanda ekimleri gerçekleştirilerek sağlıklı bir şekilde kışı geçirebilir ve verimlerinde kayıp olmadan ürünleri hasat edilebilir. Aksi takdirde kışlık ekimlerde başarısızlıklar görülebilir. Bunu destekleyen çalışmaya örnek olarak Konya şartlarında kışlık ve yazlık ekimi gerçekleştirilen yem bezelyelerinde yazlık ekimin daha iyi sonuç verdiği görülmüştür. Sebebi ise kışlık ekimin geç gerçekleşmesinden dolayı bitkiler yeterli fide boyuna ulaşmadan kış soğuklarına maruz kalmışlardır (Konuk ve Tamkoç, 2018).

Çalışmada elde edilen sonuçlarda eski üretim tarihli yem bezelyesi tohumlarının kullanılabilirliği ortaya konulmuştur. Tohumların uygun ortamlarda saklanarak ihtiyaç zamanında kullanılmasında ekonomik bir sakınca olmadığı öngörülmektedir. Bu sayede tohum israfının da önüne geçilmektedir. Sağlıklı, hastalıklardan arı, zarar görmemiş tohumlar depolanarak yeni üretim sezonu içerisinde çimlenmelerinden bir şey kaybetmeksizin kullanıma sunulabilir.

Bin tane ağırlıkları bakımından incelenen yem bezelyesi tohumlarında büyük tohumlardan elde edilen çimlenme sonuçlarına göre tohum iriliğinin çimlenmeye etkisi görülmüştür. Tarımda en önemli verim kayıpları ekim ve çimlenmede gerçekleşmektedir. Çünkü çimlenmeyen tohumun tarımından bahsedilemez. Söz konusu çalışmada yapılan tohum iriliğinin çimlenmeye etkilerinde tohumların iri ve daha ağır olması, yem bezelyesinde çimlenmede olumlu sonuçlar vermiştir.

KAYNAKLAR

Açıkgöz, E., 1978, Koca fiğ ve burçağın soğuğa dayamınının laboratuvar koşullarında saptanması, Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yıllığı, 28, 3-4.

Açıkgöz, E., 1982, Cold tolarance and its association with seedling marphology and chemical composition in annual forage legumes 1. field peas,

Z.Pflanzenzüchtung, 88, 118-126.

Açıkgöz, E., 1991, Yem Bitkileri Tarımı, Uludağ Üniversitesi Yayınevi, Bursa. Akçin, A., 1981, Genel Tarla Ziraatı, Ankara Üniversitesi Tarla Bitkileri Bölümü,

Erzurum.

Alan, Ö. ve Geren, H., 2012, Bezelye'de (Pisum sativum L.) Farklı Ekim Zamanlarının Tane Verimi ve Diğer Bazı Tarımsal Özellikler Üzerine Etkisi, Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 49 (2), 127-134.

Annicchiarico, P. ve Iannucci, A., 2007, Winter survival of pea, faba bean and white lupin cultivars in contrasting Italian locations and sowing times, and

implications for selection, The Journal of Agricultural Science, 145 (6), 611- 622.

Ashby, W. C. ve Hellmers, H., 1955, Temperature requirements for germination in relation to wild-land seeding, Journal of Range Management, 8 (2), 80-83. Aslan, B., 2017, Erzurum şartlarında kışlık yem bezelyesi geliştirme çalışmaları,

Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Erzurum. Atik, M., Karagüzel, O. ve Ersoy, S., 2007, Sıcaklığın Dalbergıa sissoo Tohumlarının

Çimlenme Özelliklerine Etkisi, Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 20 (2), 203-210.

Coşkun, G., Gülşen, O. ve Demirkaya, M., 2016, Çerezlik kabak tohumlarında bazı ön uygulamaların çimlenme üzerine etkileri, Erciyes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Fen Bilimleri Dergisi, 32 (1), 1-6.

Çaçan, E., Kökten, K. ve Özbay, N., 2016, Bazı Yem Bezelyesi Hat ve Çeşitlerinin Farklı Sıcaklıklarda Çimlenme ve Çıkış Performanslarının Belirlenmesi. Çuhadar, B., 1997, Fiğ tohumlarının çimlenmesi üzerine sıcaklığın etkisi, Yüksek

Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Konya, 1-47. Daihong, Q., 1992, Effect of temperature on seed characters of common vetch [Vicia

sativa] and hairy vetch [Vicia villosa], Grassland of China (China).

Dallar, A. ve Çakmakçı, S., 2017, Farklı Sıcaklık ve Tuz Konsantrasyonlarının Bazı Silajlık Mısır Çeşitlerinin Çimlenme Özellikleri Üzerine Etkileri, Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 16 (2), 121-132.

Demirezen, D., 1999, Rumex scutatus L. tohumlarının çimlenme ekofizyolojisi, Yüksek Lisans Tezi, Erciyes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Kayseri.

Dişli, Ö. G., 2013, Farklı sıcaklıkların bitki eksudatlarının ve bazı yeşil gübrelerin akhardalın tohum çimlenmesi ve gelişimi üzerine etkileri, Yüksek Lisans Tezi, 1-108.

Elçi, Ş. ve Açıkgöz, E., 1993, Baklagil ve buğdaygil yem bitkileri tanıtma kılavuzu, TİGEM yayınları, Afşaroğlu Matbaası, Ankara.

Fiebelkorn, D., 2013, Characterization of selected winter hardiness traits in pea (Pisum sativum L.), North Dakota State University.

Gorecki, R., Fordoński, G., Bieniaszewski, T. ve Jacuński, K., 1990, Comparative studies on chilling sensitivity in some legume seeds, Acta Physiologiae Plantarum, 12 (2), 149-158.

Güngör, G., 2013, Ozon gazının bazı baklagil yem bitkileri tohumlarının çimlenme performansı üzerine etkileri, Fen Bilimleri Enstitüsü, Kahramanmaraş.

Homer, A. ve Groose, R. W., 2016, Using an “index of merit” to evaluate winterhardy pea lines, J. Agric. Sci., 8, 45-53.

Kadıoğlu, S. ve Tan, M., 2018, Erzurum şartlarında bazı yem bezelyesi hat ve çeşitlerinin tohum verimleri ile bazı özelliklerinin belirlenmesi, Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 49(2), 143-149.

Karaköy, T., Demirbaş, A., Yörük, V., Toklu, F., Baloch, F. S., TON, A., Anlarsa, A. E. L. ve Özkan, H., 2016, Sivas ekolojik koşullarında soğuğa dayanıklı bezelye (Pisum sativum ssp. sativum L. ve ssp. arvense L.) genotiplerinin belirlenmesi, Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi, 25 (Özel Sayı-1), 171-176. Karakurt, H., Aslantaş, R. ve Eşitken, A., 2010, Tohum çimlenmesi ve bitki büyümesi

üzerinde etkili olan çevresel faktörler ve bazı ön uygulamalar, Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 24 (2), 115-128.

Karayel, R. ve Bozoğlu, H., 2008, Türkiye’nin Farklı Bölgelerinden Toplanan Yerel Bezelye Populasyonunun Bazı Agronomik Özellikleri, Anadolu Tarım Bilimleri Dergisi, 23 (1), 32-38.

Kavut, Y. T., Çelen, A. E., Çıbık, Ş. E. ve Urtekin, M. A., 2016, Ege Bölgesi koşullarında farklı sıra arası mesafelerinde yetiştirilen bazı yem bezelyesi (Pisum arvense L.) çeşitlerinin verim ve diğer bazı özellikleri üzerine bir

araştırma, Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi, 25 (Özel Sayı-2), 225-229.

Konuk, A. ve Tamkoç, A., 2018, Yem bezelyesinde kışlık ve yazlık ekimin bazı tarımsal özellikler üzerine etkisi, Bahri Dağdaş Bitkisel Araştırma Dergisi, 7 (1), 39-50.

Korkmaz, A., Ozbay, N., Tiryaki, I. ve Nas, M., 2005, Combining priming and plant growth regulators improves muskmelon germination and emergence at low temperatures, European Journal of Horticultural Science, 70 (1), 29-34.

Leopold, A. C. ve Kriedemann, P. E., 1975, Plant Growth and Development, 2. Edition, Mc Graq-Hill, New York.

Mosjidis, J. ve Zhang, X., 1995, Seed germination and root growth of several Vicia species at different temperatures, Seed Science and Technology (Switzerland). v. 23 (3).

Obalı, A., 2009, Adi soda otu (Salsola kali subsp. ruthenica (Iljin) soo.) tohumlarının çimlenme biyolojisi üzerinde araştırmalar, Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.

Perumal, A., Varghese, B., Govender, P., Ramdhani, S. ve Berjak, P., 2014, Effects of elevated temperatures on germination and subsequent seedling vigour in recalcitrant Trichilia emetica seeds, South African journal of botany, 90, 153- 162.

Shafiq, S., 2012, Reproductive frost tolerance in field pea (Pisum sativum L. Solhan, İ., 2016, Saklama süresinin doğu ladini (Piceaorientalis l.) tohumlarının

çimlenme yüzdesi ve çimlenme hızı üzerine etkisi, Artvin Çoruh Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.

Söyler, D. ve Arslan, N., 2004, Kebere (Capparis ovata Desf.) Tohumlarının

Çimlenmesi Üzerine Farklı Ön Uygulamalar, Sıcaklık ve Işıklanmanın Etkileri, Tarım Bilimleri Dergisi, 10 (2), 127-132.

Şehirali, S., 1989, Tohumculuk Teknolojisi, Ankara Üniversitesi Basımevi.

Tamkoç, A., 2017, Türkiye’de yem bitkileri ve hayvansal protein üretimi, Hanhana Kalecik Kültür Dergisi, 3.

Taşar, C., 2013, Yeni bazı gurup bitki hormonlarının abiyotik stres şartlarında çimlendirilen yonca tohumlarının çimlenme performansı üzerine etkileri, Yüksek Lisans Tezi, Kahramanmaraş.

Tekin, N. B., 2018, F2 populasyonundaki bezelye hatlarının soğuğa dayanıklılıklarının belirlenmesi, Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.

Tilki, F., 2005, Katlama işlemi, saklama ve sıcaklığın Fraxinus ornus L. tohumunun çimlenmesi üzerine etkisi.

TUİK, 2018, www.turkiye.gov.tr/turkiye-istatistik-kurumu-baskanligi-tuik.

Turan, Ö., 2007, Nohut çeşit ve hatlarının soğuk stresine karşı toleransının fizyolojik ve biyokimyasal parametreler ile belirlenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.

Uzun, A., Gün, H. ve Açıkgöz, E., 2012, Farklı gelişme dönemlerinde biçilen bazı yem bezelyesi (Pisum sativum L.) çeşitlerinin ot, tohum ve ham protein verimlerinin belirlenmesi, Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 26 (1), 27-38. Vardar, Y. ve Ahmed, M., 2018, Tohum Çimlenme Fizyolojisi ve Önemi, Acta

Biologica Turcica, 19 (2-4), 82-87.

Yurtsever, N., 1984, Deneysel istatistik metotlar, Tarım Orman ve Köyişleri Bakanlığı Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü, p.

ÖZGEÇMĠġ KĠġĠSEL BĠLGĠLER

Adı Soyadı : Cafer TÜRKER

Uyruğu : T.C.

Doğum Yeri ve Tarihi : ANKARA-08.11.1987

Telefon : 0544 619 35 97

Faks :

e-mail : caferturker06@gmail.com /cafer.turker@tarimorman.gov.tr EĞĠTĠM

Derece Adı, Ġlçe, Ġl Bitirme Yılı

Lise : Kalecik YDA Lisesi, Kalecik/ANKARA 2006

Üniversite : S. Ü., Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü _{Selçuklu/KONYA} 2011 Yüksek Lisans : S. Ü., Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri Ana _{Bilim Dalı Selçuklu/KONYA} - Doktora :

Ġġ DENEYĠMLERĠ

Yıl Kurum Görevi

2012-2013 Kalecik Belediyesi Park ve Bahçeler _{Müdürlüğü, Şef} 2013-2014 Eforganik Tarım Ltd. Şti. Satış Danışmanı

2015-2016 Yiğitler Enerji Mantar Üretim, Şef

2017-devam ediyor Bayburt İl Tarım ve Orman Müdürlüğü Ziraat Mühendisi

UZMANLIK ALANI YABANCI DĠLLER

BELĠRTMEK ĠSTEĞĠNĠZ DĠĞER ÖZELLĠKLER YAYINLAR