BÖLÜM V SONUÇ ve ÖNERİLER
5.2. Öneriler
Araştırmada varılan sonuçlara dayalı olarak uygulamacılar, öğretmenler ve diğer araştırmacılar için şu önerilerde bulunulmuştur:
1. Programın amacına tam anlamıyla ulaşabilmesi ve belirlenen kazanımların gerçekleştirilebilmesi için okulların sahip oldukları fiziksel alt yapı olanakları, kaynak, araç-gereç ve materyal ihtiyacının giderilmesi gerekmektedir.
2. Araştırmada öğretmenlerin, okuma alanında yer alan kazanımların öğrenci davranışına dönüştürülebilmesi konusunda düşük bir beklentiye sahip oldukları sonucu bulunmuştur. Öğretmenlerde oluşan bu algının nedenleri araştırılabilir.
3. Okuma alanında belirlenmiş kazanımların öğrencilerin bilişsel ve duyuşsal alan düzeylerine uygun olup olmadığı bir kez daha gözden geçirilebilir. Özellikle ders kitaplarında yer alan metinlerin öğrencinin bilişsel ve duyuşsal alan düzeylerine uygun olması sağlanabilir.
4. Ders kitaplarındaki etkinliklerin kazanımlarla uyumlu olup olmadığı açısından bir kez daha incelenmesi gerekmektedir. Uyumsuz olduğu tespit edilen bölümlerin yenilenmesi önerilebilir.
5. Öğrencilere kütüphaneden yararlanma alışkanlığı kazandırmak için, kitap fuarlarına geziler düzenlenebilir, öğrenciler tiyatro, resim sergisi gibi sanatsal etkinliklere götürülebilir. Ayrıca, yazarların imza günlerine öğrencilerin katılması sağlanabilir ve bu sayede öğrenci-kitap ilişkisi güçlendirilebilir. Öğrencilerin yazarı tarafından imzalanmış kitabı okuma konusunda daha motive olabileceği düşünülmektedir.
6. Okuma becerisinin geliştirilmesi ve okuma farkındalığının ve duyarlılığının artırılabilmesi için, okullarda uygulanan okuma saatlerine gereken önem verilmelidir.
7. Ders kitaplarına kazanım kaygısı olmadan, okuma sevgisi kazandıracak farklı türlerde serbest okuma metinlerine daha çok yer verilmelidir.
8. Öğrencilerin düşünme becerilerini geliştirip güçlendirmek amacıyla eleştirel okuma ve okuduğunu değerlendirme etkinlikleri üzerinde durulmalıdır.
9. Sınıf kitaplıkları ve okul kütüphanesi oluşturulmalı, bu kitaplıklar ve kütüphaneler öğrencinin seviyesine uygun, ilgilerini çekebilecek kitaplarla zenginleştirilmelidir. Böylece öğrencilerde kitap sevgisi oluşacak ve kitap okuma alışkanlığı daha kolay gelişecektir.
Ağca, H. (1999). Sözlü Anlatım. Ankara: Gündüz Eğitim ve Yayıncılık.
Akbayır, S. (2005). Dil ve diksiyon yazma ve konuşma sorunları. Ankara: Akçağ Yayınları.
Aksaçlıoğlu, A. ve Yılmaz, B. (2007). Öğrencilerin televizyon izlemeleri ve bilgisayar kullanmalarının okuma alışkanlıkları üzerine etkisi. Türk Kütüphaneciliği 21(1) 3-28.
Aksan, D. (1998). Her yönüyle dil ana çizgileriyle dilbilim. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
Aktaş, Ş. ve Gündüz, O. (2001). Yazılı ve sözlü anlatım. Ankara: Akçağ Yayınları.
Aktaş, Ş. ve Gündüz, O. (2004). Yazılı ve sözlü anlatım. Ankara: Akçağ Yayınları.
Akyavaş, B. (1997). Dil Bir Milletin Aynasıdır. Türk Kültürü, Nisan (408) 193-195.
Aras, B. (2004). İlköğretimde dinleme anlama becerisinin geliştirilmesi. Yüksek Lisans Tezi Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü:Ankara.
Aytaş, G. (2005). Okuma eğitimi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 3(4) 461-470.
Ayyıldız, M. , Bozkurt, Ü. ve Canlı, S. (2006), Okuma kültürü üzerine bir araştırma. Milli
Eğitim Dergisi,(169) 277-285.
Balcı, A. (2009). İlköğretim 8. sınıf öğrencilerinin okuma alışkanlık ve İlgileri üzeeine bir
Araştırma. Doktora Tezi Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü:Ankara.
Barın, E., Demir, C. (2006). Türk dil bilgisi 1:ses bilgisi. Ankara:Öncü Basımevi.
Baş, T. (2001). Anket. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Baykul, Y. (1999). İstatistik metotlar ve uygulamalar. (3. baskı). Ankara: Anı Yayıncılık.
Bloom B. S. (1979). İnsan nitelikleri ve okulda öğrenme (Çev. D. A. Özçelik), Ankara: Milli Eğitim Basımevi.
Binbaşıoğlu C. (1993). Okumanın Mekanizması ve Okuma Aracının Bazı Nitelikleri.
Çağdaş Eğitim Dergisi(193),15-20.
Bircan, İ. ve Tekin, M. (1989). Türkiye’de okuma alışkanlığının azalması sorunu ve çözüm yolları. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 22(1), 393-410.
Brown, D. (2001). Teaching bu principles. New york: Pearson Education.
Calp, M. (2005). Özel öğretim alanı olarak Türkçe öğretimi (2. Baskı), Ankara: Eğitim Kitabevi.
Coşkun, E. (2007). Yazma Eğitimi. İlköğretimde Türkçe Öğretimi. Kırkkılıç, A. Akyol, H. (Ed.). Ankara: PegemA Yayıncılık.
Çakmak, T., Yılmaz, B. (2009). Okul öncesi dönem çocuklarının okuma alışkanlığına hazırlık durumları üzerine bir araştırma: Hacettepe Üniversitesi Beytepe Anaokulu Örneğ. Türk Kütüphaneciliği,23 (3),9-509.
Çiftçi, Ö. (2007). İlköğretim 5. sınıf öğrencilerinin Türkçe öğretim programında belirtilen
okuduğunu anlamayla ilgili kazanımlara ulaşılma düzeyinin belirlenmesi, Doktora
Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Demirel, Ö. (1999). İlköğretim okullarında Türkçe öğretimi. İstanbul: MEB Yayınları.
Demirel, Ö. (2002). Türkçe Öğretimi . Ankara: Pegem A Yayıncılık.
Demirel, Ö. (2004). Türkçe ve sınıf öğretmenleri için türkçe öğretimi. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
Dökmen, Ü.(1990). Lise ve üniversite öğrencilerinin okuma becerileri, ilgileri, okuma ve kütüphane kullanma alışkanlıkları. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi
Dergisi,23(.2),395-418.
Dökmen, Ü. (1994). Okuma becerisi, ilgisi ve alışkanlığı üzerine psiko-sosyal bir
araştırma. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
Ece, B. (2007). İlköğretim birinci kademe 2005 sosyal bilgiler programının öğretmen
görüşlerine göre değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Afyon
Kocatepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. Afyonkarahisar.
Ercan, İ. ve Kan, İ. (2004). Ölçeklerde güvenirlik ve geçerlik. Uludağ Üniversitesi Tıp
Fakültesi Dergisi, 30 (3) 211-216.
Ertürk, A. İ. (2008). Yenilenen ilköğretim türkçe programlarındaki 6. Sınıf okuma alanı
hedefleri ile ilgili öğretmen görüşleri ve değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Afyon
Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyon.
Girmen, P. (2007). ilköğretim öğrencilerinin konuşma ve yazma sürecinde metaforlardan
yararlanma durumları. Doktora Tezi Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü
Eskişehir.
Gögüş, B. (1978). Orta dereceli okullarda Türkçe ve yazın eğitimi. Ankara: Kadıoğlu Matbaası.
Göğüş, B. (1983). Anadili eğitim programlarının niteliği. Türk Dili 379-380, 40-48.
Göktürk, A. (1997). Okuma uğraşı. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
Greenall, S ve Swan, M. (1986). Effective reading. London: Cambridge University Press.
Güleryüz, H. (2000). Programlanmış ilkokuma yazma öğretimi kuram ve uygulamaları. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
Günay, D. (2003). Metin Bilgisi. (2. Baskı), İstanbul: Multilingual.
Güneş, F. (1993). Hızlı okuma teknikleri. Ankara: Ocak Yayınları.
Güneş, F. (1997). Okuma yazma öğretimi ve beyin teknolojisi. Ankara: Ocak Yayınları.
Güneyli, A. (2003). Metin türlerine göre okuduğunu anlama becerisinin sınanması. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
Harris, E. J. ve Sipay, E. R. (1990). How to increase reading ability a guide to
developmental and remedial methods, New York: Longman.
İşeri, K. (1998). Okuma Ediminin Eğitsel İşlevi. Tömer Dil Dergisi. Ankara Üniversitesi,
70, 5-18.
Kantemir, E. (1995). Yazılı ve sözlü anlatım. Ankara: Engin Yayınevi.
Kaplan, M. (1992). Kültür ve dil. İstanbul: Dergâh Yayınları.
Kaplan, H. (2004). İlköğretim 6. sınıf öğrencilerinin dinleme becerileri üzerine bir
araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Karaalioğlu, S. K. (1987). Ortaokullar için yazmak ve konuşmak sanatı, kompozisyon. İstanbul: İnkılap Kitabevi.
Karakuş, İ. (2002). Türkçe Türk dili ve edebiyatı öğretimi. Ankara: Anıttepe Yayıncılık.
Karakuş İ. (2005). Türkçe, Türk dili ve edebiyatı öğretimi. (3. Baskı). Ankara: Can Rek. Bas. Yayın.
Karatay, H. (2007). Kelime öğretimi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi,
27(1),141-153.
Kayaalp, İ. (1998). İletişim ve Dil. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı yayınları.
Kavcar, C., Oğuzkan, F. ve Sever, S. (1995). Türkçe öğretimi. Ankara: Engin Yayınevi.
Kavcar, C. , Oğuzkan, F. ve Aksoy, Ö. (1995). Yazılı ve sözlü anlatım. (3. Baskı) Ankara: Anı Yayıncılık.
Kavcar, C. , Oğuzkan, F. ve Aksoy, Ö. (1998). Türkçe öğretimi. Ankara: Engin Yayınevi.
Kavcar, C., Oğuzkan, F. ve Aksoy, Ö. (2004). Türkçe öğretimi. Ankara: Engin Yayınları.
Keçik, İ. ve Uzun, L. (2004). Türkçe Sözlü ve Yazılı Anlatım. Eskişehir: Anadolu
Üniversitesi Yayını.
Kish, L. (1965). Survey sampling. New york: John Wiley Sons.
Kocaman, A. (1990). Anadili Ögretimi Yabancı Dille Ögretim ve Ötesi. Çağdaş Türk Dili,
30–31, 861–865.
Koçak, A. (2005). İlköğretim beşinci ve sekizinci sınıf öğrencilerinin yazılı anlatım
becerileri üzerine bir araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi
Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.
Luma, S. (2002). 7. sınıf ögrencilerinin okuma beceri ve alışkanlıklarını geliştirmeye
yönelik uygulamalı bir araştırma. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi
Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
MEB. (2006).İlköğretimTürkçe Dersi (6-8. Sınıflar) Öğretim Programı ve Kılavuzu. Ankara.
Nas, R. (2004). Metinlerle ilkokuma yazma öğretimi. Bursa: Ezgi Kitabevi.
Öz, M. F. (2001). Uygulamalı türkçe öğretimi. Ankara: Anı Yayıncılık.
Özbay, M. (2005). Sesle ilgili kavramlar ve konuşma eğitimi. Millî Eğitim, 168, 116-125.
Özbay, M. (2006). Türkçe özel öğretim yöntemleri I. Ankara:Öncü Basımevi.
Özbay, M.(2009). Anlama teknikleri:1 Okuma Eğitimi. Ankara:Öncü Kitap.
Özçelik, D. A. (1987).Eğitim programları ve öğretimi: genel öğretim yöntem, Ankara: ÖSYM Yayınları.
Özdemir, E. (1983). Okuma Sanat., İstanbul: İnkılap Kitabevi.
Özkan, M. (1996). İletişim Dil ve Kültür. Türk Edebiyatı, Kasım,277,19-20.
Ruşen, M. (1991). Hızlı okuma. İstanbul: Alfa Yayınları.
Ruşen, M. (1995). Hızlı okuyarak anlama ve seçmeli okuma yöntemleri. İstanbul: Alfa Yayınları.
Sağır, M. (2002). İlköğretim okullarında türkçe dil bilgisi öğretimi. Ankara: Nobel Yayınları.
Sever, S. (1990). Bilgi toplumu olma anlayışında ülkemizde kitap ve okuma olgusu.
Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi,.23(2),722-729.
Sever, S. (1995). Türkçe öğretiminde tam öğrenm., İstanbul:Ya-pa Yayınları.
Sever, S. (1998). Dil ve iletişim (etkili yazılı ve sözlü anlatım).Ankara Üniversitesi Eğitim
Bilimleri Fakültesi Dergisi,31(1),51-66.
Sever, S. (2000). Türkçe öğretimi ve tam öğrenme. Ankara: Anı Yayıncılık.
Sever, S. (2004). Türkçe öğretimi ve tam öğrenme. Ankara: Anı Yayıncılık.
Tazebay, A. (1997). İlkokul öğrencilerinin okuma becerilerinin okuduğunu anlamaya
etkisi. Ankara: Milli Eğitim basımevi.
Tazebay, A. (2005). ilkokul öğrencilerinin okuma becerilerinin okuduğunu anlamaya etkisi. (2. Baskı). Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
Taşer, S. (2000). Konuşma eğitimi. İstanbul: Papirüs Yayınevi.
TDK (2009). Terimler Sözlüğü. [online] http://sozluk.yildiz.edu.tr/
Tekin, H. (1977). Eğitimde ölçme ve değerlendirme. Ankara: Mars Matbaası.
Tekin, H. (1980). Okuduğunu anlama gücü İle yazılı anlatım becerisini geliştirme
yönünden okullarımızdaki türkçe öğretimi. Ankara: Mars Matbaası.
Temizyürek, F., Erdem İ., Temizkan, M. (2007). Konuşma eğitimi. Ankara: Öncü Basımevi
Tezcan, N. (1983). Yüksek Öğretimde Ana Dili Öğretimi. Türk Dili Dergisi Dil Öğretimi
Özel Sayısı, S.379-380, s73-76.
Topbaş, S. (1998). Türkçe Öğretimi. Eskişehir:Açık Öğretim Fakültesi Yayınları.
Turgut, M. F. (1988). Eğitimde ölçme ve değerlendirme metotları. Ankara: Saydam Matbaacılık.
Ünsal, H. (2005). İlköğretim 5. ve 8. sınıflar ile ortaöğretim 11. sınıfların sözlü
anlatımındaki aktif kelime hazineleri/ afyon merkez örneği. Yüksek Lisans Tezi, Afyon
Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Ensititüsü, Afyon.
Varış, F. (1996). Eğitimde program geliştirme, teoriler ve teknikler. Ankara: Alkım Yayıncılık.
Yalçın A. (2002). Türkçe öğretiminde yöntemler, yeni yaklaşımlar. Ankara: Akçağ Basım Yayım.
Yamane, T. (2001). Temel örnekleme yöntemleri. Çevirenler: Esin, A., Aydın, C., Bakır, M.A., Gürbüzsel, E. İstanbul: Literatür Yayıncılık.
Yıldız, C. (2003). Ana dili öğretiminde çağdaş yaklaşımlar ve türkçe öğretim., Ankara: Pegema Yayıncılık.
Yılmaz, B. (1992).Okuma alışkanlığında öğretmenlerin rolü. Eğitim Dergisi,1(2), 5-12.
Yılmaz, B. (2004). Öğrencilerin okuma ve kütüphane kullanma alışkanlıklarında ebeveynlerin duyarlılığı. Bilgi Dünyası, 5 (2), 115 – 136.
Yılmaz, B. (2007). Okuma Alışkanlığı ve Öğretmen. Okuma Kültürü ve Okullarda
EK 1: Türkçe Öğretim Programı 8.Sınıf Okuma Alanı Kazanımlarını Değerlendirme Anketi
Değerli Öğretmenim,
Bu anket, İlköğretim II. Kademe 8. Sınıf Türkçe Öğretim Programı’nda yer alan “Okuma Öğrenme Alanı” ile ilgili kazanımlar hakkındaki öğretmen görüşlerini belirlemek ve değerlendirmek amacıyla hazırlanmıştır.
Anket üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde, kişisel bilgilere, ikinci bölümde yeni Türkçe Öğretim Programı’nın (2005) geneline ve üçüncü bölümde 8. Sınıf Türkçe Öğretim Programı’ndaki “Okuma Öğrenme Alanı”nda yer alan kazanımlara ilişkin maddeler bulunmaktadır.
Sorulara vereceğiniz yanıtlar kesinlikle gizli tutulacak ve bu çalışmadan elde edilen verilerle yapılacak yayınlarda (tez, makale, sunu gibi) kimliğinizi belirten bir bilgi kullanılmayacaktır.
Size verilen anketi, her bir bölümün başlangıcındaki bilgiler doğrultusunda yanıtlayınız. Sorulara vereceğiniz içten yanıtlar çalışmanın amacına ulaşması için son derece önemlidir. Katkılarınız ve ayıracağınız zaman için şimdiden teşekkür ederim.
Elif DİREN Türkçe Öğretmeni
I. BÖLÜM
1. Cinsiyetiniz: Kadın Erkek
2. Üniversiteden mezun olduğunuz bölüm:
Türkçe Öğretmenliği
Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmenliği Türk Dili ve Edebiyatı
Diğer: ... (Lütfen belirtiniz.)
3. Öğretmenlikteki deneyiminiz:
5 yıl ve daha az 6-9 yıl 10-20 yıl 21 yıl ve daha fazla
II. BÖLÜM
Bu bölümde, yeni Türkçe Öğretim Programı’nın (2005) geneline ilişkin ifadeler yer almaktadır. Aşağıda verilen her bir ifadeyi okuyunuz. Her bir ifadeye ilişkin katılma derecenizi ölçek üzerinde ilgili kutuya (X) işaretini koyarak işaretleyiniz. LÜTFEN CEVAPSIZ MADDE BIRAKMAYINIZ.
Yeni Türkçe Öğretim Programı… 5 Ç
O K 4 O L D U K Ç A 3 K IS M E N 2 Ç O K A Z 1 H İÇ
1. … öğrencilerin ilgi ve ihtiyaçlarını karşılayacak düzeydedir. 2. … eğitim-öğretimdeki sorunları çözecektir.
3. … Türkçenin kısa sürede ve kalıcı eğitimine daha çok imkân sağlamaktadır. 4. … Türkçeyi doğru ve kurallı kullanma becerisi kazandırmayı öngörmektedir. 5. … dil becerilerinin hepsini aynı düzeyde geliştirmeyi öngörmektedir.
III. BÖLÜM
Bu bölümde, 8. Sınıf Türkçe Öğretim Programı’ndaki “Okuma Öğrenme Alanı”nda yer alan kazanımlara ilişkin maddeler bulunmaktadır. Doğru bulduğunuz seçeneği ölçek üzerindeki ilgili kutuya (X) işaretini koyarak işaretleyiniz. LÜTFEN CEVAPSIZ MADDE BIRAKMAYINIZ.
KAZANIMLARIN… ta m a m ı y a rı d a n f a zl a sı y a rı sı y a rı y a y a k ın ı h iç b ir i
1. açık ve net bir şekilde ifade edilmiştir.
2. öğrenci davranışına dönüştürülebilecek şekilde tasarlanmıştır. 3. bir öğrenme ürününü kapsayacak niteliktedir.
4. basitten karmaşığa göre sıralanmıştır.
5. öğrencilerin bilişsel alan düzeyine uygun bir şekilde düzenlenmiştir. 6. öğrencilerin duyuşsal alan düzeyine uygun bir şekilde düzenlenmiştir 7. birbirini tamamlayıcı niteliktedir.
8. önerilen etkinliklerle uyumludur.
9. üstü kapalı ve anlaşılmaz bir şekilde ifade edilmiştir. 10. günlük yaşamın gerektirdiği dil becerileridir.
11. okulların sahip olduğu fiziksel altyapı olanaklarıyla gerçekleştirilebilir niteliktedir. 12. güncel gelişmeleri izleyip öğrenebilme becerisini kazandırmaya yöneliktir. 13. genellik ve sınırlılık ilkesine uygundur.
14. ölçülebilir niteliktedir.
15. öğrenciye kütüphaneden yararlanma alışkanlığı kazandıracak niteliktedir. 16. öğrencinin başarısını ölçmede sorulara dönüştürülebilecek niteliktedir. 17. birden fazla öğrenme ürününü kapsamaktadır.
18. öğrenci düzeyine (8.sınıf) uygundur.
19. yaşamda bir gereksinimi karşılamaya yöneliktir.
20. okuma alışkanlığı ve okuma becerisi kazandırma konusundaki sorunları ortadan