Öneriler - SONUÇ ve ÖNERĠLER - Bilimsel alan gezilerinin ortaöğretim 9.sınıf öğrencilerinin biy

BÖLÜM IV. SONUÇ ve ÖNERĠLER

4.2. Öneriler

 Deney, gözlem, bilimsel alan gezisi ve proje çalıĢmaları gibi uygulamalarda öğrenci merkezli program hazırlanmalıdır. Kritik noktalarda öğretmen çalıĢmaya müdahale etmelidir. AĢamaların çoğunda merkezde öğrenci bulunmalıdır ve verilen prosedür doğrultusunda yapılacak etkinliklerde öğrenci tek baĢına karar vermelidir.

 Bilimsel yöntem basamaklarının uygulanmasında kullanılan teknikler genellikle öğretmen kontrolünde olmaktadır. Bu yöntemin uygulanmasında amaçlar çok iyi belirlenmelidir. Belirlenen amaçlar doğrultusunda gerek laboratuvar ortamında gerekse bilimsel alan gezisi ortamında öğrenciler bilimsel çalıĢmalara yönlendirilmelidir.

 Bilimsel alanların biyoloji öğretiminde kaynak olarak kullanılması büyük önem taĢımaktadır. Çevrede ve ya bilimsel alan gezilerinde yapılan çalıĢmalarda öğrenci, gözlem yapma, sınıflama, ölçme, veri toplama, değerlendirme, sosyal iletiĢim kurma, sorumluluk alma gibi birçok yeteneği kolay yoldan kazanabilecektir.

 Biyolojide kalıcı öğrenme, öğrendiklerini hayatla iliĢkilendirme gözlem ve deneye dayandığı için laboratuvar çalıĢmalarına, çevre uygulamalarına ve arazi gezilerine de öğretimde ağırlık verilmelidir. Bu konuda gerek okul yönetimi, gerekse öğretmenler bilgilendirilmelidir.

 Öğrencinin, öğretimde temel unsurlardan biri olan konuya ilgi ve merakını çekme konusunda biyolojinin oldukça uygun bir ders olduğu unutulmamalıdır ve bu doğrultuda yapılacak olan her bilimsel alan gezisi öğrencinin biraz daha ilgi ve merakını artırarak onu öğrenme ve araĢtırmaya daha da itecektir.

 Daha verimli ve etkili bir öğretim için öğrencilerin bilimsel alan gezilerinde nasıl hareket edeceklerine dair yapılan program yeterince açık ve anlaĢılır olmanın yanı sıra, konu içeriği, yapılan hazırlıklar bakımından da aynı ölçüde açık ve anlaĢılır olmalıdır.

KAYNAKÇA

Aiken, L. R. (1997). Qustionnaires and inventories: Surveying opinions and assessing personality. New York: John Wiley & Sons, Inc.

Akpullukçu S. ve Günay Y. (2011). Fen ve Teknoloji Dersinde Araştırmaya Dayalı Öğrenme Ortamının Öğrencilerin Akademik Başarı, Hatırda Tutma Düzeyi ve Tutumlarına Etkisi. Ege Eğitim Dergisi 2013 (14) 1: 67-89

American Statistical Associatin [ASA]. (1997). ASA series: What is a survey. Retrieved December 28, 2002, <http:// www.amstat.org/sections/srms/whatsurvey.html > Anderson, G. (1990). Fundamentals of educational research. Bristol: The Falmer Press. Anderson, D., Lucas, K., B., and Ginns, I., S. (2003). Theoretical perspectives on learning

in an informal settings. Journal of Research in Science Teaching 40 (2), 177-199. Balcı, A. (2005). Sosyal Bilimlerde Arastırma. Ankara: Pegem A.

Beiers, R.J. and McRobbie, C.J., (1992). Learning in interactive science centers. Research Science Education. 22, 38-44.

Bennet, K. R. and heafner, T. L. (2004). Having a field day with environmental education. Applied Environmental Education and Communication 3.89-100.

Bilen, M. (1996). Plandan Uygulamaya Ögretim, Aydan Web Tesisleri, s. 245, Ankara. Burgess, T. (2001). A general introduction to the design of questionnaires for survey

research. Leeds.

Büyüköztürk, ġ. (2005). Anket GeliĢtirme. Türk eğitim bilimleri dergisi cilt 3, sayı 2, s. 133-151

Büyüköztürk, ġ. (2007). Deneysel Desenler: Öntest-Sontest Kontrol Grubu Desen ve Veri Analizi (2. baskı). Pegem A.

Büyüköztürk, ġ., Çakmak, E.K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, ġ. ve Demirel, F. (2012). Bilimsel Araştırma Yöntemleri, Pegem A.

Carin, A. A. and J. E. Bass. (2001). Teaching Science As Inquiry. New Jersey: Prentice- Hall, Inc., Upper Saddle River.

Cohen, L., Manion, L. and Morrison, K. (2000). Research Methods in Education. (5.Baskı), London: Routledge & Falmer Pres

Crane, V., Nickolson, H., Chen, M., and Bitgood, S.(Eds.). (1994). Informal science learning: What research says about television, science museum, and community- based projects. Dedham, MA Research Communication

Çilenti, K. ve Özçelik, D. A. (1991). Biyoloji Öğretimi, Anadolu Üniversitesi Açık Öğretim Fakültesi Yayını, No: 182, EskiĢehir

Dierking, L. D., Falk, J. H., Rennie, L., Anderson, D., and Ellonborgen, K. (2003). Policy statement of the „Informal Science Education‟ Ad Hoc Committee. Journal of research in Science Teaching, 40, 108-111

Falk, J. H., Koran, J., J., Jr., and Dierking, L. D. (1986). The things in science: assessing the learning potential of science museums. Science Education, 70, 503-508.

Farmer, J., Knapp, D. and Benton, G.M. (2007). An elementary school environmental education field trip: long-term effects on ecological and environmental knowledge and attitude development. Journal Environmental Education, 38(3), 33-42

Finson, K. D. and Enochs, L. G. (1987) Student attidues toward science-technology- society resulting from visitation to a science-technology museum, Journal of Research in Science Teaching, Volume 24, Issue 7, pages 593-609, October 1987. Flexer B. K., and Borun M., (1984). The impact of a class visit to a participatory science

museum exhibit and a classroom science lesson. Journal of Research Science Teaching, 21(9), 863 - 873.

Geban, Ö., Ertepınar, H., Yılmaz, G., Altın, A. ve ġahbaz, F. (1994). Bilgisayar Destekli Eğitimin Öğrencilerin Biyoloj BaĢarılarına ve Biyoloj Ġlgilerine Etkisi. 1. Ulusal Fen Bilimleri Eğitimi Sempozyumu Bildiri Özetleri Kitabı, 9 Eylül Üniversitesi, Ġzmir, 1. Gennaro, D.D. (1981). The effectiveness of using pre-visit instructional materials on

learning for a museum field trip experience. Journal of Research Science Teaching, 18, 771-781.

Glynn, S. and Duit, R. (1995). Learning Science Meaningfully: Constructing Conceptual Models, in S. M. Glynn and R. Duit (eds). Learning Science in the Shools, Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum Associates, pp 1-33

Goodland, J. I. (1984). A place called school, (New York, McGraw-Hill).

Grifin, J. (1994). Learning to learn in informal science settings. Research in Science Education, 24, 121-128.

Grifin, J. and Symington, D. (1997). Moving from task –oriented to learning-oriented strategies on school excursions to museums. Science Education 81 (6), 763-779. Griffiths, T. and Moon, B. (2000). Switching From Teaching to Learning, BioEd 2000, The

Challenge of the Next Century, Proceedings of the International Symposium, avaliable at: http:/archive.concord.org/intl/cbe/pdf/griffits.pdf (Accessed: 20 August, 2002).

Hein, G. E. (1998). Learning in the museum. London, Routledge

Hutzel, W. and Goodman, D., (2004). Remotely accessible solar energy laboratory for high school students. 34th ASEE/IEEE frontiers in education conference. October 20–23, 2004, Savannah, GA.

Internet, http://www.osym.gov.tr/dosya/1-60607/h/2012-lyssayisalbilgiler23072012.pdf, E.T. 22.06.2012

Internet, http://www.osym.gov.tr/dosya/1-60607/h/2012-lyssayisalbilgiler23072012.pdf, E.T. 25.05.2012

Karsten, J. (2004). Teaching about complexity in primary and secondary school: An exploration of new approaches to ecosysem education. Ph.D. Thesis. McGill University, Montreal, Canada

Killermann, W. (1998). Research Into Biology Teaching Methods, Journal of Biological Education, 33 (1): 4-9.

Kisiel, J., (2005). Understanding elementary teacher motivations for science fieldtrips. Science Education, 86(6), 936–955.

Kiziroğlu, Ġ. (1988). Günümüzde Biyoloji Dersleri ve Amaçları, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, sayı 3: 243-250

Köni, C., Doğan, O., Kaya, O., ve Uygun, S. (2014). Eğitim Bilimleri. Ankara: Akademi Denizi

Kurt, H., Kaya, B., Kılıç, S., AteĢ A. ve Taflı T. (2008). Lise Öğrencilerinin Kavramsal Öğrenme ve Çevreye Karşı Olumlu Davranış Geliştirmeleri Üzerine Çevre Gezilerinin Etkisi.

Lawson, E. A. (1982). The nature of advanced reasoning and science instruction. Journal of Research in Science Teaching. 19(9) 743–760 Maehr, M. L. (1976). Continuing motivation: An analysis of a seldom considered educational outcome. Review of Educational Research, 46(3), 443-462

Mertens, D. (1998). Research methods in education and psycohology. New York: SAGE Pub

McKenzie, S.J., (1986).Teaching teacher, Round Reports, 11(2), 9-10.

Mutlu, M. (2006). The relation between the learning styles of the students. International Journal Of Environmental and Science Education, 1(2), 148 – 162.

Orion, N. and Hofstein, A. (1991). The Measurement of Students‟ Attitudes Towards Scientific Field Trips. Department of Science Teaching. 75 (5): 513-523.

Orion, N. (1993). A model fort he Development and Implementation of field Trips as an Integral Part of the Science Curriculum. Science Teaching Department, Volume: 93(6), October 1993.

Orion, N. and Hofstein, A. (1994). Factors that influence learning during a scientific field trip in a natural environment. Journal of Research Science Teaching, 31(10), 1097– 1119.

Orion, N., Hofstein, A. Tamir, P. and Gidding G. J. (1997). Development and validation of an instrument for assessing the learning environment of outdoor science activities. Science education, 81 (2), 161-171

Osborne, J., and Dillon, J. (2007). Research on learning in informal contexts: Advancing the field. International Journal of Science Education, 29 (12), 1441-1445

Özoğlu, S. Ç. (1992). DavranıĢ bilimlerinde anket: Bilgi toplama aracının geliĢtirilmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 25 (2), 321-39

Palmberg, E.I. and Kuru, J. (2000). Outdoor Activities as a Basis for Environmental Responsibility. The Journal of Environmental Education, 31(4), 32-6.

Robson, C. (1996). Real world research. Oxford: Blackwell Publishers

Sardilli, S. L. (1998). The Use of a Web Site to Despire Information on Discovery-Based Learning in Elementary Science Education. Marist College . ED436365.

Sebasto, N.J.S. and Cavern, L., (2006). Effects of pre- and posttrip activities associated with a residential environmental education experience at the New Jersey School of Conservation students‟ attitudes toward the environment. Journal of Environmental Education, 37(4), 3-17.

Silah, M. (2003). “ Üniversite Öğrencilerinin Akademik BaĢarılarını Etkileyen ÇeĢitli Nedenler Arasından Süreksiz Durumluk Kaygısının Yeri ve Önemi”. Eğitim Araştırmaları Dergisi. 10: 102-115

Sönmez, V. and Alacapınar, F. G. (2011). Örneklendirilmiş Bilimsel Araştırma Yöntemleri, Anı Yayıncılık, Ankara

Talim Terbiye Kurulu BaĢkanlığı (2014). Ortaöğretim Öğretim programları.

Tal, T., and Morag, O. (2009). Reflective practise as a means for preparing to teach outdoors in an ecological gardens. Journal of Science Teacher Education, 20, 245- 262

Telli, S., Çakıroğlu, J. and Brok, P. (2006). Turkish Secondary education students‟percertions of Their ClassroomLearning Environment and Their Attitude Towards Biology. In D. L. Fisher ve M. S. Khine (Eds.), Contemporary approaches to research on learning environments: world views (pp.517-542). Singapore: World Scientific.

Tortop, H. S., Bezir, N. Ç., Özek, N., ve Uzunkavak, M., (2007). The field trip about solar energy and applications of the effect of students' attitude and achievement. International Bilimsel Alan Gezisi Tutum Ölçeği Adaptasyon ÇalıĢması 239. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi Cilt 2, Sayı 1, s. 228 – 239, Yaz 2013, BARTIN-TÜRKĠYE Bartin University Journal of Faculty of Education, Volume 2, Issue 1, p. 228 - 239, Summer 2013, BARTIN-TURKEY conference on environment: survival and sustainability, 19-24 February 2007, Near East University, Nicosia-Northern Cyprus.

Tortop, H.S. (2010). Yapılandırmacı yaklaşıma göre hazırlanan alan gezisi ile desteklenmiş proje tabanlı öğrenme modelinin güneş enerjisi ve kullanım alanları konusuna uygulanması, Doktora Tezi. Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Isparta, 2010.

Tortop, H.S. (2012a). Üstün yetenekli öğrencilerle yenilenebilir enerji kaynakları ile ilgili anlamlı alan gezisi. A.Ġ.B.Ü. Bolu Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(1), 181-196.

Tortop, H.S., (2012b). Development of teacher attitude scale the field trip. Energy Education Science and Technology Part B. 4 (SI), 970-972.

Tortop, H.S. (2013). Bartın Unıversıty Journal of Faculty of Educatıon. Cilt/Volume: 2, Sayı/Issue: 1, Yaz / Summer ISSN:1308-7177

Ülgen, G. (1996). Eğitim psikolojisi. Ankara: Lazer Ofset.

Wallese, R. S. (1997) Structual Equation Model of the Relation Ships among Inquiry- Based Instruction, Attitudes Toward Science, Archievement in science and Gender. Northon Illinois University

Yıldırım, A. & ġimĢek, H. (2005) Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (2. baskı). Ankara: Seçkin yayıncılık s:60

Yıldız, K., Baykal, T., Altın, M. (2002). Çevrenin Tanınması ve Öneminin Kavranmasına Yönelik Örnek Bir Sulak Alan ÇalıĢması, G.Ü. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(3): 1-9.

Yılmaz, M. ve Soran, H. (1999). Ortaöğretimde değiĢen eğitim sistemlerinin biyoloji dersine etkileri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16-17: 178-188. Wolf, R. M. (1988). Questionnaire. Educational reseach methodology and measurement

EKLER

55 EK-1: Bilimsel Alan Gezisi Öncesi Ders Planı

GiriĢ:

Canlıların sınıflandırılması ile ilgili olarak günlük hayatta gözlemler yapmak ve bu gözlemlere dayanarak sınıflandırma ile ilgili çalıĢmalarda bulunmak son derece önemlidir. Bu ders, Linnaeus‟nin Sınıflandırma Sistemi‟ni kullanarak hayvanların sınıflandırılmasıyla ilgili bir tablo doldurmak için oluĢturulmuĢtur.

Kazanımlar:

Bu dersin sonunda öğrenciler:

Hayvanlar Alemi‟ne ait Ģube ve sınıfları listeler. Her Ģubenin ve sınıfın ayırt edici özelliklerini listeler. Her Ģubeye ve sınıfa ait hayvanlardan örnekler verir.

Milli Eğitim Bakanlığı 9. Sınıf Biyoloji Dersi Öğretim programı’nda belirtilen 2. Ünite kazanımları:

Bu konuda öğrencilerin; çevrelerinde bulunan canlı çeĢitliliğini fark etmeleri, „ikili isimlendirme‟nin ve sınıflandırmanın önemini kavramaları, canlı âlemlerinin genel özelliklerini öğrenmeleri amaçlanmıĢtır.

9.2.2.1. Canlıların sınıflandırılmasında kullanılan yaklaĢım ve modellerin tarihi geliĢimini inceler ve değerlendirir.

9.2.2.2. Canlıların sınıflandırılmasında kullanılan baĢlıca kategorileri kavrar ve bu kategoriler arasındaki hiyerarĢiyi irdeler.

9.2.3.1. Canlıların sınıflandırılmasında kullanılan âlemleri ve genel özelliklerini kavrar. 9.2.3.2. Canlı âlemlerinin biyolojik süreçlere ve ekonomiye katkılarını irdeler.

9.2.3.3. Virüslerin biyolojik sınıflandırma kategorilerinden herhangi biri içinde yer almamasının nedenlerini ve sağlık üzerine etkilerini tartıĢır.

Prosedür:

Öğretmen ders için sınıflandırma tablosunu, önceden bazı Ģube ve sınıf isimleri ile doldurulmuĢ Ģekilde, ve sınıflandırma basamaklı tablosunu çoğaltır ve öğrencilere dağıtır.

Bu aktivite, sınıflandırma sistemi ve hayvanlar alemine ait Ģube ve sınıf listesi öğrencilere anlatıldıktan sonra uygulanacaktır. Öğrenciler sınıflandırma tablosunu kullanarak Ģube ve sınıf özelliklerini özetler. Hayvanat Bahçesi gezisi sırasında öğrenciler bu tabloyu kullanacaklardır.

Öğrenciler gruplara ayrılır ve her gruba bir Ģube ödev olarak verilir. Öğrenciler 5 dakika boyunca o Ģube ile ilgili toplayabildikleri bilgiyi ellerindeki tabloya yazarlar.

5 dakikalık grup çalıĢması sonunda öğrenciler topladıkları bilgileri sınıfa rapor ederler. Öğrenciler, ellerindeki tabloyu rapor edilen bilgiler ıĢığında doldurarak bütün Ģubeleri tamamlar. Öğrencilerin bulduğu bilgilerdeki her hangi bir eksiklik olursa öğretmen bu eksikliği giderir.

57 EK-2: Bilimsel Alan Gezisi Esnası Ders Planı

GiriĢ:

Canlıların sınıflandırılması ile ilgili olarak günlük hayatta gözlemler yapmak ve bu gözlemlere dayanarak sınıflandırma ile ilgili çalıĢmalarda bulunmak son derece önemlidir.Bu ders hayvanat bahçesinde uygulanan bilimsel alan gezisi sırasında yapılmak üzere dizayn edilmiĢtir. Bilimsel alan gezisi süresince öğrenciler sınıflandırma, Ģube özellikleri ve türlerin ikili isimlendirilmesi ile ilgili bilgilerine dayanarak hayvanları teĢhis edeceklerdir.

Kazanımlar:

Bu dersin sonunda öğrenciler:

Hayvanların gözlemlerenebilir özelliklerine dayanarak Ģubelerini belirler.

Hayvanat bahçesinde bulunan hayvanların cins ve tür isimlerini doğru olarak yazar. Milli Eğitim Bakanlığı 9. Sınıf Biyoloji Dersi Öğretim programı’nda belirtilen 2. Ünite kazanımları:

9.2.2.1. Canlıların sınıflandırılmasında kullanılan yaklaĢım ve modellerin tarihi geliĢimini inceler ve değerlendirir.

9.2.2.2. Canlıların sınıflandırılmasında kullanılan baĢlıca kategorileri kavrar ve bu kategoriler arasındaki hiyerarĢiyi irdeler.

9.2.3.1. Canlıların sınıflandırılmasında kullanılan âlemleri ve genel özelliklerini kavrar. 9.2.3.2. Canlı âlemlerinin biyolojik süreçlere ve ekonomiye katkılarını irdeler.

9.2.3.3. Virüslerin biyolojik sınıflandırma kategorilerinden herhangi biri içinde yer almamasının nedenlerini ve sağlık üzerine etkilerini tartıĢır.

Prosedür:

Öğretmen öğrencilerde sınıfta doğru olarak doldurulmuĢ Hayvan Sınıflandırması ÇalıĢma Kağıdı ve bilimsel alan gezisi sırasında doldurmak için Hayvan

Sınıflandırması Basamağı çalıĢma kağıdının ve bu kağıdı doldurmak için kalem bulunduğundan emin olur.

Öğretmen öğrencilerle belli türlerin hayvanat bahçesinin belirli bölgelerinde bulunduğunu tartıĢır. Örnek olarak derisidikenliler Ģubesine ait canlılar tuzlu sularda yaĢadıkları için onları deniz akvaryumunda bulabileceklerini belirtir. Tür isimlerinin doğru kullanımı ve yazımı öğrencilere tekrar hatırlatılır. Öğrenciler beĢer kiĢilik gruplara ayrılır. Her gruba iki farklı Ģube atanır.

Öğrenciler hayvanat bahçesinde kendilerine atanmıĢ Ģube/sınıfa ait hayvanları bulur ve teĢhis eder. Buldukları uygun hayvanların tür isimlerini ellerindeki Hayvan Sınıflandırması Basamağı ÇalıĢma Kağıdı‟na not eder. Ayrıca hayvanın bulunduğu bölgeyi, kullanılan güncel ismini ve özelliklerini de not eder.

59 EK-3: Bilimsel Alan Gezisi Sonrası Ders Planı

GiriĢ:

Canlıların sınıflandırılması ile ilgili olarak günlük hayatta gözlemler yapmak ve bu gözlemlere dayanarak sınıflandırma ile ilgili çalıĢmalarda bulunmak son derece önemlidir. Bu ders, hayvanat bahçesine yapılan bir bilimsel alan gezisi sonrası öğrencilerin gezi ile ilgili bir tartıĢma ortamında bulunması için dizayn edilmiĢtir. Buna ek olarak hayvanat bahçesinde gördükleri türlerin dünyadaki canlı çeĢitliliğini yansıtıp yansıtmadığı öğrenciler tarafından değerlendirilecektir.

Kazanımlar:

Bu dersin sonunda öğrenciler:

Hayvanat bahçesindeki hayvanları Ģube ve/veya sınıflarına göre teĢhis eder. Bazı Ģubeleri yaĢadıkları ortamlarıyla iliĢkilendirir.

Hayvanat bahçesindeki hayvanların çeĢitliliği ile dünyadaki hayvan çeĢitliliği arasındaki iliĢkiyi fark eder.

Milli Eğitim Bakanlığı 9. Sınıf Biyoloji Dersi Öğretim Programı’nda belirtilen 2. Ünite kazanımları:

1.1 Canlıların sınıflandırılması ile ilgili olarak yakın çevresindeki gözlemlere dayanarak canlıların çeĢitliliğini fark eder.

1.4 Sınıflandırma kriterlerini belirtir.

1.5 Kullanılan kriterlerin belirli bir hiyerarĢiyi yansıttığını farkeder. 2.2 teĢhis anahtarı kullanarak yakın çevredeki organizmayı teĢhis eder. 2.8 Hayvanlar aleminin genel özelliklerini belirtir ve örnekler verir. Prosedür:

Öğrenciler hayvanat bahçesinde topladıkları bilgileri sınıf içinde birbirleriyle paylaĢırlar.

Konu ile ilgili bir tartıĢma baĢlatmak için öğretmen öğrencilere hayvan çeĢitliliği ile ilgili bir liste sunar. Öğretmen tahtaya hayvan Ģubelerini / sınıflarını yazar.

Öğrenciler hayvanat bahçesinde gördükleri hayvanları bu listede uygun olan yerlere yazmak için sınıfla paylaĢırlar.

Öğrenciler oluĢturdukları tabloya ve hayvanat bahçesinde yaptıkları gözlemlere dayanarak Ģu sorulara cevap verirler:

Dünyada en çok bulunan Ģubeye ait hayvanlar hayvanat bahçesinde bulunuyor muydu?

Belli bölgeler (Akvaryum, vs.) belli hayvan Ģubelerini daha mı çok barındırıyordu?

EK-4: Hayvan Sınıflandırma Basamağı

Her kategoriye uyan hayvanları bulup tür isimlerini kutucuklara yazınız.

Domain:Euka rya Alem:Animal ia Takım:Chord ata Alt- Takım:Verbr ata Sınıf: Mammalia (Memeliler) Domain:Eukarya Alem:Animalia Takım:Chordata Alt- Takım:Verbrata Sınıf: Osteichthyes (Balıklar) Domain:Euk arya Alem:Anim alia Takım:Chor data Alt- Takım:Verb rata Sınıf: Reptilia (Sürüngenle r) Domain:Eu karya Alem:Ani malia Takım:Cho rdata Alt- Takım:Ver brata Sınıf: Aves (KuĢlar) Domain:Eu karya Alem:Ani malia Takım: Arthropoda (Eklembac aklılar) Domain:Eu karya Alem:Ani malia Takım: Echinoder mata (Derisidike nliler) Domain:Eu karya Alem:Ani malia Takım: Cnidaria (sölenterele r)

62 EK-5: Biyoloji Bilgi Testi

Canlıların Sınıflandırılması

Doğru / YanlıĢ

AĢağıda yer alan ifadeleri okuyunuz ve doğru cümlelerin sonundaki boĢluğa “D”, yanlıĢ cümlelerin sonundaki boĢluğa (Y) yazınız. (Kazanımlar: 1.4, 1.5, 2.3-2.7)

1. Sınıflandırma basamaklarında “tür”den “âlem”e doğru basamaklarda bulunan birey sayısında ve çeĢidinde azalma olur. (……)

2. Ġki canlı karĢılaĢtırıldığında aralarında homolog yapılar çoksa bu iki canlı birbiriyle uzak akrabadır. (……)

3. Mantarlar sınıflandırmada bitkiler âlemi içerisinde yer alır. (……) 4. Tek hücreli canlıların tamamı aynı âlem içerisinde yer alır. (……)

5. Kökenleri farklı olan, fakat benzer iĢler yapabilen ve farklı Ģekillerde görülebilen yapılara analog yapı denir. (…..)

BoĢluk doldurma

AĢağıdaki cümlelerde boĢ bırakılan yerleri tabloda verilen kavramlar ile tamamlayınız. (Kazanımlar: 1.3, 1.4, 1.5, 2.1, 2.8 )

tür trake ökaryot varyasyon sınıflandırma

1. Protista, mantarlar, bitkiler ve hayvanlar aleminde yer alan canlılar ………...

hücre yapısındadır.

2. Böceklerde ……….. solunumu görülür.

3. Ortak bir atadan gelen, yapı ve görev bakımından benzer özeliklere sahip, birbirleriyle doğal olarak çiftleĢtiklerinde verimli (kısır olmayan) yavrular oluĢturan bireyler ……….. topluluğudur.

4. Canlıların benzer ve ortak özelliklerine göre gruplandırılmasına ………. denir.

5. Aynı türe ait bireyler benzer olmasına rağmen aynı değildir. Buna ……….denir.

63 Çoktan Seçmeli

AĢağıdaki ifadeleri en iyi tamamlayan veya sorulan soruya en doğru cevabı veren Ģıkkı iĢaretleyiniz.

1. Alem‟den türe doğru olan hiyerarĢik sınıflandırma Ģu Ģekildedir: (Kazanım: 1. 5)

a. Alem, sınıf, familya, takım, Ģube, cins, tür b. Alem, Ģube, takım, familya,, sınıf, cins, tür. c. Alem, Ģube, sınıf, takım, familya cins, tür. d. Alem, sınıf, takım, Ģube, familya,, cins tür. e. Alem, takım, sınıf, Ģube, familya, cins, tür.

2. Ġki canlının aynı tür olduğunu söyleyebilmek için aĢağıdaki koĢullardan hangisi tek baĢına yeterlidir? (2010 – YGS) (Kazanım: 1.3)

a. ÇiftleĢebilme

b. Aralarında verimli döller verebilme

c. Aynı sayıda kromozom sayısına sahip olma d. Benzer anatomik yapıya sahip olma

e. Aynı ekosistemde yaĢama

3. Aralarında ortak özellikler en fazla olan canlılar, aĢağıdaki filogenetik sınıflandırma basamaklarından hangisinde bulunur? (2007 ÖSS – I) (Kazanım: 1.5) a. Tür b. Cins c. Familya d. Takım e. Sınıf

4. AĢağıda mantarlarla ilgili verilen özelliklerden hangisi yanlıĢtır? (Kazanım: 2.7)

a. Tamamı üreticidir.

b. Çok hücreli ve tek hücreli olanları vardır.

c. Saprofit (çürükçül) ve parazit beslenenleri vardır. d. Gerçek kökleri yoktur.

64 5. Ototrof bakterilerin tamamında,

I. Oksijen üretimi,

II. Karbondioksit kullanımı, III. Besin sentezi,

IV. Klorofilin güneĢ ıĢığını soğurması

Olaylarından hangileri ortak olarak gerçekleĢir? (Kazanım: 2.3) a. I ve II b. I ve III c. II ve III d. II ve IV e. III ve IV Kısa Cevap

AĢağıdaki soruları cevaplayınız.

1. AĢağıda bazı canlılara ait özellikler verilmiĢtir. Verilen bu özelliklere göre hangi iki canlı birbirlerine en yakın akraba olarak düĢünülebilir? (Kazanımlar: 1.5, 2.2) Canlılar Protein sentezi

yapar. Yavrularını doğurur. Fotosentez yapar. EĢeyli ürer. 1 + 2 + + + 3 + + + 4 + + 5 + + 6 + + + Cevap:………

2. AĢağıda verilmiĢ tabloda, numaralandırılmıĢ kutucuklarda çeĢitli canlı isimleri verilmiĢtir. Kutucuk numaralarını kullanarak aĢağıdaki soruları yanıtlayınız.(Kazanım: 2.8) 1 Fil 2 Toprak solucanı 3 Kaplumbağa 4 Yengeç 5 Akbaba 6 Yılan 7 Midye 8 Kırkayak 9 Köpek Balığı 10 Tenya 11 TavĢan 12 Ergin kurbağa 13 Kertenkele 14 Salyangoz 15 Flamingo 16 Denizkestanesi a. Yukarıdaki canlılardan hangisi / hangileri omurgasızdır? ……….. b. Yukarıdaki canlılardan hangisi / hangileri omurgalıdır? ……….. c. Yukarıdaki canlılardan hangisi / hangileri yumuĢakçadır? ………..

3. Yukarıda verilmiĢ tabloda, numaralandırılmıĢ kutucuklarda çeĢitli canlı isimleri verilmiĢtir. Kutucuk numaralarını kullanarak aĢağıdaki soruları yanıtlayınız.(Kazanım: 2.8)

a. Yukarıdaki canlılardan hangisi / hangileri eklembacaklıdır? ……….. b. Yukarıdaki canlılardan hangisi / hangileri akciğer solunumu yapar? ……….. c. Yukarıdaki canlılardan hangisi / hangilerinde kalp iki odacıklıdır? ……….. d. Yukarıdaki canlılardan hangisi / hangileri soğukkanlıdır? ………..

Belgede Bilimsel alan gezilerinin ortaöğretim 9.sınıf öğrencilerinin biyoloji dersine yönelik tutum ve akademik bagarıları üzerine etkisi (sayfa 64-93)