El dokumacılığının çağdaş tekstil tasarım eğitiminde yaratıcılığın geliştirilmesi için vazgeçilmez bir yeri vardır. Bu alandaki yeni önermeler/tasarımlar, kültüre ve geleneğe sahip çıkmanın yanı sıra, ülke ekonomisine katkıda bulunma amacını taşımaktadır.
113
Geleneksel giysilerin orijinallerinin saklanması ve korunmasıyla ilgili halkı bilinçlendirecek çalışmalar yapılması önerilmektedir.
Geleneksel ile çağdaş olanın sınırlarının çok iyi belirlenmesi, yeni ürünler elde edelim derken, tarihi ve kültürel mirasımızın dejenere olmasına ya da kimliksiz bir üretime geçilmesine de müsaade edilmemelidir.
Ehram dokumasının yaşatılması, gelecek kuşaklara taşımak açısından önemlidir. Dolayısıyla ehram dokumasının gelir sağlamaya katkısı yanında, yöreye özgün turistik amaçlı olarak da kullanımı sağlanabilir.
Baksı müzesinde ve küçük ölçekli tekstil işletmelerinin yaptığı çalışmaların sürdürülebilirliği sağlamak amacıyla geleneksel giysilerin ve özgün tasarımların yaygınlaştırılması çalışmaları yapılabilir.
Üniversite ile ehram dokumacılığı yapan tüm kişi ve kurumları bir araya getirerek bilgi alış verişini sağlamak, ehram dokumacılığı konusundaki gelişmeleri ve uygulamaları paylaşmak, ehram dokumacılığı konularına yeni yaklaşımlar ve çözümler getirmek, ehram dokumacılığının ekonomik, kültürel ve sosyal hayattaki öneminin farkındalığını sağlamak ve yörede istihdam ve sürdürülebilirlik sağlamak için dokumaya özgün tasarımlarla yurtiçi ve yurt dışında yaygınlaştırılmaya çalışılabilir.
Üniversitelerin moda ve tekstil tasarımı bölümlerinde ehram dokuması ile giyim kuşam, aksesuar ve iç mekân donatıları için yeni ürün tasarım çalışmaları geliştirilebilir.
Özellikle moda sektörüne yeni malzeme arayışı içinde olduğu şu günlerde geleneksel dokumaların kullanılmaya başlanması göz önünde bulundurulduğunda, ehramın hammaddesi olan yünün kök boya ile renklendirilmesi halinde piyasada daha çok ilgi görebileceği, dış giyim aksesuarları olarak kullanılabilirliği düşünülebilir ve bu alanda çalışmalar yapılması önerilebilir.
Meslek okullarında dokuma bilgisine sahip ara kademe eleman yetiştirilmesi ile geleneksel dokumaya götürülecek teknik ve eğitim hizmetleri sağlanabilir.
El dokumaları, yeni denemeler için tasarımcıya büyük olanak sağlamaktadır. Bu nedenle hem geleneksel örnekler hem de yaşayan el dokumaları koleksiyon hazırlama da tasarımcıların ilham alabileceği yeni çalışma yöntemleri geliştirmeleri açısından yönlendirici ve besleneceği bir kaynak sunabilir.
115
KAYNAKLAR
Atılcan, İ. C. (1991). Erzurum Barları ve Yöresel Giysileri, Erzurum Kalkınma ve Dayanışma Vakfı, İstanbul, s.110.
Başaran, F. N. (2014). Bayburt Yöresinde Geleneksel “Ehram Dokumacılığı” Üretim Teknikleri, Motif ve Kompozisyon Özellikleri. Millî Folklor, 26, 104, 151-166. Bayraktar, F. (1993). Giyim, Ankara: Sim, s. 1.
Begiç, N. & Evecen, A.(2016). Geleneksel Dokumalarımızdan Ehram Üretiminin Sürdürülebilirliği Üzerine Bir Çalışma, Uluslararası Erzincan Sempozyumu (28 Eylül-1 Ekim 2016) Cilt.2
Bıyıklı, N. E. & Alpan, D. (2016). Geleneksel ve Yöresel Tekstillerin Kumaş Tasarım Sürecindeki Yeri, Marmara Üniversitesi, Teknoloji Fakültesi, Tekstil Mühendisliği Bölümü Güzel Sanatlar Fakültesi, Tekstil Bölümü, 7th International Istanbul Textile Conference, Anadolu’ya Doku”N”an Bezler, BEZCE2016, 21 23 Mart 2016, Sultanahmet Istanbul Turkey.
Burke, S. (2006). Fashion Artist Drawing Techniques to Portfolio Presentation, China. Burns, L. D. & Bryant, N. O. (1997). The Business of Fashion, New York: Fairchild.
Çelik, A. (1997). Erzurum da Ehram, Atatürk Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, Erzurum: Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Erzurum.
Dalgıç, D. (2009). High-bulk ve relax akrilik iplikler ile yün karışımlı ipliklerin kumaş performansları.
Emir, D. (2005). Bayburt’ta EHRAM, İstanbul: Aksiseda.
Görgünay, N. (1973). Erzurum Merkez İlçesi ile Civar Köylerinde Kadın Giyimi Üzerine Araştırmalar, Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Erzurum, s:73.
116
Gürsoy, A. T. (2010). Giyim Kültürü ve Moda, Türkiye Tekstil Sanayi İşverenleri Sendikası, İstanbul.
http://www.faikksr58.name.tr/yun.html
http://www.kulturelbellek.com/ihram-dokumaciligi/. https://www.uyguryun.com/yunun-faydalari 03.07.2018 Jones, S. J. ( 2009). Moda Tasarımı, İstanbul: Güncel.
Kahveci, M. (1998). Erzurum, Erzincan ve Bayburt İllerinde Üretilen Ehram Dokumalarında Kullanılan Hammadde ile Üretilebilecek Yeni Ürün Tasarımları, Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi, Ankara.
Karakelle, A. (2012). Erzurumun Kültürel Mirası Ehram, Hatay: Mustafa Kemal Üniversitesi, Güzel Sanatlar Fakültesi, El Sanatları Bölümü.
Keiser, S. J. & Myrna, B. G. (2003). Beyond Design, New York: Fairchild.
Kılıç, E. (2003). Erzurum’da Geçmişten günümüze Devam Edegelen ve Kaybolmaya Yüz Tutan El sanatları.
Koç, F. & Koca, E. (2012). “The Clothing Culture of the Turks, and the Entari. (Part 2,The Entari). Folk Life: Journal of Ethnological Studies, 50(2), 141-168., Atıf Sayısı: 5, Doi: 10.1179 /0430877812Z.0000000009 (Yayın No: 454909).
Megep, (2012). Ehram Dokumaya Hazırlık, Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı, s.4. Önder, M. (1998). Antika Eski Eserler Kılavuzu, İstanbul: Türkiye İş Bankası.
Pala, S. (1999).file:///C:/Users/Pc/Downloads/0895-Ansiklopedik_Divan_Shiiri_Sozlughu- 2-Iskender_Pala-1989-405s.pdf.
Salman F. & Atmaca Z. (2009). Erzurum’da Geleneksel Kadın Giysilerinin Özellikleri. Salman, F. (2004). Türk Kumaş Sanatında Görülen Geleneksel Kumaş Çeşitlerimiz,
Atatürk Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü Dergisi, Erzurum, sayı: 6.
Sümmani, (1963). Koşma. Saz Şiiri Antolojisi - Vasfi Mahir Kocatürk, "Başlangıçtan bugüne kadar Türk Edebiyatının Saz Şiiri tarzında yazılmış en güzel Şiirleri"
başlığıyla, Ankara: Ayyıldız, s.455.
117
Sydney NSW (2000). Sydney Merkez ofis. Level 30, Avustralya Merinos Yünü Erkek Giysileri Eğitim El Kitabı A: HCSB, Center 580 Geoege St.
Şentürk, Z. (2016). Erzincan Yöresinde Ehram Kullanımı ve Uygulama Alanları, Uluslararası Erzincan Sempozyumu (28 Eylül-1 Ekim 2016) Cilt 2.
T.C. Millî Eğitim Bakanlığı Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü, (2014). Yaşayan El Sanatlarımız, Ankara.
T.C. Milli Eğitim Bakanlığı, (2012) El Sanatları Teknolojisi Ehram Dokumaya Hazırlık, Ankara.
Tansuğ, Sabiha, (1997). Anadolu Giysileri. Antik Dekor Dergisi, 39.
Tarakçıoğlu, I. (1983). Tekstil Terbiyesi ve Makinaları, Cilt II. Protein (Yumurta akı) Liflerinin Terbiyesi, Bursa: Uludağ Üniversitesi.
TC. Bayburt Valiliği, http://www.bayburt.gov.tr/el-sanatlari, 13.06.2017. http://www.bayburtpostasi.com.tr/kultur-sanat/ehramin-donus-hikayelerinden-biri- sevim-ataner-h9712.html, 31 Aralık 2014 Çarşamba 20: 48.
Tekstil Mühendisleri Yardımlaşma Derneği (TEMYAD), (2014). Erişim
Tarihi:13.06.2014. http://temyad.com/app/kullanicidosyalari/Y%C3%9CN%202.pdf. Tez, Z. (2009). Tekstil ve Giyim Kuşamın Kültürel Tarihi, İstanbul: Doruk.
Varol, E. (2004). Türk Hazır Giyim İşletmelerinde Ürün Tasarımı Süreci ve Bu Süreç İçerisinde Moda Tasarımcısı, Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
Kaynak Kişiler
Songül Bayraktar, 70 yaşında, Dokuma ustası, Bayburt, “Ehram Dokuması” konulu görüşme, (Mayıs, 2018).
Ataner, Sevim. Sevim 58 yaşında, ehram dokuma ustası, Bayburt “Ehram Dokuması” konulu görüşme, (18 Ağustos, 2015).
Korkmaz, Hamiyet. ‘Ehram Dokuması’ konulu görüşme, ( 14 Mart, 2017). Mehmet Tozoğlu, 50 yaşında, Ehram dokuma ustası, Erzurum-Aziziye (2016). Seher Yaşaroğlu 78 yaşında Ehram giyen kadın, Bayburt (2016).
118
Nadide Gacur, Ehram giyen kadın 75 yaşında, Erzurum (2016). Memnune Karadağ, 65 yaşında, Ehram giyen kadın, Erzurum (2016).