Öneriler

Bu bölümde İngiltere’deki göçmen öğrencilerin karşılanması, eğitim süreçlerinde yapılan etkinlikler ve çalışmalar, okul aile iş birliğini sağlamaya yönelik yapılanlar

doğrultusunda Türkiye’de uygulanabilecek bazı hususlar hakkında önerilere yer verilmiştir:

• Göçmen öğrencilerin okul ortamında karşılanmalarında yetkili kişilerin üzerine düşen görevleri yerine getirmeleri beklenmektedir. Okul müdürleri okul ortamında ırk eşitliğini sağlayabilmek için göçmen öğrencilerin öğrenmelerine öncelik vererek bu öğrencilere yönelik yüksek beklentilere

sahip olmalıdır. İhtiyaç durumunda okula yeni gelen aileler için tercüman desteği sağlamalıdır.

• Sınıf öğretmenleri çocuk okula gelmeden önce sınıftaki diğer öğrencilerle yeni gelecek öğrencinin nasıl desteklenebileceği hakkında konuşmalı, bu

öğrencilerle planlama yapmalı ve onları, yeni gelenlerin ihtiyaçlarına duyarlı öğrenci grupları arasına yerleştirmeye özen göstermelidir.

• Sınıf öğretmenleri, yeni gelen aileler için okul ortamının tanıtılmasına yardımcı olacak fotoğrafların olduğu kitapçıkları ailelerle paylaşmalıdır.

• Sınıftaki öğrencilerin, yeni gelecek öğrencinin anadilinden birkaç kelime öğrenmeleri, çocuğun hoş bir şekilde karşılanmasını sağlamanın yanı sıra ilk zamanlarda onunla kurulacak iletişimi de kolaylaştırmaktadır. Sınıf

öğretmenleri çocuğun ailesinden, anadillerinden basit ihtiyaçlar, selamlaşma ifadeleri ve bu kelimelerin telaffuz biçimlerini öğrenebilir.

• Mümkünse yeni gelen çocuğun anadilini bilen personeller sağlanarak çocukla ilk haftalarda iletişim kurulabilir. Yeni gelen öğrencinin anadilini bilen bir arkadaşın belirlenmesi de öğrencinin ilk haftalarında yalnız kalmamasını sağlayacaktır. Bu tür yardımcı olabilecek kişilerin olmadığı durumlarda çocukla iletişim kurulmasını sağlayacak stratejiler izlenmelidir. Örneğin çocuğun acıkma, susama, tuvalet gibi basit ihtiyaçlarıyla ve üzgün olma gibi hisleriyle ilgili basit resimler ve ifadeler gösterilerek iletişim kurmaya çalışılmalıdır.

• Sınıf öğretmenleri çocukla ilgili yapacağı ilk değerlendirmede ona, daha önceki eğitim ve ev hayatıyla ilgili sorular sorarak ön bir bilgi almalıdır. Yeni gelen çocuğun okuryazar olması durumunda, çocuğun anadili ve Türkçe karşılıklarının olduğu çeviri sözlükleri de öğrenci için temin etmelidir.

• Müfredatı planlarken öğrencilerin dil seviyesine, ihtiyaçlarına ve beklentilerine yönelik bir planlama yapılmasına özen göstermelidir. Ders sürecinde çocuğun düzeyine uygun yazılımlar ve web kaynaklarını kullanarak çocuğun anadilini sınıf ortamında konuşmasını sağlayabilir.

• Sınıf öğretmeni yeni gelen çocuğun ev ortamında nasıl desteklendiğini görmek ve çocuk hakkında ekstra bilgi almak için çocuk hakkında mümkün olduğunca fazla bilgi toplamalı ve mümkünse yeni gelenin evine ziyarette bulunarak çocuğun ailesini ve yaşadığı yeri görmelidir.

• Okullar yeni gelen aileler için okulun ilk haftaları ve karşılama uygulamaları hakkında bilgilendirilme yapmalı; yönetim ekibine, sınıf öğretmenlerine, branş öğretmenlerine eğitim sağlanmalıdır.

• Yeni gelen öğrenciler ve aileleri için okul ortamı hakkında bilgi vermek amacıyla tanıtım videoları ve çeşitli materyaller hazırlanabilir. Öğrencilere verilecek materyallerin görsel bilgiler ve çevirilerle desteklenmesi son derece yararlı olmaktadır. Yeni gelen öğrencilere yerel bir harita, öğretmenlerin isimleri, takvimin olduğu yaşlarına uygun şekilde giriş bilgileri verilmelidir.

• Yeni gelen ailelerin okul ortamında karşılanmasında yetkili bir kişi

görevlendirilmelidir. Bu kişinin olmadığı durumlarda görüşmeyi okulun müdür yardımcısı veya kıdemli ve tecrübe sahibi bir öğretmen gerçekleştirmelidir.

• Ailelerle yapılacak görüşmede ailelerin dil yeterliliği dikkate alınmalı ve ailenin dilini bilen ve aileyle kurulacak iletişimin desteklenmesine yardımcı olacak bir tercüman görevlendirilmelidir. Bu tercüman okulun ailelerden almak istediği ve onlara vermek istediği bilgiler hakkında bilgilendirilmelidir.

İlk görüşmede aileden alınacak bilgiler formlara kaydedilmeli ve bu bilgiler diğer okul çalışanlarıyla paylaşılmalıdır.

• İlk görüşmede aileler için karşılama kitapçıkları, broşürler, CD’ler, videolar, DVD’ler, kalem, eğer öğrenci okuryazarsa çeviri sözlük ve ev ödevi

kitapçığından oluşan başlangıç paketleri temin edilebilir. Ailelere verilecek bilgiler fotoğraflar, resimler her iki dilde başlıklarla desteklenmelidir. Ailelerle yapılacak ilk görüşmede ailelere; çocuğun eğitimiyle ilgili gerekli olabilecek bilgiler sağlanmalıdır.

• Öğrenci okula başladıktan sonra onun ihtiyaçlarına duyarlı, onunla aynı dili konuşabilen grup veya sınıfın arasına yerleştirilmesine dikkat edilmelidir.

• Çocuğun dil seviyesinin ne düzeyde olduğunu belirleyebilmek için onun alışkın olduğu bir yerde ve onunla aynı dili, lehçeyi paylaşan biri tarafından süreç içerisinde değerlendirilmelidir. Değerlendirmeyi yapacak kişilerin uygun eğitim almış olması ve öğrencilerin her türlü dilsel gelişimlerini anlayabilecek düzeyde olması gerekmektedir. Ayrıca çocuk sınıf, oyun alanı, ev ortamında gözlenmelidir.

• Yeni gelen öğrencilerin derslere ve okul ortamına uyum sağlayabilmeleri için ilk birkaç hafta boyunca bütün derslerin verildiği uyum kursları düzenlenebilir.

Bu derslerde konuyla alakalı materyaller hazırlanabilir.

• Öğrencinin ön bilgilerinin değerlendirilebilmesi için resimler, çeşitli görseller, kavram haritaları kullanılabilir.

• Yeterli düzeyde dil seviyesine sahip olmayan küçük çocuklar için bir arkadaş belirlenebilir ve bu arkadaşın yeni gelen çocuğun ilk günlerinde yabancılık çekmemesi için ona destek olması sağlanabilir. Bu arkadaşlar okul rutinleri, öğle yemekleri ve günlük rutinler konusunda yeni gelen öğrencileri

bilgilendirebilir. Bu desteği sağlayacak öğrencilerin günlük tutmaları istenerek yeni gelen öğrenciye yaptığı yardım ve tecrübelerini bu günlüklere

yansıtmaları sağlanabilir. Bu günlüklere çizdikleri resimleri de ekleyebilecekleri öğretmenler tarafından görevlendirilen öğrencilere söylenmelidir.

• Yeni gelen çocuğun kültürü hakkında bilgi verilerek aynı kültüre sahip insanlar sınıfa davet edilebilir. Farklı etnik gruplardan insanları gösteren oyuncaklar ve kitaplar kullanılabilir.

• Çocuklara çeşitli dillerde çocuk şarkıları öğretilebilir.

• Okullar, çocuğun anadilinin ve Türkçe karşılıklarının yer aldığı kitaplar, farklı kültürlere ait kaynaklar alarak bu kaynakların derslerde kullanılmasını

sağlayabilir.

• Göçmen öğrencilerin sınıfına, derslerine ve arkadaşlarına uyum

sağlayabilmeleri için kum, gürültü macunu, slime gibi keşfe dayalı oyunlar oynamaları sağlanabilir. Ayrıca bu öğrencilere yönelik drama, pandomim, kuklacılık, minyatür figürleri ve maske yapımı gibi etkinlikler tasarlanabilir.

• Göçmen çocukların eğitim süreçlerinde çeviri sözlükler, resimli eğitici kartlar, metinle ilgili yönlendirilmiş etkinlikler, dikte ile yazma çalışmaları, snap, bingo oyunları, tablo, diyagram, yerleştirme tabloları, dinleme üçgeni, konuşma ortakları, düşün-eşleş-paylaş, kartopu, rekabete dayalı oyunlar, drama gibi etkinlikler kullanılabilir. Ayrıca derslerde power point programı, videolar, çeviri programları, metinler, görüntüler, sesler, filmler, videolar, haritalar kullanılabilir.

• Okulun duvarlarına göçmen çocukların anadilinden ve Türkçe karşılıklarının yer aldığı kelimelerden oluşan yazılı duvarlar oluşturulabilir. Bu duvarlardaki kelimeler renkli görsellerle desteklenebilir.

• Göçmen öğrencilerin duygularının anlaşılabilmesi için kendileri, ülkeleri, yaşam koşulları hakkında günlük tutmaları, resimler çizmeleri teşvik edilebilir.

• Okullar, ailelerle irtibatta kalmak için ailelerin ihtiyaç duyabileceği bilgileri onların anlayabileceği şekilde tercüme ettirmeli, okulla ilgili bilgilerin yer aldığı karşılama broşürleri hazırlamalı, okula yeni gelen aileler okulun faaliyetlerine yardımcı olmaları için davet edilmelidir.

6. Bölüm