• Sonuç bulunamadı

Öngerilmeli beton kolonların davranışı 40 yılı aşkın bir süredir birçok araştırmacı tarafından deneysel ve teorik olarak incelenmektedir.

Zia ve Moreadith (1966), iki tarafı mafsallı ve dikdörtgen kesitli öngerilmeli kolonların narinlik etkisini de göz önüne alarak taşıma gücü dayanımlarını hesaplamışlardır. Beton dayanımının, donatı yüzdesinin, narinlik oranının ve eksantrisite değerinin kolonların taşıma gücü kapasitelerindeki etkilerini araştırmışlardır. Sonuçları öngerilmeli beton kolonlar ile betonarme kolonlar arasında kıyaslamışlardır. Öngerilmeli kısa kolonların taşıma gücü dayanımlarını, narinlik etkisini ve eksantrisiteyi hesaba katarak dayanım azaltma faktörü ile azaltmışlardır.

Çalışmalarının sonucunda basit tasarım yöntemleri önermişlerdir. Öngerilmeli kısa kolonlar için önerilen yöntemler betonarme kolonlar ile benzerdir.

Aroni ve Samuel (1968), teorik araştırmalarının sonucunda; narin, eksenel yüke maruz ve eksantrik yüklü öngerilmeli kolonların taşıma gücü dayanımlarını elde etmiştir. Öngerilmeli narin kolonların tasarımında; öngerilme, eksantrisite, narinlik, beton basınç ve çekme dayanımı ve çeliğin alanı etkilerini göz önüne almışlardır.

Nathan (1983), öngerilmeli beton kolonların ve betonarme kolonların davranışını gözden geçirdikten sonra her ikisinin de yük - moment etkileşim diyagramlarını elde ederek, öngerilmeli beton kolonlar ile betonarme kolonlar arasındaki farklardan bahsetmiştir. Öngerilmeli narin kolonların tasarımında değişik yöntemler sunmuştur.

Brondum ve Nielsen (1985), öngerilme ve normal donatı içeren değişik geometriye sahip (poligonal) iki eksenli eğilmeye maruz bir kesiti göz önüne almıştır. Analize yönelik olan çalışmada iteratif bir yol izlenmiştir. Đterasyonun her adımında başlangıçta tahmin edilen tarafsız eksenin yeri, denge denklemleri sağlanıncaya kadar yeniden hesaplanmaktadır. Tarafsız eksenin yeri belirlendikten sonra kesitin taşıma kapasitesinin hesaplanmasına geçilmektedir. Çalışmada sunulan yöntem bilgisayar için programlamaya uygun bir yöntem olarak göze çarpmaktadır.

Kawakami ve ark. (1985), iki eksenli eğilme ve eksenel basınca maruz gelişigüzel geometriye sahip betonarme ve öngerilmeli beton elemanların taşıma gücü ve çatlama analizleri üzerine teorik ve deneysel çalışma sunmuşlardır. Analizde malzemelerin doğrusal olmayan gerilme-birim deformasyon davranışları esas alınmıştır.

Robert ve Mohsen (1989), öngerilmeli beton kolonların yük - deformasyon ilişkilerini deneysel olarak araştırmışlardır. Çalışmalarındaki başlıca konular; etriye tipi ve aralığı, öngerilme seviyesi, narinlik oranı, beton dayanımı ve eksanrisite olmuştur. Öngerilmeli beton kolonların taşıma gücü dayanımlarını hesaplarken, etriyeleri kare ya da dairesel olarak yerleştirmiş ve etriye aralıklarını değiştirerek sonuçların taşıma gücü dayanımlarını nasıl etkilediğini araştırmışlardır. Eksantrik ve konsantrik yüklere maruz düşey durumdaki narin ve narin olmayan kolonları incelemişlerdir. 53 adet öngerilmeli beton kolonu laboratuarda düşey durumda üretip test etmişlerdir. Çalışmalarında malzeme özellikleri, test yöntemleri ve yük - deformasyon eğrilerini sunmuşlardır. Deneysel olarak elde ettikleri sonuçları sonlu elemanlar yöntemi kullanılarak elde edilen sonuçlarla kıyaslamışlardır.

Kawakami ve Ghali (1996), iki eksenli eğilme ve eksenel basınca maruz gelişigüzel geometriye sahip öngerilmeli beton elemanlarda oluşan gerilme ve şekil değiştirme değerlerini elde etmek amacı ile iteratif bir yöntem sunmuşlardır.

Çalışmada, malzemeler için gerçek gerilme-birim deformasyon ilişkileri ele alınmakta ve elemanda oluşan gerilmeler kabul edilen gerilme-birim deformasyon ilişkileri yardımı ile hesaplanmaktadır. Problemin çözümünde kesitin taşıma gücü değerleri (N, Mx, My), çatlama öncesi ve çatlama anındaki gerilmeler dikkate alınarak elde edilmekte ve elemanların moment-eğrilik ilişkileri grafiksel ortamda sunulmaktadır. Çalışmada ayrıca, yük altında elemanda oluşacak olan çatlak genişliğinin teorik olarak hesaplanabilmesi için ampirik bir ifade sunmuşlardır.

Nawy (2000), tek eksenli eğilme ve eksenel basınca maruz kare kesitli öngerilmeli basınç elemanlarının taşıma gücü değerlerini elde etmek amacı ile iteratif bir yöntem sunmuştur. Çalışmada, yöntemin geçerliliğini göstermek amacı ile nümerik örnekler sunulmuştur.

Gutierrez ve Ochoa (2001a), iki eksenli eğilme ve eksenel basınca maruz gelişigüzel geometriye sahip betonarme ve öngerilmeli beton elemanların taşıma gücü ve göçme şeklini içeren Moment-Yük-Eğrilik (M-P-Φ) diyagramlarını belirlemeye yönelik analitik bir model sunmuşlardır.

Gutierrez ve Ochoa (2001b), iki eksenli eğilme ve eksenel basınca maruz gelişigüzel geometriye sahip betonarme ve öngerilmeli beton narin kolonların taşıma gücü ve dayanım şeklinin belirlenmesine yönelik bir yöntem sunmuşlardır.

Yöntemde malzemelerin doğrusal olmayan gerilme-birim deformasyon ilişkisi dikkate alınmış ve ikinci mertebe etkilerinin hesabında eleman boyunca Sonlu Elemanlar Yöntemi kullanılmıştır.

Shuraim ve Naaman (2003), öngerilmeli beton kolonların taşıma gücü kapasitelerindeki eğilme rijitliği EI değerini hesaplayan bir yöntem geliştirmişlerdir.

Öngerilmeli narin kolonların yük - moment etkileşim diyagramlarını elde etmek için kullanılan arttırılmış moment formülündeki eğilme rijitliği EI değerini önerdikleri yöntem ile hesaplamışlardır. Elde ettikleri etkileşim diyagramlarını Sonlu Elemanlar Yöntemi kullanılarak elde edilen sonuçlarla ve deneysel test sonuçlarıyla karşılaştırmışlardır.

Tokgöz (2006), iki eksenli eğilme ve eksenel basınç etkisi altında poligonal geometriye sahip kısa ve narin betonarme, kompozit beton ve öngerilmeli beton kolonların analiz ve tasarımı için bir yöntem sunmuş ve bir bilgisayar programı geliştirmiştir. Yöntemde malzemelerin doğrusal olmayan gerilme-birim deformasyon (σ-ε) ilişkileri esas alınmakta ve ikinci mertebe momentlerinden meydana gelen narinlik etkisi ACI yönetmeliği tarafından önerilen ve TS 500-2000 tarafından kabul görmüş olan “Moment Büyütme Yöntemi” esasına göre ele alınmaktadır.

Benzer Belgeler