Âsitâne-i saʻâdetimden berren ve bahren İzmir’e ve ândan Venedik serhaddine varınca yol

üzerinde vâkıʻ olan beylerbeyilere ve sancakbeylerine ve kadılara ve kethüdâ yerleri ve yeniçeri serdârları ve kılâʻ dizdârları ve iskele emînleri ve sâ’ir aʻyân-ı vilâyet ve iş erlerine hüküm ki

Elçi-i mûmâ ileyh südde-i saʻâdetime ʻarzuhâl gönderüb kendüsüyle maʻan gelen Venedik beyzâdelerinden kıdvetü aʻyâni’l-milleti’l-Mesîhiyye Cuvan Dalece nâm beyzâde girü Venedik’e gitmek murâd etmekle her kangınızın taht-ı hükûmet ve kazâsına varub dâhil olursa yollarda ve menâzil ve merâhilde kendüye ve yanında olan âdemlerine ve esvâb ve davarlarına müdâhale ve harâc ve sâ’ir tekâlîf mütâlebesiyle rencîde ve remîde olunmayub ve baʻzı mahallde eşkıyâ havfından tebdîl-i câme edüb ve âlât-ı harb götürdükde taʻarruz olunmayub ve muhavvif ve muhâtara olan mahallerde kifâyet mikdârı yarar kulağuzlar koşulub birbirinize irsâl ve emn ü selâmet ile Venedik serhaddine îsâlde her biriniz takayyüd ve ihtimâm eylemeniz bâbında hükm-i hümâyûnum ricâ etmeğin vech-i meşrûh üzere ʻamel eylemeniz bâbında fermân-ı ʻâlîşânım sâdır olmuşdur. Fî evâ’ili M sene 1112.

25: Konsolos

Nişân-ı hümâyûn oldur ki

Kıdvetü ümerâi’l-milleti’l-Mesîhiyye Venedik’in âsitâne-i saʻâdetimde olan büyükelçisi Lorenço Soranço Kavaliyer Prokurator hutimet ʻavâkıbuhu bi’l-hayr südde-i saʻâdetime ʻarzuhâl gönderüb Draç ve sâ’ir Arnavudluk’a tâbiʻ iskelelere Venedik bayrağı altında

gemileriyle gelüb giden tüccâr tâ’ifesinin umûr ve mesâlihin görmek içün Venediklü’den işbu râfi-i tevkîʻ-i refîʻü’ş-şân-ı Hâkânî kıdvetü ümerâi’l-milleti’l-Mesîhiyye Corco Kommano konsolos nasb ve taʻyîn olunmağla ʻahidnâme-i hümâyûn mûcebince olugeldüğü üzere berât-ı şerîfim verilmek bâbında istidʻâ-yı ʻinâyet etmeğin bu nişân-ı hümâyûnu verdüm ve buyurdum ki mesfûr Corco Kommano zikr olunan iskelelerde konsolos olub ol cânibe varan Venediklü’nün ʻahidnâme-i hümâyûn mûcebince umûr ve mesâlihin görüb kimesne dahl ve taʻarruz eylemeye ve mezbûr konsolos ve âdemleri kefîl olmadan âherin borcu ve töhmeti içün kimesne rencîde ve remîde etmeyüb tutub taʻaddî eylemeye. Ve eğer Venediklü tâ’ifesinden ol cânibde sulh ü salâha muhâlif esîr bulunub sahîh Venediklü reʻâyâsından olduğu sâbit olursa Müslüman olmuş ise âzâd oluna, küfrî üzere ise ʻahidnâme-i hümâyûn mûcebince ıtlâk olunub Venedik konsolosuna teslîm oluna, ve eğer ol taraflarda harbî korsan eşkıyâsı veya Müslüman levendâtı Venedik barçaların ve âdemlerin deryâda tutub gâret eylediklerinden sonra ol cânibe getürürler ise vilâyet kadısı ve zâbitleri ve vilâyet halkı ile gâret ve hasâret olunan Venedik barçaların ve gemilerin ve esbâbların ve âdemlerin ve top ve âletlerin korsan eşkıyâsının elinden halâs edüb Venedik’e göndermek içün ʻaynıyla Venedik konsolosuna teslîm oluna ve bu makûle fesâd eden levendât eşkıyâsı hüsn-i tedbîr ü tedârük ile ele getürülüb südde-i saʻâdetime gönderile ve eğer deryâda ve eğer limanda iken muhâlif rûzgâr çıkub Venedik gemilerinden biri helâk olursa içinde bulunandan halâs olan âdemleri ʻahidnâme-i hümâyûn mûcebince [34] Venedik’e ve istedikleri yere gidüb kimesne mâniʻ olmayub dahl ve rencîde eylemeyeler. Ve zikr olunan metâʻı ve tob ve âlâtı dahi Venedik’in konsolosuna teslîm olunub ʻahidnâme-i hümâyûna muhâlif ümenâ tâ’ifesinden ve gayriden bir ferd vechen mine’l-vücûh dahl ve taʻarruz eylemeye ve ol cânibe karadan ve deryâdan varan Venedik bâzergânları ve reʻâyâları ticâretlerinde ve kâr ü kesblerinde olalar. Ve tâcirleri ticâret eylediklerinde at ve yarak ve kurşundan gayri ʻahidnâme-i hümâyûn mûcebince memnûʻ olmayub şimdiye değin alıgeldikleri metâʻı alub vilâyetlerine götürüb gümrüklerin kânûn-ı kadîm üzere verdiklerinden sonra ümenâ tâ’ifesi ve gayriler kânûn-ı kadîmden ve ʻahidnâme-i hümâyûnda taʻyîn olunandan ziyâde gümrük taleb etmeyüb ve ümenâ ve iskele yasakçıları ve gayriler bir vechile barçalarından ve gemilerinden pîşkeş nâmıyla bir akçe ve bir habbelerin almayalar ve ol câniblerde sulh ü salâh ve ʻahidnâme-i hümâyûn mûcebince Venediklüler evlü olsun ergen olsun mâdâme ki gelüb gidüb ticâret üzere olub yerleşmeyeler ʻahidnâme-i hümâyûna muhâlif harâc ve sâ’ir nesne teklîf ve taleb olunmaya ve bunlardan biri mürd oldukda beytü’l-mâlci ve kassâm ve gayriler metrûkâtına dahl ve taʻarruz eylemeyüb Venedik konsolosuna teslîm oluna ki Venedik’de olan vârislerine teslîm eyleye, Venediklü’nün birbirleri mâbeyninde daʻvâ ve nizâʻları vâkıʻ oldukda ʻahidnâme-i hümâyûn mûcebince Venedik konsolosu ayin ve ʻâdetleri üzere görüb bir ferd mâniʻ ve müzâhim

olmaya. Birer tarîkle hükm ihrâc edüb rencîde etmek isterlerse dahi ol makûle ahkâm-ı şerîfe ellerinden alınub südde-i saʻâdetime gelmek veyâhûd Venedik’e gitmek istedikde kendüye ve esbâblarına ve âdemlerine kimesne dahl ve taʻarruz kılmaya ve yolda ve izde ve menâzil ve merâhilde rencîde olunmayub narh-ı rûzî üzere akçesiyle zâd ü zevâdesi verile. Ve konsolos bir husûs içün mahkemeye vardıkda ahvâli muktezâ-yı şerʻ-i şerîf ve hak ve ʻadl üzere görülüb icrâ-yı hak olunub subaşı ve ehl-i ʻörf maʻzûlen evine varmayub bir vechile ihânet olunmaya, ve muʻtâd-ı kadîm üzere istedüğü kimesneyi yasakçı ve murâd eyledüğü kimesneyi tercümân edüb bunları tebdîl ve tağyîrde ʻahidnâme-i hümâyûna muhâlif kimesne mâniʻ olmaya, ve işbu nişân-ı hümâyûnumun mazmûn-ı münîfi dâ’imâ merʻî tutulub hilâfına rızâ ve cevâz gösterilmeye şöyle bileler ʻalâmet-i şerîfe iʻtimâd kılalar. Fî evâhiri M sene 1112.

Fevtinden Kavaliyer Petro Roza’ya tevcîh olunub berât verilmişdir. Fî evâhiri RA sene 117.