GENEL MUHASEBE FİNANSAL MUHASEBE. TMS ve UFRS Örnekli. Yeni TTK Uyumlu. Prof. Dr. Süleyman YÜKÇÜ

(1)

Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi

Prof. Dr. Süleyman YÜKÇÜ

Yeni TTK Uyumlu

TMS ve UFRS Örnekli

GENEL

MUHASEBE

FİNANSAL MUHASEBE

ALTIN NOKTA YAYINEVİ İZMİR – 2014

Geliştirilmiş, Gözden Geçirilmiş

7. BASKI

(2)

ÖNSÖZ

Genel Muhasebe konusunda hazırlanmış kitapları literatür ve mevzuat açısından güncel tutabilmek oldukça güçtür. Kitap baskıdan çıktığında eskimiş olabilir. Mevzuat değişmiştir, literatüre yenilikler eklenmiştir. Yenilikleri izlemek adına yayımladığım makalelerdeki yeni bilgileri kitaba eklemekte kapsam açısından zorluk çekiyorum.

Muhasebe alanındaki değişiklikler ve gelişmeler genel muhasebe bilgisinin içeriğini çok artırmıştır. Genel muhasebe öğrencisinin edinmesi gereken çok geniş bir bilgi sistematiği vardır. Genel muhasebe öğrencileri başlangıçta “Muhasebenin Mantığı”nı anlamaya çalışırken kitabın içeriğini çok kapsamlı bulmaktadırlar. Uygulamacı arkadaşlar “hocam şu konuyu da işleseydiniz” diyerek kitabın kapsamının artmasını talep etmektedirler. Hatta konu verip bu konuda makale yazıp yazmadığımı soruyorlar, yazmamış isem yazmam konusunda ricacı oluyorlar.

Bilindiği gibi muhasebe kitabı sadece öğrenci için yazılmaz. Ancak bu baskıda muhasebeye yeni başlayan öğrenciler için bol uygulama koydum. Muhasebe bilgisi yazmadan edinilemez. Öğrencilerime bu uygulamaları defterlerine yazarak çalışmalarını öneririm. Bana muhasebe gerekmez diye düşünenler olabilir. Mesleği ve statüsü ne olursa olsun her insana hayatta kaldığı sürece muhasebe bilgisi gereklidir.

Muhasebe bilgisi ihtiyacı insanlığın var oluşuyla ortaya çıkmış, Asurlular, Mısırlılar, Romalılar, Osmanlılar ve diğer tüm insan uygarlıkları muhasebe bilgisini fazlasıyla kullanmışlardır. Muhasebe bilgi ihtiyacı hep var olacaktır, muhasebe bilgisi politikaya alet edilmemelidir ancak politikacıların ve tüm yöneticilerin faaliyetlerinin denetimi için etkin biçimde kullanılmalıdır. Muhasebe kitabı öğrenciler için olduğu kadar uygulamacılar, devletin denetim elemanları, akademisyenler için yazılır. Bu tür kitaplardan aynı konularda çalışma yapan profesörler de ulaşmak istedikleri bilgiyi bulabilmelidirler.

Bu kitaba yeni Türk Ticaret Kanunu ve Türkiye Muhasebe Standartlarına ilişkin örnek uygulamalar koyduk. Umarım ilgilenenlere yardımcı olur.

Kitabın hazırlanmasında desteklerini esirgemeyen M. Yılmaz İçerli, Gülşah Uğurluel Atağan ve yayımcı arkadaşım Halil Akçetin’e sıra dışı teşekkürlerimi iletirim.

Eylül 2013, İzmir Prof. Dr. Süleyman Yükçü

(3)

İÇİNDEKİLER

BİRİNCİ BÖLÜM TEMEL BİLGİLER

A- MUHASEBENİN TANIMI 19

B- MUHASEBENİN FONKSİYONLARI 19

1- Kaydetme 19

2- Sınıflandırma 19

3- Analiz ve Yorum 20

C- MUHASEBENİN SINIFLANDIRILMASI 20

1- Finansal Muhasebe 20

2- Yönetim Muhasebesi – Maliyet Muhasebesi 20

3- Maliyet Muhasebesi – Finansal Muhasebe İlişkisi 21

D- MUHASEBE İLE İLGİLİ TARAFLAR 22

1- Yöneticiler 22

2- İşletme Sahip ve Ortakları 22

3- Kredi Verenler 22

4- İşletmede Çalışanlar 23

5- Devlet 23

6- Kamu 23

E- MUHASEBE MESLEĞİ 23

1- Muhasebecilik ve Mali Müşavirlik Mesleğinin Konusu 24

2- Yeminli Mali Müşavirlik Mesleğinin Konusu 24

3- Kamu Gözetim Kurumu 25

F- MUHASEBE DEFTERLERİ 26

1- Defter Tutmadaki Amaç 26

2- Defterin Tasdiki 26

3- Tasdik Zamanı 27

4- Defter Tutma Yükümlülüğü 28

5- Defter Tutmaktan İstisna Edilenler 28

6- Vergi Usul Kanununa Göre Tasdik 29

7- Bilanço Esasına Göre Tutulması Gereken Defterler 30

a) Yevmiye Defteri 30

aa) Basit Madde 33

ab) Bileşik Madde 34

ac) Karışık Madde 34

ad) Muhasebe Fişleri 35

ada) Kasa Tahsil Fişi 35

adb) Kasa Tediye Fişi 36

adc) Mahsup Fişi 37

b) Büyük Defter 38

c) Envanter Defteri 40

d) Kasa Defteri 42

(4)

7- İşletme Esasına Göre Tutulacak Defterler 43

8- Serbest Meslek Kazanç Defteri 43

9- Zirai Kazançlarda Defter 43

10- Diğer Defterler 43

a) İmalat Defteri 43

b) Kombina imalat defteri 44

c) Bitim İşleri Defteri 44

d) Damga Vergisi Defteri 44

e) Yabancı Nakliyat Kurumlarının Hasılat Defteri 45

f) Menkul ve Gayrimenkul Sermaye İratlarına Ait Kayıtlar 45

g) Ambar Defteri 46

11- Elektronik Ortamda Defter kullanımı 46

12- Kayıt Düzeni 48

13- Defterin Korunması ve İbrazı 50

G- MUHASEBE BELGELERİ 50

1- Fatura 51

2- Sevk İrsaliyesi 55

3- İrsaliyeli Fatura 57

4- Perakende Satış Vesikası 59

a) Perakende Satış Fişi 59

b) Makineli Kasaların Kayıt Ruloları 60

c) Giriş ve Yolcu Taşıma Biletleri 61

5- Adisyon Tipi Perakende Satış Fişi 61

6- Dip Koçanlı Perakende Fişi 62

7- Müstahsil Makbuzu 62

8- Serbest Meslek Makbuzu 64

9- Gider Pusulası 65

10- Ücret Bordrosu 67

11- Taşıma İrsaliyesi 67

12- Yolcu Listeleri 68

13-Günlük Müşteri Listeleri 68

14- Haberleşme Belgeleri 69

H- BİLANÇONUN TANIMI 69

1- Bilanço Eşitliği 69

2- Ekonomik ve Finansal Özellikteki İşlemlerin Bilanço Eşitliğine Etkisi 70

3- Hesap Kavramı 73

4- Bilanço Hesaplarının İşleyişi 74

a) Aktif Hesaplar 75

b) Pasif Hesaplar 75

5- Gelir Tablosu Hesapları (Sonuç Hesapları) 75

a- Gider Hesapları 75

b- Gelir Hesapları 76

c- Dönem Kârı veya Zararı 76

d- Örnek Uygulama 79

I- TİCARİ İŞLEMLERİN MUHASEBELEŞTİRİLMESİNDE SİSTEMATİK YAKLAŞIM 83

İ- MUHASEBENİN AKIŞ SÜRECİ 88

1- Muhasebenin Akış Sürecindeki Aşamalar 88

(5)

a) Açılış veya Dönem Başı Bilançosunun Düzenlenmesi 88

b) Hesapların Açılışı 88

c) Günlük Ticari Faaliyetlerin Kaydı 88

ca) Yevmiye Defterine Kayıt 88

cb) Büyük Deftere Kayıt 90

cc) Aylık Mizanların Düzenlenmesi 90

d) Dönem Sonu İşlemleri 90

da) Genel Geçici Mizan 90

db) Envanter 90

dc) Değerleme 90

dd) Genel Kesin Mizanların Düzenlenmesi 91

e) Kapanış Bilançosunun Düzenlenmesi 91

f) Hesapların Kapatılması 91

g) Hesapların Yeniden Açılması 91

Akış Sürecine İlişkin Örnek 91

h- Örnek Uygulama 97

J- DEĞERLEME ÖLÇÜLERİ 115

1- Maliyet Bedeli 115

2- Borsa Rayici 116

3- Tasarruf Değeri 117

4- Mukayyet Değer 117

5- İtibari Değer 118

6- Rayiç Bedel 118

7- Emsal Bedeli ve Emsal Ücreti 118

8- Vergi Değeri 119

9- Diğer Ölçüler 119

Değerleme Ölçüleri Tablosu 119

Türk Ticaret Kanundaki Değerleme Hükümleri 125

TMS'ye Göre Değerleme Ölçüleri 126

K- BİLANÇO 128

1- Bilanço İlkeleri 128

a) Varlıklara İlişkin İlkeler 128

b) Yabancı Kaynaklara İlişkin İlkeler 129

c) Öz Kaynaklara İlişkin İlkeler 129

2- Bilançonun Düzenlenmesi ve Sunulması 130

a) Bilanço Tanımı 130

b) Bilanço Düzenleme Kuralları 130

c) Bilançonun Biçimsel Yapısı 130

d) Bilanço Kalemlerine İlişkin Açıklamalar 130

e) Bilanço Dipnotları 136

Soru ve Örnekler 145

L- GELİR TABLOSU 146

Gelir Tablosu İlkeleri 146

1- Gelir Tablosunun Düzenlenmesi ve Sunulması 147

a) Gelir Tablosu Tanımı 147

b) Gelir Tablosu Düzenleme Kuralları 147

c) Gelir Tablosunun Biçimsel Yapısı 147

(6)

d) Gelir Tablosu Kalemlerine İlişkin Açıklamalar 147

e) Gelir Tablosu Dipnotları 149

M- SATIŞLARIN MALİYETİ TABLOSU 154

N- TEKDÜZEN HESAP ÇERÇEVESİ, HESAP PLANI 163

O- MUHASEBENİN TEMEL KAVRAMLARI 179

1- Sosyal Sorumluluk Kavramı 180

2- Kişilik Kavramı 180

3- İşletmenin Sürekliliği Kavramı 180

4- Dönemsellik Kavramı 180

5- Parayla Ölçülme Kavramı 180

6- Maliyet Esası Kavramı 180

7- Tarafsızlık ve Belgelendirme Kavramı 181

8- Tutarlılık Kavramı 181

9- Tam Açıklama Kavramı 181

10- İhtiyatlılık Kavramı 181

11- Önemlilik Kavramı 181

12- Özün Önceliği Kavramı 182

Ö- MUHASEBE POLİTİKALARININ AÇIKLANMASI 186

Test Soruları 187

P- ÜCRET TAHAKKUKU 195

Ücret Bodrosu 195

Asgari Ücret Tutarı 195

Asgari Geçim İndirimi 197

İşçilik Tahakkuk Kaydı 200

Muhtasar Beyanname 205

İKİNCİ BÖLÜM

TEKDÜZEN HESAP PLANI UYGULAMALARI AKTİF HESAPLAR

I Aktif Hesaplar 209

Varlıklar ve Varlıkları Düzenleyici Hesaplar 209

1 Dönen Varlıklar 209

10 Hazır Değerler 210

100 Kasa 210

101 Alınan Çekler 221

102 Bankalar 231

103 Verilen Çekler Ve Ödeme Emirleri (-) 237

108 Diğer Hazır Değerler 240

(7)

11 Menkul Kıymetler 245

110 Hisse Senetleri 246

111 Özel Kesim Tahvil, Senet Ve Bonoları 253

112 Kamu Kesimi, Tahvil, Senet Ve Bonoları 260

118 Diğer Menkul Kıymetler 263

119 Menkul Kıymetler Değer Düşüklüğü Karşılığı (-) 268

12 Ticari Alacaklar 271

120 Alıcılar 271

121 Alacak Senetleri 277

122 Alacak Senetleri Reeskontu Hesabı (-) 292

124 Kazanılmamış Finansal Kiralama Faiz Gelirleri (-) 300

126 Verilen Depozito Ve Teminatlar 303

127 Diğer Ticari Alacaklar 307

128 Şüpheli Ticari Alacaklar 308

129 Şüpheli Ticari Alacaklar Karşılığı (-) 315

13 Diğer Alacaklar 320

131 Ortaklardan Alacaklar 321

Borçlanma Yasağı 323

132 İştiraklerden Alacaklar Hesabı 328

133 Bağlı Ortaklıklardan Alacaklar 332

135 Personelden Alacaklar 335

136 Diğer Çeşitli Alacaklar 339

137 Diğer Alacak Senetleri Reeskontu (-) 342

138 Şüpheli Diğer Alacaklar 343

139 Şüpheli Diğer Alacaklar Karşılığı (-) 345

15 Stoklar 348

150 İlk Madde Ve Malzeme 348

151 Yarı Mamuller-Üretim 370

152 Mamuller 377

153 Ticari Mallar 382

Alış-Satış Karşılaştırması 394

157 Diğer Stoklar 399

158 Stok Değer Düşüklüğü Karşılığı (-) 408

159 Verilen Sipariş Avansları 414

17 Yıllara Yaygın İnşaat Ve Onarım Maliyetleri 419

170 170-178 Yıllara Yaygın İnşaat ve Onarım Maliyetleri 419 Tamamlanan ve Tamamlanmayan İnşaat Maliyetinin Hesaplanması 428

Arsanın Kat Karşılığının Temin Edilmesi 439

178 Yıllara Yaygın İnşaat Enflasyon Düzeltme Hesabı 448

179 Taşeronlara Verilen Avanslar 449

18 Gelecek Aylara Ait Giderler ve Gelir Tahakkukları 450

180 Gelecek Aylara Ait Giderler 450

181 Gelir Tahakkukları 453

19 Diğer Dönen Varlıklar 455

(8)

190 Devreden KDV 456

Ba Bs Formları 456

191 İndirilecek KDV 458

KDV ye ilişkin hesaplamalar 459

192 Diğer KDV 466

193 Peşin Ödenen Vergiler ve Fonlar 468

195 İş Avansları 478

196 Personel Avansları 479

197 Sayım ve Tesellüm Noksanları 481

198 Diğer Çeşitli Dönen Varlıklar 483

199 Diğer Dönen Varlıklar Karşılığı (-) 484

2 Duran Varlıklar 485

22 Ticari Alacaklar 485

220 Alıcılar 487

221 Alacak Senetleri 488

222 Alacak Senetleri Reeskontu (-) 492

224 Kazanılmamış Finansal Kiralama Faiz Gelirleri (-) 493

226 Verilen Depozito ve Teminatlar 497

228 Şüpheli Ticari Alacaklar 498

229 Şüpheli Ticari Alacaklar Karşılığı (-) 499

23 Diğer Alacaklar 501

231 Ortaklardan Alacaklar 501

232 İştiraklerden Alacaklar 503

233 Bağlı Ortaklıklardan Alacaklar 504

235 Personelden Alacaklar 505

236 Diğer Çeşitli Alacaklar 506

237 Diğer Alacak Senetleri Reeskontu (-) 507

239 Şüpheli Diğer Alacaklar Karşılığı (-) 508

24 Mali Duran Varlıklar 510

240 Bağlı Menkul Kıymetler 510

241 Bağlı Menkul Kıymetler Değer Düşüklüğü Karşılığı (-) 512

242 İştirakler 513

243 İştiraklere Sermaye Taahhütleri (-) 515

244 İştirakler Sermaye Payları Değer Düşüklüğü Karşılığı (-) 517

245 Bağlı Ortaklıklar 519

246 Bağlı Ortaklıklara Sermaye ve Taahhütleri (-) 520

247 Bağlı Ortaklıklar Sermaye Payları Değer Düşüklüğü Karşılığı (-) 521

248 Diğer Mali Duran Varlıklar 522

249 Diğer Mali Duran Varlıklar Karşılığı (-) 522

25 Maddi Duran Varlıklar 523

250 Arazi ve Arsalar 525

251 Yeraltı ve Yerüstü Düzenleri 529

252 Binalar Hesabı 530

253 Tesis, Makine ve Cihazlar 538

(9)

254 Taşıtlar 541

255 Demirbaşlar 543

256 Diğer Maddi Duran Varlıklar 546

257 Birikmiş Amortismanlar (-) 554

258 Yapılmakta Olan Yatırımlar 576

259 Verilen Avanslar 579

26 Maddi Olmayan Duran Varlıklar 580

260 Haklar 580

261 Şerefiye 582

262 Kuruluş ve Örgütlenme Giderleri 585

263 Araştırma ve Geliştirme Giderleri 586

264 Özel Maliyetler 588

267 Diğer Maddi Olmayan Duran Varlıklar 591

27 Özel Tükenmeye Tabi Varlıklar 596

271 Arama Giderleri 597

272 Hazırlık ve Geliştirme Giderleri 598

277 Diğer Özel Tükenmeye Tabi Varlıklar 600

278 Birikmiş Tükenme Payları (-) 601

28 Gelecek Yıllara Ait Giderler Ve Gelir Tahakkukları 603

280 Gelecek Yıllara Ait Giderler 603

281 Gelir Tahakkukları 605

29 Diğer Duran Varlıklar 607

291 Gelecek Yıllarda İndirilecek Katma Değer Vergisi 607

292 Diğer Katma Değer Vergisi 608

293 Gelecek Yıllar İhtiyacı Stoklar 609

294 Elden Çıkarılacak Stoklar ve Maddi Duran Varlıklar 610

295 Peşin Ödenen Vergiler ve Fonlar 612

297 Diğer Çeşitli Duran Varlıklar 613

298 Stok Değer Düşüklüğü Karşılığı (-) 613

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

TEKDÜZEN HESAP PLANI UYGULAMALARI PASİF HESAPLAR

II Pasif Hesaplar 619

3 Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar 619

30 Mali Borçlar 619

300 Banka Kredileri 620

(10)

301 Finansal Kiralama İşlemlerinden Borçlar 625 302 Ertelenmiş Finansal Kiralama Borçlanma Maliyetleri 627 303 Uzun Vadeli Kredilerin Anapara Taksitleri ve Faizleri 630

304 Tahvil Anapara Borç, Taksit ve Faizleri 632

305 Çıkarılmış Bonolar Ve Senetler 633

306 Çıkarılmış Diğer Menkul Kıymetler 635

308 Menkul Kıymetler İhraç Farkı (-) 636

309 Diğer Mali Borçlar 637

32 Ticari Borçlar 637

320 Satıcılar 638

321 Borç Senetleri 643

322 Borç Senetleri Reeskontu (-) 646

326 Alınan Depozito ve Teminatlar 647

329 Diğer Ticari Borçlar 649

33 Diğer Borçlar 650

331 Ortaklara Borçlar 650

Ek ödeme Yükümlüğü 652

Örtülü Sermaye 652

332 İştiraklere Borçlar 656

333 Bağlı Ortaklıklara Borçlar 659

335 Personele Borçlar 660

336 Diğer Çeşitli Borçlar 662

337 Diğer Borç Senetleri Reeskontu (-) 663

34 Alınan Avanslar 664

340 Alınan Sipariş Avansları 664

349 Alınan Diğer Avanslar 667

350 Yıllara Yaygın İnşaat ve Onarım Hakediş Bedelleri 668

36 Ödenecek Vergi ve Diğer Yükümlülükler 671

360 Ödenecek Vergi ve Fonlar 671

Özel Tüketim Vergisi 672

361 Ödenecek Sosyal Güvenlik Kesintileri 674

368 Vadesi Geçmiş, Ertelenmiş veya Taksitlendirilmiş Vergi ve Diğer Yük. 676

369 Ödenecek Diğer Yükümlülükler 677

37 Borç ve Gider Karşılıkları 678

370 Dönem Kârı Vergi ve Diğer Yasal Yükümlülük Karşılıkları 678 371 Dönem Kârının Peşin Ödenen Vergi ve Diğer Yükümlülükleri (-) 680

372 Kıdem Tazminatı Karşılığı 682

373 Maliyet Giderleri Karşılığı 684

379 Diğer Borç ve Gider Karşılıkları 688

38 Gelecek Aylara Ait Gelirler ve Gider Tahakkukları 694

380 Gelecek Aylara Ait Gelirler 694

381 Gider Tahakkukları 695

39 Diğer Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar 697

(11)

391 Hesaplanan KDV 697

392 Diğer KDV 702

393 Merkez ve Şubeler Cari Hesabı 708

397 Sayım ve Tesellüm Fazlaları 710

399 Diğer Çeşitli Yabancı Kaynaklar 712

40 Mali Borçlar 713

400 Banka Kredileri 713

401 Finansal Kiralama İşlemlerinden Borçlar 718

402 Ertelenmiş Finansal Kiralama Borçlanma Maliyetleri 720

405 Çıkarılmış Tahviller 721

407 Çıkarılmış Diğer Menkul Kıymetler 722

408 Menkul Kıymetler İhraç Farkı (-) 724

409 Diğer Mali Borçlar 727

42 Ticari Borçlar 728

420 Satıcılar 728

421 Borç Senetleri 730

422 Borç Senetleri Reeskontu (-) 731

426 Alınan Depozito ve Teminatlar 732

429 Diğer Ticari Borçlar 733

43 Diğer Borçlar 734

431 Ortaklara Borçlar 734

432 İştiraklere Borçlar 735

433 Bağlı Ortaklıklara Borçlar 736

436 Diğer Çeşitli Borçlar 738

437 Diğer Borç Senetleri Reeskontu (-) 739

438 Kamuya Olan Ertelenmiş veya Taksitlendirilmiş Borçlar 740

44 Alınan Avanslar 743

440 Alınan Sipariş Avansları 743

449 Alınan Diğer Avanslar 744

47 Borç ve Gider Karşılıkları 745

472 Kıdem Tazminatı Karşılığı 745

479 Diğer Borç ve Gider Karşılıkları 749

48 Gelecek Yıllara Ait Gelirler ve Gider Tahakkukları 750

480 Gelecek Yıllara Ait Gelirler 750

481 Gider Tahakkukları 751

49 Diğer Uzun Vadeli Yabancı Kaynaklar 752

492 Gelecek Yıllara Ertelenen veya Terkin Edilecek Katma Değer Vergisi 752

493 Tesise Katılma Payı 753

499 Diğer Çeşitli Uzun Vadeli Yabancı Kaynaklar 755

5 Öz Kaynaklar 755

50 Ödenmiş Sermaye 755

500 Sermaye 755

501 Ödenmemiş Sermaye (-) 757

502 Sermaye Düzeltmesi Olumlu Farkları 758

503 Sermaye Düzeltmesi Olumsuz Farkları (-) 759

(12)

52 Sermaye Yedekleri 760

520 Hisse Senetleri İhraç Primleri 760

521 Hisse Senedi İptal Kârları 761

522 Maddi Duran Varlık Yeniden Değerleme Artışları 762

523 İştirakler Yeniden Değerleme Artışları 764

524 Maliyet Bedeli Artışları Fonu 765

529 Diğer Sermaye Yedekleri 766

54 Kâr Yedekleri 766

540 Yasal Yedekler 766

541 Statü Yedekleri 768

542 Olağanüstü Yedekler 769

548 Diğer Kâr Yedekleri 770

549 Özel Fonlar 770

57 Geçmiş Yıllar Kârları 775

570 Geçmiş Yıllar Kârları 775

58 Geçmiş Yıllar Zararları (-) 776

580 Geçmiş Yıllar Zararları (-) 776

59 Dönem Net Kârı (Zararı) 777

590 Dönem Net Kârı 777

591 Dönem Net Zararı (-) 785

6 Gelir Tablosu Hesapları 786

60 Brüt Satışlar 786

600 Yurtiçi Satışlar 787

601 Yurtdışı Satışlar 792

602 Diğer Gelirler 795

61 Satış İndirimleri (-) 796

610 Satıştan İadeler (-) 796

611 Satış İskontoları (-) 803

612 Diğer İndirimler (-) 808

62 Satışların Maliyeti (-) 810

620 Satılan Mamuller Maliyeti (-) 811

621 Satılan Ticari Mallar Maliyeti (-) 819

622 Satılan Hizmet Maliyeti (-) 824

623 Diğer Satışların Maliyeti (-) 826

63 Faaliyet Giderleri (-) 827

630 Araştırma ve Geliştirme Giderleri (-) 827

631 Pazarlama, Satış ve Dağıtım Giderleri (-) 830

632 Genel Yönetim Giderleri (-) 833

64 Diğer Faaliyetlerden Olağan Gelir ve Kârlar 835

640 İştiraklerden Temettü Gelirleri 836

641 Bağlı Ortaklıklardan Temettü Gelirleri 837

642 Faiz Gelirleri 838

643 Komisyon Gelirleri 846

644 Konusu Kalmayan Karşılıklar 847

(13)

645 Menkul Kıymet Satış Kârları 850

646 Kambiyo Kârları 851

647 Reeskont Faiz Gelirleri 855

648 Enflasyon Düzeltmesi Kârları 856

649 Diğer Olağan Gelir ve Kârlar 857

65 Diğer Faaliyetlerden Olağan Gider ve Zararlar (-) 860

653 Komisyon Giderleri (-) 860

654 Karşılık Giderleri (-) 862

655 Menkul Kıymet Satış Zararları (-) 865

656 Kambiyo Zararları (-) 866

657 Reeskont Faiz Giderleri (-) 868

658 Enflasyon Düzeltmesi Zararları (-) 871

659 Diğer Olağan Gider ve Zararlar (-) 871

66 Finansman Giderleri (-) 872

660 Kısa Vadeli Borçlanma Giderleri (-) 872

661 Uzun Vadeli Borçlanma Giderleri (-) 875

67 Olağandışı Gelir ve Kârlar 880

671 Önceki Dönem Gelir ve Kârları 880

679 Diğer Olağandışı Gelir ve Kârlar 882

68 Olağandışı Gider ve Zararları (-) 884

680 Çalışmayan Kısım Gider ve Zararları (-) 884

681 Önceki Dönem Gider ve Zararları (-) 892

689 Diğer Olağandışı Gider ve Zararları (-) 894

69 Dönem Net Kârı veya Zararı 896

690 Dönem Kârı veya Zararı 897

691 Dönem Kârı Vergi ve Diğer Yasal Yükümlülük Karşılıkları 904

692 Dönem Net Kârı veya Zararı 906

698 Enflasyon Düzeltme Hesabı 910

7 Maliyet Hesapları (7/A Seçeneği) 911

70 Maliyet Muhasebesi Bağlantı Hesapları 912

700 Maliyet Muhasebesi Bağlantı Hesabı 913

701 Maliyet Muhasebesi Yansıtma Hesabı 916

71 Direkt İlk Madde ve Malzeme Giderleri 920

710 Direkt İlk Madde ve Malzeme Giderleri 921

711 Direkt İlk Madde ve Malzeme Yansıtma Hesabı 927

712 Direkt İlk Madde ve Malzeme Fiyat Farkı 931

713 Direkt İlk Madde ve Malzeme Miktar Farkı 936

72 Direkt İşçilik Giderleri 938

720 Direkt İşçilik Giderleri 938

721 Direkt İşçilik Giderleri Yansıtma Hesabı 948

722 Direkt İşçilik Ücret Farkları 949

723 Direkt İşçilik Süre (Zaman) Farkları 950

73 Genel Üretim Giderleri 952

(14)

730 Genel Üretim Giderleri 952

731 Genel Üretim Giderleri Yansıtma Hesabı 960

732 Genel Üretim Giderleri Bütçe Farkları 961

733 Genel Üretim Giderleri Verimlilik Farkları 964

734 Genel Üretim Giderleri Kapasite Farkları 965

74 Hizmet Üretim Maliyeti 967

740 Hizmet Üretim Maliyeti 967

741 Hizmet Üretim Maliyeti Yansıtma Hesabı 975

742 Hizmet Üretim Maliyeti Fark Hesapları 977

75 Araştırma ve Geliştirme Giderleri 978

750 Araştırma ve Geliştirme Giderleri 978

751 Araştırma ve Geliştirme Giderleri Yansıtma Hesabı 983

752 Araştırma ve Geliştirme Gider Farkları 984

76 Pazarlama, Satış ve Dağıtım Giderleri 985

760 Pazarlama Satış ve Dağıtım Giderleri 985

761 Pazarlama Satış ve Dağıtım Giderleri Yansıtma Hesabı 992 762 Pazarlama Satış ve Dağıtım Giderleri Fark Hesabı 993

77 Genel Yönetim Giderleri 994

770 Genel Yönetim Giderleri 994

771 Genel Yönetim Giderleri Yansıtma Hesabı 1001

772 Genel Yönetim Gider Farkları Hesabı 1002

78 Finansman Giderleri 1003

780 Finansman Giderleri 1003

781 Finansman Giderleri Yansıtma Hesabı 1016

782 Finansman Giderleri Fark Hesabı 1017

0-9 Gider Çeşitleri 1019

10-99 Gider Yerleri 1023

790 İlk Madde ve Malzeme Giderleri 1025

791 İşçi Ücret ve Giderleri 1029

792 Memur Ücret ve Giderleri 1030

793 Dışarıdan Sağlanan Fayda ve Hizmetler 1032

794 Çeşitli Giderler 1034

795 Vergi, Resim ve Harçlar 1035

796 Amortismanlar ve Tükenme Payları 1037

797 Finansman Giderleri 1039

798 Gider Çeşitleri Yansıtma Hesabı 1041

799 Üretim Maliyet Hesabı 1044

8 (Sekiz) Grubu Hesapları 1053

9 Nazım Hesaplar 1055

(15)

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM MONOGRAFİLER

Monografi I Ticari İşletmelerde Dönem İçi Ve Dönem Sonu İşlemleri

(7/A Seçeneği Uygulaması) 1063

Monografi II Ticari İşletmelerde Dönem İçi İşlemleri

(7/B Seçeneği Uygulaması) 1078

Monografi III Üretim İşletmelerinde Dönem İçi ve Dönem Sonu İşlemleri

Monografi IV Mamul Üretim İşletmelerinde Dönem İçi ve Dönem Sonu İşlemleri

(7/A Seçeneği 700–701 Nolu Hesapların Uygulaması) 1097 Monografi V Ticari İşletmelerde Dönem Sonu İşlemleri (7/B Seçeneği Uygulaması) 1105 Monografi VI Üretim İşletmelerinde Dönem İçi ve Dönem Sonu İşlemleri

(7/B Seçeneği Uygulaması) 1118

Monografi VII Hizmet Üretim İşletmelerinde Dönem İçi ve Dönem Sonu İşlemleri

Monografi VIII Yıllara Yaygın İnşaat ve Onarım İşleri Dönem İçi ve Dönem Sonu

İşlemleri (7/A Seçeneği Uygulaması) 1140

Monografi IX Finansal Kiralama İşlemlerine İlişkin Uygulama 1145

Monografi X SMMM Mesleki Yeterlik Sınavı 1146

Monografi XI SMMM Mesleki Yeterlik Sınavı 1149

Monografi XII Ticari İşletmelerde Dönem İçi Ve Dönem Sonu İşlemleri 1153

EKLER 1158

KAYNAKLAR 1160

(16)

T E M E L B İ L G İ L E R S a y f a | 187

DEĞERLENDİRME SORULARI

1. İktisadi varlıkların büyük defter hesaplarında yer alan değerleri dikkate alınmaksızın bu varlık ve borçların tek tek sayılması, kontrol edilmesi ve değerlemesi işlemlerine ne ad verilir?

a) Muhasebe içi envanter ( Kayıt envanteri) b) Hesapların kapatılması c) Kesin mizanın hesaplanması d) Bilançonun düzenlenmesi e) Muhasebe dışı envanter ( Sayım envanteri)

2. İşletmeye ait bazı bilgiler aşağıdaki gibidir:

Nakit: 1.000 TL Banka Mevduatı: 18.500 TL Ticari Borçlar: 25.000 TL Ticari Alacak- lar:14.000 TL Ticari Mallar: 32.000 TL .Bu bilgilere göre işletmenin sermaye tutarı kaç TL dir?

a) 93.500 TL b) 26.500 TL c) 40.500 TL d) 63.500 TL e) 81.500 TL

3. .. ………. Belirli bir paranın kasa (vezne) sorumlusu tarafından ödenmesi gerek- tiğini kanıtlamak amacıyla işletmenin çeşitli ünitelerince kesilerek vezneye gönderilen bir belgedir. Yukarıdaki boşluğa aşağıdaki kavramlardan hangisi gelmelidir?

a) Tahsil Fişi b) Alındı Fişi c) Mahsup Fişi d) Tediye Fişi e) Perakende Satış Fişi

4. İşletmenin ekonomik ve finansal yapısını gösteren tabloya ne ad verilir?

a) Bilanço b) Gelir Tablosu c) Finansal Tablolar d) Fon Akım Tablosu e) Nakit Akım Tablosu

5. Finansal olayların bilanço kalemlerinde oluşturduğu değişmeler aşağıdakilerden hangisi ile iz- lenir?

a) Bilanço b) Gelir Tablosu c)Hesap Planı d) Hesap e) Finansal Tablo

6. Muhasebe sürecinde, yapılacak ilk işlem aşağıdakilerden hangisidir?

a) Dönem başı bilançosunun hazırlanması b) Günlük defter kaydı

c) Dönem sonu bilançosunun hazırlanması d) Kesin mizanın çıkartılması

e) Genel geçici mizanın düzeltilmesi

7. Aşağıdaki giderlerden hangisi ticari mal maliyetine eklenmez?

a) Taşıma giderleri b) Satış gideri

c) Finansman gideri d) Sigorta giderleri e) Gümrük giderleri

(17)

188 | S a y f a G E N E L M U H A S E B E - F İ N A N S A L M U H A S E B E 8. İşletme sahiplerinin varlıklar üzerindeki haklarına ……… adı verilir.

a) Dönen Varlıklar b) Duran Varlıklar

c) Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar (Borçlar) d) Uzun Vadeli Yabancı Kaynaklar (Borçlar) e) Özkaynaklar (Özsermaye)

9. İşletmenin peşin olarak 65.000 TL’ye ticari mal satın aldığı varsayıldığında, aşağıdaki işlemler- den hangisi yanlıştır?

a) Kasa hesabında azalış olur b) Kasa hesabında artış olur c)Ticari mallar hesabında artış olur d) Ticari mallar hesabı borçlandırılır e) Kasa hesabı alacaklandırılır

10. Aşağıdaki işlemlerden hangisi bilançonun yalnızca aktifini etkiler?

a) Krediyle borç ödeme b)Alacak senedi tahsil edilmesi c) Borç ödenmesi d) Kredili demirbaş eşya alımı e) Kredili mal alışı

11. Aşağıdakilerden hangisi muhasebenin temel işlevlerinden birisi değildir?

a) İzlemek b) Belgelemek c) Kaydetmek d) Sınıflandırmak e) Özetlemek

12. Muhasebe bilgi sisteminin ürettiği bilgileri kullanan ilgili taraflar iç bilgi kullanıcıları ve dış bilgi kullanıcıları olmak üzere ikiye ayrılır. Aşağıdakilerden hangisi iç bilgi kullanıcılarına örnek olarak verilemez?

a) Yöneticiler b)Yönetim Kurulu

c) İcra ( Yürütme) Kurulu Başkanı (CEO)

d) Finansal İşlerden Sorumlu Daire Başkanı (CFO) e) Müşteriler

13. İşletme 2.10.2009 tarihinde 15.000 TL’lik mal satın almıştır. Mal bedelinin 10.000 TL’si peşin ödenmiş geri kalan için senet imzalanmıştır. Bu muhasebe kaydına göre aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

a) Mal hesabı alacaklı olur b) Mal hesabı borçlu olur c) Kasa hesabı alacaklı olur d) Borç senetleri hesabında artış olur e) Borç senetleri hesabı alacaklı olur