Yeni TTK ve
UFRS uyumlu TMS’ye geçiş
Türkiye’de neler oluyor?
14 Şubat 2011 tarihinde yasalaşan TTK ile beraber, gerek anonim gerekse limited ortaklıklar için finansal tabloların 1 Ocak 2013'ten itibaren Türkiye Muhasebe
Standartları‟na (“TMS”) göre hazırlanması zorunluluğu getirildi.
TTK Madde 64 – 68 Defter Tutma ve Envanter hükümleri
• Ticari Defterler, TMS’ye göre, Türkçe olarak, eksiksiz, doğru, zamanında ve düzenli olarak tutulmalıdır
• Finansal tablolar TMS uyarınca hazırlanmalıdır
• Ticari defterler finansal durum hakkında fikir verebilecek şekilde tutulmalıdır
• Ticari işletmelerin mal varlığı durumu açıkça görülmelidir
TTK Geçici Madde 1 hükümleri
Aşağıdakiler Şirketler TMS / TFRS‟yi uygulamakla yükümlüdürler:
• Sermaye şirketleri ile bunların konsolidasyon kapsamına giren iştirakleri
• Halka açık şirketler, aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri ve konsolidasyon kapsamına alınan diğer işletmeler,
• Bankalar ile bağlı ortaklıkları,
• Sigorta ve reasürans şirketleri,
• Bireysel emeklilik şirketleri,
Aşağıdaki Şirketler KOBİ‟lere özel TFRS hükümlerini uygulamakla yükümlüdürler:
• Yukarıda belirtilenlerin dışında kalan ve işletme yönetiminde yer almayan işletme sahipleri, işletmeye borç verenler ve kredi derecelendirme kuruluşları gibi dış kullanıcılar için genel amaçlı finansal tablo düzenleyen işletmeler.
• TMS/TFRS uygulamayı tercih eden KOBİ tanımındaki işletmelerden tekrar KOBİ/ TFRS uygulamasına dönmek isteyen işletmeler.
Türkiye’de neler oluyor? (devamı)
31.12.2012 itibariyle finansal tablolar eski kanuna göre
1.1.2013 tarihli açılış finansal tabloları ise TMS (UFRS)‟ye göre hazırlanmış olacak!
2011 2012 2013
TTK Zaman Çizelgesi
TTK, Ocak 2011’de yasalaştı
TTK, Temmuz 2012’de yürürlüğe
girecek.
1 Ocak 2013 itibariyle TMS (UFRS)’ye göre defter tutma ve
raporlama başlayacak.
TMS (UFRS) Dönüşümü TMS (UFRS) uyarınca mali tablolar
Türkiye’de neler oluyor? (devamı)
Dünya‟da 100‟den fazla ülke hali hazırda UFRS dönüşümünü tamamladı ya da
tamamlamak üzere. Bunların içinde Avrupa Birliği üye ülkeler, Güney Afrika, Avusturalya, Hong Kong, Singapur, Malezya, Endonezya ve Tayland var. A.B.D.‟nin US GAAP ile UFRS arasındaki farkları giderme çalışmaları hızla devam ediyor.
Avrupa Birliği 2005
Avusturalya 2005 Kanada
2011
Çin 2007
Brezilya 2010
Hindistan 2011
Şili 2009
Japonya 2015-16
Güney Afrika 2005 UFRSdönüşümünü tamamladı ya
da tamamlamak üzere.
UFRS Dönüşümü planlanmakta Böyle bir plan yok ya da bilinmiyor.
Rusya 2010
Meksika 2012 A.B.D.
2015-16
Dünya’da neler oluyor?
UFRS Dönüşüm Dünya Haritası
Yukarıdaki dönüşüm haritası Mart 2011 tarihi itibariyle hazırlanmıştır.
Türkiye 2012
Tanımlar
• 2002 yılında Türkiye Muhasebe Standartları Kurulu (TMSK) faaliyete geçti.
• Avrupa Birliği mevzuatıyla uyum sağlamak ve dünya uygulamalarına yakın olabilmek için UFRS‟yi benimseme kararı aldı.
•Yani TMS, UFRS’nin Türkçe çevirisidir !
• Finansal tabloların hazırlanması ve sunulmasına ilişkin politika ve prensipler bütünüdür
• Uluslararası Muhasebe Standartları Kurulu (International Accounting Standards Board - IASB) tarafından yayımlanmaktadır.
Uluslararası Finansal Raporlama Standartları (UFRS) nedir?
Türkiye Muhasebe Standartları (TMS) nedir?
TMS (UFRS) ile elde edeceğiniz önemli kazanımlar
TMS (UFRS) ile elde edeceğiniz
önemli kazanımlar
Grup içinde standart tek düzen hesap planı
IPO/ Gelişen İşletmeler Piyasası (“GİP”) gibi
girişimler için hazır olmak
Bütçenin uluslararası standartlara göre hazırlanması imkanı
Global operasyonlarla olan entegrasyonun
hızlanması
Global piyasalarla kıyaslanma imkanı Doğru, anlaşılabilir,etkin,
kaliteli finansal raporlama sistemi
Yabancı yatırımcının dikkatini çekebilmek Yeni TTK‟ya hazırlık
TMS (UFRS) ve Yasal Mevzuat
TMS (UFRS)
1- TMS (UFRS)‟de Ertelenmiş Vergi diye bir kavram var
2- TMS (UFRS) uyarınca kıdem tazminatı yükümlülüğü ayırmanız gerekecek!
3- TMS (UFRS)‟de Maddi Duran Varlık için yararlı ömür kavramı bulunmaktadır.
4- Ticari Alacaklar, TMS (UFRS)‟de iskonto edilmiş maliyeti üzerinden gösterilmeleri gerekir.
5- TMS (UFRS)‟de Türev finansal araçlar ,Şirket türev sözleşmesine girdiği anda makul
değerinden kayıtlara alınır ve her bilanço döneminde yeniden makul değeri hesaplanır.
6-Pazarlama ve promosyon ürünleri ,TMS (UFRS)‟ye göre direk olarak giderleştirilmelidir.
Mevcut Yasal Mevzuat
1- Mevcut yasal mevzuatta Ertelenmiş Vergi diye bir kavram yok
2- Yasal Mevzuatta Kıdem Tazminatı yükümlülüğü ayrılmıyor.
3- Maddi Duran varlıkların amortismanları VUK tarafından belirlenmiş ömürlere göre ayrılır.
4- Ticari alacaklar VUK‟da defter değeri ile gösterilir
5-Türev finansal araçlar VUK‟da net ödeme/
tahsilat gerçekleşinceye kadar kayıtlara alınmaz
6-Pazarlama ve promosyon ürünleri VUK „da
“Diğer Stoklar” hesabında tutulmaktadır
4 Adımda TMS (UFRS) Dönüşümü!
Adım 1:
Dönüşümün Planlanması
Adım 2:
Proje Ekibinin Belirlenmesi
Adım 3:
ERP Sisteminin
TMS‟yle Uyumu
Adım 4:
TMS (UFRS) Uyarınca Defter Tutulması ve Mali
Tablo Hazırlama
• Dönüşüme ne zaman başlanacak?
• Dönüşümün maliyeti nedir?
• İnsan kaynağı ihtiyacı?
• TMS (UFRS) Mali Tabloların stratejik kararlara etkisi?
• Dönüşümün diğer departmanlara etkisi?
• Proje lideri?
• Proje üyeleri?
• İç Kaynak/Dış Destek?
• Eğitim ihtiyacı
• UFRS bilen kaynak ihtiyacı
• Mevcut yazılımın belirlenen
gereksinimler ile ne oranda örtüştüğü?
• Sistemin yapması gereken hesaplamalar?
• Sistemdeki hesap planı, kayıt işleyiş mantığı ve muhasebe defteri yapıları?
• Sistemdeki raporlama yapısı?
• İleriye dönük ihtiyaçlar?
• TMS (UFRS)‟nin finansal tablolardaki etkisi?
• Halihazırda kullanmakta olduğunuz yasal mevzuat ile TMS (UFRS) arasındaki farklar?
• Finansal tablo ile dipnotlarınızın TMS (UFRS) uyarınca hazırlanması
Alınan dersler
Türkiye, aralarında Avrupa Birliği de olmak üzere, tüm dünyada 100‟ün üzerinde ülke bu
süreçten geçtikten sonra, UFRS‟ye geçiş yapmak gibi büyük bir avantaja sahiptir. Bu ülkelerin yaşadıkları deneyimlerden çıkarabileceğimiz önemli derslerden bazıları şunlardır:
• Daima düşündüğünüzden uzun sürer.
Şirketlerin raporlarının her bir noktasının dikkatli bir şekilde incelenmesi gerekecek ve
belirlenen değişikliklerin iş süreçlerinde, diğer şirket dışı raporlama işlevlerinde ve her yerde giderek artan etkileri olacaktır. Diğer ülkelerde UFRS‟yi benimseyen kuruluşlar sürekli olarak gerekli süre ve çabaları hafife aldıklarını bildirmektedir.
• Başarının anahtarı iyi çalışanlardır.
İyi çalışanları erkenden görevlendirmek büyük önem taşır. Bu işi çözmenin birçok yolu vardır – bu çalışanlar UFRS projesine atanabilir, diğer görevleri ile birlikte bu sorumlulukları da
üstlenebilirler ya da bu iki yöntemin bir bileşimi kullanılabilir. Bu kişiler şirket çalışanları, şirket dışı hizmet sağlayıcılar ya da bunların bir bileşimi olabilir. Ama Türkiye‟deki UFRS yetenek havuzu şu an için o kadar da derin değildir ve önümüzdeki birkaç yıl boyunca bu yetenekler
Alınan dersler (devamı)
• UFRS dönüşümü sadece bir muhasebe projesi değildir.
Ve bu nedenle de, sadece muhasebecilere bırakılmamalıdır. Başarı açısından proje yönetimi becerileri de, en az muhasebe konusundaki bilgi birikimi kadar önemli olabilir. Örneğin, belirli bir standardın ayrıntılı etkilerini en iyi saptayabilecek kişi ile BT sistemlerindeki değişiklikleri belirleyecek ve önceden görecek kişi aynı olmayacaktır. Benzer şekilde, süreçler ve
kontrollerde yapılacak değişiklikler de, CEO-CFO onaylarının etkisi akılda tutularak uygun şekilde değerlendirilmeli ve uygulanmalıdır.
• Şirket dışı etkileri kapsamlı olabilir.
Diğer ülkelerde yaşanan geçiş sürecinde, uzmanlar UFRS‟nin etkileri konusundaki
belirsizliğin (belki de yönetimin yetersiz iletişim planlarını yansıtacak şekilde) bazı şirketlerin hisse senedi fiyatlarının düşmesine yol açabileceğini düşünüyordu. Geçiş anahtar
performans göstergelerini olduğu kadar, finansal tabloların genel görünümünü de ciddi biçimde etkileyebilir. Analistlerin kurdukları analiz modellerinde değişiklik yapmaları gerekecektir.
Alınan dersler (devamı)
• Yönetişim ve kontrol yaşamsal önem taşır.
Örneğin, UFRS‟nin bu noktadan sonra her denetim komitesinin toplantı gündeminde üst sıralarda yer almayacağını düşünmek mümkün değildir ve sadece burada da kalmayacaktır.
Bir noktaya odaklanmak gerekirse, denetim komitesi üyelerinin "finansal bilgileri" UFRS dünyasında bazı üyeler için gerçek bir test olabilir.
• Bu yapılabilir !
Zorluklar gerçektir ama gözümüzde bu kadar büyütmeye gerek yoktur. Bir organizasyon enerji harcayarak, kendini adayarak ve odaklanarak UFRS macerası içinde yolunu bulabilir ve süreçteki gerçek avantaja ulaşabilir. Eşzamanlı olarak gerçek iş risklerine odaklanmak, mevcut verimsizlikleri ya da sistem sorunlarını ortadan kaldırmak ve kamuoyuna verilen
mesajı güçlendirmek ve kurumsal iletişimlere yeni bir yüz kazandırmak için dönüşüm sürecini bir fırsat olarak kullanabilir.
Organizasyonel taahhüt
Tüm önemli iş projelerinde olduğu gibi, şirket sadece çok sayıda rekabet önceliklerinden biri olarak değil, organizasyon ve paydaşları açısından büyük öneme sahip bir proje
olarak ele alırsa, UFRS dönüşümü daha etkili olacak ve tam anlamıyla başarı sağlanacaktır.
Kaynak dağılımı
UFRS dönüşüm projesi sadece kabul edilebilir bir şekilde değil, aynı zamanda iyi bir şekilde yapılabileceğinden emin olacak şekilde, yeterince finanse edilecek mi (elbette uygun bütçelendirme ve sorumluluk parametreleri dahilinde)?
Üst yönetimin yaklaşımı
CEO ve CFO kendilerini iş yapma ve iş hakkında konuşma şekillerini değiştirmeye ve UFRS‟ye geçişe tam olarak adıyor mu?
Yönetim kurulu ya da denetim komitesi
Yönetim kurulu ve denetim komitesi toplantılarda katkı sağlayarak ve UFRS konusundaki bilgi birikimlerini geliştirmek için uygun adımları atarak bu çabaları destekliyor mu?
Proje liderliği
Proje, organizasyonel taahhüt ile ilgili doğru mesajı gönderecek, uygun kıdeme ve itibara sahip bir kişi tarafından etkin bir şekilde yönetiliyor ya da denetleniyor mu?
