EKONOMİK GÖRÜNÜM RAPORU

(1)

© KARACADAĞ KALKINMA AJANSI DEVELOPMENT AGENCY

EKONOMİK GÖRÜNÜM RAPORU

Hazırlayan: Erhan DEMİRCAN Uzman

(2)

KARACADAĞ KALKINMA AJANSI DEVELOPMENT AGENCY

Bu Rapor Karacadağ Kalkınma Ajansı tarafından, Türkiye ve TRC2 (Diyarbakır, Şanlıurfa) Bölgesi güncel ekonomik gelişmelerinin bölge aktörlerince takip edilebilmesi amacıyla hazırlanmıştır.

Her hakkı saklıdır.©

(3)

TÜRKİYE’DEKİ

EKONOMİK GELİŞMELER

(4)

 TÜFE’de aylık değişim %0,38 olarak gerçekleşti.

 2012 yılı Aralık ayında bir önceki aya göre %0,38, bir önceki yılın Aralık ayına göre %6,16, bir önceki yılın aynı ayına göre %6,16 ve on iki aylık ortalamalara göre %8,89 artış gerçekleşti.

 Bir önceki yılın aynı ayına göre TÜFE’de en yüksek artış % 11,37 ile konut grubunda gerçekleşmiştir.

 Lokanta ve oteller (%9,31),

 Çeşitli mal ve hizmetler (%8,66),

 Giyim ve ayakkabı (%8,17) artışın yüksek olduğu diğer harcama gruplarıdır.

TÜKETİCİ FİYATLARI ENDEKSİ – ARALIK, 2012

Kaynak: TÜİK, 2012a.

(5)

TÜKETİCİ FİYATLARI ENDEKSİ – ARALIK, 2012

0,00 2,00 4,00 6,00 8,00 10,00 12,00

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

%

TÜKETİCİ FİYATLARI ENDEKSİ

2010 2011 2012

(6)

 Ana harcama grupları itibariyle bir ay önceye göre en yüksek artış %1,55 ile gıda ve alkolsüz içecekler grubunda gerçekleşti.

Aralık ayında endekste yer alan gruplardan:

 lokanta ve otellerde %0,67,

 haberleşmede %1,23,

 lokanta ve otellerde %0,39,

 konutta %0,24,artış,

 sağlıkta %0,05,

 eğlence ve kültürde %0,17,

 ulaştırmada %0,27,

 giyim ve ayakkabıda %1,50 düşüş gerçekleşti.

Kaynak: TÜİK, 2012a

TÜKETİCİ FİYATLARI ENDEKSİ – ARALIK, 2012

(7)

 ÜFE’de aylık %0,12 düşüş gerçekleşti.

 bir önceki aya göre %0,12 düşüş, bir önceki yılın aynı ayına göre %2,45 ve on iki aylık ortalamalara göre %6,09 artış gösterdi.

 Aylık değişim; tarımda %0,39, sanayide %0,07 düşüş olarak gerçekleşti.

 Tarım sektörü endeksinde, bir önceki yılın aynı ayına göre %4,17 düşüş ve on iki aylık ortalamalara göre %6,04 artış gerçekleşti.

 Sanayi sektörü endeksinde ise bir önceki yılın aynı ayına göre %3,83 ve on iki aylık ortalamalara göre %6,11 artış gerçekleşti.

 Sanayide en yüksek aylık artış diğer ulaşım araçları imalatında gerçekleşti.

 Sanayinin üç sektörünün bir önceki aya göre değişimleri; imalat sanayi sektöründe

%0,01 artış, madencilik ve taşocakçılığı sektöründe %0,33 düşüş, elektrik, gaz ve su sektöründe %0,46 düşüş olarak gerçekleşti.

ÜRETİCİ FİYATLARI ENDEKSİ – ARALIK, 2012

Kaynak: TÜİK, 2012b.

(8)

ÜRETİCİ FİYATLARI ENDEKSİ – ARALIK, 2012

0,00 2,00 4,00 6,00 8,00 10,00 12,00 14,00 16,00

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

%

ÜRETİCİ FİYATLARI ENDEKSİ

2010 2011 2012

(9)

 Bir önceki aya göre endekslerin en fazla artış gösterdiği alt sektörler,

 diğer ulaşım araçları imalatı (%7,54), büro makineleri imalatı (%3,40), giyim eşyası imalatı (%1,26), metalik olmayan mineral ürünler imalatı (%0,81) alt sektörleridir.

 Buna karşılık,

 ham petrol ve doğalgaz çıkarımı (%-1,91), ana metal sanayi (%-1,17), ağaç ve mantar ürünleri imalatı (%-0,69), metal cevheri madenciliği (%-0,68) bir ay önceye göre endekslerin en fazla gerilediği alt sektörler oldu.

ÜRETİCİ FİYATLARI ENDEKSİ – ARALIK, 2012

(10)

SANAYİ ÜRETİM ENDEKSİ – KASIM, 2012

 Sanayi üretimi %11,3 arttı.

 2012 yılı Kasım ayında 2005=100 temel yıllı sanayi üretim endeksi bir önceki yılın aynı ayına göre %11,3 arttı.

 En yüksek artış imalat sanayinde gerçekleşti.

 Sanayinin alt sektörleri incelendiğinde, 2012 yılı Kasım ayında bir önceki yılın aynı ayına göre; madencilik ve taşocakçılığı sektörü endeksi %7,5, imalat sanayi sektörü endeksi %13,3 arttı. Elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü endeksi ise %2,0 azaldı.

 Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış endeks arttı.

 Takvim etkisinden arındırılmış endeks 2012 yılı Kasım ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %3,1, mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış Sanayi Üretim Endeksi ise bir önceki aya göre %1,5 artış gösterdi.

Kaynak: TÜİK, 2012c.

(11)

Kasım 2012

(2005=100) Arındırılmamış Takvim Etkisinden Arındırılmış

Mevsim ve Takvim Etkisinden Arındırılmış SEKTÖR

Endeks

Değişim

(Yıllık) Endeks

Değişim

(Yıllık) Endeks

Değişim (Aylık) Toplam Sanayi

141,0 11,3 137,7 3,1 131,7 1,5

Madencilik ve Taşocakçılığı

144,0 7,5 141,8 -0,8 136,9 2,6

İmalat Sanayi _141,3 _13,3 _137,7 _4,3 _130,2 _1,8

Elektrik, Gaz, Buhar ve İklimlendirme Ürt. ve

Dağıtımı 137,8 -2,0 137,8 -2,0 146,3 2,9

SANAYİ ÜRETİM ENDEKSİ – KASIM, 2012

(12)

SANAYİ ÜRETİM ENDEKSİ – KASIM, 2012

(13)

 Sanayide ciro %19,0 arttı.

 Sanayinin alt sektörleri incelendiğinde, 2012 yılı Kasım ayında, bir önceki yılın aynı ayına göre; madencilik ve taşocakçılığı endeksi %2,8; imalat sanayi endeksi ise %19,7 arttı.

 Ana sanayi grupları sınıflamasına göre 2012 yılı Kasım ayında en yüksek artışı dayanıklı tüketim malı imalatı gösterdi.

 İmalat sanayi alt gruplarında en yüksek artış makine ve ekipmanların kurulumu ve onarımı imalatında gerçekleşti

 İmalat sanayi alt sektörlerinin 2012 yılı Kasım ayında 2011 yılı aynı ayına göre yüzde değişim oranları incelendiğinde, en yüksek artış oranının %172,8 ile makine ve ekipmanların kurulumu ve onarımı imalatında gerçekleştiği görüldü.

Bunu %76,6 ile bilgisayarların, elektronik ve optik ürünlerin imalatı takip etti.

SANAYİ CİRO VE SİPARİŞ ENDEKSLERİ KASIM, 2012

Kaynak: TÜİK, 2012d

(14)

 Sanayide sipariş % 20,2 arttı.

 Ana sanayi grupları sınıflamasına göre 2012 yılı Kasım ayında en yüksek artışı dayanıksız tüketim malı imalatı gösterdi.

 İmalat sanayi alt gruplarında en yüksek artış temel eczacılık ürünlerinin ve eczacılığa İlişkin malzemelerin imalatında gerçekleşti.

 Sipariş endeksinin 2012 yılı Kasım ayında 2011 yılı aynı ayına göre

yüzde değişim oranları incelendiğinde, en yüksek artış oranının %129,1 ile temel eczacılık ürünlerinin ve eczacılığa ilişkin malzemelerin

imalatında gerçekleştiği görüldü. Bunu, %126,8 ile diğer ulaşım araçları imalatı takip etti.

Kaynak: TÜİK, 2012d.

SANAYİ CİRO VE SİPARİŞ ENDEKSLERİ

KASIM, 2012

(15)

Kaynak: TÜİK, 2012d.

SANAYİ CİRO VE SİPARİŞ ENDEKSLERİ

KASIM, 2012

(16)

 Aylık en yüksek reel getiri İMKB 100 Endeksi’nde gerçekleşti

 En yüksek reel getiri, 2012 Aralık ayında, Üretici Fiyatları Endeksi (ÜFE) ile indirgendiğinde %7,46, Tüketici Fiyatları Endeksi (TÜFE) ile indirgendiğinde ise

%6,92 oranlarıyla İstanbul Menkul Kıymetler Borsası (İMKB) 100 Endeksi’nde gerçekleşti.

 Yıllık değerlendirmede en yüksek reel getiri İMKB 100 Endeksi’nde gerçekleşti.

 Finansal yatırım araçları, yıllık olarak değerlendirildiğinde; İMKB 100 Endeksi, ÜFE ile indirgendiğinde %42,28, TÜFE ile indirgendiğinde ise %37,31 oranında yatırımcısına en fazla reel getiriyi sağladı. Diğer taraftan, Euro, ÜFE ile

indirgendiğinde %7,05, TÜFE ile indirgendiğinde ise %10,30 oranında yatırımcısına en çok kaybettiren yatırım aracı oldu.

FİNANSAL YATIRIM ARAÇLARININ REEL GETİRİ ORANLARI – ARALIK, 2012

Kaynak: TÜİK, 2012e.

(17)

FİNANSAL YATIRIM ARAÇLARININ REEL GETİRİ ORANLARI – ARALIK, 2012

Kaynak: TÜİK, 2012e.

(18)

Hizmet, perakende ticaret ve inşaat sektörlerinde güven arttı.

 Hizmet sektörü güven endeksi %2,1 arttı.

 Hizmet sektörü güven endeksindeki artış, gelecek üç aylık dönemde hizmetlere olan talep beklentisindeki % 16,8’lik artıştan kaynaklandı. Son üç aylık dönemdeki iş durumu ve hizmetlere olan talep alt endeksleri ise sırası ile %7,3 ve %4,6 azaldı.

 Perakende ticaret sektörü güven endeksi %6,1 arttı.

 Perakende ticaret sektörü güven endeksindeki artış, gelecek üç aylık dönemdeki iş hacmi-satışlar beklentisi alt endeksindeki % 23,3 ve mevcut mal stok seviyesi alt endeksindeki %6’lık artıştan kaynaklandı. Son üç aylık dönemde iş hacmi-satışlar alt endeksi %10,6 azaldı.

 İnşaat sektörü güven endeksi %12,2 arttı.

 İnşaat sektörü güven endeksindeki artış, gelecek üç aylık dönem için toplam çalışan sayısı beklentisi ve alınan kayıtlı siparişlerin mevcut düzeyi değerlendirmelerinin

iyileşmesinden kaynaklandı. Söz konusu alt endeksler sırası ile %17,4 ve %5,9 arttı

SEKTÖREL GÜVEN ENDEKSLERİ - OCAK, 2013

Kaynak: TÜİK, 2012f.

(19)

SEKTÖREL GÜVEN ENDEKSLERİ - OCAK, 2013

Kaynak: TÜİK, 2012f.

(20)

 Tüketici güveni %0,2 azaldı.

 Tüketici Güven Endeksi 2012 Aralık ayında bir önceki aya göre %0,2 oranında azaldı; Kasım ayında 89,2 olan endeks Aralık ayında 89,0 değerine düştü.

 Mevcut dönemin 6 ay öncesine göre satın alma gücü değerlendirmesi %1,6 azaldı.

 Tüketici Güven endeksindeki düşüş, tüketicilerin mevcut dönem satın alma gücü, gelecek dönem satın alma gücü ve mevcut dönemin dayanıklı tüketim malı satın almak için uygunluğu durumlarına ait değerlendirmelerinin

kötüleşmesinden kaynaklandı. Alt kalemlerdeki en yüksek düşüş mevcut dönemin satınalma gücü değerlendirmesinde oldu.

TÜKETİCİ GÜVEN ENDEKSİ – ARALIK, 2012

Kaynak: TÜİK, 2012g.

(21)

Kaynak: TÜİK, 2012g.

TÜKETİCİ GÜVEN ENDEKSİ – ARALIK, 2012

(22)

 İthalat birim değer endeksi %3 azaldı .

 2012 yılı Kasım ayında bir önceki yılın aynı ayına göre, ihracat birim değer endeksi %1,7 ve ithalat birim değer endeksi %3 oranında azaldı.

 İthalat birim değer endeksi tarım ve ormancılıkta %12,9 azaldı.

 İlgili ayda ihracat birim değer endeksi, bir önceki yılın aynı ayına göre tarım ve ormancılıkta %8, balıkçılıkta %7,3 ve imalat sanayinde %1,4 azalırken,

madencilik ve taşocakçılığında %1,7 oranında arttı.

 İthalat birim değer endeksi, geçen yılın aynı ayına göre tarım ve ormancılıkta

%12,9, madencilik ve taşocakçılığında %3,5, imalat sanayinde %1,3 oranında azaldı.

DIŞ TİCARET ENDEKSLERİ – KASIM, 2012

Kaynak: TÜİK, 2012h.

(23)

 İhracat miktar endeksi %26,9 arttı.

 İhracat miktar endeksi, 2012 yılı Kasım ayında bir önceki yılın aynı ayına göre

%26,9, ithalat miktar endeksi %16 oranında arttı.

 İhracat miktar endeksi imalat sanayinde %27,8 arttı.

 İhracat miktar endeksi ana sektörler itibariyle, geçen yılın aynı ayına göre tarım ve ormancılıkta %14,9, madencilik ve taşocakçılığında %30,3, imalat sanayinde %27,8 oranında artarken, balıkçılık, %15,8 oranında azaldı.

 İthalat miktar endeksi ise ana sektörlere göre tarım ve ormancılıkta %43,5, madencilik ve taşocakçılığında %5,7, imalat sanayinde %18,5 oranında arttı.

DIŞ TİCARET ENDEKSLERİ – KASIM, 2012

(24)

DIŞ TİCARET ENDEKSLERİ – KASIM, 2012

(25)

 İşsizlik oranı %9,1 seviyesinde gerçekleşti.

 2012 yılı Ekim(1) döneminde Türkiye genelinde işsiz sayısı geçen yılın aynı dönemine göre 87 bin kişi artarak 2 milyon 541 bin kişiye yükseldi. İşsizlik oranı ise herhangi bir değişim göstermeyerek %9,1 seviyesinde gerçekleşti. Tarım dışı işsizlik oranı 0,2 puanlık azalış ile %11,4, 15-24 yaş grubunu içeren genç işsizlik oranı ise 0,7 puanlık artış ile %18,1 oldu.

 İstihdam edilenler 1 milyon 23 bin kişi arttı.

 İstihdam edilenlerin sayısı 2012 yılı Ekim döneminde, geçen yılın aynı dönemine göre 1 milyon 23 bin kişi artarak 25 milyon 509 bin kişiye yükseldi. Bu dönemde, tarım sektöründe çalışan sayısı 30 bin kişi, tarım dışı sektörlerde çalışan sayısı 993 bin kişi arttı.

 İstihdam edilenlerin %24,8'i tarım, %18,6’sı sanayi, %7,4’ü inşaat, %49,3'ü ise hizmetler sektöründe yer aldı. Önceki yılın aynı dönemi ile karşılaştırıldığında inşaat sektörünün istihdam edilenler içindeki payı 0,2 puan, hizmetler

sektörünün payı 1,3 puan arttı, tarım sektörünün payı 0,9 puan, sanayi sektörünün payı ise 0,4 puan azaldı.



HANEHALKI İŞGÜCÜ İSTATİSTİKLERİ EKİM, 2012

Kaynak: TÜİK, 2012ı.

(26)

 İstihdam oranı %46,4 olarak gerçekleşti.

 İstihdam edilenlerin oranı, geçen yılın aynı dönemine göre 1 puanlık bir artış göstererek %45,4’ten %46,4’e yükseldi.

 İşgücüne katılma oranı %51 olarak gerçekleşti.

 Türkiye genelinde işgücüne katılma oranı, 2012 yılı Ekim döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre 1 puanlık artışla %51 oldu. Aynı dönemler için yapılan kıyaslamalara göre; erkeklerde işgücüne katılma oranı 0,2 puanlık artışla %71,9, kadınlarda ise 1,7 puanlık artışla %30,7 olarak gerçekleşti.

 Kayıt dışı çalışanlar 2,1 puan azaldı .

 Ekim 2012 döneminde herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşuna kayıtlı olmadan çalışanların oranı, önceki yılın aynı dönemine göre 2,1 puanlık azalışla %39,7 olarak gerçekleşti. Bu dönemde, geçen yılın aynı dönemine göre tarım sektöründe sosyal güvenlikten yoksun çalışanların oranı %84,6’dan %85’e yükselirken, tarım dışı sektörlerde %27’den %24,8’e geriledi. Sosyal güvenlik kapsamında olmayan ücretli ve yevmiyeli çalışanların oranı ise önceki yılın aynı

dönemine göre 2,1 puan azalarak %23 oldu.

HANEHALKI İŞGÜCÜ İSTATİSTİKLERİ EKİM, 2012

(27)

HANEHALKI İŞGÜCÜ İSTATİSTİKLERİ EKİM, 2012

13896 13982 13919 14913 15516 15588 16178 16023 16911 18.194 19.029

21354 21147 19632 20067 20423 21189 21194 21277 22594 24.486 25.509

10,3 10,5 10,8 10,6 10,2 10,3 11 14 11,9 9,1 9,1

0 2 4 6 8 10 12 14 16

0 5000 10000 15000 20000 25000 30000

2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 Ekim 2012 Ekim

İstihdam ve İşsizlik Oranı %

Tarım Dışı İstihdam Toplam İstihdam İşsizlik Oranı

(28)

 Turizm geliri geçen yılın aynı çeyreğine göre %17,2 arttı

 Turizm geliri Ekim, Kasım ve Aralık aylarından oluşan IV. çeyrekte bir önceki yılın aynı çeyreğine göre %17,2 artarak 6 107 152 bin $ oldu. Turizm gelirinin %75,1’i yabancı ziyaretçilerden, %24,9’u ise yurt dışında ikamet eden vatandaş ziyaretçilerden elde edildi.

 Ziyaretçiler, seyahatlerini kişisel veya paket tur ile organize etmektedirler. Bu çeyrekte yapılan harcamaların 5 205 835 bin $’ını kişisel harcamalar, 901 317 bin

$’ını ise paket tur harcamaları oluşturdu.

 Ziyaretçilerin kişi başına ortalama harcaması 795 $ oldu

 Bu çeyrekte yabancıların ortalama harcaması 695 $, yurtdışında ikamet eden vatandaşların ortalama harcaması ise 1 397 $ oldu.

 Bu yılda yabancıların ortalama harcaması 577 $, yurtdışında ikamet eden vatandaşların ortalama harcaması ise 1 012 $ oldu.



TURİZM İSTATİSTİKLERİ, 2012 YILI IV. ÇEYREK ve YILLIK

Kaynak: TÜİK, 2012i.

(29)

 Ziyaretçi sayısı geçen yılın aynı çeyreğine göre %3,5 arttı.

 Ülkemizden çıkış yapan ziyaretçi sayısı 2012 yılı IV. çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre %3,5 artarak 7 681 904 kişi oldu. Bunların 6 592 034’ünü yabancılar, 1 089 870’ini ise yurt dışında ikamet eden vatandaşlar oluşturdu.

 Ülkemizden çıkış yapan ziyaretçi sayısı 2012 yılında bir önceki yıla göre %1,7

artarak 36 776 645 kişi oldu. Bunların 31 655 188’ini yabancılar, 5 121 457’sini ise yurt dışında ikamet eden vatandaşlar oluşturdu.

 Turizm gideri geçen yılın aynı çeyreğine göre %11,5 azaldı.

 Yurt içinde ikamet edip başka ülkeleri ziyaret eden vatandaşlarımızın

harcamalarından oluşan turizm gideri, geçen yılın aynı çeyreğine göre %11,5 azalarak 1 247 017 bin $ oldu. Bunun 982 365 bin $’ını kişisel, 264 651 bin $’ını ise paket tur harcamaları oluşturdu.

 Bu yılda turizm gideri, geçen yıla göre %18,6 azalarak 4 051 275 bin $ oldu.

Bunun 3 623 984 bin $’ını kişisel, 427 291 bin $’ını ise paket tur harcamaları oluşturdu.

TURİZM İSTATİSTİKLERİ, 2012 YILI IV. ÇEYREK ve YILLIK

(30)

 Yurt dışını ziyaret eden vatandaş sayısı 2011 yılı IV. çeyreğine göre

%14,7 arttı

 Bu çeyrekte yurt dışını ziyaret eden vatandaş sayısı bir önceki yılın aynı çeyreğine göre %14,7 artarak 1 472 767 kişi oldu. Bunların kişi başı ortalama harcaması 847

$ olarak gerçekleşti.

 Bu yılda yurt dışını ziyaret eden vatandaş sayısı bir önceki yıla göre %7,6 azalarak 5 802 950 kişi oldu. Bunların kişi başı ortalama harcaması 698 $ olarak

gerçekleşti.

TURİZM İSTATİSTİKLERİ, 2012 YILI IV. ÇEYREK ve YILLIK

(31)

 Ülkemizdeki hane sayısı 19 481 678, ortalama hanehalkı büyüklüğü ise 3,8’dir.

 Ortalama hanehalkı büyüklüğü en yüksek olan illerimiz sırasıyla Şırnak (8), Hakkari (7,9) ve Siirt (6,8)’tir. Ortalama hanehalkı büyüklüğü en düşük olan illerimiz ise Çanakkale (2,9), Balıkesir (3) ve Eskişehir (3)’dir.

 Bu yılda yurt dışını ziyaret eden vatandaş sayısı bir önceki yıla göre %7,6 azalarak 5 802 950 kişi oldu. Bunların kişi başı ortalama harcaması 698 $ olarak

gerçekleşti.

 Nüfusun %3’ü bir yıl önce ikamet ettiği ilden farklı bir ile göç etmiştir.

 Bir yıl önce ikamet ettiği ilden farklı bir ile göç edenlerin oranı %3’tür (2 207 844 kişi). Bu nüfusun göç etme nedenleri ise sırasıyla; hanedeki fertlerden birine bağımlı göç (%41,5), eğitim (%22,6), iş arama/bulma (%12,2), tayin ve iş değişikliği (%13,4), evlilik/boşanma (%7,5) ve sağlık (%1)’tır.

NÜFUS VE KONUT ARAŞTIRMASI, 2011

Kaynak: TÜİK, 2012j.

(32)

 İşsizlik oranının en yüksek olduğu il %15,3 ile Şırnak’tır.

 İşsizlik oranı erkekler için %7 iken kadınlar için %10,6’dır.

 En yüksek işsizlik oranına sahip olan Şırnak ilini (%15,3) sırasıyla; %13,8 ile Diyarbakır ve

%13 ile Hakkari takip etmektedir. İşsizlik oranı en düşük olan illerimiz ise sırasıyla;

Kastamonu (%3,5), Çanakkale (%4,2) ve Nevşehir (%4,3)’dir.

 İstihdam oranının en yüksek olduğu il %58,2 ile Ardahan’dır.

 İstihdam oranı erkekler için %64,4 iken kadınlarda %23,1’dir.

 İstihdam oranının en yüksek olduğu Ardahan ilini (%58,2) sırasıyla; %54,7 ile Artvin ve

%54,5 ile Bayburt takip etmektedir. İstihdam oranının en düşük olduğu illerimiz ise sırasıyla

%34,8 ile Kırıkkale %34,9 ile Diyarbakır ve %35,7 ile Batman’dır.

 İşgücüne katılma oranının en yüksek olduğu il %61,7 ile Ardahan’dır.

 İşgücüne katılma oranı erkekler için %69,2 iken kadınlarda %25,9’dur.

 İşgücüne katılma oranının en yüksek olduğu Ardahan ilini (%61,7) sırasıyla; %58,3 ile Artvin ve %57,4 ile Bayburt takip etmektedir. Bu oranın en düşük olduğu illerimiz ise sırasıyla;

Kırıkkale (%38,8), Diyarbakır (%40,4) ve Batman (%40,8)’dır.

NÜFUS VE KONUT ARAŞTIRMASI, 2011

(33)

 Hizmet sektöründe istihdam edilenlerin en yüksek olduğu il %73 ile Ankara’dır

 İstihdam edilen nüfus içinde tarım sektörünün payı %22,7, sanayi sektörünün payı %27,2 ve hizmet sektörünün payı %50,1’dir. İstihdam edilen nüfus içinde tarım sektörünün en düşük paya sahip olduğu il %0,7 ile İstanbul’dur. Sanayi sektörünün en düşük paya sahip olduğu il,

%3,8 ile Ardahan, hizmet sektörünün en düşük paya sahip olduğu il ise %29,4 ile Muş’tur.

 İstihdam edilen nüfus içinde tarım sektörünün en yüksek paya sahip olduğu il %66,2 ile Ardahan’dır. Sanayi sektörünün en yüksek paya sahip olduğu il ise %46,6 ile Tekirdağ ilidir.

 İstihdam edilenler içinde ücretli, maaşlı veya yevmiyeli olarak çalışanların en yüksek olduğu il %86,5 ile Kocaeli’dir.

 İstihdam edilen nüfus içinde ücretli, maaşlı veya yevmiyeli olarak çalışanların payı %68,5, işveren olarak veya kendi hesabına çalışanların payı %20,2 ve ücretsiz aile işçisi olarak çalışanların payı ise %11,2’dir.

 İstihdam edilen nüfus içinde ücretli, maaşlı veya yevmiyeli olarak çalışanlarda en yüksek orana sahip olan Kocaeli ilini (%86,5), %85,8 ile İstanbul, %85,5 ile Ankara izlemektedir. Bu kapsamda en düşük paya sahip olan illerimiz ise %29,5 ile

Ardahan, %39,2 Muş ve %40,6 ile Kastamonu’ Nüfusun %3’ü bir yıl önce ikamet ettiği ilden farklı bir ile göç etmiştir.

NÜFUS VE KONUT ARAŞTIRMASI, 2011

(34)

 Türkiye nüfusu 31 Aralık 2012 tarihi itibarıyla 75 627 384 kişi oldu.

 Türkiye’de ikamet eden nüfus 2012 yılında, bir önceki yıla göre 903 115 kişi arttı. Erkek nüfusun oranı %50,2 (37 956 168 kişi), kadın nüfusun oranı ise %49,8 (37 671 216 kişi) olarak gerçekleşti.

 Türkiye’nin yıllık nüfus artış hızı, 2012 yılında ‰12 olarak gerçekleşti.

 2011 yılında ‰13,5 olan yıllık nüfus artış hızı 2012 yılında ‰12’ye düştü.

 İl ve ilçe merkezlerinde yaşayanların oranı % 77,3 oldu.

 İl ve ilçe merkezlerinde ikamet edenlerin oranı 2011 yılında %76,8 iken 2012 yılında %77,3 olarak gerçekleşti.

 İstanbul’da ikamet eden nüfus bir önceki yıla göre %1,7 artış gösterdi.

 Türkiye nüfusunun %18,3’ünün ikamet ettiği İstanbul, 13 854 740 kişi ile en çok nüfusa sahip olan il oldu. Bunu sırasıyla takip eden iller ; %6,6 ile (4 965 542 kişi) Ankara, %5,3 ile (4 005 459 kişi) İzmir, %3,6 ile (2 688 171 kişi) Bursa ve %2,8 ile (2 125 635 kişi) Adana'dır. Bayburt ili ise 75 797 kişi ile en az nüfusa sahip il oldu.

ADRESE DAYALI NÜFUS KAYIT SİSTEMİ SONUÇLARI, 2012

Kaynak: TÜİK, 2012k.

(35)

 Türkiye nüfusunun ortanca yaşı yükseldi.

 Ülkemizde 2011 yılında 29,7 olan ortanca yaş, 2012 yılında önceki yıla göre artış göstererek 30,1 oldu. Ortanca yaş erkeklerde 29,5 iken, kadınlarda 30,6 olarak gerçekleşti. Ortanca yaşın en yüksek olduğu iller sırasıyla Sinop (37,5), Çanakkale (37,2) ve Balıkesir (37,2) iken en düşük olduğu iller ise sırasıyla Şırnak (18,5), Şanlıurfa (18,9) ve Ağrı (19,5)’dır.

 Çalışma çağındaki nüfus bir önceki yıla göre %1,5 arttı.

 Ülkemizde 15-64 yaş grubunda bulunan çalışma çağındaki nüfusun oranı 2011 yılına (%67,4) göre 0,2 puan artarak %67,6 (51 088 202 kişi) olarak gerçekleşti. 0-14 yaş grubundaki

nüfusun oranı ise %24,9’a (18 857 179 kişi) gerilerken, 65 ve daha yukarı yaştaki nüfusun oranı da %7,5’e (5 682 003 kişi) yükseldi.

 Türkiye’de kilometrekareye düşen kişi sayısı arttı.

 Nüfus yoğunluğu olarak ifade edilen “bir kilometrekareye düşen kişi sayısı”, Türkiye

genelinde 2011 yılına göre 1 kişi artarak 98 kişi oldu. İstanbul kilometrekareye düşen 2 666 kişi ile nüfus yoğunluğunun en yüksek olduğu ilimiz oldu. Bunu sırasıyla; 453 kişi ile Kocaeli, 333 kişi ile İzmir, 264 kişi ile Gaziantep ve 258 kişi ile Bursa illeri takip etti.

 Nüfus yoğunluğu en az olan il ise kilometrekareye düşen 12 kişi ile Tunceli oldu. Yüzölçümü bakımından ilk sırada yer alan Konya’nın nüfus yoğunluğu 53, en küçük yüzölçümüne sahip Yalova’nın nüfus yoğunluğu ise 250 olarak gerçekleşti.

ADRESE DAYALI NÜFUS KAYIT SİSTEMİ SONUÇLARI, 2012

(36)

Nüfus Piramidi, 2012

ADRESE DAYALI NÜFUS KAYIT SİSTEMİ SONUÇLARI, 2012

(37)

İHRACAT – ARALIK, 2012

Kaynak: TİM,2012a.

AYLAR BAZINDA TOPLAM İHRACAT, 2011-2012, Bin $

0 2.000.000 4.000.000 6.000.000 8.000.000 10.000.000 12.000.000 14.000.000

2011 2012

(38)

Kaynak: TİM,2012a.

ÜLKE İHRACAT PAY, %

1 IRAK 1.020.812 8,6

2 ALMANYA 971.083 8,2

3 BİRLEŞİK KRALLIK 674.057 5,7

4 FRANSA 578.744 4,9

5 İTALYA 538.653 4,5

6 BİRLEŞİK DEVLETLER 527.359 4,4

7 RUSYA FEDERASYONU 526.971 4,4

8 İSPANYA 314.317 2,6

9 ÇİN HALK CUMHURİYETİ 312.837 2,6

10 HOLLANDA 311.508 2,6

11 SUUDİ ARABİSTAN 297.220 2,5

12 BİRLEŞİK ARAP

EMİRLİKLERİ 283.665 2,4

13 MISIR 259.687 2,2

14 LİBYA 242.042 2,0

15 AZERBAYCAN-NAHÇİVAN 228.020 1,9

16 İRAN (İSLAM CUM.) 226.510 1,9

17 BELÇİKA 221.234 1,9

18 İSRAİL 192.207 1,6

19 ROMANYA 167.090 1,4

20 UKRAYNA 156.650 1,3

İlk 20 Toplam 8.050.666 67,8

Genel Toplam 11.877.569 100,0

İHRACATIMIZDA İLK 20 ÜLKE, (Bin $)

İHRACAT – ARALIK,2012

(39)

SEKTÖREL İHRACAT ARALIK, 2012 ^{(Bin $)}

Kaynak: TİM,2012a.

SEKTÖRLER 2011 2012

I. TARIM 1.866.851 1.844.656

A. BİTKİSEL ÜRÜNLER 1.386.950 1.305.927

Hububat, Bakliyat, Yağlı Tohumlar ve Mamulleri 569.956 519.365

Yaş Meyve ve Sebze 340.356 309.899

Meyve Sebze Mamulleri 119.030 101.052

Kuru Meyve ve Mamulleri 121.089 112.275

Fındık ve Mamulleri 147.919 164.468

Zeytin ve Zeytinyağı 20.389 26.974

Tütün ve Mamulleri 63.199 65.921

Süs Bitkileri 5.013 5.973

B. HAYVANSAL ÜRÜNLER 145.303 177.365

C. AĞAÇ VE ORMAN ÜRÜNLERİ 334.597 361.364

(40)

SEKTÖREL İHRACAT ARALIK, 2012 ^{(Bin $)}

SEKTÖRLER 2011 2012

II. SANAYİ 9.833.452 9.634.807

A. TARIMA DAYALI İŞLENMİŞ ÜRÜNLER 978.314 947.850

Tekstil ve Hammaddeleri 650.598 626.129

Deri ve Deri Mamulleri 164.491 132.766

Halı 163.225 188.954

B. KİMYEVİ MADDELER VE MAM. 1.344.358 1.410.344

C. SANAYİ MAMULLERİ 7.510.781 7.276.613

Hazırgiyim ve Konfeksiyon 1.335.524 1.383.486

Otomotiv Endüstrisi 1.734.839 1.638.864

Gemi ve Yat 78.682 99.579

Elektrik - Elektronik Mak. Bilişim 1.117.358 1.005.995

Makine ve Aksamları 487.077 455.960

Demir ve Demir Dışı Metaller 530.525 538.013

Çelik 1.400.976 1.261.861

Çimento Cam Seramik ve Toprak 245.220 239.008

Mücevher 113.978 166.612

Savunma Sanayii 150.256 173.245

İklimlendirme Sanayii 311.030 306.168

Diğer Sanayi Ürünleri 5.316 7.823

III. MADENCİLİK 343.147 398.106

T O P L A M 12.043.450 11.877.569

Kaynak: TİM,2012a.

(41)

TRC2 BÖLGESİ`NDE

(DİYARBAKIR-ŞANLIURFA)

EKONOMİK GÖRÜNÜM

(42)

 NUTS2 düzeyinde 26 bölge içinde TÜFE’nin aylık bazda en yüksek artış gösterdiği bölge TRC1 (Gaziantep, Adıyaman, Kilis) (%1,37) oldu.

 Bir önceki yılın aynı ayına göre en yüksek artış TR21 (Tekirdağ, Edirne, Kırklareli) (%7,23) bölgesinde

 On iki aylık ortalamalara göre en yüksek artış TR71 (Kırıkkale, Aksaray, Niğde, Nevşehir, Kırşehir) (%10,12) bölgesinde gerçekleşmiştir.

 TRC2 (Diyarbakır, Şanlıurfa) bölgesinde bir önceki aya göre değişim 0,85 olmuştur.

TÜKETİCİ FİYATLARI ENDEKSİ – ARALIK, 2012

(43)

TÜKETİCİ FİYATLARI ENDEKSİ – ARALIK, 2012

İstatistiki bölge

Bir önceki aya

göre değişim oranı

Bir önceki yılın Aralık ayına göre

değişim oranı

Bir önceki yılın aynı ayına göre değişim

oranı

On iki aylık ortalamalara göre

değişim oranı

(Aralık 2012) (Aralık 2012/Aralık

2011)

(Aralık 2012/Aralık 2011)

(01.01.2012- 31.12.2012 /01.01.2011- 31.12.2011)

TÜRKİYE ^0,38 ^6,16 ^6,16 ^8,89

TRC2 Bölgesi ^0,85 ^5,43 ^5,43 ^9,14

İstatistiki Bölgelere Göre Tüketici Fiyatları Endeksi ve Değişim Oranı (%) (2003=100)

(44)

ADRESE DAYALI NÜFUS KAYIT SİSTEMİ SONUÇLARI, 2012

Toplam

İl ve İlçe Merkezleri

Belde ve Köyler Yıllık Nüfus Artış Hızı

2011 2012 2011 2012 2011 2012 2011 2012

Diyarbakır _{1 570 943} _{1 592 167} _{1 132 351} _{1 155 258} _{438 592} _{436 909} _27,1 _13,4 Şanlıurfa _{1 716 254} _{1 762 075} _{951 925} _{975 455} _{764 329} _{786 620} _31,3 _26,3 TRC2

Bölgesi ^{3 287 197} ^{3 354 242} ^{2 084 276} ^{2 130 713} ^{1 202 921} ^{1 223 529} ^29,3 ^20,2 Türkiye 74 724 269 75 627 384 57 385 706 58 448 431 17 338 563 17 178 953 13,5 12,0

(45)

ADRESE DAYALI NÜFUS KAYIT SİSTEMİ SONUÇLARI, 2012

TRC2 Bölgesi Nüfus Piramidi

300.000 200.000 100.000 0 100.000 200.000 300.000

0-4 05-09 10-14 15-19 20-24 25-29 30-34 35-39 40-44 45-49 50-54 55-59 60-64 65-69 70-74 75-79 80-84 85-89 90+

Kadın Erkek

(46)

NÜFUS VE KONUT ARAŞTIRMASI, 2011

Hane Sayısına Göre Hanehalkı Büyüklüğü

Hane Sayısı

Ortalama Hanehalkı Büyüklüğü

Hanehalkı Büyüklüğü

1 2 3 4 5+

Diyarbakır ^{259 646} ^6,0 ^{16 055} ^{18 259} ^{25 088} ^{35 730} ^{164 513} Şanlıurfa ^{273 347} ^6,2 ^{19 063} ^{18 921} ^{22 731} ^{31 369} ^{181 264} Türkiye 19 481 678 3,8 2 291 275 3 581 801 3 848 178 4 369 591 5 390 833

(47)

NÜFUS VE KONUT ARAŞTIRMASI, 2011

Hanehalklarının Konuttaki Mülkiyet Durumlarına Göre Dağılımı

Hane Sayısı Mülkiyet Durumu

Ev Sahibi Kiracı Lojmanda Oturan

Ev Sahibi Değil Ama Kira Ödemiyor

Diyarbakır ^{259 646} ^75,1 ^19,7 ^0,9 ^4,3

Şanlıurfa ^{273 347} ^77,1 ^16,4 ^1,5 ^5,0

Türkiye 19 481 678 67,3 23,8 1,5 7,3

(48)

NÜFUS VE KONUT ARAŞTIRMASI, 2011

İllere ve Engelinin Türüne Göre Engelli Nüfus Oranı

En az Bir Engeli Olan

Kişi Sayısı

Görmede Zorluk Yaşayanlar

Duymada zorluk yaşayanlar

Konuşmad a Zorluk Yaşayanlar

Yürümede, merdiven çıkmada/in

mede zorluk yaşayanlar

Taşımada/

tutmada zorluk yaşayanlar

Yaşıtlarına göre

öğrenmede/

basit dört işlem yapmada/

hatırlamada/

dikkatini toplamada zorluk yaşayanlar

Oran (%)

Diyarbakır ^{120 689} ^2,0 ^1,3 ^1,1 ^3,5 ^4,4 ^3,7

Şanlıurfa ^{103 338} ^1,3 ^0,9 ^0,8 ^3,1 ^4,2 ^2,3

Türkiye ^{4 882 841} ^1,4 ^1,1 ^0,7 ^3,3 ^4,1 ^2,0

(49)

NÜFUS VE KONUT ARAŞTIRMASI, 2011

İllere Göre Temel İşgücü Göstergeleri

15 ve daha yukarı yaştaki

nüfus

İşgücü İstihdam İşsiz

İşgücünde olmayan

nüfus

İşgücüne katılım

oranı

İstihdam

oranı İşsizlik oranı

1000 (%)

Diyarbakır ⁹⁹⁵ ⁴⁰² ³⁴⁷ ⁵⁵ ⁵⁹² ^40,4 ^34,9 ^13,8

Şanlıurfa ⁹⁸⁸ ⁴⁴⁷ ⁴⁰⁰ ⁴⁶ ⁵⁴² ^45,2 ^40,5 ^10,4

Türkiye ^{55 639} ^{26 420} ^{24 320} ^{2 100} ^{29 219} ^47,5 ^43,7 ^7,9

(50)

NÜFUS VE KONUT ARAŞTIRMASI, 2011

İllere ve Ekonomik Faaliyete Göre İstihdam Edilenler

İstihdam Tarım Sanayi Hizmet Tarım Sanayi Hizmet

1000 (%)

Diyarbakır ³⁴⁷ ⁸² ⁸⁷ ¹⁷⁸ ^23,6 ^25,2 ^51,3

Şanlıurfa ⁴⁰⁰ ¹⁹¹ ⁵⁸ ¹⁵¹ ^47,6 ^14,5 ^37,8

Türkiye ^{24 320} ^{5 531} ^{6 605} ^{12 184} ^22,7 ^27,2 ^50,1

(51)

NÜFUS VE KONUT ARAŞTIRMASI, 2011

İllere ve İşteki Duruma Göre İstihdam Edilenler

İstihdam

Ücretli^, maaşlıveya

yevmiyeli

İşverenveya kendi hesabına

Ücretsiz aile işçisi

Ücretli^, maaşlıveya

yevmiyeli

İşverenveya

kendihesabına Ücretsiz aile işçisi

1000 (%)

Diyarbakır ³⁴⁷ ²⁴⁹ ⁵⁷ ⁴¹ ^71,8 ^16,5 ^11,7

Şanlıurfa ⁴⁰⁰ ²⁵² ⁸¹ ⁶⁷ ^62,8 ^20,3 ^16,8

Türkiye ^{24 320} ^{16 664} ^{4 925} ^{2 731} ^68,5 ^20,2 ^11,2

(52)

NÜFUS VE KONUT ARAŞTIRMASI, 2011

İllere Göre İşgücüne Dahil Olmayan Nüfus ve Nedeni

İşgücü ne dahil olmaya

n nüfus

Ev işleri ile meşgul

Eğitim/

öğretim Emekli

Çalışamaz halde (hasta/özürl

ü)

Diğer Ev işleri ile meşgul

Eğitim/

öğretim Emekli

Çalışamaz halde (hasta/özü

rlü)

Diğer

1000 (%)

Diyarbakır 592 322 154 20 76 20 54,4 25,9 3,4 12,9 3,4

Şanlıurfa 542 315 116 13 78 20 58,1 21,4 2,5 14,4 3,7

Türkiye 29 219 14 770 5 833 4 517 3 031 1 068 50,5 20,0 15,5 10,4 3,7

(53)

Kaynak: TİM,2012b.

Sektörler 2011 2012

Ağaç Mamülleri ve Orman Ürünleri 42 1.404

ÇELİK 756 699

ÇİMENTO CAM SERAMİK VE TOPRAK ÜRÜNLERİ 344 281

Değerli Maden ve Mücevherat 0 0

Demir ve Demir Dışı Metaller 319 246

Deri ve Deri Mamulleri 0 10

Diğer Sanayi Ürünleri 2 0

Elektrik - Elektronik 1.641 1.328

Fındık ve Mamulleri 0 1

Halı 0 26

Hazırgiyim ve Konfeksiyon 0 7

Hububat, Bakliyat, Yağlı Tohumlar ve Mamulleri 5.115 5.468

İKLİMLENDİRME SANAYİİ 293 366

Kimyevi Maddeler ve Mamulleri 1.152 604

Kuru Meyve ve Mamulleri 0 17

Maden ve Metaller 6.257 10.057

Makine ve Aksamları 287 58

SU ÜRÜNLERİ VE HAYVANCILIK MAMULLERİ 202 390

Süs Bitkileri ve Mamulleri 0 24

Taşıt Araçları ve Yan Sanayi 45 102

Tekstil ve Hammaddeleri 957 24

Toplam 17.411 21.113

DİYARBAKIR SEKTÖREL İHRACAT – ARALIK, 2012

^{(Bin $)}

(54)

Kaynak: TİM,2012b.

Sektörler 2011 2012

Ağaç Mamülleri ve Orman Ürünleri 1.387 2.671

ÇELİK 343 371

ÇİMENTO CAM SERAMİK VE TOPRAK ÜRÜNLERİ 406 637

Demir ve Demir Dışı Metaller 69 67

Diğer Sanayi Ürünleri 0 11

Elektrik - Elektronik 2.870 2.640

Halı 0 0

Hazırgiyim ve Konfeksiyon 0 302

Hububat, Bakliyat, Yağlı Tohumlar ve Mamulleri 305 273

İKLİMLENDİRME SANAYİİ 1.189 868

Kimyevi Maddeler ve Mamulleri 694 775

Kuru Meyve ve Mamulleri 0 340

Maden ve Metaller 35 90

Makine ve Aksamları 88 620

Meyve Sebze Mamulleri 541 486

SU ÜRÜNLERİ VE HAYVANCILIK MAMULLERİ 0 34

Taşıt Araçları ve Yan Sanayi 0 197

Tekstil ve Hammaddeleri 1.073 1.769

Yaş Meyve ve Sebze 1.302 861

Toplam _10.303 _13.014

ŞANLIURFA SEKTÖREL İHRACAT – ARALIK, 2012

^{(Bin $)}

(55)

Bölge İllerine Göre Dağılım

İL

2012 ARALIK (BİR AYLIK) 2011 ARALIK (BİR AYLIK)

KURULAN TASFİYE KAPANAN KURULAN TASFİYE KAPANAN

ŞİRKET KOOP. GER. KİŞİ TİC. İŞL. ŞİRKET KOOP. ŞİRKET KOOP. GER. KİŞİ TİC. İŞL. ŞİRKET KOOP. GER. KİŞİ TİC. İŞL. ŞİRKET KOOP. ŞİRKET KOOP. GER. KİŞİ TİC. İŞL.

DİYARBAKIR 35 1 32 7 2 14 5 6 60 3 17 7 3 2 1 0

ŞANLIURFA 42 1 40 2 1 7 1 11 52 3 66 6 0 5 2 9

TÜRKİYE 3.072 67 4.836 1.234 72 2.174 232 3.468 4.397 70 5.573 2.788 205 1.728 267 3.266

2012 ARALIK AYINA AİT KURULAN ve KAPANAN ŞİRKET İSTATİSTİKLERİ

Kaynak: TOBB,2012.

(56)

• TÜİK (2012a). “Tüketici Fiyatları Endeksi Aralık /2012”, TÜİK Haber Bülteni,Sayı:13411, 03.01.2013

• TÜİK (2012b). “Üretici Fiyatları Endeksi Aralık /2012”, TÜİK Haber Bülteni,Sayı:13412, 03.01.2013

• TÜİK (2012c). “Sanayi Üretim Endeksi Kasım/2012”, TÜİK Haber Bülteni,Sayı:13414, 08.01.2013

• TÜİK (2012d). “Sanayi Ciro ve Sipariş Endeksleri Kasım/2012”, TÜİK Haber Bülteni,Sayı:13418, 11.01.2013

• TÜİK (2012e). “Finansal Yatırım Araçlarının Reel Getiri Oranları Aralık/2012”, TÜİK Haber Bülteni,Sayı:13419, 14.01.2013

• TÜİK (2012f). “Sektörel Güven Endeksleri Ocak/2013”, TÜİK Haber Bülteni,Sayı:13424, 25.01.2013

• TÜİK (2012g). “Tüketici Güven Endeksi Aralık/2012”, TÜİK Haber Bülteni,Sayı:13421, 16.01.2013

• TÜİK (2012h). “Dış Ticaret Endeksleri Kasım/2012”, TÜİK Haber Bülteni,Sayı:13415, 09.01.2013

• TÜİK (2012ı). “Hane Halkı İşgücü İstatistikleri Ekim/2012”, TÜİK Haber Bülteni,Sayı:13420, 15.01.2013

• TÜİK (2012i). “Turizm İstatistikleri, 2012 Yılı IV. Çeyrek ve Yıllık”, TÜİK Haber Bülteni,Sayı:13427, 30.01.2013

• TÜİK (2012j). “Nüfus ve Konut Araştırması, 2011”, TÜİK Haber Bülteni,Sayı:15843, 31.01.2013

• TÜİK (2012k). “Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçları, 2012”, TÜİK Haber Bülteni,Sayı:13425, 28.01.2013

• TİM (2012a). “Yıllık İhracat Rakamları”,

http://www.tim.org.tr/index.php?option=com_content&view=article&id=625&Itemid=135, 07.02.2013

• TİM (2012b). “İller Bazında Rakamlar”,

http://www.tim.org.tr/index.php?option=com_content&view=article&id=625&Itemid=135, 07.02.2013

• TOBB (2012). “Kurulan – Kapanan Şirket İstatistikleri”, http://www.tobb.org.tr/ist/, 07.02.2013

KAYNAKÇA

(57)

KARACADAĞ KALKINMA AJANSI DEVELOPMENT AGENCY