Günümüzde dünya sabit disk pla-kalar›n›n üzerinde dönüyor desek, ya-lan söylemifl olmay›z. Zira sabit disk-ler, kiflisel sistemlerden dev ölçekli ku-rumsal sunuculara kadar veri depola-ma gereksinimi duyulan her alanda kullan›l›yor. Bir baflka deyiflle dünya-n›n verisini üzerlerinde tafl›yorlar. Veri depolama konusunda h›z, ekonomi ve güvenilirli¤i böylesine bir araya getire-bilmifl ikinci bir çözüm daha yok.
Sabit diskler veri depolama konu-sundaki bu becerilerini 50 y›ld›r gös-terdikleri sürekli geliflime borçlu. Öte yandan yaflanan geliflime paralel ola-rak sabit disklerin kapasitesi artsa da boyutlar› küçülse de de¤iflmeyen bir fley var: Çal›flma ilkesi. ‹ster IBM’nin üretti¤i ve her bir plakas› bir kamyon tekerle¤i kadar olan ilk sabit disk ol-sun, ister daha geçen gün sat›n
ald›¤›-n›z son model dizüstü bilgisayar›ald›¤›-n›z›n bir köflesine yerleflmifl sabit disk; hepsi de bir motorun h›zla çevirdi¤i manye-tik plakalara ve bu plakalar üzerinde gidip gelen okuyucu kafalara gerek duyuyor.
Diske De¤il, Belle¤e
Kay›t
‹flte, kat› hal disk teknolojisi denen yeni bir teknoloji, sabit disklerde ya-r›m yüzy›l boyunca kullan›lan bu me-kanik yaklafl›m› taht›ndan indirmeye haz›rlan›yor. Kat› hal disk teknolojisi-nin arkas›ndaki düflünceyse, veriyi manyetik plakalar yerine yeniden yaz›-labilir flafl belleklere kaydetmek. Ger-çekte bu düflünce bilgisayar kullan›c›-lar›na pek de uzak say›lmaz, zira USB
26 Haziran 2008 B‹L‹MveTEKN‹K
Gelece¤in Diskleri
Geldi
Gelece¤in Diskleri
Geldi
‹lk kez 1956’da ortaya ç›kan sabit diskler, geçirdikleri onca de¤iflime karfl›n günümüze
kadar mekanik temellere dayal› çal›flma ilkelerinden neredeyse hiç ödün vermedi. Son
aylarda birbiri ard›nda gelen haberler, bu durumun h›zla de¤iflmeye bafllad›¤›n› gösteriyor.
Kat› hal diski (solid state disk -SSD) adl› yeni bir sabit disk, mekanik disklerin
bilgisayarlardaki egemenli¤ine son vermeye haz›rlan›yor.
Kat› hal disklerinin temel ald›¤› flafl bellek teknolojisini kullanan ürünlere her yerde rastlanabiliyor. Örne¤in, iPod’un en yeni modeli olan iPod Touch, flark›lar› sabit disk yerine bellek
yongalar›nda depoluyor.
belleklerden MP3 çalarlara kadar bu tarz bellekleri küçük çapl› depolama gereksinimlerimiz için uzunca bir sü-redir kullan›yoruz.
Peki, iflin bu noktaya gelebilmesi için neden bu kadar bekledik? Bu dü-flüncenin bilgisayarlarda veri depola-ma adepola-mac›yla kullan›labilmesinin önün-de flimdiye kadar iki önemli engel var-d›: H›z ve maliyet. Bundan birkaç y›l öncesine kadar sabit diskin yerini tuta-cak kadar h›zl› çal›flabilen bir flafl bel-lek teknolojisini kullanmaya niyetlen-di¤inizde onun için ödemeniz gereken bedel binlerce dolar› buluyordu. Oysa
bugün fiyatlar› h›zla düflüyor. Örne¤in, geçen ay Super Talent adl› bir flirket 120 GB kapasiteli kat› hal diskini 699 dolara satmaya bafllad›¤›n› duyurdu. Bu fiyat geleneksel sabit disklerle kar-fl›laflt›r›ld›¤›nda çok yüksek gibi görün-se de ayn› kapasitedeki disklerin bun-dan 2 y›l önce 10.000 dolar gibi bir fi-yata sat›ld›¤›n› an›msamakta yarar var. Asl›nda piyasada fark›n› ödemek kofluluyla bugün bile baz› markalar›n kat› hal diskiyle çal›flan ürünleri al›na-bilir. Örne¤in Apple’›n zarf içine ko-nup postalanabilecek kadar ince olma-s›yla övündü¤ü MacBook Air dizüstü
bilgisayar modelini ister klasik sabit disk, ister kat› hal diski seçene¤iyle sa-t›n alabiliyorsunuz. Bu bilgisayar› ABD’de 80 GB’l›k sabit diskle sat›n al›rsan›z fiyat› 1800 dolar ama 64 GB’l›k kat› hal diskiyle sat›n almay› se-çerseniz fiyat› 3100 dolara ç›k›yor. Öte yandan kat› hal disklerini kullanan da-ha mütevaz› ürünler de var. Örne¤in Asus’un, ç›kt›¤› her yerde peynir ek-mek gibi sat›lan ve may›s ay› sonlar›n-da Türkiye’de de sat›fla sunulacak olan Eee PC dizüstü bilgisayar modellerin-de kapasitesi 4 GB ile 20 GB aras›nda de¤iflen kat› hal diskleri kullan›l›yor.
Paras›n›n hakk›n›
verecek mi
Peki, kat› hal disklerinin yüksek maliyetine karfl›l›k elde edilen kaza-n›mlar, bu teknolojiyi gelifltirmek için harcanan çabaya ve verilen farka de¤i-yor mu? Kabul etmek gerek ki kat› hal disklerinin geleneksel disklere göre çok büyük üstünlükleri var. Üstelik bunlar öyle kolayca gözard› edilecek türden de de¤il. Örne¤in, klasik sabit disklerde veri okunaca¤› zaman önce disk plakas›n›n dönmeye bafllamas›n›, sonra da okuma kafas›n›n verinin bu-lundu¤u bölgeye gitmesini beklemek gerekir. Kat› hal disklerindeyse veriye do¤rudan bellek yongalar› üzerinden eriflildi¤i için böyle bir gecikme söz ko-nusu de¤ildir. Veri diskin hangi bölge-sinde olursa olsun neredeyse an›nda eriflim sa¤lan›r. Bu sayede yeni diskle-rin performans›, zaman içinde verilediskle-rin
27
Haziran 2008 B‹L‹MveTEKN‹K
Asus’un küçük ve kolay tafl›nabilir olmas› için özel olarak gelifltirdi¤i ekonomik dizüstü modeli Eee PC’lerde kat› hal diski kullan›l›yor.
Klasik bir sabit diskin ve bir kat› hal diskinin iç görünümleri. Klasik sabit diskte plakalar ve okuma kafas› hemen göze çarparken kat› hal diskinde yaln›zca bellek yon-galar› bulunuyor.
disk üzerindeki farkl› konumlara da¤›l-mas›ndan kaynaklanan fragmantasyon sorunundan da etkilenmez. Bir baflka deyiflle kat› hal diskleri, bafllang›çta gösterdikleri performans› disk doldu-¤unda bile aynen sürdürür.
Yeni disklerin üstünlükleri, yaln›z-ca h›zl› veri eriflimi ve performans›n süreklili¤ini sa¤lamakla s›n›rl› de¤il. Kat› hal disklerinde hareketli parçala-r›n olmamas›n›n bile bafll› bafl›na çok önemli getirileri var. Örne¤in, klasik sabit disklere göre daha az ›s›n›yorlar, genellikle daha az güç harc›yorlar ve tümüyle sessiz çal›fl›yorlar. Ayr›ca afl›r›
s›ca¤a, so¤u¤a, çarpma ve düflmelere karfl› daha dayan›kl›lar. Bu da yeni sa-bit disk teknolojisini, özellikle dizüstü bilgisayarlar ve zor koflullarda çal›fl-mak üzere tasarlanm›fl bilgisayarlar için ideal bir seçenek durumuna getiri-yor.
Peki, kat› hal disklerinin fiyat› d›-fl›nda hiç mi zay›f yan› yok? Elbette var. Örne¤in, dar alana veri s›¤d›rma konusunda halâ o kadar iyi say›lmaz-lar. Veri eriflim ve okuma h›zlar› çok iyi olmas›na karfl›n yazma h›z› konu-sunda yavafl kalabiliyorlar. Ani güç ke-sintilerine karfl› da mekanik disklerden
daha duyarl›lar ve veri yaz›p silme ko-nusunda s›n›rl› bir ömürleri var. Yine de gelen haberler, bu zay›fl›klar›n te-ker tete-ker ortadan kalkaca¤›n› gösteri-yor. Örne¤in, Mtron ve GreenHouse adl› iki flirket, geçti¤imiz ay art arda saniyede 120 MB veri yazma h›z› olan kat› hal disklerini piyasaya sürmeye haz›r olduklar›n› duyurdu -ki klasik sa-bit disklerin en h›zl›lar›ndan biri olan Western Digital Velociraptor modelin-de bile okuma ve yazma h›zlar› saniye-de ancak 100 MB dolay›ndad›r. Bunun yan›nda BitMicro’nun flubat ay›nda du-yurdu¤u 1,6 terabyte kapasiteli kat› hal diski de dar alana büyük kapasite s›¤d›rma konusundaki baflar›s›yla göze çarp›yor.
Veriler Yongalara
Emanet
Gerek anl›k eriflim h›zlar› ve sa¤la-d›klar› tutarl› performans gerekse fi-ziksel direnç ve düflük güç tüketimi gi-bi üstünlükleri sayesinde gi-biliflim en-düstrisi veri depolaman›n gelece¤i ola-rak gördü¤ü kat› hal disklerine bu ara büyük yat›r›m yap›yor. Üstelik bu ko-nuda deneysel olman›n ötesine geçen ciddi ad›mlar çoktan at›lmaya baflland›. Örne¤in, internet devi Google, kor-kunç bir veri ak›fl›yla bafletmeye çal›-flan sunucular›ndaki sabit diskleri kat› hal diskleriyle de¤ifltirmek üzere Intel ile bir ortakl›k anlaflmas›na imza att›¤›-n› duyurdu. Toshiba ve Samsung gibi dev bellek üreticileri de piyasadaki a¤›rl›klar›n› art›rmak için birbiri ard›-na giriflimlerde bulunuyor.
Bu rekabetin ucu kuflkusuz bir fle-kilde tüketicilere de dokunacak. Bü-yük veri merkezlerindeki eriflim h›z›-n›n artmas› sayesinde kurumlardan çok daha h›zl› hizmet alabilmekten tu-tun da elinizden düflürseniz dahi veri-leriniz için endifle etmenize gerek ol-mayan çok ince, yüksek performansl› dizüstü bilgisayarlara kadar kat› hal disklerinin sa¤layabilece¤i çok fley var. Tek yapman›z gereken, fiyatlar›n biraz daha düflmesini beklemek.
L e v e n t D a fl k › r a n Kaynaklar: http://en.wikipedia.org/wiki/Solid-state_drive http://www.notebookreview.com/default.asp?newsID=4258 http://www.engadget.com 28 Haziran 2008 B‹L‹MveTEKN‹K
Gigabyte’›n 2005’te piyasaya sürdü¤ü bu ürün, standart bellek modüllerinden disk oluflturmaya yönelik bir ara çözüm. Kart üzerine tak›lan belleklerdeki verilerin silinmemesi için gereken güç PCI veri yolundan
al›n›-yor, güç kesintisi oldu¤unda destek pili devreye giriyor.
Mtron’un son ürünü olan bellek tabanl› diskler, okuma ve yazma h›z› konusunda klasik diskleri gölgede b›rak›yor.
