B İ N A Y A P I M I N I T E Ş V İ K K A N U N U
Kanun No. 5228
Madde 1 — Şehir ve kasaba plânlarının imar sınır-ları içinde Hazinenin ve özel idarelerin mülkiyetinde veya devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunup belli bir bir ihtiyaç ve maksada tahsis edilmemiş bulunan arsalar, istekleri halinde bedelleri arazi vergisine mat-rah olan son kıymet üzerinden on yılda ve on eşit taksitle ödenmek şaı tiyle belediyelere devredilr.
Vergide kayıtlı kıymeti bulunmayan arsaların kıymetleri, IS33 sayılı kanun hükümleri dairesinde ve 2901 sayılı kanun gereğince o mahalde tahririn yapıl-dığı tarihteki rayiç nazara alınmak suretiyle emsalle-rinin kıymetine nispetle tekdir olunur ve bu kıymet devirde esas tutulur.
Belediyeler kendilerine bu suretle geçen arsaları bu kanunda yazılı maksatlar dışında kullanamazlar.
Belediyelere devir tarihinden itibaren ikinci madde gereğince beş yıl içinde devrolunmıyaıı arsalar, öden-miş taksitleri geri verilmek şartiyle evvelki sahiplerine iade olunur.
Madde 2 — Birinci madde gereğince belediyelerin eline geçen arsalarla belediyelerin mülkiyetinde olup belediye meclislerince belli edilecek arsalar, aynı şehir ve kasabada kendisinin veya eşinin evi veya arsası bulunmıyanlardan ev yaptıracaklara ve kooperatiflere aşağıdaki esaslara göre kur'a ile ve maliyet kıymet üzerinden devrolunur. Bu suretle devrolunacak arsala-rın son ilân tarihinden itibaren bir ay içinde müracaat edenlere tevzi edileceği ve şartları birer hafta fasıla ile üe defa mahallerinde carî usuller dairesinde ilân olunur.
İlân üzerine vuku bulacak talepler, talep tarihleri-ne göre bir deftere sıra numarası altında kaydedilir.
İstekliler parsellenmiş arsa sayısına müsavi veya az olduğu takdirde en küçük numarayı taşıyan adadan başlamak suretiyle her isteklinin kayıt sıra numara-sına tekabül eden numaralı parsel verilir.
İstekli sayısı arasa sayısından fazla olursa belediye
Kabul tarihi 28.6.1948
encümeninde noter huzuriyle çekilecek kur'a ile tevzi olunur.
istekli çıkmaz veya arsa artarsa arsanın tamamı veya artanı talip olan kooperatiflere verilir.
Devir tekemmül ettikten sonr aşağıdaki maddeler-de yazılı süreler içinmaddeler-de inşaata başlanmadığı veya baş-lampta bitirilemediği takdirde üçüncü maddede tayin edilen esaslar dairesinde gayrimenkulü geri almak hakkının bulunduğuna dair tapuda bir vefaenbey m u -kavelesi tanzim olunur. Gayrimenkul müşteri namına tescil ve mukavele, Medenî Kanunun S60 mcı maddesi gereğince sicile şerh verilir.
Bu kanundaki arsa tâbiri inşaata elverişli araziyi ifade eder.
5218 sayılı kanunun şümulüne giren sahalara birinci ve ikinci maddeler hükümleri uygulanmaz.
Maclde 3 — İkinci madde gereğince arsa alanlar, aldıkları tarihten itibaren bir yıl içinde imar plânına u y -gun olmak üzera, bina inşasına başlayıp bu sürenin hitamından itibaren iki yıl içinde bitirmeğe mecbur-durlar.
Süresinde inşaata başlanmaması veya başlanıpta bitirilmemesi muhik sebeplere dayanıyorsa bu süreler belediye encümenlerince birer yıl daha uzatılabilir.
inşaata başlanmamış arsalar için belediye yalnız kendisine ödenen bedeli ve başlanıp da bitirilmemiş olan i ar için de arsa bedel; ile belediyenin müzekkeresi üzerine mahallî hukuk mahkemesi tarafından seçilecek üç kişilik bilirkişi heyetince takdir edilecek yapı bedeli sahibine geri verilir.
Geri verilecek bedelden, varsa- ipotek tutarı tenzil olunur. Geri verilmesi bu suretle taayyün edecek b e -del, malikin takrir verdiği veya hükmün kesinleştiği ta-rihten itibaren iki ay zarfında belediyelerce sahibine enenir.
Bu süratle belediyenin mülkiyetine geçen gayri-menkul hakkında da ikinci madde hükmü uygulanır.
Bu bedel ile almağa istekli çıkmazsa 2490 sayılı kanım hükümlerine göre arttırma yoliyle satışa çıka-rılır. Birinci arttırma neticesinde bu bedelin yüzde 75 i bulunmazsa, ihale on beş gün sonraya bırakılır. İkinci arttırmada bedel kaçı bulursa bulunsun en çok arttırana ihale olunur.
İhale bedeli, iade olunan bedelden fazla olursa faz-!ası belediyeye irad kaydolunur. Noksan olur ve ipotekli borcu ödemeye yetmezse bu noksanı belediye e v -velki sahibin s tazmin ettirir.
Madde 5 — İkinci maddedeki hükümler dairesinde .satmaİman arsalara bina yapılıp tamamlanmadıkça bu gavnmenkuller üzerinde temliki tasarruf yapılmaz, kiraya verilmez, ve üzerine haciz konamaz. Ancak in-şfat karşılığı ipotek yapılabilir. İpotekli alacaklı, üçün-cü maddedeki sürenin bitimine kadar alacağının tahsili içir, ipoteğin paraya çevrilmesini jstiyemez.
Madde 6 — Dördüncü madde gereğince belediye-nin mülkiyetine geçen gayrımenkulü devralanlar hakm-da hakm-da bu kanunun başlama, bitirme, temdit, vefa ve iade hükümleri uygulanır.
Madde 7 — Bu konunun yayımı tarihinden sonra oitirilecek yapılardan (apartıman dahil) mesken olarak kullanılanlar «ister sahibi tarafından kullanışın ister başkasına kiraya verilsin» 1837 sayılı kanunun altıncı maddesi gereğince iki ay zarfında beyannamesi veril-mek şartile on yıl müddetle bina vergisüıden ve bina vergisiyle birlikte alman buhran ve savunma vergile-rinden muaftırlar.
Madde 3 — Mesken olarak kullanılmakta iken kıs-men veya tamakıs-men, meskenden gayri maksatlara tahsis edilen yapılar, Bina Vergisi Kanununun yedinci mad-desinin birinci ve dördüncü fıkraları hükümleri baki kalmak şartiyle yedinci maddede yazılı muaflıklardan faydalanamazlar.
Madde ') — Çimento, tuğla, kiremit, demir, kereste, sıhhî tesisler, taş, kum, ve çakıl gibi inşaat malzemesi-nin Devlet Demiryolları ve Devlet Denizyolları ile taşın-malarında o cins maddeler için uygulanacak asgarî ta-rifede tenzilât yapılır. Bu tenzilât Bakanlar Kurulunca fpsbit olunur,
Madde 10 — Hariçten ithal veya dahilde istihsal edilecek kavak, katran, çam ve köknar tomruklariyle bunlardan imal edilecek kalas, lâta, tahta, kapı, pencere ve camekânlardan muamele vergisi ahnamıyacağı gibi bu maddeler Gümrük Tarifesi Kanununun yirmi seki-zinci maddesine dayanılarak 9/12/1946 tarih ve 3/5024 sayılı Bakanlar Kurulu karariyle gümrük resimlerine yapılmış olan zamlardan istisna edilir.
Madde 11 — Aynı şehir ve kasabada kendisine veya eşine ait meskeni olmıyanlarla bu gibilerin mesken edinmek üzere kurdukları kooperatiflere mesken yap-mak veya yaptıryap-mak üzere ipotek mukabilinde Türkiye Emlâk Kredi Bankasından, Bankaca tahmin edilen in-şaat bedelinin yüzde 75 ine kadar ve yüzde 5 i geçme-mek üzere Maliye Bakanlığınca tesbit edilecek faiz .nispeti üzerinden borç verilebilir.
Bu suretle borç verilecek paralardan faizden gayrı her ne nam ile olursa olsun masraf ve komüsyon alın-maz.
Mesken olarak inşa edilmiş olanların kısmen veya tammen icara verilmiş olmaları, sahiplerinin bu madde hükümlerinden faydalanmalarına mâni teşkil etmez.
ikiden fazla müstakil dairesi olan meskenlerde ki-raya verilen kısım bu madde hükmünden faydalanamaz. Şu kadar ki, bu kanundan istifade edecek kimselerin birleşerek kendilerine yeter sayıda dairesi olan bina yaptırmaları halinde de bu madde hükmünden fayda-lanırlar.
Madde 12 — İkinci madde gereğince satılan arsa-larla yukarıki madde hükümlerinden faydalanmak su-retiyle yapılan meskenlerin ve Türkiye Emlâk Kredi Bankası tarafından gerek satış vaadi yoliyle ve gerekse doğrudan doğruya yapılan binaların sahiplerine veya isteklilerine tescillerinde ve belediye mülkiyetine geçi-rilmesinde tapu harcı ve her nevi damga resmi alınmaz.
Bunların borçlarından mütevellit ipotek muame-len de damga ve pul ve diğer resim ve harçlardan mu-aftırlar.
Bedelleri inşaata tahsis edilmek üzere Türkiye Emlâk Kredi Bankasının Hazine kefaletiyle ihraç ede-ceği tahvillerden de her türlü damga resmi ve kotasyon ücreti alınmaz.
Madde 13 — Bu kanun hükümleri yürürlükte kal-dığı müddet içinde 4947 sayılı kanunun dokuzuncu mad-desinde tesbit olunan ipotek karşılığında verilecek Ödünç paraların kredi nispetleri, (yüzde 70 nispetine bağlı kalmaksızın) her yılın icaplarına göre Bakanlar Kurulu karariyle tâyin ve tesbit olunur.
Madde 14 —• Bu kanun yayımı tarihinden yürürlüğe girer ve yürürlüğe girdiği yılı takip eden takvim yılı başından itibaren on yıl süre ile yürürlükte kalır.
