Yenidoğanın doğum odasında ilk
bakımı ve fizik muayenesi 2
Muayenede sıra tercihi
• Genel görünüm, postür, aktivite
• Kalp ve Akciğerler
• Baş-boyun
• Göğüs
• Karın
• Anüs ve Genital organlar
• Femoral atımlar
• Ekstremiteler
• Sırt
• Kalça eklemi
• Baş çevresi ve diğer ölçümler
• Yenidoğan refleksleri (Moro, Emme-arama, Yakalama)
Fizik muayenesi
• Ebeveyne benzemeyen normal dışı bulgular
• Renk: Siyanoz, sarılık, koyu kırmızı renk, solukluk, mekonyum bulaşığı
• Cilt: Lanugo ile kaplı, ince ve pürüzsüz, normal
kabul edilen cilt bulguları
Kalp ve Akciğerler
• Normal kalp hızı: 110-160/dak
• İlk günlerde üfürümler
• Akciğer dinleme bulgularındansa, klinik belirtiler daha önemli
Siyanoz
Takipne veya Apne
İnlemeler
Retraksiyonlar
Baş-boyun
• Fontanel ve sütürler
• Sefalhematom, Caput succadeneum
• Gözler: Konjunktivit, katarakt, glokom, retinoblastom
• Yarık damak-dudak
• Tortikolis
• Guatr/Tiroglossal kist
Göğüs
• Yenidoğanın her iki cinsinde de anneden geçen, hormonlara bağlı olarak
göğüslerinde dolgunluk gözlenebilir. Bu dolgunluk 1-2 hafta içinde kendiliğinden geçer. Kesinlikle ovulmamalıdır.
• Deformiteler
• Çekilmeler (Retraksiyonlar)
Karın
• Yenidoğanda karaciğer palpe edilebilir.
Göbek çevresi herni yönünden, göbek kordonuda kanama ve enfeksiyon
yönünden gözlenmelidir.
• Gastroşisiz/Omfalosel
• Glob vezikal
• Göbek kordonu ve kökü
Anüs ve genital organlar
• Anüs açıklığı: Anal atrezi (anüsün yokluğu) yönünden gözlenmelidir. Rektal derece alma ve mekonyumun varlığı bu değerlendirmede yardımcıdır.
• Kız bebek: Akıntı veya kanama
• Erkek bebek:
Penisin görüntüsü (hipospadis, epispadias)
Testisler
Hidrosel/İnguinal herni
İdrar kavsi
Femoral nabızlar
Azalmış: Aorta koarktasyonu
Artmış: Patent duktus arteriosus
Ekstremiteler
• Parmak: Sayı, şekil (polidaktili, oligodaktili, sindaktili, club food)
• Avuç içinde normal dışı tek çizgi (Simian) veya
ayak baş parmak kökünde oluk
Sırt
• Nöral tüp defektleri
• Kifoz/Skolyoz
• “Mongol Lekesi”
Kalça eklemi
• Gelişimsel kalça displazisi (özellikle
makadi doğumlarda)
Baş çevresi ve diğer ölçümler:
• Baş çevresi: 34-37 cm
• Normal yenidoğanın vücut ağırlığı 2500-4000 gr arasındadır.
• Yenidoğan yaşamın ilk haftasında ağırlığının
%7-10’unu kaybeder.
Fizyolojik kayıplar:
İlk 5 günde %10
ikinci 5 günde %10 + (10. Gün VA=DA)
Göğüs çevresi baş çevresinden 3 cm daha azdır.
30.5-33 cm arasındadır.
Postür: intrauterun pozisyona benzer özelliktedir.
Cilt:
Verniks kazeoza ve lanuga bulunur.
Epidermis ince yumuşak ve düzgündür. Doğum esnasında dokuların sıkışmasına bağlı olarak deride ödem gözlenebilir.
Cilt rengi pembedir. Kızarıklık kılcal damarların artışıyla ilgilidir.
Kızarıklık sarılık ve ekimozu gizliyebilir. Bu
durumda cilde basınç uygulayarak kanlanması
azaltılıp gözlenmelidir.
Akrosiyonoz: Burun, eller ve ayakların hipoksiye bağlı olarak siyonatik olmasıdır.
Eritema Toksikum: Pembe yaygın döküntüler
Milialar: Yüzde küçük, beyaz papillerdir.
Ekimoz-Peteşi: Doğum kanalının ya da
forsepsin basıncına bağlı olarak gelişen
lokal kanamalı bölgelerdir.
Mongol lekesi: Kalça ve sırtta morumtrak- mavimsi lekelerdir
Kapiller hemanjiyom: Özellikle yüzde, kırmızı- pembe sınırlı maküler lekeler,
Emme kabarcıkları: Ön kol ve ellerde, uterus içinde bu alanların emilmesi ile oluşan
kabarcıklar
Tırnaklar
• Prematürelerde rudimenterdir
• Term bebekde tırnak yatağı ile aynı boyda,
• postterm bebekde tırnak yatağından uzundur
• İntrauterin mekonyum salınımı varsa tırnaklar, cilt ve göbek kordonu kirli yeşil-sarı boyanır. Mekonyum
doğum sırasında çıkarılmışsa boyanma olmaz.
Baş:
Vücuda oranla büyüktür.
Ön fantonel sagittal ve koronel suturlar arasındadır. 12-18.ayda kapanır.
Arka fontanel, sagittal ve lomboidal suturlar arasındadır. Ön fontanelden küçüktür. 2-4 aylarda kapanır.
Kaput Succedeneum:
Kafa derisinin ödemli alanıdır. 3-4 gün içinde geçer.
Sefal Hematom:
Kafatası kemiği ile periost arasında kanın birikmesidir. 6 hafta ya da daha uzun sürede geçer
.Vajenden geçerken kafanın önden arkaya uzamasına
molding denir, 1-2 günde düzelir
• Yüz
– Kan şekeri regüle edilmemiş, iyi takip edilmemiş diyabetik annelerden doğan bebeklerin şiş, kaba yüzü de karakteristiktir.
• Burun
– Bebekler zorunlu olarak burnundan nefes alıp verir. Bu yüzden tam nazal obstruksiyon ağır solunum sıkıntısına yol açar ve derhal araştırma ve müdahale gerektirir.
– Koanal atreziler tek veya iki taraflı olabilir. Her
iki burun deliği yapışıksa, açık olup olmadığı
kateter ile kontrol edilmelidir.
Göz
Doğum travmasına bağlı olarak gözlerde subkonjektival kanama olabilir.
Bu kanama 10 gün içinde kendiliğinden geçer.
Ayrıca gümüş nitratın neden olduğu konjuktivit te gelişebilir.
Konjuktivitte ödem ve pürülan akıntı vardır.
2-7 günde geçer
Çekik göz (epikantus); Etnik nedenler, trisomi 21, fetal alkol sendromu
Göz kapağı ödemi: İlk günlerde gözler kapalı, ödemli olabilir. Doğumdan 1-2 gün sonra
azalarak geçer.
Gözlerde akıntı: Doğumda gözyaşı yoktur. İlk iki gün yenidoğanın gözlerinde hafif mukoid akıntı sıktır, nazolakrimal kanalın yetersizliği önemli bir sebeptir.
Lakrimal kanal tıkanıklığı: Göz yaşı sürekli dışarı
akar. Sık sık konjuktivite neden olur.
Kulak
Göz kapağı hizasındadır. Daha aşağı olması, konjenital böbrek
hastalığını ya da kromozomal
anomaliyi düşündürür.
Yaşam belirtileri
Vücut ısısı: 36.3° -37.0°
Nabız: 110-180/dk
Solunum: 40-80/dk
