Yenidoğanın doğum odasında ilk
bakımı ve fizik muayenesi 3
Gestasyon Yaşının Hesaplanması
Preterm ve düşük doğum ağırlıklı yenidoğanları birbirinden ayırmak ve mortalite riskini belirlemek
açısından gestasyon yaşı önem taşımaktadır.
Gestasyon yaşının saptanmasında SAT ve USG gibi yöntemler kullanılmakla birlikte;
•Dubowitz veya
•Novak Ballard
yöntemleri kullanılmaktadır.
Dubowitz Yöntemi
Kulak kepçesi kalınlığı,
Meme dokusunun büyüklüğü, Lanugo tüyleri,
Derinin değerlendirilmesi
Fiziksel Fiziksel
Bacak, kalça ve kol fleksiyonu…
Eklem gevşekliği gibi…
Nörolojik Nörolojik
Gestasyon Yaşının Hesaplanması
Deri, Lanugo,
Ayak tabanı çizgileri, Meme dokusu,
Genital organlar…
Fiziksel
Dubowitz puanlama sisteminin 6 fiziksel ve 6 nörolojik kullanılarak basitleştirilmiş halidir.
Nörolojik Kolda tepki,
Popliteal açı,
Topuk-kulak hareketi
DUBOWİTZ/BALLARD SKORLAMASINDA KULLANILAN DUBOWİTZ/BALLARD SKORLAMASINDA KULLANILAN
PARAMETRELER
PARAMETRELER
Yeni Ballard skorlaması
Toplam puana göre gebelik haftasının belirlenmesi
- 5 Puan: 26 Hafta - 30 Puan: 36 Hafta
- 10 Puan: 28 Hafta - 35 Puan: 38 Hafta
- 15 Puan: 30 Hafta - 40 Puan: 40 Hafta
- 20 Puan: 32 Hafta - 45 Puan: 42 Hafta
- 25 Puan: 34 Hafta - 50 Puan: 44 Hafta
Gebelik yaşının belirlenmesi
• Gestasyonal yaşın belirlenmesini 3 farklı
değerlendirmenin kombinasyonu ile yapmak mümkündür:
1. Obstetrik tarihler,
2. Obstetrik tarihlerin gebelikteki klinik değerlendirme ve ultrasonografik ölçümlerle tespiti,
3. Yenidoğanın klinik muayenesi ve gestasyonel yaşın
Dubowitz veya yeni Ballard skorlaması ile nörolojik
ve fiziksel karakteristiklerinin değerlendirilmesi
Gebelik yaşının belirlenmesi
• GÜNLEME ÇOK ÖNEMLİDİR
• Naegele Yöntemi:
Son Adet Tarihi – 3 ay + 7 gün (Normalde 40 hafta)
• Prenatal ultrasonografi ile ölçümler
(ilk trimester), ilk gebelik belirtileri, test değerleri.
• Doğduktan sonraki muayene bulguları
Bebek banyosu ve giyim
Bulaşıcı hastalığı (HBsAg, HCV veya HIV
pozitifliği) bulunan annelerin term bebeklerinde;
bulaşın önlenebilmesi için,
•doğumdan hemen sonra (mümkünse
doğumhanede, değilse servise alınır alınmaz) ılık suyla yıkanmalı,
•kurulandığı bezler kesinlikle diğer bebekler ile temas ettirilmemeli,
•izole edilerek çevreyi enfekte etmesi
önlenmelidir.
Prematüre bebeklerde yıkama
hipotermi riskini çok artıracağı için, annede enfeksiyon bilinse dahi
yıkanmamalıdır.
Yenidoğan yıkanacak ise;
Suyun ısısı: 38-40°C
Oda ısısı: 26-27°C
Yenidoğanın giysileri
• Yenidoğanın giysileri vücudunu tahriş etmeyecek türde pamuklu kumaştan olmalıdır.
• Giysiler sıkı, dar olmamalıdır.
• Kolay giydirilebilir-çıkarılabilir
özellikte olmalıdır.
Duyusal Uyaranlar
• Kucağa almak,
• Gözgöze gelmek,
• Emzirmek
• Ninni söylemek
• Konuşmak
• Dokunmak
TEN TENE TEMAS
KANGURU BAKIMI
Anne bebek etkileşiminin
başlatılması
• Yenidoğanda bir sorun yoksa hemen doğum sonu anne karnına konularak tensel temas sağlanır
• Emmesi desteklenir
• Birinci reaktif dönemde bu etkileşimlerin başlatılması çok önemlidir. Eğer bu
dönemde başlatılamamışsa ikinci reaktif
dönemde mutlaka anne desteklenmeli ve
etkileşim başlatılmalıdır.
İlk besleme
• DSÖ ve UNİCEF; anne sütü ile beslenmenin doğumdan hemen sonra başlanmasını,
• İlk 6 ay sadece anne sütü verilmesini
önermektedir.
Anne sütü salgılandığı döneme göre üçe ayrılır
1. Kolostrum; Doğumdan sonra ilk beş gün boyunca salgılanan, sarımsı renkte ve koyu süttür.
2. Geçiş Sütü; Kolostrumdan sonra 5.-15. günler arasında salgılanan süttür.
3. Olgun Süt; 15. günden sonra salgılanan süttür.
Kolostrumun Özellikleri
• Olgun sütten daha fazla antikor ve antiefektif protein içerir.
• Olgun sütten daha az yağ ve laktoz içerir.
• İmmatür bağırsakların olgunlaşmasına yardım eder.
• Yüksek doz K vitamini içerir.
• Bağırsakları mekonyumdan temizler ve yenidoğan sarılığını önler.
• IgA, laktoferrin, makrofajlar, T ve B lenfositlerden zengindir.
• A, D ve B12 vitamini, sodyum ve çinko içeriği yüksektir.
Emzirme teknikleri
• Anne sırtını bir yere yaslayıp, rahat bir şekilde oturmalıdır.
• Meme ucunu ile birlikte, areola kısmı da bebeğin alabildiği oranda verilmelidir.
• Beşik tutuşu, futbol topu tutuşu, yatarak emzirme tekniklerini kullanarak yenidoğan emzirtilebilir.
• Erken ve sık emzirme ile anne sütü artar.
• Bebek her istediğinde emzirilmelidir.
• Emzirmeden önce meme temizlenmelidir.
Bebeğin etkili emdiğini ve yeterli beslendiğini gösteren belirtiler;
• Emzirme sırasında annenin bebeğin yutkunma sesini duyması,
• Emzirme sırasında bebeğin şakaklarının ve kulaklarının hareket etmesi,
• Günde en az 8 kez emmesi,
• Emzirme sonrası memenin yumuşak olması ve dikleşmiş olması,
• Bebeğin gaita renginin doğumdan sonraki 4-5 gün içinde daha açık renk alması ya da sarı olması,
• Bebeğin sakin ve huzurlu olması,
• Bebeğin günde 5-6 kez altını kirletmesi, 2-5 defa gaitasını yapması.
