Genel Ekonomi 11
Dr. Özkan LEBLEBİCİ
Genel Ekonomi
Bu dersin içeriğinde;
Milli Gelir ve İlgili Kavramlar a. Milli gelir ve hesaplanması b. GSYİH ve ölçümü
c. GSMH ve hesaplanması konuları yer almaktadır.
Genel Ekonomi
Milli Hasıla, ulusal üretimin toplam değerini ifade eder. Milli hasıla bütün firmaların gelir harcama tablolarının gelir
tarafındaki kalemlerin toplamıdır.
Milli Gelir, üretim sürecindeki faktör girdilerin toplam değerini (ücret, kâr ve rant) ifade eder. Bütün firmaların gelir harcama tablolarının harcama kalemlerinin toplamıdır.
Genel Ekonomi
Belirli bir zaman döneminde bir ülkedeki üretim faktörlerince (Milli ya da yabancı) yenice üretilmiş bütün nihai mal ve
hizmetlerin piyasa değerine GSYH denir.
a. GSYH’nın piyasa değerini yansıtması b. GSYH’nın bütün malları kapsaması c. Mal ve hizmetlerin nihai olması
d. GSYH’nın malların yanı sıra hizmetleri de kapsaması e. GSYH’ya yeni üretilen mal ve hizmetlerin girmesi
f. Belli bir dönemde ve ulusal sınırlar içinde üretilen mallar
Genel Ekonomi
GSMH bir ülke vatandaşlarının hangi ülkede olursa olsun arz ettikleri faktör hizmetleriyle kazandıkları toplam geliri ölçer.
Örneğin Tokyo ya da Türkiye’de Renault fabrikalarında
çalışan Japon ve Fransız mühendisler kazandıkları gelirin bir kısmını tasarruf olarak ülkelerindeki bankalara gönderirler.
Ülkeler arasındaki gelir akımları nedeniyle oluşan bu
gelirler, milli muhasebe hesaplarında net mülkiyet gelirleri olarak yer alır.
Genel Ekonomi
Bir ülke ile diğerleri arasında bir net mülkiyet geliri akımı varsa, o ülkenin vatandaşları tarafından kazanılmış faktör gelirleri GSYH’ya eşit olmayacaktır. Bu durumda;
GSMH= GSYH -/+ Net Yabancı Mülkiyet Gelirleri
Genel Ekonomi
GSYH’ nın Hesaplanması
Ekonomiyi bir bütün olarak ele aldığımızda içinde hanehalkı firmalar, merkezi ve yerel kamu kuruluşları, dış sektör olmak üzere milyonlarca ekonomik birim yer alır. Bu ekonomik
birimlerin bireysel kararlarının toplamı, ekonomideki toplam harcamaları, toplam geliri ve mal ve hizmetlerin toplam düzeyini belirler.
Genel Ekonomi
Hanehalkı
*Üretim faktörlerini firmalara arz etmektedir.
*Üretim faktörlerine karşılık
firmalardan gelir elde etmektedir.
*Gelirlerini firmaların ürettikleri mal ve hizmet alımında
kullanmaktadır.
Firmalar
*Hanehalkının arzettiği üretim faktörlerini mal ve hizmet
üretiminde kullanmaktadır.
*Hanehalkına üretim faktörleri karşılığında ödeme yapmaktadır.
*Hanehalkına mal ve hizmet satmaktadır.
Genel Ekonomi
Alternatif GSYH Hesaplama Yöntemleri 1. Harcama yaklaşımı
a. Kişisel tüketim harcamaları
b. Devletin mal ve hizmet alımları c. Özel sektörün GSY yatırımları d. Net ihracat
2. Gelir yaklaşımı (ücret, rant, faiz ve kârlar) 3. Üretim yaklaşımı
Genel Ekonomi
Harcama
Yaklaşımı Gelir Yaklaşımı Üretim Yaklaşımı
Tüketim Harcamaları +
Kamu Harcamaları +
GS Yatırım Harcamaları
+
İhracat Harcamaları -
İthalat Harcamaları
Ücret Gelirleri +
Faiz Geliri +
Kâr Gelirleri Rant Gelirleri+
=
Toplam Yurtiçi Gelir Stok Değerlenmesi-
Tarım Üretimi +
Endüstri Üretimi +
Maden, Enerji Üretimi Hizmet Üretimi+
GSYH
Yurt dışından gelen + mülkiyet gelirleri
-
Yurt dışına giden mülkiyet gelirleri
GSYH
Yurt dışından gelen + mülkiyet gelirleri
-
Yurt dışına giden mülkiyet gelirleri
GSYH
Yurt dışından gelen + mülkiyet gelirleri
-
Yurt dışına giden mülkiyet gelirleri
GSMH GSMH GSMH
GSYHNet Yurdışı Mülkiyet Gelirleri
Genel Ekonomi
GSYH’dan üretim sürecinde tüketilen sermaye çıkarıldığında Safi Yurtiçi Hasılayı buluruz.
Genel Ekonomi
Milli Gelir Ölçümünde Karşılaşılan Güçlükler 1. Fiyat değişmelerinin etkisi
2. Nüfustaki değişmeler 3. Çift kayıt sorunu
4. Yalnızca kaynak kullanılan işletmelerin hesaplanması 5. Kalite sorunu
Genel Ekonomi
Kaynakça;
Üstünel, Besim, Ekonominin Temelleri, Ofset, (5. Basım), İstanbul, 1987.
Ertek, Tümay, Temel Ekonomi, Beta, (2. Basım), İstanbul, 2007.
Parasız, İlker, İktisada Giriş, Ezgi Kitabevi, (6. Basım), Bursa, 2000.
