KARDEŞLER ARASI İLETİŞİM
Kardeşler arası ilişkileri bir kardeşin diğer kardeşi fark etmeye başladığı andan itibaren başlar.
Bu zaman aralığı bazen ikinci çocuk anne karnındayken bazen de doğumdan hemen sonra meydana gelebilir.
Kardeşler arası iletişim; istisnai durumlar haricinde bireyin bütün hayatı
boyunca yaşayacağı en uzun iletişim olarak tanımlanır.
KARDEŞLER ARASI İLETİŞİM
Kardeşler arasında kurulan ilişki, bireyin anne babası ile kurduğu
ilişkiden sonra en çok etkilendiği çevresel faktörlerden biri de kardeşleri ile arasında kurduğu iletişimdir.
Kardeşin var olması çocuğun genel olarak sağlıklı bir gelişim göstermesi için de önemli kavramlardan biridir.
Kardeşleri ile birlikte büyüyen çocukların yetişkinlik dönemindeki
ilişkilerinin de daha sağlıklı olduğu bilinmektedir.
KARDEŞLER ARASI İLETİŞİM
Kardeşler arası iletişimin çocuğa sağladığı faydalardan bir diğeri de çocuğun benmerkezcil davranışlarından daha kolay sıyrılabilmesi ve paylaşma gibi pro-sosyal davranışlarının güçlenmesidir.
Kardeşin varlığı sayesinde çocuk, doğal bir ihtiyacı olan paylaşımlı oyun
ihtiyacını akrana ihtiyaç duymadan ev içerisinde giderebilir.
KARDEŞLER ARASI İLETİŞİM
Kardeşler arası iletişimi etkileyen birkaç farklı faktör vardır.
◦ Bunlar;
◦ Ebeveyn-çocuklar arasındaki ilişkiler
◦ Kardeşlerin mizaçları
KARDEŞLER ARASI İLETİŞİM
Ebeveyn-Çocuk Arası İlişkiler:
Ebeveynlerin doğru davranış örüntülerini çocuğa aktara yetenekleri kardeşler arası iletişimin nasıl kurulacağının da temelini oluşturur.
Ebeveynler çocukları ile doğru yöntemlerle iletişim kuruyorlarsa,
kardeşler de kendi aralarında iletişim kurarken örnek aldıkları ve
öğrendikleri bu iletişim yöntemini kullanacaklardır.
KARDEŞLER ARASI İLETİŞİM
Ebeveyn-Çocuk Arası İlişkiler:
Aynı zamanda ebeveynlerin tutumları da kardeşler arası iletişimi etkileyen farklı bir seçenektir.
Ebeveynlerin hem iki çocuğa karşı takındığı ebeveyn tutumu çocukların davranışlarını, dolaylı olarak da iletişimini etkilerken diğer yandan
çocuklar arası takındıkları tutum farklılıkları da çocuklar arası iletişimi
olumsuz yönde etkileyebilir.
KARDEŞLER ARASI İLETİŞİM
Ebeveyn-Çocuk Arası İlişkiler:
Bu farklı tutum takınma durumu bazen çocukların cinsiyet
farklılıklarından ve ailenin cinsiyete farklı önem yükleniyor olmasından
kaynaklanabilir. Ülkemiz geleneksel bakış açısında erkek çocukların aile
içerisinde ayrıcalıklı tutuma maruz bırakıldığı bilinmektedir. Bu ayrıcalık
da hem erkek çocuğun diğer kardeşlerle kurduğu iletişimde baskın bir
tavır takınmasına, hem de kız çocuklarının erkek çocuğuna karşı olumsuz
tavır içerisinde iletişim kurmasına neden olabilmektedir.
KARDEŞLER ARASI İLETİŞİM
Ebeveyn-Çocuk Arası İlişkiler:
Bir diğer farklı tutum da ebeveynlerin çocukların yaş durumlarını
değerlendirerek takındıkları tutumdur. Ebeveynler duruma ve olaya göre kardeşler arasında «sen küçüksün» ya da «sen büyüksün» şeklinde
tavırla sonucu bağlamaktadır. Bu durum da yine kardeşlerin, aralarındaki iletişimi bir hiyerarşiye bindirmelerine ya da ajitasyon aracı olarak
kullanmalarına neden olabilmektedir.
KARDEŞLER ARASI İLETİŞİM
Kardeşlerin Mizaçları:
Her ne kadar aynı anne-babadan dünyaya gelseler ve aynı çevre
içerisinde büyüyor olsalar da her çocuk bireyseldir ve kardeş de olsalar
da farklı mizaç özelliklerine sahiptirler. Kardeşlerin karşılıklı olarak sahip
oldukları baskın mizaç, girişken mizaç, pasif mizaç gibi özellikleri iletim
yöntemlerini ve kalitelerini doğrudan etkilemektedir.
KARDEŞLER ARASI İLETİŞİM
Kardeşlerin Mizaçları:
Kardeşler arasında en az iletişim probleminin yaşandığı mizaç türüne baktığımızda ise;
◦ her iki kardeşin de pasif mizaç özellikleri göstermesi durumunda en az
iletişim problemi yaşandığını görmekteyiz.
KARDEŞLER ARASI İLETİŞİM
Kardeşler arası iletişimde etkin olarak kullanılan kavramlardan biri kardeş kıskançlığıdır.
Kardeşler arasında anlaşamama durumunda kaynaklı ortaya çıkan problemler bulunabilmektedir. Bu kıskançlıkların belirli dönemlerde
görülmesi normaldir. Örneğin çocuklardan birinin benmerkezci dönemde gösterdiği kardeş kıskançlığı davranışları onun gelişimsel sürecinin bir
parçasıdır.
KARDEŞLER ARASI İLETİŞİM
Ya da ergenlik döneminde görülen kıskançlık yine çocuğun gelişim dönemi özelliklilerine dayanmaktadır.
Ancak bu noktada kardeşler arası iletişimi korumak adına ebeveynlerin takındıkları tutumlar önemlidir.
O nedenle hem gelişim dönemi özelliği olarak görüldüğünde hem de normal süreçte görüldüğünde kardeş kıskaçlığına karşı ebeveynlerin ortak ve doğru tutum sergilemeleri süreci daha iyi yönetmelerini
sağlayacaktır.
Kaynakça
Dökmen, Ü. 1998. İletişim Çatışmaları ve Empati. Sistem Yayıncılık. İstanbul.
Tayfun, R. (2007). Etkili iletişim ve beden dili. Nobel Basım Evi. Ankara.
Sağlam, M. (2017). Aile İçi İletişim. Çocuk ve İletişim. Ed.: Neriman Aral. Vize Yayıncılık, Ankara.
Arabacı Sezer, İ.S. (2019). Ergenlerin Öznel İyi Oluşlarının Aile ve Kardeş İlişkileri Açısından İncelenmesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi. Adana.
