PROJE NASIL GELİŞTİRİLİR VE HAZIRLANIR?
Bülent ÖZCAN AB Genel Sekreterliği
Ekonomik ve Mali Konular Dairesi
AB Uzmanı
Bu sunumda neler aktarılacak?
Avrupa Birliği Mali Yardımları
Proje Finansmanı Nasıl Gerçekleşir?…
Proje Döngüsü Yönetimi (PCM) nedir? Onsuz olmaz mı?
Bir Fikrim var!!! Nasıl Proje Hazırlamalıyım?...
En Önemli Adım! Analiz ve Planlama…
Sonuç: Proje Kurgusu/Çatısı/Temeli/Yapısı/vb…
Proje Kurgusundan Proje Başvuru Formuna
Proje Başvuru Formunun Hazırlanması
Proje Finansmanı Nasıl Gerçekleşir?
Ulusal veya Uluslararası mali yardımlarda istenilen zamanda/anında finansman sağlayan bir destek modeli bulunmamaktadır
Proje finansmanı PROGRAMLARA bağlıdır; destek alabilmek için PROGRAMLARIN takip edilmesi gerekir
Proje finansmanı destek sağlayan PROGRAM öncelikleri ve kriterleri çerçevesinde sağlanır
Proje finansmanı uzun soluklu bir süreçtir; kapsamlı, sabırlı ve planlı çalışma gerektir
Proje finansmanında kabul görmüş metodoloji/yöntem Proje
Döngüsü Yönetimi (PCM)’dir
Proje Döngüsü Yönetimi (PCM)
Programming
Identification
Formulation Financing
Implementation Evaluation
Programlama
Tanımlama
Formülasyon
Fonlama Uygulama
İzleme
Değerlendirme
PCM Aşamaları
Programlama
Ulusal veya Dış yardımın aktarılacağı öncelik alanlarının tespit edilmesi süreci.
Yönetmelikler, Tebliğler, program rehberleri, planlar, stratejiler vb. dokümanlar proje finansmanı için gerekli temel bilgi kaynaklarıdır.
Tanımlama
Temel belgelerindeki öncelikler doğrultusunda olası proje fikirlerinin ön fizibilitelerinin yapıldığı ve uygun görülen fikirler için detaylı projelendirme kararının verildiği süreç
Formülasyon
Onaylanan proje fikirlerinin proje başvuru belgeleri formatına dönüştürüldüğü, detaylı projelendirme çalışmalarının yapıldığı süreç
Fonlama
Ulusal veya Dış Finansör kuruluşun finans sağlama kararı verdiği, bu çerçevede
faydalanıcı ile finansman sağlayan kuruluş arasında gerekli anlaşmanın/sözleşmenin
imzalandığı süreç
PCM Aşamaları
Uygulama
Projede öngörülen metodoloji doğrultusunda kaynakların tahsis edilip fiili gerçekleşmenin yaşandığı süreç
İzleme-Değerlendirme
Proje uygulamaları devam ederken (ara değerlendirme), proje tamamlandığında (nihai
değerlendirme) ve projenin tamamlanmasından sonra hedeflere ne ölçüde ulaşıldığının
değerlendirildiği süreç. Finansmanı sağlayan kuruluş için sonraki yıllar için programlama
aşamalarına geri beslemenin sağlanır. Finansmandan faydalanan kuruluş için ise yeni
proje tanımlanması için imkan yaratır.
Finans arayanlar kuruluşlar ve PCM
Tanımlama Formülasyon
PROJE
GELİŞTİRME VE
HAZIRLAMA
Proje Nasıl Geliştirilir ve Hazırlanır?
Proje Hazırlığına Başlamadan Önce…
Finansman Sağlayan Programın İncelenmesi
Finansman desteği sağlayan Programın rehberini/tebliğinin/yönetmeliğinin/planının incelenmesi çok önemlidir. Program öncelikleri geliştirilmek istenilen proje ile örtüşüyor mu? Proje uygulama takvimi sizin takviminizle uyuşuyor mu? Finansman sağlanacak miktar sizin proje bütçe tahmininize uyuyor mu?
Başvuru Dokümanlarının İncelenmesi
Proje finansmanı sağlayan Programlarda başvuran tüm projelerin aynı temelde
değerlendirilmesi amacıyla, birbirini tamamlayan alt başlıklardan oluşan standart bir proje
belgesi kullanılır. Bazıları zorunlu olmak üzere tamamlayıcı belgeler bu standart belgeye
eklenir.
Proje Kurgusu Nasıl Yapılmalı?
Mevcut bir problemin, ondan etkilenen paydaşlarla analizi sonucunda ortaya bir PROJE KURGUSU konulması
1. AŞAMA: ANALİZ 2. AŞAMA: PLANLAMA
PROJE KURGUSUNUN tüm unsurlarıyla
birlikte düşünülerek standart mantıksal
çerçeve tablosu hazırlanması
Proje Kurgusu > Analiz Aşaması
1. Problem Analizi
2. Paydaş Analizi
3. Hedef Analizi
4. Strateji Analizi
Problem Analizi > Neden Proje Yapıyorum?
Problem Analizi
Mevcut durumun olumsuz yönlerinin tespit edilmesi (tercihen tüm paydaşların katılımıyla) ve bunlar arasındaki “neden-sonuç”
ilişkilerinin ortaya konması. Problem Ağacı elde edilir…
Paydaş Analizi > Projem kimlerle ilgili?
Paydaş Analizi
Projeyle ilgisi olan tüm topluluklar (halk, kurumlar, işletmeler) paydaş olarak adlandırılır. Projenin sosyal ve kurumsal etkisini maksimize etmek için analiz aşamasının ilk ayağında projeden kimlerin ne şekilde (olumlu, olumsuz) etkileneceğini tespit edilir.
Ortak Akıl
Sağlıklı bir projelendirme sürecinde tüm paydaşların görüşlerinin – en
azından problem analizine – yansıtılması gerekir.
Hedef Analizi > Neye Ulaşmak İstiyorum?
Hedef Analizi
Problem ağacını oluşturan negatif tespitler çözüme dönüştürülür ve
olumlu gerçekleşmeler - hedefler - olarak ifade edilir. Hedef Ağacı
elde edilir…
Strateji Analizi > Hedefime Nasıl Ulaşacağım?
Strateji Analizi
Ortaya konacak kriterler ışığında hangi hedeflere odaklanılacağı ve
hangi hedeflerden vazgeçileceğinin tespit edildiği analizdir. Temel
kriterlere örnek:
Strateji Analizi > Hedefime Nasıl Ulaşacağım?
Strateji Analizi
Strateji Analizi > Hedefime Nasıl Ulaşacağım?
Strateji Analizi
Proje Kurgusu > Planlama Aşaması
Uygulama Araçları/Yöntemleri Proje kapsamında yürütülen faaliyetler ile elde
edilen sonuçlara bağlı olarak ulaşılması gereken temel amaçtır.
Proje ile tam olarak gerçekleştirilemeyen ancak proje amacının hizmet ettiği genel amaçlardır.
Gerçekleştirilecek faaliyetler ile elde edilecek çıktılardır. Sonuçlar Proje amacının gerçekleşmesine hizmet eden hedeflerdir.
Proje kapsamında sonuçların elde edilmesine ve temel amacın gerçekleşmesine hizmet eden çalışmalardır.
faaliyetlerin gerçekleşmesi için gerekli fiziksel ve fiziksel olmayan kaynaklar (ihale, eğitim/seminer, inşaat, mal alımı, danışmanlık, hizmet vb.)
BÜTÇE/MALİYET
Proje Kurgusu > Planlama Aşaması
FAALİYETLER SONUÇLAR PROJENİN AMACI GENEL HEDEFLER
Kırsal alanda kadının ekonomik ve sosyal hayata kazandırılması
Gelir getirici faaliyetler ile kadının aile geçimine katkı
sağlaması
Meslek eğitimi ile kadının işgücüne katılımının teşvik
edilmesi
Kadının çalışması ve ailesine gelir getirmesi önündeki önyargıların
giderilmesi
Proje Kurgusu > Planlama Aşaması
Uygulama Araçları/Yöntemleri Proje kapsamında yürütülen faaliyetler ile elde
edilen sonuçlara bağlı olarak ulaşılması gereken temel amaçtır.
Proje ile tam olarak gerçekleştirilemeyen ancak proje amacının hizmet ettiği genel amaçlardır.
Gerçekleştirilecek faaliyetler ile elde edilecek çıktılardır. Sonuçlar Proje amacının gerçekleşmesine hizmet eden hedeflerdir.
Proje kapsamında sonuçların elde edilmesine ve temel amacın gerçekleşmesine hizmet eden çalışmalardır.
faaliyetlerin gerçekleşmesi için gerekli fiziksel ve fiziksel olmayan kaynaklar (ihale, eğitim/seminer, inşaat, mal alımı, danışmanlık, hizmet vb.)
BÜTÇE/MALİYET
Proje Kurgusu > Planlama Aşaması
FAALİYETLER SONUÇLAR PROJENİN AMACI
GENEL HEDEFLER
•Kadınların aile ekonomisine katkı sağlamaya başladı•Kadının çalışması veya gelir getirecek çalışma yapmasının önündeki engeller kısmen de olsa giderildi
•Mesleki eğitim sağlanması ile kadınların işgücüne katılımı teşvik edildi
1. Proje için gerekli eğitim ekipmanının temin edilmesi
2. Meslek eğitimi kurslarının düzenlenmesi 3. Arıcılık/halı-kilim/yöresel mutfak gibi
konularda eğitimler düzenlenmesi
4. Eğitim alan kızların pazarlama eğitimleri ve danışmanlığı
5. Kooperatif kurulması için teknik destek sağlanması
6. İyi uygulamaları görmek için Beypazarı ve Safranbolu’ya çalışma gezisi
7. Önyargıların kırılması için topluma yönelik bilgilendirme faaliyetleri
Proje Kurgusu > Mantıksal Çerçeve Tablosu
Yatay Mantık
Düşey Mantık
Önkoşullar-Riskler-Varsayımlar > Projemin
başlaması/uygulanması için engeller/şartlar var mı?
Riskler:
Projenin başarısı için önemli olan ve dışsal faktörler olarak ifade ettiğimiz olumsuz etkilerin tümüdür.
Varsayımlar:
Projenin başarısını etkileyen veya belirleyen dışsal faktörlerin olumlu olarak ifade edilmesidir.
Önkoşullar:
Faaliyetler başlamadan önce aşılması gereken
koşullardır.
Başarı Göstergeleri > Projem bittiğinde neye ulaşmış olacağım?
Nedir?
Proje amaçlarını operasyonel olarak ölçebilen, performans ölçüm olanağı sağlayan ve projenin her aşamada izlenmesine olanak sağlayan araçlardır. Her bir gösterge kısaca müdahaleye ilişkin Nicelik, Nitelik, Zaman ve Yer konusunda bilgi içermelidir.
Ne İşe Yararlar?
Genel Hedefin, Proje Amacının ve Sonuçların karakteristiklerini açıklığa kavuştururlar
Projeyi daha objektif bir şekilde yönetmeyi sağlarlar
Performans ölçümü, izleme ve değerlendirme için bir baz
oluştururlar
Doğrulama Kaynakları > Sonuçları nasıl ispatlarım?
Doğrulama Kaynakları, göstergelerin kontrol edilmesi için gerekli bilgiyi sağlayacak dokümanlar, raporlar ve diğer kaynaklardır.
Göstergelerin belirlenmesiyle eş zamanlı olarak doğrulama kaynakları da belirtilmelidir.
Doğrulama kaynakları şu bilgileri vermelidir:
Bilginin sağlanacağı format (örn: İlerleme raporları, proje hesapları, proje kayıtları, resmi istatistikler vs.),
Bilgiyi kimin sağlayacağı,
Bilginin hangi sıklıkta sağlanacağı (örn: Aylık, üç aylık, yıllık
vs.)
Doğrulama Kaynakları > Sonuçları nasıl ispatlarım?
Genel
Hedefler Proje bittiğinde katkı sağlanacak genel kapsamlı hedef(ler)
Genel Hedefin gerçekleşip
gerçekleşmediğini ölçmede kullanılan kilit göstergeler hangileridir?
Göstergeleri değerlendirme
sırasında kullanılacak ya da kanıtlayacak bilgi kaynakları nelerdir?
Özel Amaç Proje sonucunda ulaşılmak istenen temel hedef
Faaliyet amacının başarıldığı hangi göstergelerden anlaşılacaktır?
Mevcut veya derlenebilir bilgi kaynakları
hangileridir? Bu bilgiyi temin için gerekli yöntemler nelerdir?
Söz konusu amacın başarılması için Faydalananın
sorumluluğu dışında olan hangi faktör ve
koşulların sağlanması gereklidir? (harici koşullar)
Hangi riskler hesaba katılmalıdır?
Sonuçlar Faaliyetlerin sonucunda ortaya çıkan ve özel amacın ulaşılmasını sağlayan sonuçlar
Faaliyetin Beklenen Sonuçları vermek bakımından başarılı olup olmadığı ve/veya ne kadar başarılı
olduğu hangi göstergelerle ölçülecektir?
Göstergeleri değerlendirme
sırasında kullanılacak ya da kanıtlayacak bilgi kaynakları nelerdir?
Beklenen Sonuçların zamanında elde edilmesi için, hangi harici
koşullar sağlanmalıdır?
Faaliyet Bileşenler i
Proje ile elde edilmek istenilen sonuçlara ulaşmak için gerekli faaliyetler
Araçlar:
Faaliyet bileşenlerinin uygulanması için gerekli, örneğin, personel, ekipman, eğitim, etüd,
malzeme, tesis gibi hangi araçlar
Maliyetler:
Faaliyetin maliyetleri nelerdir? Bunlar nasıl sınıflandırılır?
(Faaliyet Bütçesinde maliyet kalemleri gösterilecek)
Faaliyetin
başlamasından önce hangi ön-koşulların sağlanması
gerekmektedir?
Doğrulama Kaynakları > Sonuçları nasıl ispatlarım?
Genel Hedefler
Kırsal alanda kadının ekonomik ve sosyal hayata kazandırılmasının sağlanması
•Çalışan ve ailesine gelir getiren faaliyetler bulunan kadın sayısında artış sağlandı
•İşsizlik oranı azaldı
•Ailelerin gelir seviyelerin artış
•Hane başına milli gelir rakamı
•Resmi ekonomik veriler
•İşsizlik verileri
Özel Amaç
Gelir getirici faaliyetler ile kadının aile geçimine katkı sağlaması
Meslek eğitimi ile kadının işgücüne katılımının teşvik edilmesi
Kadının çalışması ve ailesine gelir getirmesi önündeki önyargıların giderilmesi
•20 kadın arıcılık ile gelir etmeye başladı
•20 kadın halı-kilim dokuma ile gelir elde etmeye başladı
•20 kadın yöresel mutfak ürünlerini satarak kazanç elde ediyor
•Kadının çalışmasına karşı çıkanlarda azalma (çalışan kadınların aileleri)
•Aracılıktan eldi edilen geliri gösteren resmi veriler
•Kayıtlı kadın istihdamı
•Kadın işletmecilerin gelir beyanı
•Kooperatif gelir beyanı
Varsayımlar-Riskler:
•Hedef grubun projeye ilgi göstermesi
•Genç kızların ailelerinin desteği
•Arıcılığın yapılmasına destek olan doğal dengenin sürmesi
Sonuçlar
Kadınların aile ekonomisine katkı sağlamaya başladı
Kadının çalışması veya gelir getirecek çalışma yapmasının önündeki engeller kısmen de olsa giderildi
Mesleki eğitim sağlanması ile kadınların işgücüne katılımı teşvik edildi
•20 kadına arıcılık eğitimi verildi
•20 kadına halı-kilim dokuma eğitimi sağlandı
•20 kadına pazarlanabilir yöresel mutfak ürünlerini eğitimi sağlandı
•60 kadına pazarlama eğitimi ve danışmanlığı verildi
•Kadın kooperatifi kuruldu
•İki çalışma gezisi yapıldı
•Eğitim tutanakları
•Toplantı kayıtları
•Danışmanlık faturaları
•Proje raporları
•Çalışma gezisi raporu
Varsayımlar-Riskler:
•Hedef grubun projeye ilgi göstermesi
•Genç kızların ailelerinin desteği
•Arıcılığın yapılmasına
destek olan doğal
dengenin sürmesi
Doğrulama Kaynakları > Sonuçları nasıl ispatlarım?
Faaliyet Bileşenleri
1. Proje için gerekli eğitim ekipmanının temin edilmesi 2. Meslek eğitimi kurslarının
düzenlenmesi
3. Arıcılık/halı-kilim/yöresel mutfak gibi konularda eğitimler düzenlenmesi
4. Eğitim alan kızların pazarlama eğitimleri ve danışmanlığı
5. Kooperatif kurulması için teknik destek sağlanması
6. İyi uygulamaları görmek için Beypazarı ve Safranbolu’ya çalışma gezisi
7. Önyargıların kırılması için topluma yönelik bilgilendirme faaliyetleri
Araçlar:
1. Eğitimler 2. Danışmanlık
hizmeti
3. Satın alma ihalesi 4. Çalışma gezileri 5. Tanıtım ve
görünürlük aktiviteleri
Maliyetler:
Faaliyetin maliyetleri nelerdir? Bunlar nasıl sınıflandırılır?
(Faaliyet Bütçesinde maliyet kalemleri gösterilecek)
ön-koşullar:
Proje kapsamında
herhangi bir önkoşul
bulunmamaktadır.
Proje Kurgusu > Planlama Aşaması
55001750 4250750 1100400 3100 Bütçet
55001750 4250750 1100400 3100 Bütçe
Maaşlar Yolluklar Araç Gid.
Ofice
Tel/Fax Tohum Gübre
5000 5500 1250 1750 3750 4250 750 750 400 400 850 1100 2300 3100 Bütçe
Faaliyet PLanı Faaliyet PLanı Faaliyet PLanı
