• Sonuç bulunamadı

T.C. ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ BİLİMSEL ARAŞTIRMA PROJELERİ KOORDİNASYON BİRİMİ PROJE BAŞLIĞI

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Share "T.C. ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ BİLİMSEL ARAŞTIRMA PROJELERİ KOORDİNASYON BİRİMİ PROJE BAŞLIĞI"

Copied!
28
0
0

Yükleniyor.... (view fulltext now)

Tam metin

(1)

T.C.

ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ BİLİMSEL ARAŞTIRMA PROJELERİ

KOORDİNASYON BİRİMİ

PROJE BAŞLIĞI

LaTeMnO/LaCaSrMnO Kompozit Malzemelerin Manyetik ve Manyetokalorik Özelliklerin İncelenmesi

Proje No:

FBA-2018-10363 Proje Türü

Bireysel Araştırma Projesi SONUÇ RAPORU

Proje Yürütücüsü:

Arş.Gör. Dr. Gönül AKÇA

Ç. Ü. Fen Edebiyat Fakültesi/Fizik Bölümü Araştırmacının Adı Soyadı

Doç.Dr. Ahmet Ekicibil, Ç. Ü. Fen Edebiyat Fakültesi Fizik Bölümü

Ocak/2020 ADANA

(2)

TEŞEKKÜR

Bu projenin gerçekleştirilmesinde maddi olarak destek veren Çukurova Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimine (Proje No: FBA-2018-10363) teşekkür ederiz.

Arş.Gör. Dr. Gönül AKÇA

(3)

İÇİNDEKİLER

Sayfa No

ÖZET ... 1

ABSTRACT ... 2

1. GİRİŞ ... 3

2. LİTERATÜR ÖZETİ ... 4

3. MATERYAL VE METOD ... 6

3.1. Katı-Hal Tepkime Yöntemi ... 6

3.2. X-Işını Kırınımı Analizi (XRD) ... 7

3.3. Manyetik Ölçümler ... 8

4. BULGULAR ... 8

4.1. XRD Analizi ... 8

4.2. Manyetik ve Manyetokalorik Özellikler ... 10

4.2.1. Sıcaklığa Bağlı Manyetizasyon M(T) Ölçüm Sonuçları ... 10

4.2.2. Manyetik Alana Bağlı Manyetizasyon M(H) Ölçüm Sonuçları ... 13

4.2.3. Manyetik Entropi Değişim Hesaplamaları (ΔSM) ... 16

5. SONUÇLAR ... 21

KAYNAKLAR ... 21

(4)

1 ÖZET

Bu çalışmada, La0.7Ca0.2Sr0.1MnO3 (LCSM) ve La0.7Te0.3MnO3 (LTM) bileşiklerinin ve

belirli oranlarda karıştırılarak elde edilen 0.25LCSM/0.75LTM, 0.5LCSM/0.5LTM ve 0.75LCSM/0.25LTM kompozitlerinin yapısal, manyetik ve manyetokalorik özellikleri araştırılmıştır. LCSM ve LTM bileşikleri ve bunların kompozitleri katı-hal tepkime yöntemi ile sentezlenmiştir. Bileşiklerin kristalografik özellikleri X-ışınları kırınımmetresi (XRD) kullanılarak analiz edilmiştir. Sıcaklığa bağlı manyetizasyon (M(T)) ölçümleri 0.01 T alan altında 5-350 K aralığında gerçekleştirilmiştir. Manyetik entropi değişim ( ) değerlerini hesaplamak için, alana bağlı manyetizasyon (M(H)) ölçümleri 0-5 T aralığında yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler: Manyetokalorik etki, Manyetik Soğutma, Manganitler, Manyetik entropi değişimi

(5)

2 ABSTRACT

In this study, structural, magnetic and magnetocaloric properties of La0.7Ca0.2Sr0.1MnO3 (LCSM) and La0.7Te0.3MnO3 (LTM) manganites and their xLa0.7Ca0.2Sr0.1MnO3 /(1-x)La0.7Te0.3MnO3 composites obtained by mixing at certain ratio (x = 0.25, 0.5 and 0.75). Two main samples and their composites were produced by using the solid state reaction method. Crystal structure analyses were carried out by x-ray diffractometer.

Magnetization measurements as a function of the temperature (M(T)) were made under an applied field of 0.01 T with temperature intervals 5-350 K. To calculate magnetic entropy change ( ), the magnetization dependence on magnetic field (M(H)) measurements were performed at magnetic fields from 0 to 5 T.

Keywords: Composite, Magnetocaloric effect, Magnetic refrigeration, Manganites, Magnetic entropy change

(6)

3 1. GİRİŞ

Artan dünya nüfusuna bağlı olarak artan enerji talebi ve azalan enerji kaynakları nedeni ile yüksek enerji verimlilikli, sürdürülebilir ve enerji tasarruflu sistemlerin birçok alanda geliştirilmesi gerekmektedir [1]. Evlerde, işyerlerinde, endüstride ve ulaşım gibi birçok alanda soğutma ve iklimlendirme için tüketilen enerji diğer uygulamalarla karşılaştırıldığında büyük bir orana sahiptir. Konut ve ticari binalardaki enerji tüketimi, toplam birincil enerji kullanımının yaklaşık % 40'ını oluşturmaktadır [2]. Soğutma ve iklimlendirme için tüketilen enerji ise bu rakamın en az % 15'ine karşılık gelmektedir [3]. Bu nedenle, soğutma açısından enerji verimliliğinin arttırılması, toplam enerji tüketiminin azaltılmasında önemli bir rol oynamaktadır. Evsel ve endüstriyel soğutmada enerji tüketimini azaltma konusundaki uçta çabalar olarak görülse de, bu, alanın büyüklüğü nedeniyle büyük bir ekonomik ve ekolojik etkiye sahip olacaktır.

Günümüzde soğutma ve iklimlendirme, gazların sıkıştırılması ve genleştirilmesi ilkesine dayalı geleneksel soğutma sistemleri ile yapılmaktadır. Yoğun olarak kullanılan bu sistemlerin, enerji tüketiminin yüksek olması ve soğutucu elemanı olarak ozon tabakasının incelmesine neden olan ve sera etkisi bulunan toksik gazların kullanılması en önemli dezavantajlarıdır [4]. Geleneksel sistemlerin bu olumsuz özellikleri göz önüne alındığında, bu sistemlerin yerini alabilecek teknolojilerin tasarlanması ve geliştirilmesi büyük önem taşımaktadır. Mevcut sistemlerin yerini alabileceği düşünülen manyetik soğutma sistemleri daha yüksek enerji verimlilikli, enerji tasarruflu ve ekolojiktir [5].

Manyetik soğutma sistemlerinin temel çalışma ilkesi manyetokalorik etkidir. Bu etki, manyetik bir malzemeye yeterince büyük bir manyetik alan uygulanması durumunda malzemenin entropisinde meydana gelen değişimin bir sonucu olarak malzemenin sıcaklığında gözlenen değişim olarak tanımlanır [6, 7]. Manyetik entropi değişimi ( ) ve adiyabatik sıcaklık değişimi ( ) manyetokalorik etkiyi tanımlayan iki temel parametredir [8]. Manyetik soğutma konusundaki çalışmaların temel amacı, uygun manyetokalorik özelliklerini gösteren soğutucu malzemeleri bulmaktır [9-11]. Manyetik soğutma sistemlerinde soğutucu olarak kullanılabilecek malzemeler belirli özelliklere sahip olmalıdır [8]. Bu bağlamda, farklı malzeme gruplarının manyetokalorik özellikleri incelenmiştir [12- 14]. Yüksek ve değerlerine sahip malzeme grupları bildirilmiştir. Ancak, bu malzeme gruplarının önemli bir kısmının, yüksek termal ve manyetik histerezis sergilediği de rapor edilmiştir. Yüksek ısıl ve manyetik histeresislerinin yanı sıra yüksek maliyet ve

(7)

4

karmaşık malzeme hazırlama yöntemleri gibi faktörlerde bu malzeme gruplarının ticari olarak kullanılmaları engellemektedir [15, 16].

Manyetik soğutma uygulamaları için kabul edilebilir manyetokalorik özellikler sergileyen, La1 − xAxMnO3 genel formülü ile verilen manganitler, malzeme üretim sürecinin kolay, hammadde maliyetinin düşük olması ve yüksek kimyasal kararlılık göstermesi gibi önemli özellikleri nedeniyle yoğun bir şekilde çalışılmıştır [17-19]. Bu özelliklere ek olarak, manganitlerin ısıl ve manyetik histerezisi ihmal edilebilir büyüklükte olduğu literatürden bilinmektedir [20]. Manyetik soğutma uygulamalarında bir malzemenin soğutucu elemanı olarak değerlendirilebilmesi için ön koşul düşük manyetik alan değişimi altında yüksek ve değerleri gözlenmesidir. Bunun yanı sıra, manyetik soğutucunun performansının belirlenmesinde önemli bir parametre olan ve kg başına düşen enerji olarak tanımlanan göreli soğutma güç (RCP) değerinin de istenen değerler arasında olması gerekmektedir [22].

ve RCP değerleri, malzeme üretim süreci, sinterleme sıcaklığı ve ikincil fazların varlığı gibi birçok faktörden etkilenmektedir [23]. Son zamanlarda, çok fazlı sistemlerin manyetokalorik özelliklerinin incelemek için iki ya da daha fazla farklı fazın bir araya getirilmesi ile kompozit malzemeler oluşturulmuştur. Kompozit malzemelerin ( ) eğrilerinin genişlediği ve bunun sonucunda RCP değerlerinin arttığı gözlenmiştir [24-26]. Kompozitlerin ve RCP değerleri daha çok teorik hesaplamalar ve simülasyonlar temelinde araştırılmıştır [27-28]. Ancak, deneysel çalışmalar çok fazla yapılmamıştır. Bu bilgiler dikkate alınarak, bu çalışmada kabul edilebilir manyetokalorik özellikler ve ikinci derece manyetik faz geçişi sergileyen farklı manyetik faz geçiş sıcaklığına sahip La0.7Ca0.2Sr0.1MnO3 (LCSM) [28] ve La0.7Te0.3MnO3 (LTM) [29] perovskit manganit bileşiklerinin kullanılarak elde edilen kompozit bileşiklerinin manyetik ve manyetokalorik özelliklerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Belirli oranlarda LCSM ve LTM bileşikleri kullanılarak 0.25LCSM/0.75LTM, 0.5LCSM/0.5LTM ve 0.75LCSM/0.25LTM kompozitleri hazırlanmıştır. Çalışılan tüm malzemelerin yapısal, manyetik ve manyetokalorik özelliklerinin incelenmesi amacıyla yapılan analiz sonuçları bu raporda sunulmuştur.

2. LİTERATÜR ÖZETİ

Soğutma işlemi, başlıca yaşam alanlarının konfor sıcaklığında tutulması, gıdaların muhafaza edilmesi ve saklanması gibi günlük hayatın farklı alanlarında önemli bir rol oynamaktadır. Bu bağlamda, artan dünya nüfusu ve iklim değişikliği nedeni ile yeni ve

(8)

5

verimli soğutma teknolojilerinin araştırılması büyük bir önem teşkil etmektedir. Yaygın olarak kullanılan geleneksel kompresörlü soğutma sistemlerinin termodinamik limitlerine ulaşmış olması ve çevre üzerine olumsuz etkileri bulunması bu teknolojilerin yerini alabilecek, yüksek enerji verimlilikle çalışabilen, düşük enerji tüketimli ve çevreci yeni sistemlerin geliştirmesini gerekli kılmaktadır. Geleneksel sistemler ile karşılaştırıldığında manyetokalorik etki prensibine dayalı manyetik soğutma sistemleri kompakt, düşük maliyet, düşük enerji tüketimi ve daha çevreci olması bakımından mevcut sistemlerin alternatifi olarak öngörülmektedir. Manyetokalorik malzemelerin soğutma sistemlerinde kullanılabilmesi için düşük manyetik alan değerlerinde yüksek manyetik entropi değişim değerleri göstermeleri gerekmektedir. Gd metali oda sıcaklığı civarında yüksek manyetokalorik özellik göstermesinden ötürü uzunca bir süre soğutucu madde olarak kullanılmıştır. Ancak, bu malzemenin yüksek maliyeti ve kolay oksitlenmesi bakımından ticari kullanımı pek mümkün görülmemektedir. Ticari uygulamalarda ve büyük ölçekte kullanılabilecek yüksek manyetokalorik özellik gösteren daha ucuz malzemelerin elde edilebilmesi için çalışmalar yapılmaktadır. Son yıllarda yüksek manyetokalorik özellik göstermeleri ve üretimlerinin kolay ve ucuz olmalarından ötürü perovskit manganit malzemeler üzerine çalışmalar hız kazanmıştır. Yapılan araştırmalar sonucu iki farklı manganit fazı içeren kompozit malzemelerin manyetokalorik özelliklerinde bir iyileşme gözlenmiştir. Bu bölümde, ferromanyetik malzemeden oluşan ve asıl malzemenin manyetokalorik özelliklerini optimize etmek ve geliştirmek için yapılan önemli birkaç çalışma özetlenecektir.

Maalam ve ark. [30], çalışmalarında ikincil fazın manganitlerdeki manyetokalorik özelliklerin geliştirilmesinde iyi bir araç olduğunu göstermişler ve (La0.45Nd0.25)Sr0.3MnO3

(LNSMO) ana fazında CuO ikincil fazının yapısal ve fiziksel özelliklere etkisini incelemişlerdir. CuO ilavesinin hücre parametrelerinde herhangi bir etki yaratmadığı bildirmişlerdir. Sıcaklığa bağlı manyetizasyon ölçümlerinden LNSMO örneği için 308K olan geçiş sıcaklığı değerinin CuO ilavesiyle birlikte 293K değerine düştüğü gözlenmiştir. Geçiş sıcaklığı bölgesinde alınan manyetizasyon ölçümlerinden LNSMO örneği için 1.5 T alan değerindeki 1.1 J/kgK manyetik entropi değişim değerinin CuO ilavesi ile birlikte 2.55 J/kgK değerine yükseldiği gözlenmiştir. Manyetik entropi değişim değerindeki artışın tersine RCP değerinde bir düşüşe neden olduğunu bildirmişlerdir.

Das ve ark. [31], La0.67Sr0.33MnO3 yapısına Pr0.67Ca0.33MnO3 nanoparçacıklarını ilave ederek manyetokalorik özelliklerinde meydana gelen değişimleri incelemişlerdir. Sıcaklığa bağlı manyetizasyon eğrilerinden malzemenin geçiş sıcaklığını 300 K olarak ölçmüşlerdir.

(9)

6

Manyetik entropi değişim değerini 50 kOe alan altında 2.02 J/kgK olarak hesaplamışlardır.

Bu sonuçlar doğrultusunda üretilen nanokompozit bileşiğin manyetik entropi değişim eğrisinin maksimum olduğu sıcaklığın oda sıcaklığına doğru kayması ve daha geniş bir sıcaklık aralığına yayılmış olması açısından olumlu sonuçlar gösterdiği bildirilmiştir.

Ezaami ve ark. [32], La0.7Ca0.2Sr0.1MnO3 ve La0.7Ca0.15Sr0.15MnO3 manganitlerini katıhal reaksiyon yöntemiyle üretmişler ve her bir bileşikten eşit oranda karıştırarak kompozit bileşiği üretmişlerdir. Düşük manyetik alan altında sıcaklığa bağlı manyetizasyon eğrilerinden La0.7Ca0.2Sr0.1MnO3 ve La0.7Ca0.15Sr0.15MnO3 bileşikleri için geçiş sıcaklıkları sırasıyla 308K ve 338K olarak ölçülmüştür. Kompozit bileşiğe ait termomanyetik eğrilerde de heterojenik yapıya özgü iki ayrı manyetik faza ait geçiş gözlenmiştir. Sıcaklığa bağlı manyetik entropi değişim eğrilerinde iki faza ait manyetik geçişlerin kısmi olarak üst üste binmesi ile birlikte masa benzeri bir eğri gözlenmiştir. Bireysel malzemelere kıyasla manyetokalorik özelliklerin geliştiği ve RCP değerinde artış olduğu gözlenmiştir.

3. MATERYAL VE METOD

Perovskit manganit bileşiklerin hazırlanmasında farklı yöntemler kullanılmakta olup bunlar arasından katı-hal tepkime yöntemi ve sol-jel yöntemi en çok tercih edilen malzeme sentezleme teknikleridir. Malzemenin kullanış amacına uygun olarak seçilecek olan yöntemlerdeki ortak hedef küçük parçacık boyutuna sahip istenilen stokiyometride homojen örneklerin elde edilmesidir. Bu bölümde proje kapsamında La0.7Ca0.2Sr0.1MnO3 ve La0.7Te0.3MnO3 manganit bileşikleri ve bu manganitlerin farklı oranlarda kullanılması ile elde edilen xLa0.7Ca0.2Sr0.1MnO3/(1-x)La0.7Te0.3MnO3 (x = 0.25, 0.5 ve 0.75) kompozit örnekleri katı-hal tepkime yöntemi kullanılarak sentezlenmiştir. Proje kapsamında üretilen La0.7Ca0.2Sr0.1MnO3 ve La0.7Te0.3MnO3 manganit bileşiklerinin adlandırılmasının basit ve anlaşılır olması bakımından sırası ile LCSM ve LTM olarak kodlanmıştır. Hazırlanan örneklerin yapısal, manyetik ve manyetokalorik özellikleri araştırılmıştır. Kullanılan örnek hazırlama yöntemi, ölçüm cihaz ve teknikleri bu bölümde verilmektedir.

3.1. Katı-Hal Tepkime Yöntemi

Perovskit manganit bileşiklerini sentezlemek için en çok tercih edilen yöntemlerden biri katıhal tepkime yöntemidir. Bu hazırlama tekniği, malzemelerin birbirleri ile homojen olarak karışmasını ve bu karışmış örneklerin yüksek sıcaklık fırınlarında bir dizi ısıl işlemlere tabi tutulmasını içermektedir. Katı-hal tepkime yöntemi ile malzeme hazırlamak için, ilk

(10)

7

olarak başlangıç tozları uygun stokiyometride tartılır. Hazırlanacak malzemenin cinsine ve miktarına göre öğütme süresi belirlenir ve bu süre boyunca otomatik agat havan kullanılarak öğütülür. Daha sonra, ilk ısısal işlem olan kalsinasyon aşamasına geçilir. Kalsinasyon işleminin amacı öğütme esnasında toz karışım içerisine giren atıkların, yabancı maddelerin, oksit ve karbondioksitlerin sıcaklıkla ayrışmasını sağlamaktır. Kalsinasyon işleminde, karışım bir potaya konularak sıcaklığı ayarlanabilir bir fırın içerisinde belli bir sıcaklıkta belirlenen bir sürede tutulur. Daha sonra fırından çıkarılan numune tekrar agat havan yardımıyla öğütülür.

Öğütülen numune uygulanacak sinterleme işlemi için, şekil vermek amacıyla preslenir.

Presleme için genellikle 18-20 bar arası basınç uygulanarak toz numuneler tablet haline getirilir ve son ısıl işlem olan sinterleme işlemine tabi tutulur.

Bu proje kapsamında, çalışılan örnekler iki aşamada elde edilmiştir. İlk olarak LCSM ve LTM numuneleri, katı hal reaksiyon yöntemi kullanılarak hazırlanmıştır. LCSM numunesi elde etmek için stokiyometrik miktarlarda La2O3, CaO, SrCO3 ve MnO2 başlangıç maddeleri, bir agat hava içinde 90 dakika boyunca karıştırıldı ve hava ortamında sırasıyla 800 ve 950

˚C'de 12 saat süreyle kalsine edildi. Daha sonra, tablet formuna getirmek için toz örnek preslenerek 24 saat 1400 ° C'de sinterlendi. LTM numunesi için La2O3, TeO2 ve MnO2 başlangıç bileşikleri uygun miktarlarda kullanılmıştır. Homojen bir karışımın sağlanması için 90 dakika boyunca karıştırıldı. Daha sonra, 12 saat 500 ° C'de kalsinasyon işlemi uygulandı Preslenip tablet formuna getirilen LTM bileşiği 24 saat 1000 ° C'de sinterlendi. Elde edilen örnekler CuKα radyasyonlu (λ = 1.5407 Å) x ışını kırınımmetresi (XRD; PANalitik Empyrean) ile karakterize edildi. Standart Rietveld tekniği kullanılarak örneklerin yapısal analizleri yapılmıştır. Benzer yapısal özellikler gösteren LCSM ve LTM örneklerinden kullanılarak xLa0.7Ca0.2Sr0.1MnO3/(1-x)La0.7Te0.3MnO3 (x = 0.25, 0.5 ve 0.75) kompozit örnekleri elde edildi. Kompozitler, 24 saat boyunca 900 ° C'de ısıtıldı. Kompozitlerin, manyetik ve manyetokalorik özelliklerini araştırmak için, kompozitlerin sıcaklığa ve manyetik alana bağlı mıknatıslanma ölçümleri Fiziksel Özellik Ölçüm Sistemi (PPMS;

Quantum Design PPMS DynaCool-9) kullanılarak gerçekleştirilmiştir.

3.2. X-Işını Kırınımı Analizi (XRD)

Kristal yapıların analizinde kullanılan x-ışınları kırınımı oldukça önemli bir tekniktir.

Kristal bir yapının örgü parametrelerini bulmak için kullanılan toz kırınım metodu, 1900’lü yılların başlarında Debye ve Scherrer’in LiF tozunun kristal yapısını çözümlemelerine dayanmaktadır. Bu metotta, ince toz haline getirilen örnekler üzerine monokromatik X-ışını

(11)

8

demeti gönderilir. Gönderilen x-ışını dalgaboyu (λ) sabit olduğu için kristal düzlemi ile uygun 2θ açısına denk geldiğinde maksimum yansıma meydana gelir ve o açıya uygun pik değeri elde edilir. X-ışını kırınım piklerinin oluşumu Bragg yasasına dayanmaktadır. Bragg yasasına göre, nλ = 2dsinθ, kırınım oluşması için dalgaboyu (λ) ve θ (açı) değerleri uyum içinde olmalıdır. Verilen herhangi üç boyutlu bir kristale sadece belirli bir açı ile λ dalga boylu tek renkli x-ışını gönderilmesi yeterli olmayıp, en azından diğer bir parametrenin değiştirilmesi gereklidir. Aksi durumda bir kırınım deseni oluşamayacaktır. Bragg yasasının geçerli olabilmesi için 2d ≥ λ koşulunun sağlanması gerekir.

3.3. Manyetik Ölçümler

Perovskit manganit bileşiklerinin ve kompozitlerin sıcaklığa ve alana bağlı manyetizasyon ölçümleri Çukurova Üniversitesi Merkezi Araştırma Laboratuvarında bulunan Fiziksel Özellik Ölçüm Sistemi (Physical Property Measurement System, PPMS) ile gerçekleştirilmiştir.

Örneklerin geçiş sıcaklıklarının belirlenebilmesi için, sıcaklığa bağlı manyetizasyon ölçümleri sıfır alan soğutma (Zero Field Cooling, ZFC) ve alan soğutma (Field Cooling, FC) süreçleri olarak 100 Oe manyetik alan uygulanarak 5-350 K sıcaklık aralığında gerçekleştirilmiştir. Elde edilen sıcaklığa bağlı manyetizasyon eğrilerinin kullanılması ile örneklere ait geçiş sıcaklığı (Curie sıcaklığı, TC) belirlenmiştir. Proje kapsamında çalışılan tüm örneklerin manyetik entropi değişim değerinin belirlenebilmesi 50 kOe manyetik alan aralığında geçiş sıcaklığının yaklaşık olarak 30 K altındaki ve üzerindeki sıcaklıklarda 4 K’lik artışlarla manyetik alana bağlı manyetizasyon ölçümleri yapılmıştır.

4. BULGULAR 4.1. XRD Analizi

Bu proje kapsamında, LaCaSrMnO (LCSM) ve LaTeMnO (LTM) perovskit manganit bileşiklerinin yapısal ve fiziksel özellikleri; XRD difraktogramları verileri yardımıyla değerlendirmiştir. Toz örneklerin yapısal özellikleri XRD tekniği ile analiz edilmiştir. XRD verileri üzerine Fullproff yazılımı kullanılarak Rietveld arıtımı yapılmış ve elde edilen XRD kırınım desenleri Şekil 4.1a-b de verilmiştir.

(12)

9

Şekil 4.1a-b. La0.7Ca0.2Sr0.1MnO3(LCSM) ve La0.7Te0.3MnO3 (LTM) perovskit manganit bileşiklerine ait XRD kırınım desenleri. Kırmızı noktalar gözlemlenen datayı, düz siyah çizgi hesaplanan datayı, üstteki yeşil tikler ana fazı, alttaki yeşil tikler Mn3O4 safsızlık fazını ve mavi düz çizgi ise hesaplanan ve elde edilen datanın farkını ifade etmektedir.

(13)

10

Şekil 4.1a-b’de, gözlenen, hesaplanan ve fark profilini içeren LCSM ve LTM numunesinin XRD modellerini göstermektedir. XRD pikleri hem LCSM hem de LTM numuneleri için keskin ve dardır. XRD piklerinin keskinliği ve darlığı, örneklerin kristalleşmesinin iyi bir şekilde gerçekleştiğinin göstergesidir [33]. Her iki örneğinde rombohedral kristal yapısında ve ̅ uzay grubunda bulunduğu tespit edilmiştir. Ayrıca, LCSM örneğinin kırınım deseninde herhangi saptanabilir bir safsızlık fazı olmaksızın tek bir faza sahip olduğu, LTM örneğinin kırınım deseninde ise çok düşük oranda Mn3O4 safsızlık fazının bulunduğu görülmüştür. LCSM ve LTM numuneleri için, Rietveld arıtımı sonucunda örgü parametreleri a = 5.5086 Å ve 5.5266 Å; c = 13.4587 Å ve 13.3559 Å olarak belirlenmiştir. LCSM ve LTM örnekleri için elde edilen sonuçlar Dhahri ve ark. [34] ve Uthaman ve ark. [29] uyumlu olduğu tespit edilmiştir. Bununla birlikte, örgü parametreleri arasındaki küçük fark, farklı numune hazırlama tekniklerinin kullanılması ve farklı ısıl işlem (zaman ve sıcaklık) uygulamasından kaynaklandığı düşünülmektedir [34, 35].

4.2. Manyetik ve Manyetokalorik Özellikler

Bu bölümde, La0.7Ca0.2Sr0.1MnO3 ve La0.7Te0.3MnO3 manganit bileşiklerinin ve bu manganit bileşiklerinin belirli oranlarda karıştırılması ile elde edilen xLa0.7Ca0.2Sr0.1MnO3/(1- x)La0.7Te0.3MnO3 (x = 0.25, 0.5 ve 0.75) kompozitlerinin manyetik özelliklerinin incelenmesi amacı ile yapılan analizlere ait sonuçlar verilmiştir. La0.7Ca0.2Sr0.1MnO3 ve La0.7Te0.3MnO3 manganit bileşiklerinin ayrı ayrı manyetik ve manyetokalorik özellikleri belirlendikten sonra farklı oranlarda karıştırılarak elde edilen çok fazlı sistemlerin manyetik ve manyetokalorik özelliklerinin değişiminin incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışılan örneklerin manyetik faz geçiş sıcaklığının belirlenmesi ve manyetik entropi değişim değerinin hesaplanması için Fiziksel Özellikler Ölçüm Sistemi (Phsical Property Measurement System) Quantum Design-PPMS DynaCool-9 kullanılarak sıcaklığa karşı manyetizasyon (M(T)) ve manyetik alana karşı manyetizasyon (M(H)) ölçümleri gerçekleştirilmiştir.

4.2.1. Sıcaklığa Bağlı Manyetizasyon M(T) Ölçüm Sonuçları

Bu bölümde, La0.7Ca0.2Sr0.1MnO3 ve La0.7Te0.3MnO3 manganit bileşiklerinin ve bu manganit bileşiklerinin belirli oranlarda karıştırılması ile elde edilen xLa0.7Ca0.2Sr0.1MnO3/(1- x)La0.7Te0.3MnO3 (x = 0.25, 0.5 ve 0.75) kompozitlerinin manyetik özelliklerinin incelenmesi

(14)

11

amacı ile yapılan analizlere ait sonuçlar verilmiştir. Şekil 4.2a-b’de La0.7Ca0.2Sr0.1MnO3 ve La0.7Te0.3MnO3 manganit 100 Oe manyetik alan altında 5-350 K sıcaklık aralığında sıfır alan soğutmalı (Zero field cooled, ZFC) ve alan soğutmalı (Field cooled, FC) süreçlerinde M(T) eğrileri verilmiştir. Bu eğriler kullanılarak La0.7Ca0.2Sr0.1MnO3 ve La0.7Te0.3MnO3 manganit bileşiklerinin Curie sıcaklığı (Curie temperature, TC) sırası ile 238 ve 286 K olarak belirlenmiştir.

(15)

12

Şekil 4.2a-e. La0.7Ca0.2Sr0.1MnO3 ve La0.7Te0.3MnO3 manganit bileşiklerinin 100 Oe manyetik alan değerinde ZFC ve FC süreçlerindeki M(T) eğrileri.

Şekil 4.3a-c’ de xLa0.7Ca0.2Sr0.1MnO3/(1-x)La0.7Te0.3MnO3 (x = 0.25, 0.5 ve 0.75) kompozitlerinin M(T) eğrileri verilmiştir. Bu eğrilerinden sıcaklığın azalması ile kompozitlerin paramanyetik-ferromanyetik faz geçişi sergilediği ve heterojen yapılarına bağlı iki manyetik faz geçişi gösterdiği görülmüştür.

(16)

13

Şekil 4.2a-e. xLa0.7Ca0.2Sr0.1MnO3/(1-x)La0.7Te0.3MnO3 (x = 0.25, 0.5 ve 0.75) kompozitlerinin 100 Oe manyetik alan değerinde ZFC ve FC süreçlerindeki M(T) eğrileri.

4.2.2. Manyetik Alana Bağlı Manyetizasyon M(H) Ölçüm Sonuçları

La0.7Ca0.2Sr0.1MnO3 ve La0.7Te0.3MnO3 manganit bileşiklerinin ve xLa0.7Ca0.2Sr0.1MnO3/(1-x)La0.7Te0.3MnO3 (x = 0.25, 0.5 ve 0.75) kompozitlerinin manyetik

(17)

14

entropi değişimi, ΔSM, değerlerinin hesaplanması amacıyla manyetik faz geçiş sıcaklığının üzerindeki ve altındaki sıcaklık aralığında 4 K’lik sıcaklık artışları ile izotermal manyetizasyon ölçümleri yapılmıştır. Şekil 4.3a-e.'de çalışılan tüm örneklere ait izotermal manyetizasyon M(H) eğrileri verilmektedir. İzotermal manyetizasyon eğrilerinden sıcaklığın azalması ile birlikte bileşiğin paramanyetik durumdan ferromanyetik duruma geçişi açıkça görülmektedir. Düşük sıcaklık bölgesinde uygulanan alan ile birlikte spin yönelimlerinin alan doğrultusunda yönelmeleri sonucu manyetizasyon değerlerinin arttığı görülmektedir. Yüksek sıcaklık bölgesinde ise manyetizasyon eğrilerinde paramanyetik davranışa özgü manyetizasyon eğrilerinin alanın değişimi ile hemen hemen lineer bir şekilde değiştiği görülmektedir.

(18)

15

(19)

16

Şekil 4.3a-e. La0.7Ca0.2Sr0.1MnO3 ve La0.7Te0.3MnO3 manganit bileşiklerinin ve xLa0.7Ca0.2Sr0.1MnO3/(1-x)La0.7Te0.3MnO3 (x = 0.25, 0.5 ve 0.75) kompozitlerinin izotermal M(H) eğrileri.

4.2.3. Manyetik Entropi Değişim Hesaplamaları (ΔSM)

Manyetokalorik etkiyi tanımlayan iki temel parametreden birisi -ΔSM’dir ve deneysel yöntemler ile sayısal olarak aşağıda verilen denklem ile hesaplanmaktadır.

( ) ∑

.

(20)

17

Bu proje kapsamında, çalışılan tüm örneklerin -ΔSM değeri dolaylı yöntemler ile sayısal olarak hesaplanmış ve sıcaklığa bağlı değişim eğrileri farklı alan değerleri için elde edilmiştir. Şekil 4.4a-e’de La0.7Ca0.2Sr0.1MnO3 ve La0.7Te0.3MnO3 manganit bileşiklerinin ve xLa0.7Ca0.2Sr0.1MnO3/(1-x)La0.7Te0.3MnO3 (x = 0.25, 0.5 ve 0.75) kompozitlerinin sıcaklığa bağlı -ΔSM eğrileri verilmektedir. La0.7Ca0.2Sr0.1MnO3 ve La0.7Te0.3MnO3 manganit bileşiklerinin -ΔSM eğrileri incelendiğinde maksimum manyetik entropi değişim değeri geçiş sıcaklığı civarında gözlenmiş olup uygulanan alanın artışı ile birlikte bileşiğin manyetizasyonundaki artışa bağlı olarak maksimum manyetik entropi değişimi değerlerinin de arttığı görülmektedir.

(21)

18

(22)

19

Şekil 4.3a-e. La0.7Ca0.2Sr0.1MnO3 ve La0.7Te0.3MnO3 manganit bileşiklerinin ve xLa0.7Ca0.2Sr0.1MnO3/(1-x)La0.7Te0.3MnO3 (x = 0.25, 0.5 ve 0.75) kompozitlerinin sıcaklığa ΔSM bağlı eğrileri.

Çalışan tüm örneklerin 5 T manyetik alan değeri için hesaplanan maksimum manyetik entropi değişim değerleri Tablo 1’de verilmiştir.

(23)

20

Tablo 1. La0.7Ca0.2Sr0.1MnO3 ve La0.7Te0.3MnO3 manganit bileşiklerinin ve xLa0.7Ca0.2Sr0.1MnO3/(1-x)La0.7Te0.3MnO3 (x = 0.25, 0.5 ve 0.75) kompozitlerinin ΔSM değerleri.

Örnek µ0H (T) (Jkg-1K-1)

La0.7Ca0.2Sr0.1MnO3 5 4.96

La0.7Te0.3MnO3 5 3.68

0.25La0.7Ca0.2Sr0.1MnO3/0.75La0.7Te0.3MnO3 5 4.54

0.5La0.7Ca0.2Sr0.1MnO3/0.5La0.7Te0.3MnO3 5 3.70

0.75La0.7Ca0.2Sr0.1MnO3/0.25La0.7Te0.3MnO3 5 3.94

Manyetik Soğutma sistemlerinde malzemelerin kullanılabilirliğini etkileyen önemli bir diğer parametrede ideal bir soğutma döngüsünde sıcak ve soğuk noktalar arasında transfer edilen ısı miktarı olarak ifade edilen göreli soğutma güç (Relative Cooling Power, RCP) değeridir [33, 36]. RCP değeri aşağıda verilen denklem ile hesaplanmaktadır.

| |

Denklemde verilen, ifadesi, manyetik entropi değişiminin en yüksek değeridir.

δTFWHM terimi ise manyetik entropi değişim eğrisinin yarı maksimum yüksekliğindeki tam genişlik değeridir. LCSM ve LTM ana faz bileşiklerinin 5 T manyetik alan değeri için RCP değerleri sırasıyla 266.4 ve 235.6 J kg-1 olarak hesaplanmıştır. xLa0.7Ca0.2Sr0.1MnO3/(1- x)La0.7Te0.3MnO3 (x = 0.25, 0.5 ve 0.75) kompozitlerinin RCP değerleri ise sırasıyla 223.76, 282.40 ve 317.17 Jkg−1 olarak hesaplanmıştır. Aynı alan değeri için manyetik soğutma sistemlerinde kullanılan saf Gd elementi için RCP değeri 410 Jkg-1 olarak bildirilmiştir [8, 37]. xLa0.7Ca0.2Sr0.1MnO3/(1-x)La0.7Te0.3MnO3 (x = 0.25, 0.5 ve 0.75) kompozitlerinin RCP değeri saf Gd elementinin RCP değerinin yaklaşık olarak sırasıyla % 54.6, % 68.9 ve % 77.4 değerine karşılık gelmektedir.

(24)

21 5. SONUÇLAR

Bu çalışmada, LCSM ve LTM manganit bileşiklerinin ve bu manganit bileşiklerinin kütlece belirli oranlarda (0.25:0.75, 0.5:0.5 ve 0.75: 0.25 ) karıştırılması ile elde edilen 0.25LCSM/0.75LTM, 0. 5LCSM/0.5LTM ve 0.75LCSM/0.25LTM kompozitlerinin yapısal, manyetik ve manyetokalorik özellikleri incelenmiştir. LCSM ve LTM bileşiklerinin XRD analizlerinden rombohedral kristal yapıda bulundukları tespit edilmiştir. LCSM ve LTM ana faz bileşiklerinin ve farklı oranlarda karıştırılarak elde edilen kompozitlerin M(T) analizlerinden sıcaklığın artışı ile ferromanyetik fazdan paramanyetik faza geçiş sergilediği gözlemlenmiştir. Kompozit bileşiklerin M(T) eğrilerinde ana faz bileşiklerinin geçişleri ile uyumlu iki manyetik faz geçişi görülmektedir. Tüm çalışılan örneklerin manyetik faz geçişinin türü ikinci derecedendir. değeri 5 T manyetik alan değeri için LCSM ve LTM ana fazları için sırasıyla 4.96 ve 3.68 Jkg−1 K−1 olarak hesaplanmıştır. Bu değer aynı alan değeri için 0.25LCSM/0.75LTM, 0.5LCSM/0.5LTM ve 0.75LCSM/0.25LTM kompozitleri için sırasıyla 4.54, 3.70 ve 3.94 Jkg−1 K−1 olarak hesaplanmıştır. RCP değerleri LCSM ve LTM ana faz bileşikleri için 5 T manyetik alan değeri için 266.4 ve 235.6 J kg-1 olarak hesaplanmıştır. xLa0.7Ca0.2Sr0.1MnO3/(1-x)La0.7Te0.3MnO3 (x = 0.25, 0.5 ve 0.75) kompozitlerinin aynı alan değişim değeri için RCP değerleri ise sırasıyla 223.76, 282.40 ve 317.17 Jkg−1 olarak hesaplanmıştır. Elde edilen sonuçlara göre ve RCP değerleri oda sıcaklığı civarı manyetik soğutma sistemleri için kabul edilebilir aralıktadır.

KAYNAKLAR

[1] V. Franco, J. S. Blázquez, J.J. Ipus, J.Y. Law, L.M. Moreno-Ramírez, A. Conde,

“Magnetocaloric effect: From materials research to refrigeration devices”, Progress in Materials Science 93 (2018) 112–232.

[2] V. Franco, J.S. Bl´azquez, B. Ingale, and A. Conde, The Magnetocaloric Effect and Magnetic Refrigeration Near Room Temperature: Materials and Models, Annu. Rev. Mater.

Res. (2012) 42:305–42.

[3] W. Goetzler, S. Goffri, S. Jasinski, R. Legett, H. Lisle, A. Marantan, M. Millard, D.

Pinault, D. Westphalen and R. Zogg, "Energy Savings Potential and R&D Opportunities for Commercial Refrigeration," 2009.

(25)

22

[4] A. Selmi, R.M’nassri, W. Cheikhrouhou-Koubaa, N. Chniba Boudjada, A. Cheikhrouhou,

“Influence of transition metal doping (Fe, Co, Ni and Cr) on magnetic and magnetocaloric properties of Pr0.7Ca0.3MnO3 manganites”, Ceramics International 41 (2015) 10177–10184.

[5] C. B. Zimm, A. Jastrab, A. Sternberg, V. K. Pecharsky, K. A. Gschneidner Jr.,

“Description and performance of a near –room temperature magnetic refrigerator”, Adv.

Cryog. Eng. 43 (1998) 1759-1760.

[6] V.K. Pecharsky, Karl A. Gschneidner Jr., “Advanced magnetocaloric materials: What does the future hold?”, International Journal of Refrigeration 29 (2006) 1239-1249.

[7] N. A. de Oliveira, P. J. von Ranke, “Theoretical aspects of the magnetocaloric effect”

Physics Reports 489 (2010) 89–159.

[8] M. H. Phan, S. C. Yu, “Review of the magnetocaloric effect in manganite materials”, Journal of Magnetism and Magnetic Materials 308 (2007) 325-340.

[9] G. Akça, S. Kılıç Çetin, M. Güneş, A. Ekicibil, “Magnetocaloric properties of (La1−xPrx)0.85K0.15MnO3 (x = 0.0, 0.1, 0.3 and 0.5) perovskite manganites”, Ceramics International 42 (2016) 19097-19104.

[10] S. Kılıç Çetin, M. Acet, M. Güneş, A. Ekicibil, M. Farle, “Magnetocaloric effect in (La1-

xSmx)0.67Pb0.33MnO3 (0 ≤ x ≤ 0.3) manganites near room temperature”, Journal of Alloys and Compounds 650 (2015) 285-294.

[11] M. Pekała, V. Drozd, “Magnetocaloric effect in La0.8Sr0.2MnO3 manganite”, Journal of Alloys and Compounds 456 (2008) 30–33.

[12] K. A. Gschneidner Jr, V. K. Pecharsky, A. O. Tsokol, “Recent developments in magnetocaloric material”, Rep. Prog. Phys. 68 (2005) 1479–1539.

[13] B. F. Yu, Q. Gao, B. Zhang, X. Z. Meng, Z. Chen, “Review on research of room temperature magnetic refrigeration”, International Journal of Refrigeration 26 (2003) 622–

636.

14-E. Brück, “Developments in magnetocaloric refrigeration”, J. Phys. D: Appl. Phys. 38 (2005) R381–R391.

[15] K. McBride, N. Partridge, S. Bennington-Gray, S. Felton, L. Stella, D. Poulidi,

“Synthesis, characterization and study of magnetocaloric effects (enhanced and reduced) in manganate perovskites”, Materials Research Bulletin 88 (2017) 69–77.

[16] K.A. Gschneidner, Jr., Y. Mudryk, V.K. Pecharsky, “On the nature of the magnetocaloric effect of the first-order magnetostructural transition”, Scripta Materialia 67 (2012) 572–577.

(26)

23

[17] A. M. Tishin, “Magnetocaloric effect in lanthanide materials, Magnetocaloric effect in lanthanide materials”, Journal of Alloys and Compounds 250 (1997) 635–641.

[18] P. Zhang, H. Yang, S. Zhang, H. Ge, M. Pan, “Effect of Li doping on the magnetic and magnetocaloric properties of Pr0.5Sr0.5-xLixMnO3 (0≤x≤0.3)”, Journal of Magnetism and Magnetic Materials 334 (2013) 16–20.

[19] A. Rebello, V. B. Naik, and R. Mahendiran, “Large reversible magnetocaloric effect in La0.7-xPrxCa0.3MnO3”, Journal of Applied Physics 110, (2011) 013906.

[19] A. Rebello, V. B. Naik, and R. Mahendiran, “Large reversible magnetocaloric effect in La0.7-xPrxCa0.3MnO3”, Journal of Applied Physics 110, (2011) 013906.

[20] A. Selmi, R. M’nassri, W. Cheikhrouhou-Koubaa, N. Chniba Boudjada A.

Cheikhrouhou, “Influence of transition metal doping (Fe, Co, Ni and Cr) on magnetic and magnetocaloric properties of Pr0.7Ca0.3MnO3 manganites”, Ceramics International 41 (2015) 10177–10184.

[21] A. Dhahri, J. Dhahri, E.K. Hlil, E. Dhahri, “Effect of Ti-substitution on magnetic and magnetocaloric properties of La0.57Nd0.1Pb0.33MnO3”, Journal of Alloys and Compounds 530 (2012) 1–5.

[22] R. Cherif, E. K. Hlil, M. Ellouze, F. Elhalouani, S. Obbade, “Study of magnetic and magnetocaloric properties of La0.6Pr0.1Ba0.3MnO3 and La0.6Pr0.1Ba0.3Mn0.9Fe0.1O3 perovskite- type manganese oxides”, J. Mater Sci (2014) 49:8244–8251.

[23] M. S. Anwar, A. A. Khan , K.Y. Park , S. R. Lee , F. Ahmed, B. H. Koo, “Influence of Zn on magnetocaloric effect in (0.95)La0.7Sr0.3MnO3/Ni1-xZnxFe2O4 ceramic composites”, Materials Research Bulletin 69 (2015) 41-45.

[24] M. Pekala, K. Pekala, V. Drozd, K. Staszkiewicz, J. F. Fagnard , P. Vanderbemden,

“Magnetocaloric and transport study of poly-and nanocrystalline composite manganites La0.7Ca0.3MnO3/La0.8Sr0.2MnO3”, Journal of Applied Physics 112, 023906 (2012) 1-8.

[25] M. Jeddi, H. Gharsallah, M. Bekri, E. Dhahri, E. K. Hlil, “Structural, magnetic and magnetocaloric properties of 0.75La0.6Ca0.4MnO3/0.25La0.6Sr0.4MnO3 nanocomposite manganite, RSC Advances, 8, (2018) 28649–28659.

[26] H. Mbarek, R.M’nasri, W. Cheikhrouhou-Koubaa, A. Cheikhrouhou, “Magnetocaloric effect near room temperature in (1-y)La0.8Ca0.05K0.15MnO3/yLa0.8K0.2MnO3 composites”, Phys. Status Solidi A 211, No. 5, (2014) 975–979.

(27)

24

[27] A. Jerbi, A. Krichene, N. Chniba-Boudjada, W. Boujelben, “Magnetic and magnetocaloric study of manganite compounds Pr0.5A0.05Sr0.45MnO3 (A=Na and K) and composite”, Physica B 477 (2015) 75–82.

[28] A. Ezaami, I. Chaaba, W. Cheikhrouhou-Koubaa, A. Cheikhrouhou, E.K. Hlil,

“Enhancement of magnetocaloric properties around room temperature in (1- x)La0.7Ca0.25Sr0.05MnO3/xLa0.7Ca0.2Sr0.1MnO3 system (0 ≤x ≤ 1)”, Journal of Alloys and Compounds 735 (2018) 2331-2335.

[29] B. Uthaman, K. S. Anand, R. K.Rajan, H.H. Kyaw, S. Thomas, S. Al-Harthi, K. G.

Suresh, M.Raama Varma, “Structural properties, magnetic interactions, magnetocaloric effect and critical behaviour of cobalt doped La0.7Te0.3MnO3”, RSC Advances, 5, (2015) 86144- 86155.

[30] K. El Maalam, M. Balli, S. Habouti, M. Dietze, M. Hamedoun, E.-K. Hlil, M. Es-Souni, A. El Kenz, A. Benyoussef, O. Mounkachi, “Composite (La0.45Nd0.25)Sr0.3MnO3/5CuO materials for magnetic refrigeration applications”, Journal of Magnetism and Magnetic Materials 449 (2018) 25–32.

[31] K. Das, R. Roy Chowdhury, S. Midda, Pintu Sen, I. Das, “Magnetocaloric effect study of Pr0.67Ca0.33MnO3-La0.67Sr0.33MnO3 nanocomposite”, Journal of Magnetism and Magnetic Materials 449 (2018) 304–307.

[32] A. Ezaami, N.Ouled Nasser, W. Cheikhrouhou-Koubaa, A. Cheikhrouhou,

“Enhancement of magnetocaloric properties in (1-

x)La0.7Ca0.2Sr0.1MnO3/xLa0.7Ca0.15Sr0.15MnO3 composite system (0≤x≤ 1)”, Materials Research Bulletin 95 (2017) 211–215.

[33] T. D. Thanh, D. C. Linh, P. D. H. Yen, L.V. Bau, V.H. Ky, Z. Wang, H.G. Piao, N. M.

An, S. C. Yu, “Magnetic and magnetocaloric properties in second-order phase transition La1−xKxMnO3 and their composites”, Physica B 532 (2018) 166–171.

[34] A. Dhahri, M. Jemmali, K. Taibi, E. Dhahri, E.K. Hlil, Structural, magnetic and magnetocaloric properties of La0.7Ca0.2Sr0.1Mn1-xCrxO3 compounds with x = 0, 0.05 and 0.1, Journal of Alloys and Compounds 618 (2015) 488–496.

[35] F. Ayadi, S. Ammar, S. Nowak, W. Cheikhrouhou-Koubaa, Y. Regaieg, M. Koubaa, J.

Monnier, L. Sicard, “Importance of the synthesis and sintering methods on the properties of manganite ceramics: The example of La0.7Ca0.3MnO3”, Journal of Alloys and Compounds 759 (2018) 52-59.

(28)

25

[36] Mleiki A., Othmani S., Cheikhrouhou-Koubaa W., Cheikhrouhou A. and Hlil E. K., Enhanced relative cooling power in Ga-doped La0.7(Sr,Ca)0.3MnO3 with ferromagnetic-like canted state, RSC Advances 6 (2016) 54299-54309.

[37] Wang G.F., Zhao Z.R., Li H.L., and Zhang X.F., Enhancement of refrigeration capacity and table-like magnetocaloric effect in La0.8Ca0.2MnO3/La0.8K0.2MnO3 nanocrystalline composite, Ceramics International 41 (2015) 9035–9040.

Referanslar

Benzer Belgeler

Buna gore Hiyalüronan molekülünün yoğunluğu hipoksi Sugen-5416 PAH rat modelinden elde edilen akciğerlerde kontrollerden elde edilen akciğerlerle kıyaslandığında

Çalışmamızda CAPD yapılan hastalarda plazma Al ve Cr düzeyleri daha önceki çalışmalarla uyumlu olarak (2,9), kontrol grubuna göre yüksek bulunmuş, plazma Cu ve Se

EXO1 geninde tespit edilen varyant, ACMG kriterlerine göre VUS olarak değerlendirilmesine rağmen, daha önce hiç tespit edilmemiş bir varyant olması, tek nükleotid delesyonu

ʯ R-134a soğutucu akışkan ile kullanılmak üzere ideal tasarım ʯ Geniş çalışma sıcaklık aralığı (-18°C'ye kadar düşen ortam sıcaklığı) ʯ Üstün kontrol

Zon- Alan vanaları, vana gövdesinde bulunan oklar tarafından gösterilen akış yönüne riayet edilerek monte edilmelerinin haricinde, oluşması muhtemel yoğuşmanın

Sempozyum ile web destekli öğretim kapsamında yeni donanım ve yazılım teknolojilerinden haberdar etme, bu teknolojilerin öğretimde nasıl uygulandığı, bu

Çalışmada uygulanacak boyama süresinin belirlenmesi amacıyla, bakır klorofil konsantrasyonu bilinen boyarmadde çözeltilerinden elde edilmiş olan kalibrasyon

barkodlaması kullanmak suretiyle Canidae familyasının Türkiye'de yayılış gösteren üç türüne (Canis aureus, C. lupus ve Vulpes vulpes) ait örneklerin tür teşhisi,