Binlerce yıllık tarih ve kültür hazinesi Hasankeyf’in, Ilısu Barajı’nın suları altında yokolmasına karşı bir umut doğdu.
Ömer Erbil’in Milliyet’teki haberi ‘memlekette iyi şeyler de oluyor’ dedirtecek türdendi.
Danıştay 6.Dairesi, ‘Hasankeyf’in taşınması ile Bergama’daki Allianoi’nin üzerinin mille kaplanarak su altında kalmasına’ neden olacak Kültür ve Tabiat Varlıkları Koruma Yüksek Kurulu’nun kararını iptal etti.
İşte sivil toplumun gücü.
Hasankeyf’i kurtarmak için yıllardır savaşım veriliyor.
Bu çabalar, Allianoi Girişim Grubu’nun davalarıyla birleşti. Ortaya bir hukuk zaferi çıktı. İzmir Bölge Koruma Kurulu’nun aldığı kararların hepsi iptal oldu.
Kültür ve Tabiat Varlıkları Koruma Yüksek Kurulu, 2006 yılında 717 sayılı bir ilke kararı almıştı: ‘ Arkeolojik Sit alanları bulunan baraj inşaatlarında, taşınmaz kültür varlığının yerinde korunma, taşıma ve su altında koruma seçeneklerine göre yapılacak projeler hakkında, bölge koruma kurulları tarafından karar verilmesi’ öngörülüyordu.
Allianoi Kazı Başkanı Doç. Ahmet Yaraş, Danıştay 6.Daire’nin iptal kararı üzerine, ‘ Koruma Kurulu’nun ilke kararlarına dayanarak almış olduğu kararların geçerliliğini yitirdiğini’ söyledi.
Bergama’daki Allianoi’nin üzerinin çamurlu mille kaplanarak sulara gömülmesi artık bir çözüm olmaktan çıkıyor.
Türkiye, yıllardır ‘Bergama Sunağı’nı Berlin’deki müzeden geri almaya çalışır.
Elinde kalanların da baraj sularına gömülmesine, sözde kurtarma adına fetva verir.
Hasankeyf gibi bir kültür mirası, sular altında kaldıktan sonra köyü karşıya taşımak, bugünkü görünümü kurtarmaya yeter mi? Parça bölük taşınma sonucu, zaten hayli aşınmış olan tarihi yapılar nasıl ayakta kalacak? Birkaç yıla kalmaz onlar da harabeye dönerler. Yıkılırlar.
Ilısu Barajı’nda niye ısrar ediliyor?
Küresel ısınma nedeniyle mevcut barajlarda bile güçlükle su tutulurken, kuraklığın tehdidi altındaki Güneydoğu’da Hasankeyf’i yoketmek pahasına, baraj inşa etmenin bedeli hesaplanmakta mıdır? Ekonomik ömrü zaten sınırlı olan barajdan sağlanacak sulama, enerji gibi olanakları başka yollardan karşılamak da mümkündür. Kaldı ki, yöre halkı, ticari faydalar gözetmeksizin tarihi ve kültürel dokunun korunmasını, Hasankeyf’e dokunulmamasını istiyor.
Bu duyarlılık nedeniyledir ki, baraja uluslararası kredi bulmakta güçlük çekiliyor.
Danıştay 6.Dairesi’nin iptal kararı soluklanıp, yeniden düşünmek için büyük fırsat.
DSİ de, projeyi yeniden gözden geçirip, Hasankeyf’i yutmayacak şekilde başka barajlar inşa etmeli.
Bergama Allianoi’de ise henüz yüzde 20’si ortaya çıkartılan kazıların, yeniden başlaması isteniyor.
Harran’da seçim nedeniyle inşa edilen gecekondu haberlerini izlemiş olmalısınızdır.
Başka Hasankeyf, Harran yok. Tarihi yoketmeyin.
Derya Sazak Siyaset Günlüğü 1 Mart Pazar 2009
dsazak@milliyet.com.tr
