HASTA BAŞI KANIT KULLANIMI
Prof. Dr. Vesile ŞENTÜRK CANKORUR
Kanıta Dayalı Tıp
Uygulamaları
Aristo; fiziksel olgulardaki değişim nitelikseldir.
Yani değişimi ölçmek ve açıklamak olanaksızdır.
Newtonyen bakışla- doğa felsefesinin matematik ilkeleri- mümkündür.
Artık doğanın kurallarının olduğuna dair inanç onu incelenebilir de yapıyordu.
Eski inceleme yöntemleri olan tümdengelimci yöntemler değer kaybetmeye başlamıştır.
F. Bacon’a göre insanlığı refaha götürecek gerçekleri görmemizi engelleyen dört önemli etken vardı
bilim yapma iddiasında olan kişilerin kurtulması gerektiği bu dört engel için
“zihnin putları”dır.
Soy putları:insanlığın ortak olarak kabul ettiği bazı ön yargılardır.
İnsanın doğadaki olayları kendisine
benzeterek/kendisine göre açıklamasını eleştirir.
Doğanın insanı cezalandırdığı veya ödüllendirdiği düşüncesi gibi
antropomorfik anlayışa karşı çıkar. (veba salgınları tanrının cezasıdır..)
Mağara putları:
insan kişilik özellikleri, aldıkları eğitim, toplumsal etkiler sonucu kendi mağaralarını oluşturur.Dünyaya bu çerçeveden bakar.
Bu öznellik olguları olduğu gibi görmemizi engeller.
Bilişsel çarpıtmaları eleştirir. Bilim insanın da bu çarpıtmalardan kurtulması gereklidir.
Modern bilimsel düşünüşte Newton önemli…
“Evrenin fizik kanunları var ve bilim adamının işi bu kanunları keşfetmek”
“belirlenimci (deterministik)” bilim anlayışı doğmuş ve diğer bilimler de kendi evrensel kanunlarını yazmaya koyulmuşlar.
“newton dini”
Çarşı-Pazar putları: Bacon bunları en tehlikeli olanlar olarak niteler.
Bu putlar bizlerin çeşitli sebepler ile
kullandığımız veya kullanmayı tercih ettiğimiz kavramlardır.
Örnek “ “aşağılık kompleksi”
Çünkü aslında acele ile olgulardan soyutlanan üzerinde bir ortak fikre
varılamayan kavramlar olarak kalırlar.
