B B önce
Edebiyat önce Edebiyat
SO RU B ANKASI SO RU B ANKASI
AYT AYT
İved�k Organ�ze Sanay�
Matbaacılar S�tes�
1518 Sok. Mat-S�t İş Merkez� No:2/20 Yen�mahalle / ANKARA Tel: 0 312 384 29 95 - 0 505 925 57 81
Fax: 0312 342 23 58 www.datayay�nlar�.com
b�lg�@datayay�nlar�.com
ISBN 978-605-7511-63-8
9 786057 511638
AY T AY T önc e E deb iyat önc e E deb iyat SOR U B ANKASI SOR U B ANKASI
nesil yeni yeni nesil
new new new new
OSMA 2. ÜNİTE
1
TEST 1
1 Tolstoy, “Sanat, insanın bir zamanlar yaşa- mış olduğu duyguyu, kendinde canlandır- dıktan sonra aynı duyguyu başkalarının da hissedebilmesi için hareket, ses, çizgi, renk veya sözcüklerle belirlenen biçimlerle ifade etme ihtiyacından doğmuştur.” der.
Buna göre sanatın en temel özelliği aşa- ğıdakilerden hangisidir?
A) Yaşanılan duyguların varlığı
B) Sanatçının kişisel hayatını ön plana alması
C) Yaşantının sözcüklerle ifade edilmesi D) İhtiyaçların zamana ve mekâna göre
çeşitlenmesi
E) Sanatçının duygusunu diğerlerinin de hissedebilmesi
2 Aşağıdakilerden hangisi sanat ile zanaat arasındaki farklardan değildir?
A) Zanaatkâr maddi beklentiden uzaktır, sanatçının maddi beklentisi vardır.
B) Sanat yapıtının benzeri yoktur, biriciktir;
zanaat eserinin pek çok benzeri vardır.
C) Sanatçı yeteneğiyle doğar, zanaatçı bu becerisini sonradan kazanır.
D) Sanatla zanaatın malzemesi ortak ola- bilir. Bir heykeltıraşla duvar ustası ben- zer maddelerle uğraşır.
E) Sanatın amacı güzellik duygusu uyan- dırmaktır, zanaatın ise gereksinimlere cevap vermektir.
3 Fonetik sanatların malzemesi dildir. Dolayı- sıyla dilin kullanımı çok önemlidir.
Aşağıdakilerden hangisi işitsel (fonetik) sanatlardan biridir?
A) Mimari B) Resim
C) Edebiyat D) Hat Sanatı E) Giyim
4 Milletler duygu ve düşüncelerini yazıya geçi- rince daha sağlam bir birlik meydana getirir çünkü yazı sayesinde duygu ve düşünceler hem zaman hem de mekân içinde geniş bir yayılma alanı bulur. Biz Orhun Yazıt- ları sayesinde bundan yaklaşık bin üç yüz yıl öncesi hakkında, Göktürklerin varlığı, sorunları, duygu ve düşünceleri ile ilgili fikir sahibi olabiliyoruz. Türklerin yöneticisi duru- munda olan şahısların halkı muhatap kabul ederek onlara hitap ettiklerini, yaptıkları işleri halka anlattıklarını görüyoruz. Bir şair, duygu ve düşüncelerini kendi milletinin fert- lerine ancak dili ile ulaştırabilir.
Buna göre dilin en önemli özelliği aşağı- dakilerden hangisidir?
A) Düşüncelerin yazıya geçirilmesi B) Önceki milletlerin sıkıntılarının anlatıl-
ması
C) Seslenilen toplumun varlığı D) Kültürün dil aracılığıyla aktarılması E) Sanatın bütün toplumu kucaklayabil-
mesi
GÜZEL SANATLAR VE EDEBİYAT 1. ÜNİTE
1GÜZEL SANATLAR VE EDEBİYAT 2
5 Aşağıda verilen bilgilerden hangisi yan- lıştır?
A) Edebiyatın konusunu, hayatının her anında insanı kuşatan üzüntü, sevinç, ayrılık gibi duygular oluşturur.
B) Edebî eserlerde hayatla ilgili her türlü duruma yer verilebilir.
C) Diğer bilim dallarından kendi kuralları içinde yararlanır.
D) Gerçeği aktarmaya çalışan edebî eser, bütün bilimlerden olduğu gibi yararlanır.
E) Edebî eserlerde sözcüklerin daha çok mecaz ve yan anlamlarına yer verilir.
6 Aşağıdakilerden hangisi dramatik (rit- mik) sanatlardan biri değildir?
A) dans B) opera
C) bale D) sinema
E) müzik
7
I. Kültürün gelecek nesillere taşınma- sında en etkili araç dildir.
II. Dilin gelişmesi, kültürden bağımsız ola- rak gerçekleşir.
III. Dil ve kültür etkileşim içindedir.
IV. Kültür değerlerinin aktarılması dil ve dil ürünleriyle gerçekleşmiştir.
Yukarıdakilerden hangileri dil ile kültür ilişkisi için söylenemez?
A) Yalnız II B) I ve II C) Yalnız III D) III ve I E) Yalnız IV
8 Aşağıdakilerden hangisinde bir bilgi yanlışı vardır?
A) Edebî metinler, gündelik hayatımızda karşımıza çıkan diğer metinlerden fark- lıdır.
B) Edebî metinler yüreğimizden çok beyni- mize hitap eden metinlerdir.
C) Edebi metinlerde faydacılıktan çok güzellik ön plana çıkar.
D) Edebî metinlerde sanatsal bir dil kulla- nılır.
E) Edebî metinlerde sözcükleri kullanarak estetik anlamlar ve güzellikler yakalan- maya çalışılır.
9 Aşağıdakilerden hangisinde kurmaca söz konusudur?
A) Anı B) Roman
C) Biyografi D) Gezi yazısı E) Makale
10 Aşağıdakilerden hangisinde edebî yön daha azdır?
A) Çocuk düşerse ölür çünkü balkon Ölümün cesur körfezidir evlerde.
B) Bekletme Yunusum, bozuldu bağlar Düşüyor yapraklar, geçiyor çağlar C) Bil, kalbimizin bahçelerinde,
Can verdi senin söylediğin gül D) Taşların ortasında Leylâ’nın gözleri
Leylâ köşe köşe göz göz şiirin orta- sında
E) İçeri adımını atar atmaz, Raif Efendi’nin içine kapanıklılığının sebe- bini anlamıştır.
11 Aşağıda verilen bilgilerden hangisi yay ayraç () içinde verilene uygun düşmez?
A) Bir yazıyı biçim, anlatım ve noktalama özellikleriyle oluşturan kelimeler bütü- nüdür. (Metin)
B) İnsanın duygu, düşünce ve hayallerini, yaratıcılığını kullanarak somut veya soyut malzemelerle ortaya koymasıdır.
(Sanat)
C) Sanatçının sevinç, öfke, üzüntü gibi duygularını yansıtmak amacıyla kaleme aldığı sanatlı mesajdır. (Edebî metin) D) Metni oluşturan cümle veya söz grupla-
rının dil bilgisi kurallarına uygun olarak kullanılmasıdır. (Bağdaşıklık)
E) Tarihî ve toplumsal gelişme sürecinde ortaya konulan maddi ve manevi bütün değerlerdir. (Kültür)
12 Aşağıdakilerden hangisi edebiyat ve ger- çeklik için doğru değildir?
A) Yazar, gerçek olaylardan hareketle olayı kurgular, kendince gerçeklerle çelişme- den ifade etmeye çalışır.
B) Sanatçı, eserini kendi dünyasında kur- muş olsa bile onu gerçeklik zeminine göre oluşturur.
C) Edebiyat, yazıldığı dönemin özelliklerin- den ve o dönemdeki her türlü gerçeklik- ten yararlanır.
D) Sanatta gerçeği ifade ediş şekli, imge- leri ve sembolleri meydana getirmiştir.
E) Yaşanılan dünya, hiçbir değişime uğra- madan yazar tarafından edebî metinlere yansıtılır.
13 Aşağıdakilerin hangisinde edebiyatın toplumla ilişkisi yanlış vurgulanmıştır?
A) Yeni bir toplumsal unsurun oluşumunda, kendi doğal sürecinde farklılık gösteren edebiyatın katkısından söz edilemez.
B) Edebiyat, toplumların dünyaya uyum sağlamasına yardımcı olur.
C) Toplumun arşivi olan geleneğin başka geleneklerle değiştirilmesine edebiyat da katılır.
D) Bir toplumun geçmiş nesillerinin düşün- celeri edebiyat antolojisinde bulunan eserler değerlendirilerek çözümlene- bilir.
E) Edebiyat, toplumsal kimliklerin oluşu- munda temel görevi görür.
14 Aşağıdakilerin hangisinde edebiyat-top- lum ilişkisinde yanlış bir ifade kullanıl- mıştır?
A) Edebiyat, sözlü ve yazılı ürünlerle kültü- rel bir arşiv meydana getirir.
B) Sosyal yaşamı, inançları ve değerleri edebiyatla dile getiririz.
C) Edebiyat toplumların teknolojilerinin gelişimine büyük katkı sağlar.
D) Bilim, ekonomi, siyaset, din felsefe, sanat gibi alanlar edebiyatın ilgi alanına girer.
E) Toplumlar, duygu ve düşüncelerini ede- biyatla yansıtır.
ŞİİR BİLGİSİ 2. ÜNİTE
4
TEST 1
1 Aşağıdaki tanımlardan hangisi ile ayraç içinde verilen kavram uyuşmamaktadır?
A) İki dizeden oluşan şiir birimlerine denir.
(beyit)
B) İkiden çok dizeyle oluşturulan birimlere denir. (bölüm)
C) Dört dizeden oluşan birimlere denir.
(dörtlük)
D) Şiirleri oluşturan beyit, dörtlük, bent gibi kümelere denir. (nazım birimi)
E) Şiirin şekil özelliklerine göre gazel, kaside, koşma, mani gibi adlar almasına denir. (nazım şekli)
2 Aşağıdakilerden hangisi şiir ve zihniyet için doğru bir yargı değildir?
A) Şair kendisini toplumdan soyutlayacağı için o toplumun zihniyetini şiirlerine yan- sıtmaz.
B) Bir edebî eserdeki zihniyet unsurlarını bazı sözcük ve kavramlara bakarak anlayabiliriz..
C) Edebî eserler, oluştukları dönemin zih- niyetini yansıtmaları bakımından ait oldukları topluma ayna tutar.
D) Edebî eserler, oluşturuldukları dönemin zihniyetini yansıtır.
E) Devrin zihniyeti şairin dilini ve eserini etkiler.
3 Aşağıdakilerden hangisi şiiri oluşturan birimlerden değildir?
A) tema B) beyit C) dörtlük D) bent E) dize
4 Emrah yâr acısı daima canda, Gönül melül mahzun dediler kanda, Şah geldi götürdü sevdası bende Gönülden ah değil sevdası çağlar
Bu dörtlük hakkında aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) 11’li hece ölçüsü kullanılmıştır.
B) Mısralar (6+5) şeklinde duraklıdır.
C) Tam uyaklıdır.
D) Redif kullanılmıştır.
E) Mahlasa yer verilmiştir.
5 Bir gün uzun bacakları üstünde balıkçıl, Uzun boynuna takılmış upuzun bir gaga, Dolaşıyordu bir su kıyısında.
Su en güzel günlerdeki gibi pırıl pırıl.
Güzel turna kardeş fır dönüyordu içinde, O nefis yayın kardeşle birlikte.
Verilen şiir hakkında aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Düzenli bir kafiye ve redif düzeni görül- mez.
B) Serbest ölçüyle yazılmıştır.
C) Dizelerde olay örgüsü görülmektedir.
D) Manzum bir hikâyeden alınmıştır.
E) Halk şiiri geleneğinden (sözlü gelenek) yararlanılmıştır.
6 Dost dost diye nicesine sarıldım Benim sadık yârim kara topraktır Beyhude dolandım boşa yoruldum Benim sadık yârim kara topraktır
Bu dörtlük hakkında aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Mahlasa yer verilmemiştir.
B) Halk şiirinden alınmıştır.
C) Tam uyaklıdır.
D) Cümle ve ek redife yer verilmiştir.
E) 11’li hece ölçüsü kullanılmıştır.
7 Aşağıdakilerden hangisinde yarım uyak kullanılmamıştır?
A) Ben çektiğim kimler çeker Gözlerim kanlı yaş döker B) İstedim kendimi bu göle atam
Elimi uzatıp yavruyu tutam C) Üstümüzden gelen boran kış gibi
Şahin pençesinde yavru kuş gibi D) Varayım da mezarına varayım
Baş ucunda el kavuşup durayım E) Bu ıslıkla uzayan, dönen, kıvrılan yollar
Uykuya varmış gibi görünen yılan yollar
8
I. Yollarda kalan gözlerimin nurunu yordum
Kimdir o, nasıldır diye rüzgârlara sordum
II. Miskin Yunus biçareyim Baştan ayağa yareyim
III. Her şey akar, su, tarih, yıldız, insan ve fikir;
Oluklar çift; birinden nur akar; birinden kir.
Bu dörtlüğün uyak bilgisi aşağıdakiler- den hangisinde sırasıyla doğru olarak verilmiştir?
I II III A) Yarım uyak Zengin uyak Zengin uyak B) Tam uyak Zengin uyak Tunç uyak C) Zengin uyak Yarım uyak Tam uyak D) Tam uyak Zengin uyak Yarım uyak E) Yarım uyak Tam uyak Zengin uyak
9 O zaman başından aşkındı derdi Mermeri oyardı, taşı delerdi Kaç yanık yolcuya soğuk su verdi Değdi kaç dudağa çoban çeşmesi
Bu dörtlüğün uyak, redif ve ölçüsü için aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
Uyak Redif Ölçü A) Tam uyak -di 11’li hece ö.
B) Zengin uyak Redif yok 11’li hece ö.
C) Tam uyak -di Aruz ö.
D) Zengin uyak -di 11’li hece ö.
E) Zengin uyak Redif yok Aruz ö.
10 Sen bir ceylan olsan ben de bir avcı Avlasam çöllerde saz ile seni Bulunmaz dermanı yoktur ilâcı Vursam yaralasam söz ile seni
Bu dizelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Zengin uyak kullanılmıştır.
B) Hece ölçüsü ile oluşturulmuştur.
C) Redife yer verilmiştir.
D) Yinelemelerden yararlanılmıştır.
E) Farklı uyaklar kullanılmıştır.
11 Vardım ki yurdundan ayak göçürmüş, Yavru gitmiş ıssız kalmış otağı;
Camlar şikest olmuş meyler dökülmüş, Sakiler meclisten çekmiş ayağı.
Bu dizelerle ilgili;
I. Nazım birimi dörtlüktür.
II. 11’li hece ölçüsünden yararlanılmıştır.
III. Arapça ve Farsça sözcüklere yer veril- memiştir.
IV. Redife yer verilmemiştir.
V. Kafiyeye yer verilmiştir.
yargılarından hangileri yanlıştır?
A) I ve II B) I ve V C) II ve III D) III ve IV E) IV ve V
ŞİİR BİLGİSİ 6
12 Ve nihayet evlendi küçük hanım Güzelim yüzünde çizgi çizgi gam.
Kocası ne zengin, ne hâlden anlar biri Üstelik çirkin ve kaba bir adam.
Evleri şimdi doğunun bir yoksul şehrindedir Ne dağlar yol verir ne ırmaklar su
Kalın kara bıyıklı, kara mavzerli adamlar Kurmuşlar dağların başına pusu…
Bu şiirle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Manzum bir hikâyeden alınmıştır.
B) İkiden fazla sözcükle uyak yapılmıştır.
C) Betimleme yapılmıştır.
D) 11’li hece ölçüsü kullanılmıştır.
E) Anlaşılır bir dil kullanılmıştır.
13 Aşağıdakilerin hangisinde boş bırakılan yere ayraç içindeki sözcük getirilirse tanım yanlış olur?
A) ----, olay örgüsüne sahip şiirsel metin- lere denir. (Manzum hikâye)
B) ----, kahramanlık, yiğitlik, savaş, vatan sevgisi gibi konuları işleyen şiirlerdir.
(Lirik şiir)
C) ----, dörtlükle yazılan şiirlerde “abba”
şeklinde karşımıza çıkan uyak düzeni- dir. (Sarmal uyak)
D) ----, uyak oluşturan sözcüklerden birinin diğer mısradaki sözcük içinde tekrarlan- masıyla oluşan uyaktır. (Tunç uyak) E) ----, bir devirde yaşanan tüm olaylar,
tarihî, sosyal ve siyasî gelişmeler, top- lumun her türlü birikimidir. (Zihniyet)
14 Aşağıdaki dizelerin hangisinde yarım uyak kullanılmıştır?
A) Birden hatırladık buluşamadığımız günleri
Gel ey büyük bakış, suskunluk gel artık beri
B) Yürü, hür mâviliğin bittiği son hadde kadar
İnsan, âlemde hayâl ettiği müddetçe yaşar
C) Çok üşürdük üşümekti bütün yaşadı- ğımız
Üşürdü aşkımız sonsuz uzun sakalla- rımız
D) Bir münasip dostum olsa sırrım açar idim
Harc edüp eldeki varım cümleden geçer idim
E) Ölürsen de hak yedirme, hak yeme Aka kara, karaya da ak deme
15
I. Son yirmi adımı uçuyorduk Almıştı herkes dipçiğini avucuna Yine bir duraklama
Geldik düşman sürgüsünün ucuna II. Yavuz Sultan Selim Hân’ın önünde
Ok atan İhtiyar Bektaş Subaşı Büyük yüksek tepeye dikti bu taşı O Gazi Hünkâr’ın mutlu gününde Yukarıdaki şiirlerin ortak yönü aşağıda- kilerden hangisidir?
A) Düz uyak düzenine yer vermeleri B) Hece ölçüsünü kullanmaları C) Epik şiire örnek olmaları D) Aynı dönemde yazılmış olmaları E) Yarım uyak kullanmaları
TEST 2
1 Yanık bir kaval sesi geliyordu uzaktan Derdi dağlardan aşkın ak abalı bir çoban- dan
Önünde sürüleri ardında sürüleri İniyordu yemyeşil, dumanlı bir yamaçtan Bu dizeler konusuna göre hangi şiir türüne aittir?
A) Satirik B) Didaktik C) Epik D) Dramatik E) Pastoral
2 Aşağıdakilerin hangisinde açıklama ile ayraç içindeki şiir türü uyuşmamakta- dır?
A) İçten gelen heyecanları coşkulu bir dille anlatan duygusal şiirlerdir. (Lirik şiir) B) Doğa güzelliğini, köy ve çoban yaşamını
anlatan şiirlerdir. (Pastoral şiir)
C) Savaş, yiğitlik, kahramanlık ve vatan sevgisi konularını ele alan şiirlerdir.
(Didaktik şiir)
D) Kişilerin ya da toplumların eksik yanla- rını, kusurlarını eleştiren şiirlerdir. (Sati- rik şiir)
E) Manzum tiyatro oyunlarında söylenen şiirlerdir. (Dramatik şiir)
3 Tarih öğretmeni Aynur Hanım, 10 Kasım Atatürk’ü Anma Haftası dolayısıyla bir program planlamaktadır. Öğretmen, birkaç öğrencisine bu programda Atatürk sevgisini ele alan şiirler okutmak istemektedir. Hülya ve Kerem adlı iki öğrenci bu program için öğretmenin istediği şekilde şiirler seçmek amacıyla araştırma yapmıştır.
Hülya ile Kerem’in program için seçe- cekleri şiirlerin aşağıdaki şiir türlerinden hangisi olması beklenir?
A) Pastoral B) Lirik C) Satirik D) Epik E) Dramatik
4 Ne zaman seni düşünsem Bir ceylan su içmeye iner Çayırları büyürken görürüm Her akşam seninle
Yeşil bir zeytin tanesi Bir parça mavi deniz Alır beni
Seni düşündükçe
Gül dikiyorum ellerimin değdiği yere Atlara su veriyorum
Daha bir seviyorum dağları.
Bu şiir aşağıdaki türlerden hangisine örnek olabilir?
A) Satirik B) Didaktik
C) Epik D) Lirik
E) Dramatik
5 Şunlar ki çoktur malları Gör nice oldu hâlleri Sonucu bir gömlek imiş Onun da yoktur yenleri Bu dizelerle ilgili;
I. Nazım birimi dörtlüktür.
II. 8’li hece ölçüsü ile oluşturulmuştur.
III. Didaktik şiir örneğidir.
IV. Redife yer verilmemiştir.
V. Sarmal uyak türü kullanılmıştır.
yargılarından hangileri söylenemez?
A) I ve II B) I ve V C) IV ve V D) III ve IV E) II ve V
6 Aşağıdakilerden hangisi manzume için söylenemez?
A) Daha çok epik şiir türünde oluşturul- duğu
B) Ölçü ve uyağa dikkat edildiği C) Nazmın nesre yaklaştırıldığı
D) Toplumu ilgilendiren olayların işlendiği E) Karşılıklı konuşmalara yer verildiği
ŞİİR BİLGİSİ 8
7
I. Gümüş bir dumanla kapandı her yer Yer ve gök bu akşam yayla dumanı.
Sürüler, çimenler, sarı çiçekler Beyaz kar, yeşil çam, yayla dumanı.
(Epik şiir) II. Karadutum, çatal karam, çingenem
Nar tanem, nur tanem, bir tanem Ağaç isem dalımsın salkım saçak Petek isem balımsın a gülüm.
(Lirik şiir) III. Kalktı göç eyledi Avşar elleri
Ağır ağır giden eller bizimdir Arap atlar yakın eyler ırağı Yüce dağlar aşan yollar bizimdir
(Pastoral şiir) IV. Benim bu gidişe aklım ermiyor
Fukara hâlini kimse bilmiyor Padişah sikkesi selam vermiyor Kefensiz kalacak ölümüz bizim.
(Satirik şiir) V. Salâ verilirken kalktık kahveden,
Kızın babası yanımızda, boyu uzun Zayıf, ağzında mırıltılar
On köylü, iki subay, bir tezkereci er, Sıralandık ahşap mescidin avlusunda, Aldık cenazeyi sarsmadan, iğreti Ve hafif, gözlerimiz yerde, Kayıp bir tayın izini süreriz sanki...
(Dramatik şiir) Yukarıdaki şiir ve şiir türü eşleştirme- lerinde, ayraç içindeki şiir türlerinden hangileri yer değiştirirse doğru bir eşleş- tirme yapılmış olur?
A) I ve II B) II ve III C) III ve IV D) I ve III E) IV ve V
8 Bu hepsini işitmiş... Sen gün günden ağırsın!
Gönlüm sana derdini daha nasıl bağırsın?
Ey Tanrı senin de mi boşaldı deryaların?
Senin de kalmadı mı bir teselli pınarın?
Biz senin rahmetini bekliyorken ufuktan Bizler gibi sen de mi bunaldın susuzluk- tan?
En sonra Gök Tanrısı Su Tanrısı’yken adın Suna’nın bir içimlik kanına mı susadın?
Yukarıdaki dizeler için hangisi söylene- mez?
A) Düz uyak şeklinde düzenlenmiştir.
B) Uyak ve redife yer verilmiştir.
C) Dramatik bir şiirden alınmıştır.
D) 14’lü hece ölçüsü ile oluşturulmuştur.
E) Söz sanatlarına yer verilmemiştir.
9 Şiirde anlam ve sesin kaynaşması ile oluşan birimler vardır. Anlam ve ses kaynaşmasın- dan oluşan bu birimler önceden belirlenmiş bir düzene göre bir araya getirilir. Şiirdeki bu birimlere ... denir. Bunlar dize, beyit, dörtlük ve benttir.
Bu parçada boş bırakılan yere aşağıda- kilerden hangisi getirilmelidir?
A) Nazım şekli B) Nazım birimi C) Manzum hikâye D) Uyak
E) Ölçü
10
I. Var ol yürü var ol yürü
Kara bağrın yere sürü (Zengin uyak) II. Semai’m kavuştuk bahara yaza
Güzeller kendini çekerler naza (Yarım uyak)
III. Bir geliş var!... Ne mübarek ne garip âlem bu!...
Hava boydan boy binlerce hayaletle dolu... (Tam uyak)
IV. Yokuşlar kaybolur çıkarız düze Kavuşuyoruz sonu gelmez gündüze (Tunç uyak)
V. Taze elinden gülü vermez misin Gül gibi yahut gülü vermez misin (Cinaslı uyak)
Yukarıdaki dize - uyak eşleştirmelerinde ayraç içindeki uyaklardan hangi ikisi yer değiştirirse yanlışlık giderilmiş olur?
A) I ve II B) I ve V C) II ve III D) III ve IV E) IV ve V
11 Bir vakte erdi ki bizim günümüz Yiğit belli değil mert belli değil Herkes yarasına merhem arıyor Deva belli değil dert belli değil.
Bu dizelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Farklı uyaklar kullanılmıştır.
B) Hece ölçüsü ile oluşturulmuştur.
C) Redife yer verilmiştir.
D) Satirik bir şiirden alınmıştır.
E) Yinelemelerden yararlanılmıştır.
12 Aşağıdaki dizelerden hangisi epik şiir- den alınmış olabilir?
A) Bağlandı yollarım kaldım çaresiz Gayri dünya bana aralandı, gel B) Aslında, neslinde giymemiş hâre
İş gelmez elinden gitmez bir kâre C) Kaman civarına bahar gelince
Yıkılır ovadan yörük çadırı
D) Ayrılığın bir ağrıdır vurur şakaklarımda Ve büyür gözlerimde bir okyanus kadar E) Tarihin dilinden düşmez bu destan
Nehirler gazidir, dağlar kahraman
13 Aşağıdaki dizelerin hangisinde tam uyak vardır?
A) Yâr deyince kalem elden düşüyor Gözlerim görmüyor aklım şaşıyor B) Bülbüllere yanında yer açmışsa güller
Yeter artık sevgili çektiğim yeter C) Kırlarda sakin bir hayat nice güzellik-
lerle
Çobanlarla, kuzularla, kuşlarla, böcek- lerle
D) Gün biter, sürü yatar ve sararan bir ayla Çoban hicranlarını basar bağrına yayla E) Köroğlu’yum mehdim merde yeğine
Koç yiğit değişmez cengi düğüne
ŞİİR BİLGİSİ 10
TEST 3
1 Gümüş bir dumanla kapandı her yer Yer ve gök bu akşam yayla dumanı Sürüler, çemenler, sarı çiçekler Beyaz kar, yeşil çam yayla dumanı!
Bu dizeler aşağıdaki şiir türlerinden han- gisine örnek gösterilebilir?
A) Lirik B) Satirik C) Pastoral D) Dramatik E) Epik
2 Güzel dil Türkçe bize Başka dil gece bize İstanbul konuşması En saf, en ince bize
Bu dizelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Ses ve ritme önem verildiği B) Serbest ölçüyle yazıldığı C) Yalın bir dille yazıldığı D) Redife yer verildiği E) Düz uyak kullanıldığı
3 Kuşlar haber verdi bana kuşlar Gelecekte bir şeyler olacak Gün dilediğimiz gibi doğar İnsan yüzümüz güler olacak
Bu şiirin teması aşağıdakilerden hangi- sidir?
A) Özlem B) Doğa sevgisi C) Mutluluk D) Umut E) Pişmanlık
4 Anlattı erenler: Bir bahar değil, Aşıkın ömründe bin bahar varmış.
Hicranla ağaran bu saçlar değil, Sevgisiz kalan kalp ihtiyarlarmış...
Bu dörtlüğün uyak örgüsü aşağıdakiler- den hangisidir?
A) Çapraz uyak B) Düz uyak C) Sarma uyak D) Cinaslı uyak E) Tunç uyak
5 Vatanına kul olur Her bahçeye gül olur Geçmez akçe pul olur Artık değer bulsa gerek
Bu dörtlüğün uyak türü aşağıdakilerden hangisidir?
A) Yarım uyak B) Tam uyak C) Zengin uyak D) Cinaslı uyak E) Tunç uyak
6 Benim adım dertli dolap Suyum akar yalap yalap Böyle emreylemiş Çalap Derdim vardır inilerim
Bu dörtlük için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Hece ölçüsüyle yazılmıştır.
B) Düz uyakla yazılmıştır.
C) Ulama vardır.
D) Zengin uyak kullanılmıştır.
E) Redif vardır.
7 Aşağıdakilerden hangisinde tam uyak yoktur?
A) Bu sazların duyulur her telinde sade vatan
Sihirli rüzgar eser daima bu topraktan B) Buruşmuş yüzlerde çakmak çakmak
Dudaklar kurudur kirpikler ıslak C) Artık bahtın açıktır, uzun etme arkadaş
Ne hudut kaldı bugün, ne askerlik ne savaş
D) Bilemezsin ovalar nasıldır bizde Kağnılar yollarda, yoncalar dizde E) Baksan bir uzaklık var hangi yana
Hangi eşyaya dönsen boş bir ayna
8 En az iki dizenin sonunda tekrarlanan yazı- lışları aynı, anlamları ve görevleri farklı ses ya da sözcüklere --- denir.
Bu cümlede boş bırakılan yere aşağıda- kilerden hangisi getirilmelidir?
A) uyak B) redif C) ulama D) imale E) cinas
9 Aşağıdakilerin hangisinde redif vardır?
A) Bastığın yerleri toprak diyerek geçme tanı
Düşün altında binlerce kefensiz yatanı B) Bir zafer müjdesi burada her isim
Yekpare bir anda, gün, saat, mevsim C) Akar gözlerimden kan ile yaşım
Dert, acı, keder hepsi bende bir takım D) Ebedi aşığın dönüşünü bekler
Yalan yeminlerin tanığı çiçekler E) Birçok gidenin hepsi memnun ki yerin-
den
Birçok seneler geçti dönen yok seferin- den
10 Aşağıdaki dizelerin hangisi 4 + 3 duraklı hece ölçüsüyle yazılmıştır?
A) Dere boyu saz olur Gül açılır yaz olur B) Ne hasta bekler sabahı
Ne taze ölüyü mezar C) Sarı kavunu dildim
Çamura düştü sildim D) Yara benden yara benden
Söyleyin yara benden E) Gözlerin mavi mine
Yoruldum perçemine
11 Aşağıdakilerin hangisinde tunç uyak vardır?
A) Berk urup çıktı evimden nâgehân Göklere dek nûr ile doldu cihan B) Derdi gördüm ol habîbin ânesi
Bir aceb nûr kim güneş pervânesi C) Bir şey görürüm mezâra benzer
Baktıkça alır, o yâra benzer
D) Rıhtımda kalanlar bu seyahatten elemli Günlerce siyah ufka bakar gözleri nemli E) Biter, Kırşehir’in gülleri biter
Çağrışır dalında bülbüller öter
12 Akşam, yine akşam, yine akşam Bir sırma kemerdir suya baksam Akşam, yine akşam, yine akşam Göllerde bu dem bir kamış olsam
Bu dizelerde aşağıdaki şiir türlerinden hangisine özgü bir nitelik vardır?
A) Epik B) Pastoral
C) Didaktik D) Dramatik E) Lirik
ŞİİR BİLGİSİ 12
13 Öyle hesapsız coştuğum olur ki sanırım Mektepten henüz çıkmışım yaşım yirmi birdir Kurduğum düşü gerçek etme gücü bendedir Ama nerde! Her bahar şaşmadan aldanırım Bu dörtlükte aşağıdakilerden hangisi yoktur?
A) Redif B) Düz uyak
C) Tam uyak D) Ölçü E) Sanatlı söyleyiş
14 Can kafeste durmaz uçar Dünya bir han konan göçer, Ay dolanır, yıllar geçer Dostlar beni hatırlasın
Bu dörtlüğün kafiyelenişi ve kafiye çeşidi aşağıdakilerden hangisidir?
A) …………a B) …………a
…………b …………a
…………a …………a
…………b …………b
Yarım Tam
C) …………a D) …………a
…………a …………b
…………a …………b
…………b …………a
Yarım Zengin
E) …………a
…………a
…………a
…………a Yarım
15 Şiirde dile getirilen, şiirin içeriğini oluşturan, şiirin bütününe egemen olan ve okura duyu- rulmak istenen ana duyguya --- denir.
Bu cümlede boş bırakılan yere aşağıda- kilerden hangisi getirilmelidir?
A) konu B) gelenek
C) üslup D) tema
E) gerçeklik
16 Ağlasam sesimi duyar mısınız, Mısralarımda;
Dokunabilir misiniz, Gözyaşlarıma, ellerinizle?
Bu dizelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Serbest ölçüyle yazıldığı B) Yalın bir anlatımının olduğu C) Kafiyeye yer verildiği D) Ses tekrarına yer verildiği
E) Sıradan, günlük olaylara yer verildiği
17 Bir vakte erdi ki bizim günümüz, Yiğit belli değil, mert belli değil Herkes yarasına derman arıyor Devâ belli değil, dert belli değil
Bu dizelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Satirik şiire özgü niteliklerin ağır bastığı B) Serbest ölçüyle yazıldığı
C) Redif kullanıldığı D) Zengin uyakla yazıldığı E) Ses ve ritme önem verildiği
18 İçimden hep iyilik geliyor Yaşadığımız dünyayı seviyorum Kin tutmak benim harcım değil Çektiğim bütün sıkıntıları unuttum Parasız pulsuzum ne çıkar Gelecek güzel günlere inanıyorum
Bu şiirin teması aşağıdakilerden hangi- sidir?
A) Mutluluk B) İyilik C) Özlem D) Doğa sevgisi E) Yardımseverlik
TEST 1
OSMA 2. ÜNİTE
13SÖZ SANATLARI 3. ÜNİTE
133 Aşağıdakilerden hangisinde açıklama ile ayraç içinde verilen sanat uyuşmamak- tadır?
A) Aralarında konu, tür gibi ilgiler bulunan sözleri bir dizede ya da beyitte kullanma sanatıdır. (Tenasüp)
B) Bir sözcüğün hem gerçek hem de mecaz anlama gelecek şekilde kullanıl- ması ancak mecaz anlamının kastedil- mesiyle oluşan sanattır. (İstiare) C) Bilinen kişi, olay ya da hikâyelerin hatır-
latılması sanatıdır. (Telmih)
D) Şairin, bir incelik ortaya koymak için bildiği bir durumu bilmezlikten gelme sanatıdır. (tecahülüarif)
E) Anlatıma güzellik katmak amacıyla şairin bir olayın gerçek nedenini bildiği hâlde başka bir nedene bağlamasına denir. (Hüsnütalil)
4
I. Her sabah başka bahar olsa da ben usandım
Uğramam bahçelerin semtine gülden yandım
II. Nedendir de kömür gözlüm nedendir Şu gece ki benim uyumadığım III. Bu kadar letafet çünkü sende var
Beyaz gerdanında bir de ben gerek IV. Sen gittin, yaslara büründü cihan
Soluyor dallarda gül dertli dertli V. Bizim de kalbimizi kımıldatır yerinden
Toprağa diz vuruşu dağ gibi zeybeğin Aşağıdaki edebî sanatlardan hangisinin örneği yukarıda verilmemiştir?
A) İstiare B) Tevriye C) Hüsnütalil D) Kinaye E) Teşbih
TEST 1
1 Ekmek Leyla oldu bre dostlarım Mecnun olup ardı sıra giderim
Mısralarında şair, sözünü etkili kılmak ama- cıyla bilinen bir olayı, hikâyeyi şiirinde işler.
Şair bunu yaparken açık ifadelerle yapabi- leceği gibi hissettirerek de yapabilir. Buna telmih sanatı denir.
Aşağıdakilerden hangisinde sözü edilen açıklamaya benzer bir sanata yer veril- miştir?
A) Yükseğinde büyük namlı karın var, Alçağında mor sümbüllü bağın var B) Ay, altın ağaçlardan yere damlıyordu
Açtım avucumu altına tuttum
C) Ey dost senin yoluna / Canım vereyim Mevlâ
Aşkını komayayım / Od’a gireyim Mevlâ”
D) Anlamak yok çocuğum, anlar gibi olmak var
Akıl için son tavır, saçlarını yolmak var E) Bizim de kalbimizi kımıldatır yerinden Toprağa diz vuruşu dağ gibi zeybeğin
2 Aslan kükreyişi değil kafeste Bir insan yüreği saklı bu seste Bu benim derdime uyan bir beste Annem öldü diye ağlıyor deniz
Bu dizelerde öne çıkan edebî sanat aşa- ğıdakilerden hangisidir?
A) Kinaye B) Tezat C) Tariz D) Teşhis E) Tevriye
SÖZ SANATLARI 14
5 “Şu karşıma göğüs geren/ Taş bağırlı dağlar mısın”
dizelerinde gerçekte dağların bağrı taştır ancak bu dizede acımasızlık, merhamet- sizlik söylenmek istenmiştir. Gerçek anlamı da bulunan bir söz mecaz anlama gelecek şekilde kullanılmıştır.
Sözü edilen edebî sanat aşağıdakilerden hangisidir?
A) Kinaye B) Tenasüp
C) İntak D) Tezat
E) Hüsnütalil
6 Aşağıdaki dizelerin hangisinde teşhis yapılmamıştır?
A) Sözünde durmadı mavi gökler Gün kararıyor gitgide ölüm B) Ne vefasız geçmişten hayır var
Ne gelecekler imdada koşar C) Bir bulut geldi üstüne bahçenin
Bütün ağaçların keyfi kaçtı D) Yine parmağın ağzında kaldı
Masumluk akıyordu yüzünden E) Toros Dağları’nın üstüne
Ay un eledi bütün gece
7
I. Leyla gelin oldu, Mecnun mezarda Bir susuz yolcu yok şimdi dağlarda II. Bulutlar mı geçiyor başımın üstünden
Ben mi gidiyorum bulutların altından III. Bulamadım dünyada yönle mekân
Nerde bir gül bitse etrafı diken
Bu numaralı dizelerde sırasıyla hangi sanatlara yer verilmiştir?
I II III A) Telmih Hüsnütalil Tezat B) Tezat Hüsnütalil Telmih C) Telmih Tecahülüarif Kinaye D) Tecahülüarif Telmih Tezat
E) Tenasüp Tezat Telmih
8 Aşağıdaki dizelerin hangisinde, ayraç içinde verilen sanat yoktur?
A) Alnı açık olanlar başı yerde geziyor Tesbihin ipi kopuk derviş bela seziyor (telmih)
B) Koyu lacivert gece sabahtan utanıyor Seherleri en iyi yolda kalmış tanıyor (teşhis)
C) Aşkı bir hiç gibi ırgalarken haramiliğe soyunmuşum
Ben aslında oyuncakların oynadığı bir oyunmuşum (teşbih)
D) Yer maviye uzanır, el mavi ötesine Maviler ötesinden bir ses gelir sesime (mecazımürsel)
E) Bir gül durur tenimde; ben bir gülde dururum.
Döverim sözcükleri, dudağımın örsünde (istiare)
9 Kan tükürsün adını candan anan dudaklar Sana benim gözümle bakan gözler kör olsun Bu dizelerdeki “dudaklar” ve “gözler” söz- leri ile aşağıdaki söz sanatlarından han- gisi yapılmıştır?
A) Tevriye B) Telmih C) İstiare D) İntak E) Kinaye
10 Şiir dili ile ilgili aşağıdakilerden hangisi doğru değildir?
A) Şair günlük dilin bütün imkânlarından yararlanır.
B) Günlük dildeki kelimeler şiirde yeni anlamlar kazanır.
C) Şair günlük dilde kullanılan kelimelere temaya uygun anlamlar yükler.
D) Şair, sınırsız duygu ve hayallerini his- settirirken imgelerden yararlanır.
E) Şairler şiirlerinde yeni değil eski imge- leri kullanarak özgünlük oluştururlar.
11
I. Karanlıklardan topladığım ateş çiçeği II. Düşünle boyadım nehirleri
III. Kızıllaşan gözlerim yeşerdi
IV. Gündelik aşklarda yırtılmalıymış dudaklarım
V. Şehrin tüm ışıklarıyla uyandım Numaralanmış dizelerin hangisinde bir imge yoktur?
A) I B) II C) III D) IV E) V
12 Aynalar, bakmayın yüzüme dik dik İşte yakalandık, kelepçelendik
Dizelerde öne çıkan edebî sanat aşağıda- kilerden hangisidir?
A) Nida B) Teşhis
C) Telmih D) Mübalağa
E) Tevriye
13 Kelimeler kuyuya atılmış şuursuz Yusuf Gel iffetini sadrında ara kelimelerin Altı çizili dizede edebî sanatlardan han- gisi vardır?
A) Mübalağa-telmih B) Telmih-tezat C) Teşbih-telmih
D) Tecahülüarif-hüsnütalil E) Mübalağa-teşbih
14 Göz gördü gönül sevdi seni ey yüzü mâhım Kurbânın olam var mı benim bunda günâhım
Aşağıdaki dizelerin hangisinde altı çizili dizedekine benzer bir söz sanatı vardır?
A) Sen gittin, yaslara büründü cihan Soluyor dallarda gül dertli dertli B) Gökyüzünün başka rengi de varmış
Su insanı boğar ateş yakarmış C) Ben ki toz kanatlı bir kelebeğim
Minicik gövdeme yüklü Kafdağı D) Dal bir gün dedi ki tomurcuğuna:
“İçimde kanayan yara gibisin.”
E) Yaram var havanlar dövemez merhem Yüküm var bulamaz pazarlar dirhem
15 Aşağıdakilerin hangisinde açıklama ile ayraç içinde verilen sanat uyuşmamak- tadır?
A) Bir mısra veya beyitte ahenk oluştu- racak şekilde aynı ünlüyü tekrarlama (Asonans)
B) Bir mısra veya beyitte ahenk oluştu- racak şekilde aynı ünsüzü tekrarlama (Aliterasyon)
C) Aralarında anlamca ilgi bulunan sözcük- leri bir arada kullanma (Tenasüp) D) Anlatımı çekici kılmak ve bir anlam ince-
liği yapmak amacıyla bilinen bir şeyi bil- mezlikten gelme (Hüsnütalil)
E) Herkesçe bilinen bir kişi, bir olay, hikâye veya inanışa şiirde işaret etme (Telmih)
SÖZ SANATLARI 16
TEST 2
1 Ölüm bize ne uzak, bize ne yakın ölüm Ölümsüzlüğü tattık, bize ne yapsın ölüm Mısralarında olduğu gibi şair, aralarında bir ilgi olan karşıt kavramları bir arada kullana- bilir. Buna tezat denir.
Bu mısralarda tezat oluşturacak şekilde kullanılan sözcükler aşağıdakilerden hangisidir?
A) Ölüm-ölümsüzlük B) ölüm-tattık C) tattık-yapsın D) ölüm-uzak E) uzak-yakın
2 Allah’a sığın şahs-ı hâlimin gazabından Zira yumuşak huylu atın çiftesi pektir Bu dizelerde aşağıdaki açıklamalardan hangisine uygun bir söz sanatı vardır?
A) Bir olgunun gerçek nedenini bir kenara bırakarak o olguyu başka bir nedene bağlama
B) Bir anlam inceliği oluşturmak için bildi- ğini bilmezlikten gelme
C) Söz söylerken bilinen bir kişiye veya duruma işaret etme
D) Sözün etkisini artırmak için bazı sözcük veya söz gruplarını tekrar etme E) Bir düşünceyi, konuyla ilgili bir atasözü
veya tanınmış bir söz ile destekleme
3 Aşağıdaki beyitlerin hangisinde tevriye sanatına yer verilmiştir?
A) Her aşkın sonunda gözyaşı vardır Akar damla damla sel olur gider B) Gül gülse, daim ağlasa bülbül acep
değil
Zira kimine ağla demişler kimine gül C) O gün bugün hep sessiz ağlaşır geceler
Ruhumla bir dost gibi anlaşır geceler D) Serpilen aydınlıkta dalların arasından
Büyülenmiş bir ceylan gibi bakıyor zaman
E) Çok sürse ayrılık aradan geçse çok sene
Biz sende olmasak bile sen bizdesin gene
4 Deli eder insanı bu deniz, bu gökyüzü Göz kırpar yıldızlar, türkü söyler balıklar Aşağıdaki dizelerin hangisinde bu dize- dekine benzer bir söz sanatı vardır?
A) Sakın bir söz söyleme, yüzüme bakma sakın
Sesini duyan olur, sana göz koyan olur B) Aruza uymalı söz işte en büyük derdim
Nasılsınız diyecekken mefâilün derdim C) Garbın ucunda, son kıyıdan en gürül-
tülü
Bir med zamanı gökyüzü kurşunla örtülü
D) El göç eyler bu dağa Kuşlar konmuş budağa
E) Sevincinden ağlayan, gülen haykıran rüzgâr,
Kalplere sevinç, umut ve inanç getiri- yor.
5 Kimsesiz bir kimse olmaz herkesin var kimsesi
Kimsesiz kaldım cihanda medet ey kimse- sizler kimsesi
Bu dizelerde aşağıdaki açıklamalardan hangisine uygun bir söz sanatı vardır?
A) Anlamın daha da etkili olması için sözü yarıda kesme
B) Şiir ya da düzyazıda, konuya uygun düşen atasözlerini kullanılma
C) Anlatımı çekici kılmak için bazı kelime- leri veya kelime gruplarını tekrarlama D) Birbiriyle zıt olan kavramları, hayalleri,
düşünceleri bir araya getirme
E) Bir sözü hem yakın hem uzak anlama gelecek biçimde kullanma
6 Bir buse mi bir gül mü verirsin dedi gönlüm Bir nîm tebessümle o âfet gülü verdi (nîm:yarım)
Bu dizelerde görülen söz sanatı aşağıda- kilerden hangisidir?
A) Teşbih B) Tevriye
C) Seci D) Leffüneşr
E) Mübalağa
7 Baharı görmeden ömrüm kış oldu Gözümde her zaman biraz yaş oldu Bu mısralarda altı çizili sözcükler ara- sında görülen söz sanatı aşağıdakiler- den hangisidir?
A)Teşbih B) Tezat
C) Tevriye D) Leffüneşr E) Telmih
8 Zihnim bu şehirden, bu devirden çok uzakta
Tanburi Cemil Bey çalıyor eski plakta Bu dizelerde kullanılan söz sanatı aşağı- dakilerden hangisinde vardır?
A) Ey peri sen yüzünün örtüsünü açınca Kırlar yeşillendi hep, açtı bütün çiçekler B) Gül hazin, sümbül perişan, gülşenin
neşesi yok
Dertli dertli öten bülbülün de coşkusu yok
C) Yârdan ayrıldım diye gözlerimden akan Gözyaşı mıdır nedir, bilmiyorum D) Bir çift göz bakıyordu
Zeytin ağaçlarının arkasından E) İçmiş gibi geceyi bir yudumda Göğün mağrur bakışlı bulutları
9 Böyle bağlar
Yâr başın böyle bağlar Gül açmaz bülbül ötmez Yıkılsın böyle bağlar
Bu dizelerde görülen söz sanatı aşağıda- kilerden hangisinde vardır?
A) Vurulup tertemiz alnından uzanmış yatıyor
Bir hilâl uğruna ya Rab, ne güneşler batıyor
B) El âlem fethediyor gökyüzünde Merih’i Sen cebinde kaybettin güneş gibi tarihi C) Biz ne kadar uzağız, yollar ne kadar
yakın
Ya durdurun zamanı ya da takvimi yakın D) Gül mevsiminde tevbe-i meyden benim
gibi
Zannım budur ki sen de pişmansın ey gönül
(mey: şarap)
E) Yunus ne hoş demişsin bal u şeker yemişsin
Ballar balını buldum kovanım yağma olsun
SÖZ SANATLARI 18
10 Merhaba hoş geldin ey rûh-ı revanım merhaba
Ey şeker-leb yâr-ı şîrîn lâ-mekânım merhaba Mısralarında olduğu gibi şair, heyecan uyan- dıran kişi, olay veya durumlara seslenmek- tedir.
Yukarıda örneği verilen bu sanat aşağı- dakilerden hangisidir?
A) Telmih B) İktibas
C) İrsalimesel (Atasözü kullanma) D) Terdit (Beklenmezlik)
E) Nida (Seslenme)
11 Gerin, bedenim, gerin Doğan güne karşı Duyur, duyurabilirsen Elinin kolunun gücünü Ele güne karşı
Bu dizelerde aşağıdaki söz sanatların- dan hangisi vardır?
A) Teşbih B) Tekrir
C) Teşhis D) Tezat
E) Tevriye
12 Aşağıdakilerin hangisinde açıklama ile ayraç içinde verilen sanat uyuşmamak- tadır?
A) Şiirde, ayet veya hadislerin tamamının ya da bir bölümünün alıntı yapıldığı sanat (İktibas)
B) Şiirde, söylenen sözün etkisini artırmak için atasözü veya hikmetli sözü kul- lanma sanatı (Tenasüp)
C) Sözü umulmadık bir şekilde bitirerek okuyucuyu şaşırtma sanatı (Terdit: bek- lenmezlik)
D) Sözün etkisini artırmak amacıyla sözü yarıda kesme sanatı (Kat’: Kesme) E) Sözün anlamını pekiştirmek için bir nük-
teye dayalı olarak söylenen sözden geri dönme sanatı (Rücu: Dönme,vazgeçme)
13 Aşağıdaki dizelerin hangisinde, ayraç içinde verilen sanat yoktur?
A) Kirpikleri uzundur yârin hayale sığmaz Meşhûr bir meseldir mızrak çuvala sığmaz
(Leffüneşr)
B) Pek dar yeridir sırr-ı dehen sohbet-i aşkın
Yok yok bütün esrara esrara işaret var içinde
(Rücu-Dönme,vazgeçme) C) Cennet gibidir rûyun rûyun gibidir
cennet
Âdem doyamaz sana sana doyamaz âdem
(Akis-Yansıma)
D) Ey mâder-i hicran-zede ey hem-ser-i muğber
Ey kimsesiz âvâre çocuklar… Hele sizler/Hele sizler.. (Kat’-Kesme) E) Benim de mi düşüncelerim olacaktı
Ben de mi böyle uykusuz kalacaktım (İstifham-Soru sorma)
14 Aşağıdaki dizelerin hangisinde dört ögesi de bulunan bir teşbih vardır?
A) Bin atlı akınlarda çocuklar gibi şendik B) İki kapılı bir handa gidiyorum gündüz
gece
C) Bir hilal uğruna ya Rab ne güneşler batıyor
D) Bedrin aslanları ancak bu kadar şanlı idi E) Ay yüzlüm yüzün gözlerimden gitmiyor
15 Sen gittin yaslara büründü cihan Soluyor dallarda gül dertli dertli
Bu dizelerde aşağıdaki söz sanatların- dan hangisine başvurulmuştur?
A) Hüsnütalil B) Tecahülüarif C) Tevriye D) Tenasüp E) Kinaye
TEST 3
1 Aramazdık gece mehtabı yüzün parlarken Bir uzak yıldıza benzerdi güneş sen varken Bu dizelerdeki söz sanatları aşağıdaki- lerden hangisidir?
A) Tezat - Mübalağa B) Mübalağa - Teşbih C) Tevriye - Kinaye D) Tekrir - Tezat E) İntak - Teşbih
2 Balık baştan kokar bunu bilmemek Seyranî gafilin ahmaklığından
Bu dizelerde başvurulan söz sanatı aşa- ğıdakilerden hangisidir?
A) Tevriye B) Kinaye C) İrsalımesel D) Telmih E) Teşhis
3 Dadaş çelik bir yaydır, onu germeye gelmez Çağlayan bir sel olur, dağlara da baş eğmez Bu dizelerde başvurulan söz sanatı aşa- ğıdakilerden hangisidir?
A) Tenasüb B) Hüsnütalil C) Tecahülüarif D) Teşbih E) Tariz
4 Vaktiyle yazdığım gibi:
Uzayacağa benzer Tutuştuğumuz lades Bak, kaç sene geçti:
Aldatamadın beni Ölüm kardeş!
Bu dizelerde aşağıdaki söz sanatların- dan hangisi vardır?
A) Nida B) Rücu
C) İstifham D) Tenasüp E) Terdit
5 Ben mi tedbirimde eyledim noksan Yoksa tecella-yı kader mi böyle?
Bu dizelerde belirgin olan söz sanatı aşağıdakilerden hangisidir?
A) İstifham B) Tekrir
C) Tezat D) Kinaye
E) Teşbih
6 Aşağıdaki dizelerin hangisinde tecaülüârif vardır?
A) Ateşten kızaran bir gül arar da Gezer bağdan bağa çoban çeşmesi B) Dal bir gün dedi ki tomurcuğuna:
- Tenimde bir yara işler gibisin C) Dinle yolcu bu ses onun sesidir
Sinsi adımlarla akşam yürüyor D) Eskici dükkânındaki asma saat
Çelik bir şal atmış omuzlarına E) Geç fark ettim taşın sert olduğunu
Su insanı boğar, ateş yakarmış
7 Yürü behey Bulgar Dağı Senden yüce dağ olmaz mı Sende yaylayan güzelin Yanakları ağ olmaz mı
Bu dizelerdeki “behey” sözüyle aşağıdaki söz sanatlarından hangisi yapılmıştır?
A) Leffüneşr B) Tecahülüarif C) Hüsnütalil D) Nida E) İstifham
SÖZ SANATLARI 20
8 Gökyüzünde İsa ile Tur dağında Musa ile Elindeki asa ile
Çağırayım Mevla’m seni
Bu dizelerde aşağıdaki söz sanatlarının hangisine başvurulmuştur?
A) Kinaye B) Telmih
C) İrsalımesel D) Tezat E) Tevriye
9 Mahmur uyanır gölgede binlerce ziyâlar Çöller düşünür, gün düşünür, gölgeler ağlar Bu dizelerdeki sanatlı söyleyişe benzer bir söyleyiş aşağıdaki dizelerin hangi- sinde vardır?
A) Bu kadar letafet çünkü sende var Beyaz gerdanında bir de ben gerek B) Saksında ruhumun bütün yası var
Derdimle soluyor açılan gonca C) Tok olanlar bilemez çektiğini aç kalanın
Sırtı pek kimseye ahvâl-ı şita yaz görü- nür
D) Haliç’te bir vapuru vurdular dört kişi Demirlemişti eli kolu bağlıydı ağlıyordu E) Zamanla nasıl değişiyor insan
Hangi resmime baksam ben değilim
10 Romanlarını okuduğu yazar için “Halit Ziya’yı okurken çok keyif aldım.” diyen kişi, aşağıdaki söz sanatlarından hangisine başvurmuştur?
A) Kinaye B) Mecazımürsel C) Hüsnütalil D) Mübalağa E) Tenasüp
11 O sizin gördüğünüz kadınlar Güzeldir ha bereket Melek kadar masum
Yok canım şeytan kadar şirret
Bu dörtlüğün son dizesinde aşağıdaki söz sanatlarından hangisi vardır?
A) Terdit B) Tedric
C) Telmih D) Kat
E) Nida
12 Her nefeste işledim ben bir günah Bir günah için demedin bir gün ah
Bu dizelerde aşağıdaki söz sanatların- dan hangisine başvurulmuştur?
A) Cinas B) Kinaye
C) Tevriye D) Mübalağa E) Tezat
13 İğne atsan yere düşmez: O ekin bir tufan Atlı girsen gömülür buğdayın altında kafan Bu dizelerde aşağıdaki söz sanatların- dan hangisine başvurulmuştur?
A) Tariz B) Kinaye
C) Tezat D) Tenasüp
E) Mübalağa
14 Ey varlığı var eden var
Yok yok sana yok demek ne düşvâr Bu dizelerde aşağıdaki söz sanatların- dan hangisine başvurulmuştur?
A) Tevriye B) Tekrir C) Mecazımürsel D) İrsalımesel E) Tenasüp
Enfes Konu Anlatımlı
TYT TYT
İved�k Organ�ze Sanay�
Matbaacılar S�tes�
1518 Sok. Mat-S�t İş Merkez� No:2/20 Yen�mahalle / ANKARA Tel: 0 312 384 29 95 - 0 505 925 57 81
Fax: 0312 342 23 58 www.datayay�nlar�.com
b�lg�@datayay�nlar�.com
ISBN 978-605-7511-82-9
9 786057 511829
TY T TY T
Türkçe Hızlı
Tü rk çe Hızlı Enfes Konu Anlatımlı
new new
FİYAT! Özel Özel FİYAT!
önce Ders Ders Soru Bankası önce Ders Ders Soru Bankası
TYT ve AYT TYT ve AYT
önce Ders Ders Soru Bankaları önce Ders Ders Soru Bankaları
TYT ve AYT
TYT ve AYT TYT ve AYT TYT ve AYT Hızlı Ders Ders Enfes Konu Anlatımı Hızlı Ders Ders Enfes Konu Anlatımı
Ebat: Orta Boy (16x24) Ebat: Küçük Boy (14x20)
