Amaç Kısaltma ve Tanımlar Hususlar... 4

(1)

TÜRKİYE NOTERLER BİRLİĞİ

Versiyon 1

ARAÇ SATIŞ ve DEVİR ile BU İŞLEMLERE AİT BİLDİRİMİN

ELEKTRONİK ORTAMDA YAPILMASI

Program Kullanım Kılavuzu

14.Mayıs.2010

(2)

Araç Satış, Devir İle Bu İşlemlere Ait Bildirimin Elektronik Ortamda Yapılmasına İlişkin Uygulama Kılavuzu Türkiye Noterler Birliği Sayfa : 1

İ Ç İ NDEK İ LER

Amaç ... 2

Kısaltma ve Tanımlar ... 2

Elektronik Ortamda Araç Satışı Nasıl Yapılır ?... 2

1. Ön Şartlar ... 2

2. Satış İşlemi Sırasında İstenebilecek Olan Evrak, Belge ve Diğer Hususlar ... 4

3. Satışa Engel Durumlar ... 4

4. Yazım.NET Programında Satış Sözleşmesinin Hazırlanması ... 5

5. Hisse Satışı ve Hisseli Satış İşlemleri ... 15

6. Yazım.NET programında Vekalet ile Araç Satış İşlemleri ... 18

7. Yazım.NET Programı Sözleşme Metni Değiştirme İşlemleri ... 20

8. Plaka Değişikliği İşlemleri ... 22

9. Araç Satışı İle İlgili Vezne İşlemleri ... 23

10. Tescile İlişkin Geçici Belgenin Yazdırılması... 26

11. Satış Bildirim İşlemleri... 29

12. Araç Satışı ile İlgili Vezne Programında ve Raporlarda Yapılan İlave ve Düzenlemeler ... 32

13. Elektronik Ortamda Araç Satışı İşlem Kod Listesi ... 37

Bu döküman 01.05.2010 tarihi itibarı ile , elektronik ortamda yapılacak araç satış ve devir işlemlerinin, Türkiye Noterler Birliği tarafından hazırlanan Noterlik uygulamaları ile nasıl yapılacağını anlatır

(3)

AMAÇ

Bu kılavuz, 01.05.2010 tarihi itibari ile Yazım.NET ve Vezne programı kullanılarak araç satışlarının elektronik ortamda yapılması, tescile ilişkin geçici belge verilmesi ve dikkat edilmesi gereken hususlar ile istenilecek olan evrak ve belgelerin anlatımını içermektedir.

KISALTMA ve TANIMLAR

NPS : Türkiye Noterler Birliği - Noterlik Paylaşım Sistemi ASBİS : Emniyet Genel Müdürlüğü - Araç ve Sürücü Bilgi

Sistemi

KPS : Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü –

Kimlik Paylaşım Sistemi

AKS : Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü – Adrese Dayalı Kayıt Sistemi

NPS Belge No :Yazım.Net programı tarafından elektronik ortamda diğer kurumlar ile bilgi alışverişi yaparak hazırlanacak Noterlik işlemi (örneğin bir araç satış sözleşmesi) için, NPS tarafından verilen tekil referans numarasıdır. Sözleşme metninin sol alt bölümünde yer alır.

Yevmiye Referans No: Noterlik Kurum Kodu, İşlem Yapılan Yıl ve Yevmiye Numarasından oluşmuş tekil bir numaradır.

ELEKTRONİK ORTAMDA ARAÇ SATIŞI NASIL YAPILIR ?

1. ÖN ŞARTLAR

a. Araç satışını yapacak olan noterlik çalışanının eletronik anahtarı (Kobil) olmak zorunda olup,bu kart sayesinde NPS üzerinden araç sorgulaması yapılabilecektir.

b. Satış sözleşmesi hazırlanacak bilgisayarda TNB Yazım.NET 1.3.1.5 ve üstü versiyonlar, satışa ait tahakkukun hazırlanacağı bilgisayarda TNB Vezne 4.3.0.0 ve üstü versiyonlar yüklü olmalıdır. (1.Mayıs.2010 tarihinde bu versiyonlara güncelleme yapılabilmesi için bilgisayarınızda vezne programının 4.2.3.1 versiyonu, Yazım.NET programının ise 1.2.0.2 veya üstü versiyonları kurulu olmalıdır.)

c. Bu işlemlerin yapılması aşamasında kullanılan tüm bilgisayarların internet bağlantısı olmalı ve TNB güvenli ağına bağlı olmalıdır, yani VPN bağlantı programı çalıştırılmalı ve bağlantı kurulmalıdır (İlgili ekranda “connected”

yazısı görülmeli, bağlantı programının sağ alt köşedeki simgesinin yeşile dönüştüğü görülmelidir).

d. Internet Explorer’dan farklı web tarayıcısı kullanan kullanıcılar varsayılan web tarayıcısı olarak Internet Explorer yapmalıdırlar. Internet explorerı varsayılan web tarayıcısı yapmak için; Internet ExplorerI açıp Araçlar / Internet Seçenekleri menüsünden Programlar sekmesine erişip burada bulunan “Varsayılan Olsun” düğmesini seçmelidir.

(4)

e. Tescile İlişkin Geçici Belge XPS formatında olup, işletim sisteminiz “XP Professional” ise, bu dosyayı bilgisayarınız görüntülemeyebilir, bu dosya formatını görüntüleyebilmek için gerekli olan program (Microsoft XPS Essentials Pack), http://www.microsoft.com/whdc/xps/viewxps.mspx adresinden veya TNB Online internet sitesine üye girişi yapıp, Elektronik Ortamda Araç Satışları Destek Sayfası bölümüne girerek burada bulunan XPS DOSYA GÖRÜNTÜLEME PAKETLERİ kısmından işletim sisteminiz için uygun olanı seçerek bir kereye mahsus yüklenmelidir. (Buna ilave olarak [yüklü değil ise], ayrıca Microsoft framework 3.0 yüklenmesi de gerekebilir.) İşletim sisteminiz “Vista Business” ya da “Windows 7 Professional” ise böyle bir işleme gerek yoktur.

f. Yazım.Net programında “Bilgi Girişleri” / “Noterlik Bilgilerini Düzenleme” menüsünde bulunan Noterlik bilgileri mutlaka hatasız, eksiksiz ve güncel bilgiler olmalıdır. Araç satışı yapılabilmesi için bu bölümde doldurulması zorunlu olan alanlar aşağıda gösterilmiştir:

i. 7 Haneli Kurum Kodu (örnek :0060099) [Noterliğinize ait kurum kodunu öğrenmek için; tnbonline sitesindeki NoterBul bölümünden noterliğinizi sorgulatınız, burada noter adına tıklayınca açılan detay bilgiler penceresinden kurum kodunu öğrenebilirsiniz]. Bu bilgi Vezne Programında Ayarlar (F4) / Sistem Ayarları (F4) / Kurum Bilgileri bölümünde tanımlı Kurum Kodu ile aynı olmalıdır.

(5)

i. Noter TC Kimlik No (Bu bilgi Vezne Programı Dönem İşlemleri (F9) da tanımlı TC Kimlik Numarası ile aynı olmalıdır)

ii. Varsa yetkili personellerin TC Kimlik Numaraları

iii. İşlemlere başlamadan önce “Bilgi Girişleri” / “İmza Yetkilisi Değiştirme” menüsünden Noter / Yetkili Vekil seçimi yapılmalıdır.

g. Vezne programının “Vezne Ayar Merkezi” (F4) “Sistem Ayarları” (F4) penceresinin “Kurum Bilgileri” bölümünde yer alan ve aşağıda yazılı olan bilgiler doğru olmalıdır:

i. 7 Haneli Kurum Kodu (örnek :0060099) [Noterliğinize ait Noterlik kodunu tnbonline sitesindeki NoterBul bölümünden noterliğinizi sorgulatıp, noter adına tıklayınca açılan detay bilgiler penceresinden öğrenebilirsiniz]

ii. Bu sayfadaki diğer Noterlik bilgileri

“Dönem işlemleri” bölümünde yer alan aşağıdaki bilgiler doğru olmalıdır:

i. Yetkili T.C. Kimlik Numarası (Noter TC Kimlik No)

iii. Dönem Başlangıç Tarihi (Noterin bu noterlikte göreve başladığı tarih)

2. SATIŞ İŞLEMİ SIRASINDA İSTENEBİLECEK OLAN EVRAK, BELGE VE DİĞER HUSUSLAR

a. Alıcı(lar) ve satıcı(lar)ın gerçek kişiler ise kimlikleri ve adres sorgusu için TC Kimlik numaraları, tüzel kişilerin imza sirküleri ve vergi numaraları

b. Alıcı(lar) ve satıcı(lar) için varsa vekâletnameler

c. Araca ait tescil belgesi ya da tescile ilişkin geçici belge (Belgenin zayi durumunda, ASBİS’den teyid almak kaydı ile belgesiz satış yapılabileceği göz önüne alınmalıdır)

d. Gerekli hallerde plakanın alınması ve imhası e. Gerekli hallerde trafik belgesinin alınması ve iptali

Ayrıca, işleme başlamadan önce aranılacak belge ve diğer hususlar açısından, ilgili kanun ve yönetmelikler ile Emniyet Genel Müdürlüğü’nün hazırlamış olduğu genelgede yer alan “Noterlerce Yapılacak Araç Satış ve Tescil İşlemlerinde Uyulacak Usul ve Esaslar ” esas alınmalıdır.

3. SATIŞA ENGEL DURUMLAR

Aşağıda belirtilen satışa engel durumlara ilave olarak ilgili kanun, yönetmelik ve EGM tarafından hazırlanan “Noterlerce Yapılacak Araç Satış ve Tescil İşlemlerinde Uyulacak Usul ve Esaslar”ın yer aldığı genelgede belirtilen hususlar da dikkate alınmalıdır.

a. Aracın tesciline engel durumlar var ise, (Satışı takiben tescil bildirimi otomatik olarak yapılacağından, tescile engel durumların tescil bürolarında satıştan önce düzeltilmesi gerekir)

b. Araç sicil bilgilerindeki satışa engel zorunlu alanlardaki eksik veya hatalı bilgi olması durumunda

c. ASBİS’den gelen araç sicil bilgilerinden aracın sahip bilgisinin anlaşılamaması durumunda

d. Aracın maliye borcunun olması durumunda (Motorlu Taşıt Vergisi, Gecikme Faizi, gecikme zammı, vergi cezası, Trafik idari para cezası, vergi borcu vb.)

e. Aracın üzerinde takyidat bulunması durumunda

f. ASBİS tarafından aracın “çalıntı” olarak bildirilmesi durumunda g. Araç durumu aktif yada trafikten çekme değil ise

h. Mahrumiyetlerde İcra Satış Şerhi varsa, (Bu durum aracın icra ile satıldığı ancak sicilin henüz işlenmediği anlamına gelir)

i. Araç trafikten men edilmiş ise,

(6)

j. Araç özel plakalı ise, (Örnek “34 Çiçek Ticaret 001” gibi bir plakada, bu durumdaki araçların satışı için öncelikle tescil biriminde normal plakaya tescili yapılmalıdır.)

Not: Aracın sigortasının ve/veya muayenesinin olmaması satışa engel değildir.

4. YAZIM.NET PROGRAMINDA SATIŞ SÖZLEŞMESİNİN HAZIRLANMASI a. Yazım.NET programı açılır.

b. Elektronik anahtarı (Kobil) bilgisayara takılır ve programın istediği aşamada PIN numarası girişi yapılır.

c. “Yazıma Giriş”e tıklanır.

d. Bu ekranda, araç satışı kategorisi altından 11.1 kodlu “Araç Satış Sözleşmesi” seçilir. İkinci taraf olan alıcıya ait bilgilerin girilmesi için bir pencere gelir ve bu pencerede alıcı(lar)ın kaç kişi olduğu, alıcı türü (şahıs / firma / her ikisi), işlemin düzenlendiği yer (dairede / mahallinde) ve onay şerhi seçenekleri doldurulur. Bu alanlar doldurduktan sonra ileri tuşu tıklanmalıdır.

e. Karşınıza gelen ekrandan aracın şu anki (satıcıdaki) kullanım amacı ve kullanım şekli seçilmelidir.

(7)

f. Sonrasında “Aracın yeni kullanım amacı ve kullanım şekli”seçilmelidir.

g. Aynı ekranda “Satış Opsiyonları” belirlenerek,“İbraz Edilen Belgeler”

bölümünde, satış için satıcının ibraz ettiği belge seçilip DEVAM ET tuşuna basılmalıdır. Eğer satıcı tecil belgesini (ya da tescile ilişkin geçici belgeyi) kaybettiğini beyan ederse, ekranda “belgesiz” seçeneği seçilmelidir. Bu beyanın ASBİS kayıtları ile teyid edilmesi ile işleme devam edilebilecektir.

(8)

Muvafakatlı satış seçiminde muvafakatların kontrolünün gözle yapılması gereklidir, Bu konuda sorumluluk işlemi yapan yetkiliye aittir.

h. Eğer aracın yeni kullanım amacına göre plaka imhası gerekiyor ise, ancak plakanın zayi olduğu beyan edilmiş ise, ekrandaki ilgili seçenek işaretlenmelidir.

i. Son olarak, satışı yapılacak araca ilişkin Noter tarafından tahsil edilecek

“Tescil Belgesi Bedeli” ve “Trafik Belgesi Bedeli” ilgili usul ve esaslara göre programa, satış sözleşmesini hazırlayan personel tarafından bildirilecektir.

Tahakkuk aşamasında, vezne programı, bu bildirime dayanarak hesaplama yapacaktır.

j. Ekranın en altında, yapılacak işleme ait ön uyarılar gelecektir. Bu aşamadan sonra Devam Et düğmesi ile sonraki aşamaya geçilir.

k. Karşınıza yeni bir ekran gelecek olup bu ekranda, yapılacak ASBİS sorgusu sonucunda gelecek sonuçlar gösterilecektir. Sorguyu başlatabilmek için satıcının T.C. Kimlik Numarası, aracın plakası ile tescil belgesinin belge seri ve numarası girilir. (Birden fazla sahip var ise herhangi birinin bilgisinin girilmesi yeterlidir) Satıcı tüzel kişilik ise vergi numarası girilmelidir. Bu üç bilgi girildikten sonra "Sorgula” düğmesine tıklanır.

(9)

Belge Seri No yeni (şu anda kullanılmakta olan) Tescil belgesinin arka sayfasının sağ altındadır. Sorgulama ekranına seri ve numara bitişik olarak (AB123456 şeklinde) yazılmalıdır.

Belge Seri No eski (daha önce kullanılmakta olan) Tescil belgesinin arka sayfasının sağ altındadır. Sorgulama ekranına bitişik olarak (AB123456 şeklinde) yazılmalıdır.

(10)

Sorgulanan aracın satışına engel bir durum varsa aşağıdaki şekildeki gibi bir uyarı ile kullanıcıya bilgi verilir.

Elektronik ortamda gelen bilgilere dayanarak, satışa engel bir durum tespit edilir ise, ekrana buna ilişkin uyarılar gelecektir. (Satışa ilişkin diğer şart, kontrol ve kararlar bilahare Noterlik tarafından yapılmalıdır)

l. Araç bilgileri karşınıza geldikten sonra program bu aracın satışına engel bir durum olup olmadığına yardımcı olacak bilgileri, ekrandaki sayfalarda gösterir. Bu aşamada sistem, satıcı(lar) için otomatik olarak KPS ve AKS sorgusu da yapar. Eğer satıcı(lar)a ilişkin ASBİS’ten gelen kimlik bilgisi ile KPS’den gelen bilgiler aynı değil ise, “Araç Sahibi Bilgileri” sayfasında, farklı olan bilgilerin yanında kırmızı bir ibare belirecek ve bu kırmızı ibare üzerine fare ile gelindiğinde, farklılığı anlatan detay bilgi kutusu ekrana açılacaktır.

(11)

m. Araç tüzel bir kişiye (şirket, vakıf, dernek vs..) ait ise,“Tüzel Şahıs Bilgileri”

sayfasında,bu tüzel kişiliğe ait bilgi gelecek olup, temsile yetkili olan kişinin bu sayfadan eklenmesi gerekmektedir. Yetkili kişinin kimlik bilgileri “Yetkili Ekle” bölümünden eklenmelidir. Şirket yetkilisi eklenmeden işlemin devam etmesi mümkün değildir.

n. “Tescil Bilgisi” sayfası altında tescil belgesine ait bilgiler yer almakta olup satıcının verdiği tescil belgesi ile karşılaştırılmalıdır. Bir tescil belgesi sağlanmıyor ise, ekranda ASBIS’den “Zayi bilgisi” onayının olup olmadığına dikkat edilmelidir.

(12)

Aynı ekranda, sefer görev emri gelmektedir. Sefer görev emri, ASBİS kayıtlarından elektronik ortamda bildirilene kadar, “Motorlu Araç Trafik Belgesi”ndeki “Seferberlik Emri” bölümü kontrol edilerek, varsa bunun alıcıya tebliğ edilmesi gerekir. Bu durumda, satıcıda bir sefer görev emri kağıdı vardır. Bu görev emri satıcıdan alınıp belgenin arkasındaki satış bölümü, yeni alıcıya imzalatılıp alıcıya belge teslim edilir ve fotokopisi İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü’ne posta yolu ile gönderilir. Bu görev emrinin alıcıya beyan edildiği, kullanıcı tarafından ekrandaki menüden seçilmelidir.

o. Araca ait sigorta bilgileri “Sigorta Bilgileri”sayfasında yer almakta olup, aracın sigortasının olmaması satışa engel bir durum değildir. Aracın sigortasının olmaması durumunda hem satış sözleşmesinde hem de satış işleminin tamamlanmasından sonra basılacak olan “Tescile İlişkin Geçici Belge” dökümünde uygun bir bilgi otomatik olarak çıkacaktır

(13)

p. Araca ait muayene bilgileri “Muayene Bilgisi” sayfasında yer almakta olup, aracın muayenesinin olmaması satışa engel bir durum değildir. Aracın muayenesinin olmaması durumunda hem satış sözleşmesinde hem de satış işleminin tamamlanmasından sonra basılacak olan “Tescile İlişkin Geçici Belge” dökümünde uygun bir bilgi otomatik olarak çıkacaktır.

q. Aracın satışına engel bir hak mahrumiyeti var ve şerh koydurulmuş yada vergi borcu, trafik cezası vb. var ise, Yazım.NET programı sistemden gelen uyarı, mahrumiyet ve muvafakatları uyarı olarak verecektir. Eğer mahrumiyetlerin tamamı için muvafakat yok ise aracın satışının yapılmasında sakınca olduğu belirtilecektir. Program bu iki bilgi arasında içerik kontrolü yapamayacağından, içerik bakımından bu mahrumiyet ve

(14)

muvafakatların kontrolleri noterliğin sorumluluğundadır ve

“Mahrumiyetler” sayfasındaki bilgiler noterlik yetkilisi tarafından kontrol edilmelidir.

r. Bu kontrollerden sonra satışın yapılmasında sakınca olmadığına karar verilir ise, Kasko değeri girilip “İşleme Ekle” tuşuna basılarak, bilgilerin satış sözleşmesine gönderilmesi sağlanır. Program kasko değeri girilmeden bu ekranı geçmeye izin vermeyecektir.

s. Daha sonra satıcı(lar)a ait kimlik bilgisi girişi ekrana gelecektir. Daha önceki aşamada satıcı(lar)a ait KPS sorgusu otomatik olarak yapıldığından, bu bilgiler ekrana doğrudan gelecektir. Eğer nüfus cüzdanından farklı bir kimlik çeşidi ibraz edilir ise, daha önceki uygulamalardaki gibi, uygun kimlik tipi ekrandan seçilmeli ve bilgi girişi el ile yapılmalıdır.

(15)

t. Bir sonraki ekranda, alıcı(lar)a ait kimlik bilgilerinin girilmesi gerekmektedir.T.C. Kimlik numarası ile KPS’den adres ve kimlik bilgileri sorgulanıp “İşleme Ekle” seçeneği seçilmelidir. TC Kimlik numarası ile satış bildirileceğinden ve ayrıca alıcı(lar) için de adres bildiriminde AKS esas alınacağından, verilen kimlik çeşidi ne olursa olsun, alıcı(lar) için öncelikle KPS ve AKS sorgusu yapılması zorunludur.

u. Satış Sözleşmesi ekrana geldiğinde, her işlem için NPS tarafından sağlanan NPS Belge Numarası, evrakın sol altına otomatik olarak gelir (sadece ön izlemede görülür). Bu aşamada, sözleşmeye ilave edilecek hususlar var ise (beyan değeri, araçla birlikte devredilen takograf gibi hususlar) tamamlanarak döküm alınmalıdır. Döküm ile birlikte, satış sözleşmesi metni ve alıcıya ait bilgiler NPS sistemine gönderilir. Sözleşme metni, noterlik yetkilisinin sertifikası ile imzalanır. Bu aşamada program sizden, takılı olan elektronik anahtarın/kartın PIN numarasını isteyecektir.

(16)

v. Basılan sözleşme önce ilgililer tarafından sonra Noter tarafından imzalanarak vezneye gönderilmelidir. Noterlikte saklanması gereken satışa esas olan belgenin iptali, vezne bilgisayarında satış onayının alınmasından sonra yapılmalıdır.

5. HİSSE SATIŞI ve HİSSELİ SATIŞ İŞLEMLERİ

Gerek Hisse satışı, gerekse Hisseli satış işleminde; eğer satıcı 1 kişiden fazla ise satıcıların tamamının hisse oranları ASBIS sorgusu sonucunda gelmelidir. Herhangi bir satıcının hisse oranı sistemde kayıtlı değil ise, bu bilginin işlenmesi için satıcı(lar) tescil kuruluşuna yönlendirilmelidir.

Hisseli Satış: Araç sahip yada sahiplerinin; aracın 1/1 oranını yani tamamını, birden fazla alıcıya satmasıdır. Yani “Hisseli Satış”, aracın tamamının satılması ve alıcısının birden fazla olması durumudur. Bu durumda hisseli satış aslında alıcısı 1 den çok olan normal bir satış işlemidir.

(17)

Yazım.Net Programında Hisseli Satış İşlemleri Nasıl Yapılır

Alıcı adedi 1 den büyük girildiği zaman program satışın “hisseli satış” olduğunu otomatik olarak anlar. Hisseli satış işleminde ekrandaki “Hisse Satışı” seçim kutusu işaretlenmemelidir.

Hisseli satış yaparken dikkat edilmesi gereken durumlar ve normal satış işleminden farkları aşağıdaki gibidir.

a. “İşlem Onay Seçenekleri” sayfasında alıcı sayısı girilir.

b. Program alıcıları sorgularken alıcıların hisse oranını girmenizi isteyecektir

c. Alıcıların kimlik bilgileri ekranında hisse oranları girilir.

d. Son alıcının da hisse oranı girildiğinde, tüm alıcıların hisse oranları toplamı 1/1 olmalıdır. Oran 1/1 den farklı olursa program kullanıcıyı aşağıdaki mesaj ile bilgilendirir.

(18)

Hisse Satışı (Hisse Devri); Satışa konu olan aracın sahip yada sahiplerinin, aracın 1/1 oranını yani aracın tamamını değil bir kısmını bir yada birden fazla alıcıya satmasıdır.

Yazım.Net Programında Hisse Satışı İşlemleri Nasıl Yapılır

Hisse satış yaparken dikkat edilmesi gereken durumlar ve normal satış işleminden farkları aşağıdaki gibidir.

a. İşlem Onay Seçenekleri ekranında alıcı kişi sayısı seçilir.

b. Satış Şekli Ekranında “Hisse Satışı” seçilir.

c. Araç bilgileri sorgulanıp işleme eklendikten sonra program hisse satış ekranını getirir. Bu ekranda araç sahipleri ve araç üzerinde sahip oldukları hisse oranları bilgileri vardır. Hisselerini satacak kişilerin “Araç Sahibi Bilgileri” bölümünde, isimlerinin başında bulunan seçim kutuları işaretlenir

(19)

ve sağ tarafta bulunan aracın satılacak hisse oranı kutusuna satacağı hisse oranı yazılır. Bu oran aracın tamamına (1/1 oranına) göre hesaplanmalıdır.

Örnek: Bir aracın 1/3 hissesine sahip bir satıcı, kendi hissesinin tamamını 2 kişiye eşit oranda satmak isterse, “aracın satılacak hisse oranı” kutusuna (kendisine ait tüm hisseyi satmak istediğinden) 1/3 yazmalı, alıcılara ilişkin ekranlar geldiğinde bir alıcı için (satıcının hisse oranının yarısı olarak) 1/6 diğer alıcı için de 1/6 hise oranı yazılmalıdır.

d. Alıcı sayısı 1 den fazla ise program hisse oranlarının girilmesini ister.

e. Alıcıların hisse oranları girilir, İşleme eklenip devam edilir.

(20)

6. YAZIM.NET PROGRAMINDA VEKALET İLE ARAÇ SATIŞ İŞLEMLERİ

a. Eğer satıcı adına vekalet ile yapılıyor ise satıcı kimlik ekranında uygun vekalet türü (vekil, veli, vasi, kayyum, mümessil) seçilir.

Eğer alıcı vekalet ile alıyor ise alıcı kimlik ekranında uygun vekalet türü seçilir.

b. Vekalet türü, Vekil olarak seçilmiş ise program vekaletname ekranını getirir. Bu ekrandan vekaletin yevmiye numarası ve yevmiye tarihi girilir, vekalet verilen noterlik listeden seçilir.

(21)

c. Program vekil için kimlikleri sorgulama ekranı getirir. Kimlikler sorgulanıp işleme eklenir.

7. YAZIM.NET PROGRAMI SÖZLEŞME METNİ DEĞİŞTİRME İŞLEMLERİ

Araç Sözleşmesi İşlemleri ekranında diğer işlemlerden farklı olarak bazı alanlara (ASBIS sisteminden gelen araç bilgileri ve satıcı kimlik alanları) Serbest Modda (F8) olsa bile müdahale edilememektedir. Düzeltilebilir alanlar Serbest Modda (F8) olmasa bile, F2 tuşu ile değiştirilebilmektedir. Sözleşme metninin matbu kısımları serbest modda düzeltme yapılabilir.

(22)

F2 tuşu düzeltme yapılabilen alanlar:

a. Alıcı bilgileri

b. Alıcı Tüzel Kişilik ise Yetkili Kişi

c. Alıcı Vekalet ile yapılıyor ise Vekil Bilgileri d. Satıcı Tüzel Kişilik ise Yetkili Kişi

e. Satıcı Vekalet ile yapılıyor ise Vekil Bilgileri

Yukarıdaki bilgilerin dışında diğer alanlarda Serbest Modda dahi herhangi bir değişiklik yapılamaz.

a. Değiştirilmek istenen alan fare ile belirlenip F2 tuşuna basılır.

b. Ekrana değiştirilmek istenen alan ve o alanlar ile bağlantılı diğer alanlar gelir. Alıcıya ait bilgiler için kimlik ekranı, vekiller için vekil seçme ekranı gelir. Bu ekrandan değiştirilmek istenen alan fare ile tıklanır.

c. İstenen değişiklikler yapılarak işleme eklenir.

(23)

d. Bu değişiklikler yapıldığında, onay şerhi dahil olmak üzere, satış sözleşmesindeki ilgili yerler, yeni bilgilere göre otomatik olarak değişir.

8. PLAKA DEĞİŞİKLİĞİ İŞLEMLERİ

07.Mayıs.2010 tarih 27574 sayılı resmi gazetede yayınlanan yönetmeliğe göre, isteğe bağlı olarak, tescil plaka numarası değiştirilebilecektir. Bu durumda, alıcı, plaka değişikliği talep edip etmediğini beyan edecek, buna göre, aşağıdaki ekranda uygun seçenek işaretlenerek işleme başlanılacaktır. Eğer, alıcı, aracın mevcut plakası ile kullanmaya devam edeceğini bildirmiş ise, “Araç Yeni Kullanım Amacı” kutusundan

“Normal (Aynı Plaka İle)” seçeneği işaretlenmelidir. Eğer alıcı, yönetmelikteki şartları sağlamak kaydı ile plaka değişikliği talebinde bulunur ise, “Araç Yeni Kullanım Amacı” kutusundan “Normal (Plaka Değişikliği)” seçeneği işaretlenmelidir. Her iki durumda da, “uyarılar” kutusunda, bu durumlara ilişkin açıklama kırmızı olarak çıkacaktır.

Yerleşim yeri adresi dışındaki başka bir trafik tescil kuruluşunda kayıtlı araçları satın veya devir alanlar, plaka değişikliği talebinde bulunabileceğinden; bunun dışındaki plaka değişikliği taleplerinde, EGM tarafından satış onayı verilmemektedir.

(24)

9. ARAÇ SATIŞ İLE İLGİLİ VEZNE iŞLEMLERİ

a. Vezne programında, “Tahakkuk” (F3) ekranına gelinir.

b. Buradan 11.1 İşlem Kodu, “Kati Satış Sözleşmesi – Maktu Ücretli işlem”

çağırılır.

(25)

c. Bu işlemde, diğer tahakkuklardan farklı olarak, NPS Belge Numarası ekranı açılır. Bu ekrana, satışı yapılacak aracın plakası ve satış sözleşmesinin sol alt bölümünde bulunan NPS Belge numarası girilir.

d. Bu ekranı doldurup “Tamam” düğmesine tıklandığında, vezne programı NPS ile bağlantı kurar ve verilen bilgilere ilişkin satış sözleşmesine dayanarak NPS’den aldığı alıcı(lar)ın ad ve soyad(lar)ı, (tüzel kişilik ise ünvanı), alıcı(lar)a ait TCKN (veya tüzel kişilik ise vergi numarası) ve tescile ilişkin alınacak bedeller ile ilgili bilgileri, tahakkuk ekranına otomatik olarak yerleştirir. Açıklama alanına da, satışı yapılacak araca ait plaka gelir. Tüm bu bilgiler, hazırlanan sözleşmeye dayanarak oluşturulduğundan, el ile değişiklik yapmak mümkün değildir.

e. Burada iken Hesapla (F2) tuşu ile hesaplama ekranına geçilir.

f. Tahakkukta tescile ilişkin alınacak bedeller (tescil belgesi bedeli ve/veya trafik belgesi bedeli) bulunmaktadır. Bu ücretlerden hangilerinin alınması gerektiğini, sözleşme içeriğine göre, Yazım.NET tarafında sözleşmeyi hazırlayan personel belirleyip NPS sistemine iletilmiş olduğundan, hesaplama tuşuna basıldığında, NPS’deki bu bedeller otomatik olarak tahakkuka yansıtılır.

(26)

g. Daha sonra “Kayıt ve Makbuz” tuşuna (F5) tıklanır. Bu aşamada vezne, tekrar NPS aracılığı ile ASBİS ile irtibat kurarak, sözleşmenin hazırlanmasından bu yana geçen zaman içerisinde, satışa engel yeni bir durum olup olmadığını kontrol eder. Eğer yeni bir engel yok ise satışın yapıldığına dair bilgiler NPS aracılığı ile ASBİS’e gönderilir ve aynı anda makbuz otomatik olarak yazıcıdan bastırılır, yevmiye numarası, tarih ve saati bilgisi ASBIS’e bildirilir.

Yevmiye bildirimi başarılı olursa program bunu aşağıdaki mesaj ile ASBIS’den alınan onay numarası ile birlikte bildir.

(27)

(Eğer, bu aşamadaki ASBIS’in cevabı, satışa engel yeni bir durum oluştuğu yönünde ise, vezne ekranına, satışa engel durum hakkında açıklama gelir ve yevmiye numarası verilmez, makbuz kesimi yapılmaz. )

h. Makbuz basımından sonra, alıcı, “Tescile İlişkin Geçici Belge” basım işlemi için veznede, tahakkuk ekranındaki İşlemler menüsünde bulunan “Tescile İlişkin Geçici Belge Bas” seçeneğine geçilmeli veya Yazım.NET programını kullanan personele yönlendirilmelidir. Vezne veya Yazım.NET programı tarafından plaka numarası ve NPS Belge numarası ile sorgulanarak

“Tescile İlişkin Geçici Belge” yazdırılır. (Belge basımına ilişkin adımlar

“Tescile İlişkin Geçici Belgenin Yazdıırlması” bölümünde anlatılmıştır) i. Satışın yapıldığı anda eğer herhangi bir teknik problemden dolayı ASBİS’e

yevmiye bilgileri bildirilemez ise program yapılamayan bildirimler için uyarır.

Bu bildirimler ASBİS’e iki şekilde bildirilebilir.

i. Vezne programında tahakkuk ekranındaki “İşlemler” menüsünde bulunan “Araç Satış Yevmiye No Bildirimi” seçeneğinden,

ii. TNBONLINE sitesinde “Kurumsal entegrasyon” menüsü altında bulunan “Araç Satış İşlemleri” seçeneğinde gelen “Araç Satış Bildirimi” seçeneğinden (yetkili elektronik anahtarı ile)

10. TESCİLE İLİŞKİN GEÇİCİ BELGENİN YAZDIRILMASI

Tescile İlişkin Geçici Belge, Vezne veya Yazım.Net programından yazdırılmaktadır. Eğer herhangi bir sebepten dolayı bu programlardan alınamaz ise, TNBONLINE internet sitesindeki “Araç Satış İşlemleri”

ekranından da (yetkili elektronik anahtar ile) alınabilmektedir.

Tescile ilişkin geçici belge XPS formatında olduğundan, internet gezgininden bastırılabilmesi için belgenin “Microsoft Internet Explorer” ile açılması gerekir.

Mozilla, Firefox, Safari, Google Chrome gibi diğer internet gezginlerinde bu belge görüntülenemeyebilir.

1. Tescile İlişkin Geçici Belgenin Yazım.Net programından Yazdırılması a. Tescile ilişkin geçici belgenin dökümü Yazım.NET’ten şu şekilde

yapılmaktadır. Yazım.NET ana ekranda iken, sol tarafta bulunan “İnternet Hizmetleri” altındaki “Tescile İlişkin Geçici Belge” seçeneğine tıklanmalıdır.

Bu dökümün, sözleşme işleminin hazırlandığı bilgisayardan yapılması şartı yoktur, aynı Noterlikteki TNB güvenli ağına bağlı herhangi bir Yazım.NET programından belge dökülebilir.

(28)

b. Karşınıza “Tescil Belgesi Sorgulama Ekranı” gelecektir. Buraya Plaka, NPS Belge No (yazıcıdan satış sözleşmesini çıkarttıktan sonra kağıdın sol alt bölümünde yer alan NPS belge numarası örnek:20100309-580) girilmelidir.

“Sorgula” düğmesi, bu satışa ait tescil belgesini sorgular ve sonucu ekrana getirir.“Yazdır” düğmesi işlemi sorgulayıp tescile ilişkin geçici belgeyi doğrudan yazıcıya gönderir.

2. Tescile İlişkin Geçici Belgenin Vezne programından Yazdırılması a. Vezne Programı ana ekranda iken, Tahakkuk (F3) ekranında geçilir.

b. “İşlemler” menüsünden “Tescile İlişkin Geçici Belge Bas” seçilir.

c. Program araç plakasını ve NPS belge numarasını sorgular. Bilgiler doldurulup Tamam düğmesi seçilir.

(29)

d. Tescile İlişkin Geçici Belge Hazırlandığında Program aşağıdaki mesaj ile bilgi verir.

3. Tescile İlişkin Geçici Belgenin TNBONLINE üzerinden Yazdırılması a. TNBONLINE sitesine üye girişi yapılır

b. “Kurumsal Entegrasyon” bölümü altındaki “Araç Satış İşlemleri”

ekranından TESCİLE İLİŞKİN GEÇİCİ BELGE YAZDIRILMASI bölümüne girilir. Bu ekranda NPS Belge No, Plaka No, Yevmiye No bilgileri doldurulup TESCİLE İLİŞKİN GEÇİCİ BELGEYİ AL düğmesi seçilir

c. Tescile ilişkin geçici belgenin hazırlandığını bildiren ekrandan Tamam düğmesi ile devam edilir. Ekrana belge görüntüsü gelir.

(30)

Araç tesciline İlişkin Geçici Belge Üzerinde Satış Yevmiye No alanında Yevmiye Referans Numarası Bilgisi gösterilmektedir.

11. SATIŞ BİLDİRİMİ İŞLEMLERİ

Satışın yapıldığı anda, eğer herhangi bir teknik problemden dolayı ASBİS’e yevmiye bilgileri (yevmiye numarası, tarih ve saati) bildirilemez ise, program aşağıdaki mesaj ile kullanıcıya bilgi verir.

1. Vezne Programından ASBİS’e Bildirim Yapılması a. Ana menüde iken Tahakkuk (F3) ekranına girilir.

(31)

b. “İşlemler” Menüsü / “Araç Satışı: Yevmiye No Bildirimi” menüsü açılır.

c. Bildirimde bulunulacak Yevmiye Numarası “Yevmiye No” alanına girilip Devam Et düğmesi ile devam edilir.

d. Program bilgilerin doğruluğunu kontrol etmeniz için satış bilgilerini gösterir.

Eğer bildirimde bulunulacak yevmiye bilgileri doğru ise Devam Et düğmesi ile devam edilir.

(32)

e. Sonraki adımda program size Araç Plaka ve NPS Belge No bilgilerini doğrulama ekranını getirir. Bilgiler doğru ise Devam Et düğmesi ile devam edilir.

f. Bildirim başarılı bir şekilde tamamlanırsa, program bildirimde bulunulan yevmiye numarasını ve ASBİS Onay Numarasını gösterir.

2. TNBONLINE Sitesi Üzerinden ASBİS’e Bildirim

Eğer, kanuni bildirim süresi boyunca Noterlikte tamamen internet erişimi kesilmiş ise, bu bildirim elektronik anahtar olmak kaydı ile TNBONLINE sitesi üzerinden de yapılabilmektedir.

Bildirimler aşağıdaki adımlar izlenerek yapılır.

a. TNBONLINE sitesine üye girişi yapılır.

b. “Araç Satış İşlemleri” sayfasından NOTERLİK PAYLAŞIM SİSTEMİ (NPS) ARAÇ SATIŞ BİLDİRİMİ seçeneğine girilir.

c. Bildirim yapılacak NPS belge No, Plaka No, Yevmiye No, Yevmiye Tarihi ve Yevmiye Saati bilgileri doldurulur. (Yevmiye saati, yukarıda anlatılan 1-d maddesindeki ekrandan öğrenilebilir) Eğer bildirimi yapıp arkasından tescile ilişkin geçici belgenin de otomatik olarak basılması istenirse, Bu bildirimle birlikte tescile ilişkin geçici belgeyi de

(33)

bastırmak istiyorum seçim kutusu işaretlenir. BİLGİLERİ GÖNDER düğmesi seçilir.

d. Bildirim başarılı olursa, bildirimin yapıldığına dair uyarı ekranı gelir.

e. Eğer Tescile ilişkin geçici belgenin de basılması istenmiş ise ekrana tescile ilişkin geçici belge de açılır. Yazdırma seçeneği ile belge yazıcıya gönderilir.

12. ARAÇ SATIŞI İLE İLGİLİ VEZNE PROGRAMINDA ve RAPORLARDA YAPILAN İLAVE ve DÜZENLEMELER

1. Araç Satışı ile ilgili programda yapılan ilave ve düzenlemeler

a. Vezne 4.3.0.3 ile birlikte, ana ekrandaki “İnternet İşlemleri” menüsü altına

“Araç Satış – Bağlantı Testi” seçeneği gelmiştir. Bu seçenek ile, hem araç satış hem de kullanıcı kimlik doğrulama sistemleri ile bağlantı testleri otomatik olarak tek adımda yapılabilir. Bu testler, sadece Noterlik ile TNB arasındaki bağlantıları kontrol eder. TNB ile EGM arasındaki bağlantı, ancak satış işlemine ilişkin bir sorgu ya da bildirim esnasında NPS tarafından size bildirilecektir.

(34)

b. Vezne 4.3.0.3 ile birlikte, tahakkuk ekranına araç satış işlemleri esnasında gelen bir bilgilendirme panosu ile, yapılan işleme ait NPS’den gelen ilgili bilgisi, plaka ve NPS Belge numarası, daha kolay okunur bir şekilde gösterilmeye başlandı.

c. Araç Satış işleminde, sonuç aynı anda elektronik ortamda ASBİS’e bildirildiği için, yapılan işleme ait yevmiyeye ilişkin “Silme” (iptal) ve

“Değiştirme” seçenekleri kaldırılmıştır. Silmek veya düzeltmek için eski yevmiyeler çağrıldığında Araç Satış İşlemlerine ait yevmiye satırları kırmızı olarak gözükür ve program işlemin yapılmasına izin vermez.

d. Benzer sebeplerden dolayı, toplu silme işleminde araç satış işlem kayıtlarının silinmesi engellenmiştir.

e. Her araç satış işlemi tek yevmiyede kesilmelidir. Bu sebeple bir satış için birden fazla yevmiye numarası atanmasına izin vermeyeceğinden, tahakkuk ekranında yevmiye adedi “1” olmalıdır. Bu değer değiştirilmeye çalışılır ise, aşağıdaki uyarı mesajı ekrana gelecektir.

(35)

f. Araç satış işlemlerinde tescile ilişkin bedeller, aracın alıcı tarafından kullanım şekline göre değişeceğinden, ön hesaplamada, trafik belgesi bedelinin alınıp alınmayacağı belirsizdir. Bu sebeple aşağıdaki ön uyarı ekrana gelecektir.

g. Tarife ve Kademe Ayarlarına 7501 kodlu “Tescil Belgesi Bedeli” ve 7502 kodlu “Trafik Belgesi Bedeli” adında iki yeni tarife değeri eklenmiştir.

h. Toplu Onarım bölümüne Tescil Belge Bedeli ve Trafik Belgesi Bedeli satırları eklenmiştir.

(36)

2. Araç Satışı İle İlgili Raporlarda Yapılan İlave ve Düzenlemeler

a. Araç satış makbuzunda, tescile ilişkin tahakkuk ettirilen bedeller için

“Araç Tescil Belgesi Bedeli” ve/veya “Araç Trafik Belgesi Bedeli” adında 2 adet yeni satır eklenmiştir. Makbuzun altındaki bölümde bu bedeller

“değerli kağıt” bölümünde gösterilmekte olup, buradaki bedelin açıklaması, en aşağıda yer almaktadır.

b. Soruşturma makbuz görünümüne tescil belge bedeli, değerli kağıt kolonunda gösterilmektedir. Ayrıca soruşturma ana ekranına trafik ve tescil belgesi bedellerine ilişkin kolonlar eklenmiştir.

(37)

c. Yevmiye raporuna araç tescil kolonu eklenmiştir.

d. Yevmiye raporunun alt toplamlar bölümüne Araç Tescil/Trafik Belge Bedeli toplam ve adet bilgileri eklenmiştir. Bu bilgiler, dönem başından bu yana (içinde bulunulan gün dahil) tahakkuku yapılan trafik ve tescil belgesi toplam bedellerini ve toplam adetlerini göstermektedir. Bu bilgilere, toplu onarımdan girilen değerler dahil değildir.

e. Bilgi tabloları altına “Araç Satış Tescil İşlemleri Raporu” eklenmiştir.

Bu rapordan, satışı ve bildirimi yapılan tüm işlemlerin “ASBİS Onay Numarası” takip edilebilmektedir. Teknik bir sorun nedeni ile bildirimi yapılamamış bir satış işlemi için onay numarası listede görünmeyecektir.

(38)

f. Dönemlik Vergi Dökümlerine “M.A.Tescil Belgesi Bedeli” ve “M.A Trafik Belgesi Bedeli” satırları ile bu belgelere ait adet bilgisi eklenmiştir.

g. Aylık İş Cetveli Raporunda Hazine Gelirleri bölümüne “Araç Belge Bedeli” satırı eklenmiştir.

(39)

13. ELEKTRONİK ORTAMDA ARAÇ SATIŞI İŞLEM KOD LİSTESİ

Vezne Programı - Araç Satış İşlem Kodları

Elektronik Ortamda ASBİS üzerinden Yapılan Satışlara Ait Kodlar 11.1 : Kati satış sözleşmesi – Maktu Ücretli:

11.3 : Mülkiyeti Muhafazalı Satış Sözleşmesi 11.4 : Kati satış sözleşmesi – Araç + Plakalı

ASBİS Üzerinden İşlem Yapılmayan Satışlara Ait Kodlar

11.2 : Kati satış sözleşmesi – binde 8.25 Damgalı Diğer Araçlar (Faturalı Satışlar için)

11.6 : Mülkiyeti Muhafaza Satış Sözleşmesi Tescili 11.9 : Kati satış sözleşmesi – Hurda Araç

El ile Bilgi Girişi Yapılan İşlem Kodları

11.21 : Kati satış sözleşmesi – Maktu Ücretli El İle Girilen (İş makinaları ve zirai araçlar için)

11.23 : Mülkiyeti Muhafazalı Satış Sözleşmesi El İle Girilen 11.24 : Kati Satış Sözleşmesi – Araç + Plakalı El İle Girilen Yazım.Net Araç Satış İşlem Kodlar

Elektronik Ortamda ASBİS üzerinden Yapılan Satışlara Ait Kodlar

11.1 : Araç Satış Sözleşmesi (Ticari plakalı araçlarda plaka bedeli yazılmak sureti ile bu koddan hazırlanabilir. Rehin ve haciz baki kalmak kaydı ile yapılacak araç satışları da bu koddan hazırlanır)

11.3 : Mülkiyetin Saklı tutulması Kayd. Satış Sözleşmesi 11.4 : Araç Hibe Sözleşmesi

ASBİS Üzerinden İşlem Yapılmayan Satışlara Ait Kodlar 11.11 : İş Makinası Satış Sözleşmesi

11.12 : Hurda Araç Satışı

El ile Bilgi Girişi Yapılan İşlem Kodları 11.21 Araç Satış Sözleşmesi – Elle Girilen

11.23 Mülkiyetin Saklı tutulması Kayd. Satış Sözleşmesi – Elle Girilen 11.24 Araç Satış Sözleşmesi – Rehinli

11.25 Araç Satış Sözleşmesi – Hacizli