8. EZBER DERSİ
ِمي ِحهرلا ِنَْحْهرلا ِهللَّا ِمْسِب
َِلاهصلا اوُلِمَعَو اوُنَمَآ َنيِذهلا ُلِخْدُي َهللَّا هنِإ اَاِهَْحْ ْنِم مِرَْجْ ت اهنَن ِ ا
ُديِرُي اَم ُلَعْفَ ي َهللَّا هنِإ ُراَاْ نَْلْا
Muhakkak ki Allah, iman edip salih ameller işleyenleri içinden ırmaklar akan cennetlere koyacaktır. Şüphesiz Allah, dilediğini yapar.
Hac Suresi 22/14. Ayet
Bu dersimizde Hac Suresinin 22/14. Ayetinin son cümlesine ديري ام لعفي الله نا çalışacağız. Bu cümle içerisinde iki tane fiil görmekteyiz. Birinci fiil yapmak َل َعَ
ف fiili, ikinci fiil istedi َ دا َرَ
أ fiili. Bu fiillerin çekimlerini aşağıda görebilirsiniz.
ِمي ِحهرلا ِنَْحْهرلا ِهللَّا ِمْسِب
َِلاهصلا اوُلِمَعَو اوُنَمَآ َنيِذهلا ُلِخْدُي َهللَّا هنِإ اَاِهَْحْ ْنِم مِرَْجْ ت اهنَن ِ ا
ُراَاْ نَْلْا ُديِرُي اَم ُلَعْفَ ي َهللَّا هنِإ
Muhakkak ki Allah, iman edip salih ameller işleyenleri içinden ırmaklar akan cennetlere koyacaktır. Şüphesiz Allah, dilediğini yapar.
Hac Suresi 22/14. Ayet
Yaptı َل َعَ
ف yapar/yapıyor ل َعْ
فَي , istedi َ دا َرَ
أ ister/istiyor دي ِر ي görüldüğü gibi yaptı َل َعَف fiilinin başına ye harfini getirerek yapar/yapıyor ل َعْ
ف َي anlamını elde ediyoruz. Aynı şekilde istedi َ دا َرَ
أ fiilinin
başına ye harfini getirerek şidiki-geniş (muzari) zamanı ister/istiyor دي ِر ي anlaını elde ediyoruz.
Tabii bu arada istedi دا َرَ َ
أ fiilinin düzensiz bir fiil olduğuna dikkat edelim. Bir fiilin düzensiz fiil olduğunu nasıl anlıyorduk? Harfleri içerisinde elif, vav, ye harflerinden birisini ى و ا bulunduran fiil düzensiz fiil oluyordu. Ve düzensiz fiillerin çekimleri düzenli fiiller َبَ
هَ ذ َبَ
تَ ك َج
َسَ
ل gibi olmuyordu.
Bu kısa hatırlatmalardan sonra konumuza dönecek olursak للّا َ َ َّ
ن ِإ şüphesiz Allah, ل َع ْفَي yapar/yapıyor. Ayeti baştan alırsak ل َعْ
ف َي للّا َ َ َّ
ن ِإ şüphesiz Allah yapar/yapıyor. Derslerimizde ام
‘nın olusuzluk eki ve “ne” anlamlarına geldiklerini söylemiştik. Ayette ام ne anlaında geçiyor.
Olumsuz olma ihtimali yok zaten. ام nın ayette hangi anlama geldiğini zaan içerisinde ayetleri göre göre öğreneceğiz. İstedi دا َرَ َ
أ ister/istiyor دي ِر ي idi. O zaman ديِر ي ا َم ne isterse anlamına geliyor. Ayete baştan sona bakacak olursak دي ِر ي ا َم ل َع ْفَي َ َللّا َّنِإ “Şüphesiz Allah, dilediğini yapar.”
“Şüphesiz Allah, istediğini yapar.” Şeklinde anlamamız mümkün. Lütfen, sizlerde bu dersimizde çalışmış olduğumuz ُديِرُي اَم ُلَعْفَ ي َهللَّا هنِإ ayetindeki fiilleri hatta ayetin tamamını bu https://www.kuranmeali.com/ArapcaAra.php link aracılığı ile Kur’an-ı Kerim’de aratınız.
Son olarak bu dersimizde ayette geçen dehale girdi لخد fiiline dikkat etmemiz gerekiyor.
Ahmet sınıfA girdi فصلا لخد دمحا aynı cümleyi Ahmet sınıfA giriyor şeklinde söylemek istersek fiilin şimdiki-geniş (muzari) zaman şeklini kullanacağız yani cümlemiz فصلا لخدي دمحا Ahmet sınıfA giriyor şeklinde olacak. Ancak ayete geçen لخد fiiline dikkat edecek olursak yedhulu ْ َي
د خ
ل şeklinde değil. Ye harfinin üzerinde ُ kurdele var. Muzari fiilerde başta ye harfi oluyor, bu ye harfi ikinci harfe yuvarlar, cezm işareti ile bağlanıyor ve üzerinde kurdele bulunuyordu. Ayette ise ye harfinin üzerinde kurdele olduğunu görüyoruz. Bu konuya ileride değineceğiz ancak şimdilik bu farklı durumu fark etmemiz son derece önemli. Fiil dehale girdi لخد, girer/giriyor لخْ
د َي ancak ayette ise yudhulu ل ِخْ
د ي girdirir mealde cennetlere koyacaktır şeklinde görmekteyiz. Aynı şekilde den, dan anlamına gelen ْن ِم harfi cerine de dikkat edelim.
ِمي ِحهرلا ِنَْحْهرلا ِهللَّا ِمْسِب
َهللَّا هنِإ ُلِخْدُي
َِلاهصلا اوُلِمَعَو اوُنَمَآ َنيِذهلا اَاِهَْحْ ْنِم مِرَْجْ ت اهنَن ِ ا
ُديِرُي اَم ُلَعْفَ ي َهللَّا هنِإ ُراَاْ نَْلْا
Muhakkak ki Allah, iman edip salih ameller işleyenleri içinden ırmaklar akan cennetlere koyacaktır. Şüphesiz Allah, dilediğini yapar.
Hac Suresi 22/14. Ayet
َل َع َ ف َل َع َ
ْ ف ت َ
ل َع َ ف ت ْ
ل َع َ
َ ف ت ْ
ل َع َ ِت ْ ف
ل َع َ ف
ا َ ن ْ
ل َع َ ف ْم ت ْ
ل َع َ ف او ُ
ل َع َ ف
ل َع ْ ف َ
أ ل َع ْ
ف َ ن
ل َع ْ ف َ
َ ت نو ُ
ل َع ْ ف َ
ت ل َع ْ
َ ف َي نو ُ
ل َع ْ ف َي
َ دا َر َ
ْ أ ت دا َر َ َ
أ ت ْ
د َر َ
َ أ ت ْ
د َر َ ِت ْ أ
د َر َ أ
ا َ ن ْ
د َر َ أ ْم ت ْ
د َر َ أ او دا َر َ
أ
ديِر ُ دي ِر ن أ
دي ِر ت
َ نو دي ِر ت دي ِر ي
َ نو دي ِر ي
YouTubedeki ders videolarımızın 16.sunda istemek fiili ile ilgili örneklerin bazılarını aşağıda görebilirsiniz. Tamamı ve okunuşları için lütfen https://youtu.be/48mwRRntPz0 linke tıklayınız.
َأ َر َدا .
İstedi.
بهذي نا دارا ا
.رازابلا لى
Çarşıya gitmek istedi.
بهذي نا دارا ا
.قوسلا لى
Çarşıya gitmek istedi.
I want to go.
I wanted to read.
I like shopping.
.ماعطلا دارا
Yemeği istedi.
.زبلخا دارا
Ekmeği istedi.
.ءالما دارا
Suyu istedi.
ماشلا دارا
Çayı istedi.
بيللا دارا
.
Sütü istedi.
ةواقلا دارا .
Kahve istedi.
.َبيِلَح ْ َداَرَا
Süt istedi.
.َةَوْاَ ق ْ َداَرَا
Kahve istedi.
؟دارا اذام
Ne istedi?
؟ديري اذام
Ne istiyor?
ءالما ديري .
Su istiyor.
ءالما دارا .
Su istedi.
تىم دارا
؟
Ne zaman istedi?
دارا ليلق لبق .
Biraz önce istedi.
دارا نم
؟
Kim istedi?
ملعلما .
Öğretmen.
ةملعم .
Bayan öğretmen.
ملعلما دارا .
Öğretmen istedi.
؟ملعلما دارا اذام
Öğretmen ne istedi?
ُملعلما لاق اذام
؟
Öğretmen ne dedi?
َم َذا َعلما ا َق ُم ِ ل
َل َلا َك
؟
Öğretmen sana ne dedi?
َم َذا َعلما ا ِ ل َم َلاَق ُة ْت
؟َك َل
Bayan öğretmen sana ne dedi?
لما اَذاَم
؟ ِكَل َلاَق ُمِ لَع
Öğretmen sana bayana ne dedi?
لما اَذاَم َمِ لَع
َلاَق ُة ْت
؟ ِكَل
Bayan öğretmen sana bayana ne dedi?
؟ مكل لاق ملعلما اذام
Öğretmen size ne dedi?
اذام دارا
؟كنم ملعلما
Öğretmen senden ne istedi?
ملعلما اذام دارا
؟ مكنم
Öğretmen sizden ne istedi?
.ٌبِناَو
Ödev.
.ُبِناَولا .َكُب ِناَو
Senin ödevin.
.ْمُكُبِناَو
Sizin ödeviniz.
.ٌلِزْنَم
Ev.
. ِلِزْنَلما ُبِناَو
Ev ödevi.
َا ُمِ لَع لما َر َدا .
Öğretmen istedi.
.َداَرَأ ُمِ لَع لما
Öğretmen istedi.
.َبِناَولا دارا ُمِ لَع لما
Öğretmen ödevi istedi.
.َكْنِم َبِناَولا دارا ُمِ لَع لما
Öğretmen ödevi senden istedi.
ِكْنِم َبِناَولا دارا ُمِ لَع لما .
Öğretmen ödevi senden istedi.
.ْمُكْنِم َبِناَولا دارا ُمِ لَع لما
Öğretmen ödevi senden istedi.
ُمِ لَع لما َبِناَولا دارا
ْنِم ُه .
Öğretmen ödevi ondan erkekten istedi.
ُمِ لَع لما َبِناَولا دارا
.اَاْ نِم
Öğretmen ödevi o bayandan istedi.
ُمِ لَع لما َبِناَولا دارا
ْنِم ميلس .
Öğretmen ödevi Selim’den istedi.
ْ دارا سدقم َبِناَولا
.ُهْنِم
Mukaddes ödevi ondan erkekten istedi.
ةيجدخ ْ دارا
َبِناَولا .اَاْ نِم
Hatice ödevi ondan bayandan istedi.
ْ دارا لوهب َبِناَولا
ْنِم ميلس .
Betül ödevi Selim’den istedi.
َمِ لَعُلما ُة ْ دارا َبِناَولا ْنِم
بنيز .
Öğretmen ödevi Zeynep’ten istedi.
َمِ لَعُلما ُة ْ دارا َبِناَو .َك
Öğretmen ödevini senin ödevini istedi.
َبِناَو دارا ُمِ لَعُلما
. ِك
Öğretmen ödevini senin bayan ödevini istedi.
َمِ لَعُلما ُة ْ دارا َبِناَو . ِك
Öğretmen ödevini senin bayan ödevini istedi.
نَم
؟َبِناَولا دارا
Ödevi kim istedi?
َمِ لَعُلما ُة ْ دارا .َبِناَولا
Öğretmen ödevi istedi.
YouTubedeki ders videolarımızın 19.sunda yapmak fiili ile ilgili örneklerin bazılarını aşağıda görebilirsiniz. Tamamı ve okunuşları için lütfen https://youtu.be/WAGdFW3AGJo linke tıklayınız.
لعف .
Yapmak.
وه لعف .
O yaptı.
؟لعف اذام
O ne yaptı?
. يسركلا لىع سلج
Sandalyeye oturdu.
؟لعف اذام
O ne yaptı?
.ضرلأا لىع سلج
Yere oturdu.
؟لعف اذام
O ne yaptı?
. ز تخلا ى رتشا
Ekmek aldı.
؟لعف اذام
O ne yaptı?
َ ن
َ ظ َر ِةرايسلا لىا .
َ ةرايسلا رظن .
Arabaya baktı.
؟لعف وه اذام
O ne yaptı?
ياشلا ب ر ش
Çay içti.
؟لعف وه اذام
O ne yaptı?
لكأ .
Yemek yedi.
؟لعف اذام
O ne yaptı?
بهذ ِةسردملا لىا
.
Okula gitti.
؟لعف وه اذام
O ne yaptı?
بهذ ِلمعل لىا
.
İşe gitti.
؟لعف وه اذام
O ne yaptı?
ِك أرق ِت ابا .
Kitap okudu.
؟لعف وه اذام
O ne yaptı?
لاق .
Söyledi. Dedi.
ملكت .
O konuştu.
ثدحت لىا
ملعملا .
O öğretmen ile konuştu.
؟لعف وه اذام
O ne yaptı?
ثدحت لىا
هملعم .
O öğretmeni ile konuştu.
ةسردملا ي ف ثدحتو هملعم عم ثدحت ز .
O öğretmeni ile konuştu okulda konuştu.
؟لعف وه اذام
O ne yaptı?
ِلا َو د .
Baba.
هدلاو .
Onun babası.
ِلا َو د َّرلا ِل ج .
Adamın babası.
َو عم ِلا ِد ِه .
Babasıyla.
؟لعف وه اذام
O ne yaptı?
َ ت
َّ َح
َ د ث ِو لىا ِلا ِد ِه .
َ ت
َّ َح
َ د ِع َم ث ِو ِلا ِد ِه .
Babasıyla konuştu.
؟تلعف وه اذام
O ne yaptı?
ملأا .
Anne.
ِلا َو
َ د ت
ُ ه أ . م َّرلا ِل ج .
Onun annesi. Adamın annesi.
َو عم
َ ِلا ِت د ِه .
Annesiyle.
ثدحت لىا
ِلا َو
َ د ِت ِه .
ثدحت ِع َم
ِلا َو
َ د
ِت
ِه
.
Annesiyle konuştu.
؟لعف اذام
O ne yaptı?
خبطملا ي ف هتدلاو عم ثدحت ز .
Annesi ile mutfakta konuştu.
؟لعف وه اذام
O ne yaptı?
َ د َر
َّ َس دلا ْر َس .
Ders çalıştı.
؟سرد نيأ
Nerede ders çalıştı?
ِةسردملا ي ف سرد ز .
Okulda ders çalıştı.
؟لعف اذام
O ne yaptı?
ى رتشا ةرايس
.
Araba satın aldı.
َ ةرايسلا ى رتشا .
Arabayı satın aldı.
؟لعف وه اذام
O ne yaptı?
دمحأ عم ءاشعلا لوانت .
Ahmet ile yemek yedi.
ةلاسر بتك لىا
ميلس
.
Selim’e mektup yazdı.
. ت َ ْ ن َ
ا
Sen. Erkek.
اذام
َ ا ف تن
ْ َع
َ ل ت
؟
Sen ne yaptın?
. ت َ ْ ن َ
ا
Sen. Bayan.
اذام
َ ا ف تن
ْ َع ِت ل
؟
Sen ne yaptın?
؟سمأ لعف اذام
؟ةحرابلا لعف اذام
O dün ne yaptı?
لعف اذام ت
؟سمأ
لعف اذام ت
؟ةحرابلا
Sen dün ne yaptın?
لعف اذام ت
؟سمأ
لعف اذام ت
؟ةحرابلا
Sen dün ne yaptın?
ةسردملا ي ف لعف اذام ز
؟سمأ
O dün okulda ne yaptı?
سمأ ةسردملا ي ف سرد ز .
Dün okulda ders çalıştı.
سمأ ةسردملا ي ف بتكلا أرق ز
.
Dün okulda kitap okudu.
ل ز زتملا ي ف لعف اذام ز ا
؟سم
Dün evde ne yaptı?
َ ف اذام
ْ َع
َ ل ل ز زتملا ي ف ز ت ا
؟سم
Dün evde ne yaptın?
َ ف اذام
ْ َع ِت ل ل ز زتملا ي ف ز ا
؟سم
Dün evde ne yaptın? Bayan.
سمأ ل ز زتملا ي ف نآرقلا أرق ز
Dün evde Kur’an okudu.
Örnek cümleleri tamaı ve okunuşları için lütfen https://youtu.be/WAGdFW3AGJo linke tıklayınız.
ِمي ِحهرلا ِنَْحْهرلا ِهللَّا ِمْسِب
َِلاهصلا اوُلِمَعَو اوُنَمَآ َنيِذهلا ُلِخْدُي َهللَّا هنِإ مِرَْجْ ت اهنَن ِ ا
ْنِم اَاِهَْحْ
ُراَاْ نَْلْا ُديِرُي اَم ُلَعْفَ ي َهللَّا هنِإ
Muhakkak ki Allah, iman edip salih ameller işleyenleri içinden ırmaklar akan cennetlere koyacaktır. Şüphesiz Allah, dilediğini yapar.
Hac Suresi 22/14. Ayet
Bu dersimizde çalıştığımız ديري ام لعفي الله ن “Şüphesiz Allah, dilediğini yapar.” Ayetini Kur’an-ı ا Kerim’de aratalım lütfen. Aşağıdaki link aracılığı ile ayetimizi aratırken harflerin üzerine işaretlerini koymadan resimdeki gibi yazacağız. Çalışmalarınızda başarılar dileriz.
