Prof. Dr. Ayşe Meral TÖREYİN Gazi Eğitim Fakültesi
Güzel Sanatlar Eğitimi Bölümü
Müzik Eğitimi Anabilim Dalı
Müzik ve Ses Eğitimi
17 Nisan 2013 Gazi
Üniversitesi Tıp Fakültesi
Plan
⚫ Müzik
⚫ Ses Müziği
⚫ Ses Eğitimi
⚫ Ses Eğitimi Türleri
⚫ Ses Eğitimi Ögeleri
⚫ Ses Eğitiminde İlkeler
⚫ Ses Eğitiminde Temel Davranışlar
⚫ Ses Eğitiminde Yöntemler
Müzik
Duygu, düşünce, izlenimleri, olayları,
düzenlenmiş ritmlerle ve uyuşumlu seslerle estetik ve bütüncül bir yapıda anlatma
sanatıdır.
Ses Müziği
⚫ İnsan sesi ile seslendirilmek üzere bestelenmiş müzik.
⚫ Sözlü müzik
⚫ Vokal (sözsüz) müzik
Ses Eğitimi
Konuşma ve şarkı söylemede sesin doğru, güzel ve etkili kullanılması amacına yönelik olarak, genel, amatör ve mesleki müzik eğitiminde, dil ve konuşma bozukluklarının tedavisinde toplu ve/veya bireysel olarak uygulanan disiplinler arası bir özel alan eğitimidir.
Ses Eğitimi Türleri
•Şarkı söyleme
•Şan
•Koro
•Konuşma
Ses Eğitiminin Ögeleri
•Solunum
•Fonasyon
•Rezonans
•Artikülâsyon
Ses Eğitimi Türlerine Göre Amaçlar
•Şarkı Söyleme
•Her tür müzik eserinin her düzeye yönelik seslendirilmesi amaçlı
•Şan•Opera-operet-koral-sahne eserlerinin seslendirilmesine yönelik
•Koro
•Her tür ve düzeyde koro eserleri ile konuşma korolarının eğitimine yönelik
•Konuşma
•Günlük konuşma ve mesleğini konuşarak yürütenlere yönelik
•Tedavi amaçlı
Ses Eğitiminde İlkeler
⚫
Doğal ses oluşumuna aykırı değildir,
⚫
Düzenli bir solunumla, gırtlak altı (subglottik) basınç çok iyi ayarlanır,
⚫
Ses bölgeleri (rejistrler), yerine göre uygun ve doğru olarak kullanılır,
⚫
Ses, anatomik yapı özelliklerinin dışındaki tonlarda zorlanmaz,
⚫
Artikülâsyon, konuşmada ve şarkıda dilin gereklerine uygun olarak oluşturulur,
⚫
“Konuşur gibi” şarkı söylenir,
⚫
Sesi üretme ve kullanmada ergonomik davranılır,
⚫
Müziğin gerekleri yerine getirilir,
⚫
Ses eğitiminin temelden en ileri düzeye kadar her türünde ve her aşamasında, eğitimcilik ve
öğretmenlik mesleğinin gereklerine uygun
davranılır.
Ses Eğitiminde
Temel Davranışlar
•SOLUNUM
•Soluk denetim ve kontrolü
•FONASYON
•Ses üretim denetim ve kontrolü
•REZONANS
•Tını denetim ve kontrolü
•ARTİKÜLASYON
•Dil denetim ve kontrolü
Temel Davranışlar ve Koordinasyon
• Koordinasyon
•Solunum
•Fonasyon
•Rezonans
•Artikülasyon
Ses Eğitiminde Çoklu Sarmal Yöntem
SOLUN FONASY UM
ON REZONANS
ARTİKÜLASY ON
Doğal Rezonans Şancı
Rezonansı
Atak
Göğüs Rezonansı Kafa
Rezonansı
Solunum desteği
Rejistr Geçişleri Fonasyona
Başlama
Fonasyon Bitirişi
Ünlülerin Artikülasyonu
POSTÜR
Ünsüzlerin Artikülasyonu
Müzikal ite
Entonasy on
Yorum
Solunum
•Soluk alma
•Tutma
•Atak
•Kullanma
•Soluk verme
KONTROLSÜZ GÜÇ GÜÇ DEĞİLDİR!!!
Atakla Fonasyon Oluşturma Süreci
(Genişletilmiş /Yavaşlatılmış Süreç)
• Soluk al ve tut
• Soluk al ve tut
• Soluk kullan
• Bir miktar soluk ver (cama buhar yapar gibi üfle)
• Soluk kullan
• Soluk basıncını arttır ve ses oluştur
• Ses tellerinin kapanışını hisset
• Soluk kullan
• Ses oluşturmayı kes
• Ses tellerinin açılışını hisset
• Soluk kullan
• Soluk vermeye devam et
• Soluk kullan
• Soluk vermeyi de kes
• Soluk bırak
• Kullandıktan sonraki soluğu tamamen bırak ve rahatla
Fonasyona Başlama
•Havalı Fonasyon
•Sert Fonasyon
•Sıkıştırılmış Fonasyon
•Yumuşak Fonasyon
Fonasyon Bitirişleri
•Havalı
•Ses telleri arasında açıklık kalır
•Ses havalı biter
•Sert
•Sesin bitirilmesi ani ve sert olarak gerçekleştirilirse ses telleri sert olarak kapanır
•Tonda kırılmalar olur
•Yumuşak
•Sesin bitirilmesi bilerek, rahat bir biçimde gerçekleştirilir
•Ses, gırtlak altı basıncın gittikçe azaltılması veya ses tellerinin yumuşak bir biçimde kapatılmasıyla sonlandırılır
Rezonans Türleri
Doğal rezonans
•Sesin baş ve boyun bölgesinde oluşan doğal rezonansı
Şancı rezonansı
•Ağız, çene, dil, damaklar v.b oynak yapıların hareketleriyle farenks bölgesinde bilinçli olarak hacim genişletilmesi sonucunda ve
•Göğüs boşluğunda soluk basıncıyla oluşturulan rezonans
Rezonans Bölgeleri
Doğal Rezonans
•KAFA (Baş –Boyun Bölgesi)
Şancı Rezonansı
•GÖĞÜS (Göğüs Boşluğu)
•Baş- Boyun Bölgesi
Artikülasyon
•Davranım
•Durum alma
•Gerilme
•Devam
•Tutma
•Sesin tınlaması
•Çözülme
•Eski duruma dönüş
•Rahatlama