EGE BÖLGESİ SANAYİ ODASI. Ender YORGANCILAR Yönetim Kurulu Başkanı

(1)

EGE BÖLGESİ SANAYİ ODASI

Ender YORGANCILAR Yönetim Kurulu Başkanı

10 Ekim 2012

(2)

SUNUM İÇERİĞİ

1. Dünyadaki Son Ekonomik Gelişmeler 2. Türkiye’deki Ekonomik Gelişmeler

3. İzmir Özelinde Teşvik Sistemi Değerlendirmesi

(3)

AÇIKLAMALAR KARAMSAR!

IMF BAŞEKONOMİSTİ KRİZ 10 YIL DEVAM EDEBİLİR

IMF BÜYÜME TAHMİNLERİNİ AŞAĞI ÇEKTİ

ABD MERKEZ BANKASI 3. KEZ PARA GENİŞLEMESİNE GİTTİ KRİZ KAHİNİ ROUBİNİ 2013’TE KRİZ BEKLİYOR

İSVİÇRE MERKEZ BANKASI KIRILGANLIK SÜRÜYOR

OECD RAPORU KRİZ KÖTÜYE GİDECEK

TÜRKİYE OVP İLE BÜYÜME TAHMİNİNİ DÜŞÜRDÜ

(4)

AB’DE BORÇ KRİZİNE HALA ÇÖZÜM YOK BÜYÜME DARALMAYA İŞSİZLİK ARTMAYA DEVAM EDİYOR BAŞTA ALMANYA OLMAK ÜZERE

RESESYON BEKLENTİSİ HAKİM.

BÜTÇEDEKİ DARALMALAR HALKIN

PROTESTOLARINI ARTIYOR

ORTADOĞU’DA KAOS:

KAN VE GÖZYAŞI PETROL VE ALTIN FİYATLARI YUKARI YÖNLÜ

KAMU MALİYESİNDE BELİRSİZLİK SÜRÜYOR.

ÇİN’DEN VE AB’DEN GELEN TALEPLERİN DÜŞMESİ SONUCU SANAYİDE DARALMA

KÜRESEL PİYASALAR YANGIN YERİ

ÇİN’DE:İHRACAT, ENFLASYON, ÜRETİM VE BÜYÜMEDE KAYDA DEĞER DÜŞÜŞ

HİNDİSTAN’DA SIKI PARA POLİTİKALARI EŞLİĞİNDE İHRACATTA VE BÜYÜMEDE DARALMA

JAPONYA’DA DARALAN İHRACAT KIRILGANLIĞI ARTIRIYOR

2013’ÜN KİLİT ÜLKESİ: ABD

TÜRKİYE

TR EKONOMİSİ

2012-2013

döneminde seçime gidecek olan 88

ülkenin Türkiye ihracatı içindeki payı %43,5, ithalatı içindeki payı %44,4

DIŞ POLİTİKA T RKONOMİSİ

KÜRESEL GELİŞME

TERÖR

(5)

GSMH BÜYÜKLÜKLERİNE GÖRE ÜLKE SIRASI

SIRASI

2000 2011

2030

ABD

1 1

2 ÇİN

6 2

1 JAPONYA

2 3

6 ALMANYA

3 4

7 FRANSA

5 5

9 BREZİLYA

9 6

4 İNGİLTERE

4 7

10 HİNDİSTAN

13 11

3 ENDONEZYA

28 16

5 TÜRKİYE

₁₈ ₁₈

12

Kaynak: IMF, Standard Chartered

(6)

BÜYÜMEYE KATKININ DEĞİŞEN YAPISI

Kaynak:TUİK

12,6

10,4

5,3

9,3

11,9

9,1 8,4

5,2

3,3 2,9

3,1

-1,9 0,5

-0,2

-5,7

-1,9

-4,3

-5,6 -5,6 -5,1

0,5

3,2

4,6

5,7

-7,0 -4,0 -1,0 2,0 5,0 8,0 11,0 14,0

2010/I 2010/II 2010/III 2010/IV 2011/I 2011/II 2011/III 2011/IV 2012/I 2012/II

BÜYÜME ÖZEL SEKTÖR KAMU NET DIŞ TALEP

ÖZEL SEKTÖR

KAMU

Son 4 çeyrektir büyümeye katkısı artan net dış talepte, mal ihracatıyla birlikte, hizmet ihracatının da katkısı artmaktadır. Diğer yandan harcama kaleminde olan özel sektör ve kamunun payında azalma gözlenmektedir.

NET DIŞ TALEP

(7)

BÜYÜMEDE SEKTÖREL EĞİLİM

Kaynak:TUİK

22,0

15,4

7,2 11,3 15,1

9,3 9,5 5,3 2,8 3,4

-20,0 -15,0 -10,0 -5,0 0,0 5,0 10,0 15,0 20,0 25,0 30,0 35,0 40,0 45,0 50,0 55,0 60,0 65,0 70,0 75,0 80,0 85,0 90,0 95,0 100,0

İmalat İnşaat Ticaret Otomotiv Üretim

İnşaat Ticaret

İmalat Sanayi

Otomotiv Üretim

İnşaat: %0,4

Ticaret: % 1,2

İmalat : %3,4

Otomotiv:%-10,3

(8)

TALEBE İLİŞKİN GÖSTERGELER (% Değişim)

-5,0

13,7

12,7

1,1 -4,5

9,9

19,3

7,5

-10,2

28,2

20,0

-15,0

-23,4

34,3

29,3

-10,0

-30,0 -20,0 -10,0 0,0 10,0 20,0 30,0 40,0

Dayanıklı Tüketim Malları Üretimi (*) Beyaz Eşya Yurtiçi Satışı (**) (Adet) Tüketim Malı İthalatı

Yatırım Malı İthalatı

Yatırım malı

Beyaz Eşya

Kaynak: Kalkınma Bak.

Tüketim malı

Dayanıklı

Tüketim

(9)

SANAYİ ÜRETİMİ YAVAŞLARKEN, KAPASİTE DURAĞAN

Kaynak:TUİK

7,0

-0,6

-9,9

13,1

8,9

3,8 -1,5

6,7

-1,5

-11,3

14,4

9,2

5

-2,6

-15 -10 -5 0 5 10 15

20 Toplam Sanayi Bir Önceki Yılın Aynı Ayına Göre Değişim (%)

İmalat Sanayi Bir Önceki Yılın Aynı Ayına Göre Değişim (%)

2009 yılından sonraki ilk negatif oran Ağustos 2012’de gerçekleşmiştir.

2012 Yılından itibaren Nisan hariç İmalat sanayi Toplam Sanayinin altında ivme izlemiştir.

SANAYİ ÜRETİM ENDEKSİ DEĞİŞİM ORANI (Ağustos 2012; %)

80,2

76,7

65,3

72,6

75,4 76,2

74,0

60,0 65,0 70,0 75,0 80,0 85,0 90,0

KAPASİTE KULLANIM ORANI (Eylül 2012%)

%74

(10)

38.707

47.405

43.671

71.603

75.565

86.294

0 10.000 20.000 30.000 40.000 50.000 60.000 70.000 80.000 90.000 100.000

2007 2008 2009 2010 2011 2012 Tem.

Kaynak:TCMB

(11)

2009 2010 2011 2010/2011 Değişim

Büyüme Oranı (%) -4,8 9,2 8,5 -0.7 puan

Ticari Kredi Faiz Oranı (%) 9,2 8,3 16,0 7,7 puan

Dolar Kuru 1,54 1.50 1,67 %17

Euro Kuru 2.15 1,98 2,32 %17

ISO/Dönem Kar ve Zararı (VÖ) 24,6 19,4 7,9 -11,5 puan

İSO/ 500 Büyük Firmanın Satış Karlılığı (%) 5,8 7,6 5,6 -2 puan EBSO/100 Büyük Firmanın Satış Karlılığı (%) 7,7 7,8 7,1 -0,7 puan İSO/500 Büyük Firmanın Borçlanma Oranı (%) 96,5 104,3 116 11.7 puan

EBSO/100 Büyük Firmanın Borçlanma Oranı (%) 88.3 107.8 127 19.2 puan Hane Halkı Borcu (Milyar TL) 148.8 195.1 251.9 %29

KARLILIK DÜŞERKEN, BORÇLAR ARTIYOR

(12)

ULUSLARARASI DOĞRUDAN YATIRIM GİRİŞİ YABANCI SERMAYELİ FİRMA SAYISI

Kaynak: Ekonomi Bakanlığı

451 439

374 422 463

287

68 427

330 291 316

434

273

72 1.397

1.302

1.026

1.177

1.625

891

333

748 731

880

1.099

1.523

837

365

0 200 400 600 800 1.000 1.200 1.400 1.600 1.800

2011 2012

2007 2008 2009 2010 2011 Ocak-Temmuz

İmalat Sanayii İnşaat

Hizmetler

Toptan ve Perakende Ticaret,

Ticaret

İmalat İnşaat Hizmet

HYUNDAİ, 1,2 Milyar Euro’luk yatırım için geldiği Türkiye’den şartlar istediği gibi

olmadığından Çek Cumhuriyeti’ni tercih etmişti. Dev sanayi yatırımlarını Türkiye’ye

çekebilmeliyiz. Diğer yandan, Türk firmaları, daha cazip imkanlar sunan Mısır, Malezya,

Çin’e yatırım yapar hale gelmiştir.

(13)

TEŞEKKÜRLER

Bugüne kadar açıklanmış en kapsamlı ve en dinamik nitelikteki Teşvik Sistemi’nin hazırlanmasında

emeği geçen herkese

(14)

KINIK OSB BERGAMA OSB

ALİAĞA OSB

MENEMEN PLASTİK OSB

ÖDEMİŞ OSB TİRE OSB

İZMİR ATATÜRK OSB

KEMALPAŞA OSB

TORBALI OSB PANCAR OSB

FAAL OSB’ LER

YAPIMI DEVAM EDEN OSB’ LER İHTİSAS OSB’ LER

•İzmir’de yer alan bu 10 Organize Sanayi Bölgesi’nin 39.339.652 m

²

’lik toplam alanı bulunmaktadır. Bunun 23.594.678 m

²

‘lik kısmı sanayi

parseli olup, yaklaşık 7.671.914

m

²

‘lik alanı da (%32,5) boş parsel

olarak yatırımcılarını beklemektedir.

(15)

SINIR KOMŞUSU OSB MAĞDURİYETİNE BİR ÖRNEK

Son 3 yılda 1.000’i aşkın kişiyi

istihdam eden 26 üyemiz, Odamızdan

ayrılarak, fabrikalarını Manisa’ya

taşımışlardır.

(16)

14,7

14,4

11,9

11,8 10,7 10,7

9,4

8,5 7,6

6,8

4,7

4 6 8 10 12 14

16 _14,7

TR: %9,8

İZMİR; 2011 yılı işsizlik oranında %14,7 ile birinci sıradadır. Çek Cumhuriyeti; Yerel işsizlik oranının ülke işsizlik oranından %50 fazla olduğu illere, yaratılan her bir istihdam için nakit desteğinde bulunuyor.

Benzer bir uygulama neden İZMİR ve benzeri iller için olmasın?

MEVCUT YATIRIMLARIN GİTMESİ

İŞSİZLİĞE OLUMSUZ YANSIMIŞTIR

(17)

• Mineral yakıtlar, mineral yağlar ve müstahsalları, mumlar

• Motorlu kara taşıtları, traktör, bisiklet, motosiklet ve diğer

• Demir ve çelik

• Kazan:makina ve cihazlar, aletler, parçaları

• Plastik ve plastikten mamul eşya

• Organik kimyasal müstahsallar

• Elektrikli makina ve cihazlar, aksam ve parçaları

• Kağıt ve karton: kağıt hamurundan kağıt ve kartondan eşya

• Tütün ve tütün yerine geçen işlenmiş maddeler

• Hayvansal ve bitkisel yağlar ve bunların müstahzarları

İZMİR’DE İTHALATIN FASIL BAZINDA DAĞILIMI

İzmir’de ithalatın dağılımında stratejik sektörler öne çıkmaktadır.

Kırmızılı sektörler, aynı zamanda İzmir’in ihracat ilk 10 listesinde yer alan

sektörlerdir.

(18)

Entegre damızlık hayvancılık yatırımları dahil olmak üzere entegre hayvancılık yatırımları 1 Milyon TL Su ürünleri yetiştiriciliği (balık yavrusu ve yumurtası üretimi dahil) 1 Milyon TL

Gıda ürünleri ve içecek imalatı 2 Milyon TL

Bavul, el çantası, saraciye, ayakkabı vb imalatı 1 Milyon TL

Ağaç ve mantar ürünleri imalatı (mobilya hariç), hasır ve buna benzer madd. İmalatı 4 Milyon TL

Kağıt ve kağıt ürünleri imalatı 10 Milyon TL

Kimyasal madde ve ürünlerin imalatı 4 Milyon TL

Seramikten yapılan sıhhi ürünler, seramik yalıtım malz. seramik karo ve kaldırım taşı imalatı 4 Milyon TL

Demir-çelik dışındaki ana metal sanayi, metal döküm sanayi 4 Milyon TL

Makine ve teçhizat imalatı 4 Milyon TL

Büro, muhasebe ve bilgi işlem makineleri imalatı 4 Milyon TL

Elektrikli makine ve cihazları imalatı 4 Milyon TL

Radyo, televizyon, haberleşme teçhizatı ve cihazları imalatı 4 Milyon TL

Tıbbi aletler hassas ve optik aletler imalatı 1 Milyon TL

Motorlu kara taşıtı ve yan sanayi

(motorlu kara taşıtları yan sanayinde yatırım tutarı 4 Milyon TL)

Motorlu kara taşıtlarında 50 Milyon TL;

Hava taşıtları ve motorlarının bakım ve onarımı 4 Milyon TL

Motorsiklet ve bisiklet üretim 4 Milyon TL

Mobilya imalatı (sadece metal ve plastikten imal edilenler hariç) 4 Milyon TL

Oteller 3 yıldız ve üzeri

Öğrenci yurtları 100 öğrenci

Soğuk hava deposu hizmetleri 1.000 metrekare

Lisanslı depoculuk 2 Milyon TL

Eğitim hizmetleri (okul öncesi eğitim hizmetleri dahil, yetişkinlerin eğit. ve diğer faal. hariç) 1 Milyon TL

Hastane yatırımı, huzurevi Hastane; 1 Milyon TL

Huzurevi : 100 kişi

Atık geri kazanım veya bertaraf tesisleri 1 Milyon TL

Seracılık 40 dekar

Manisa ile ortak sektörler sarı renk gösterilmiştir.

İZMİR’DE TEŞVİKLERDEN YARARLANACAK SEKTÖRLER

(19)

Teşvik sisteminin çatısının; (G. Amerika Top.)

Yatırımı, üretimi, ihracatı ve istihdamı artırarak cari açığı düşüren, yerli üretimi arttıran ve yerli malı kullanmayı mecbur eden, buna paralel ithalatı azaltan bir yapı içinde hazırlanması gereğinin altını hep çizdik.

Dünyanın ilk 10 büyük ekonomisi arasına girmek istiyorsak;

• İşgücü piyasalarındaki katı tutumumuzu,

• Yatırım yapmadaki bürokrasi engelini,

• Mevcut teşvik sisteminin aksayan yönlerini çok iyi analiz etmek durumundayız.

GENEL OLARAK TESPİTLER

1. KOBİ ağırlıklı bir yapıda, azami 1 milyon TL’lik yatırım şartı, üyelerimiz açısından yüksek bulunmuştur.

2. Sayın Bakan tarafından açıklanan; atıl durumda olan hazır fabrika ve bina alanlarının teşvik sistemi kapsamına alınması yönünde detaylara ulaşılamamaktadır.

3. Teşvik Belgesi Tamamlama Raporu, Hazine tarafından yapılıyorsa, yeminli mali müşavir onayı istenmiyorken, EBSO tarafından hazırlanan raporun onayında zorunlu tutulan yeminli mali müşavir hususu firmanın maliyetini artırmaktadır.

NE YAPILABİLİR?

(20)

OSB’LER AÇISINDAN;

• En azından sınır illerdeki OSB’lerin aynı oran ve desteklerden faydalanması

• 4562 Sayılı Kanun ve Uygulama Yönetmeliği gereğince OSB’lere tanınan sürelerden; «proje çizim süresinin» I. Bölge’de bir seneden iki seneye, «inşaat yapım süresinin» de, iki seneden dört seneye çıkarılması,

STRATEJİK YATIRIMLAR AÇISINDAN;

• Minimum 50 milyon TL yatırım ve istenen kriterler oldukça yüksektir. Özellikle kümelenmeyi teşvik etmek istiyorsak ilgili sektörlerin yoğunlaştığı illerde teşvik sınırının daha makul seviyelere çekilmesi (İzmir’de, demir çelik, petro- kimya vb.)

• Stratejik yatırım başlığının eklenmesiyle, büyük ölçekli yatırımların miktarı düşürülse de, KOBİ’lerin teşviklere ulaşımının kolaylaştırılması,

ÖNCELİKLİ YATIRIMLAR AÇISINDAN;

• EXPO 2020 sürecinde önem taşıyan sağlık turizminin de desteklenmesi,

• Savunma Sanayi için minimum yatırım miktarının indirilmesi, ENERJİ AÇISINDAN;

• Cari açık rakamının yüzde 70’i, toplam ithalatın %21’inin kaynaklandığı enerji aynı zamanda sanayimizin en önemli girdilerinin başında gelmektedir. Bu nedenle enerji desteğinin yeniden değerlendirilmesi önemlidir.

NE YAPILABİLİR?

(21)